Technologie Informacyjne Katedra Technologii Informacyjnych UE w Poznaniu
PHP
PHP jest szeroko stosowanym skryptowym językiem programowania służącym do tworzenia
dynamicznych i interaktywnych serwisów internetowych. PHP zawdzięcza swoją popularność
temu, że jest względnie łatwy do nauczenia, umożliwia dostęp do ok. 20 różnych serwerów
baz danych, jest szybki i oszczędny w zasoby serwera, jest dostępny na większość systemów
operacyjnych i współpracuje z większością serwerów WWW. PHP jest również
oprogramowaniem open source, jest darmowy i rozszerzalny.
Do edycji plików PHP można wykorzystywać dowolny edytor tekstowy (np. Notatnik)
umożliwiający edycję zwykłych plików tekstowych. Możliwe jest również zastosowanie
specjalnego edytora tekstowego wyposażonego w dodatkowe funkcje ułatwiające edycję
plików PHP, takie jak kolorowanie składni, podpowiedzi itp.
Poniższy samouczek wykorzystuje aplikację Aptana Studio 2.
Te same zadania można wykonać korzystając z aplikacji Notepad++.
Bloki programu PHP rozpoczynajÄ… siÄ™ zawsze od . Blok programu
PHP może być wielokrotnie umieszczany w dowolnym miejscu dokumentu HTML.
Przed wykonaniem poniższych poleceń należy wykonać
polecenia ze skryptu PHP konfiguracja środowiska
I. Pierwszy program
1. Przeanalizuj kod strony PHP
a. Wyświetl kod strony utworzonej podczas konfiguracji i testowania środowiska PHP.
Plik PHP zwykle zawiera pewną ilość znaczników HTML i pewną ilość bloków
PHP.
Każda linia kodu w PHP musi kończyć się średnikiem. Średnik jest separatorem,
dzięki, któremu możliwe jest odróżnienie jednej instrukcji od drugiej.
W powyższym przykładzie użyta została instrukcja echo służąca do wyświetlania
napisów.
2. Wyświetl stronę w przeglądarce
a. Wyświetl jeszcze raz utworzoną stronę w przeglądarce.
b. Wybierz z menu przeglądarki podgląd zródła strony (Widok yródło strony).
Zauważ, że program napisany w PHP nie jest dostępny. Dzieje się tak dlatego, że
skrypty PHP uruchamiane są na serwerze, a do przeglądarki przesyłany jest tylko
wynik ich działania.
II. Zmienne
Zmienne używane są w skryptach PHP w celu przechowywania wartości takich jakich
łańcuchy znaków (napisy), liczby, tablice (wektory) lub wyniki działania funkcji, dzięki
1
Technologie Informacyjne Katedra Technologii Informacyjnych UE w Poznaniu
czemu mogą być wielokrotnie używane w ramach programu. Wszystkie zmienne w PHP
zaczynajÄ… siÄ™ od znaku $.
Za pomocą operatora = odbywa się przypisanie wartości do zmiennej:
$napis = "hello world";
$liczba = 123;
III. Aańcuchy znaków
Aańcuchy znaków (napisy) w języku PHP muszą być umieszczane w cudzysłowach. Zmienne
mogą służyć do przechowywania łańcuchów znaków.
1. Zmodyfikuj program Hello World
a. Zmodyfikuj program, który utworzyłeś w poprzednim punkcie wg poniższego
przykładu. Program będzie teraz korzystał ze zmiennej $napis, w celu wyświetlenia
napisu.
$napis = "hello world";
echo $napis;
?>
Skrypt w pierwszej kolejności przypisuje wartość "hello world" do zmiennej
$napis. Następnie za pomocą instrukcji echo wypisuje jej zawartość.
b. Zapisz zmiany i zobacz wynik działania programu w przeglądarce.
2. Operator połączenia łańcuchów
Do łączenia łańcuchów znaków służy operator . (kropka). Poniższy przykład pokazuje w jaki
sposób można łączyć ze sobą napisy.
$napis = "hello world";
$liczba = 123;
echo $napis . " " . $liczba;
?>
Zapisz zmiany i zobacz wynik działania programu w przeglądarce.
W powyższym przykładzie użyliśmy operatora połączenia (.) w celu połączenia ze sobą w
jeden napis napisu hello world, spacji oraz liczby.
Zadanie
2
Technologie Informacyjne Katedra Technologii Informacyjnych UE w Poznaniu
Zmodyfikuj powyższy program w taki sposób, aby wartość zmiennej $liczba, została
wypisana pogrubionÄ… czcionkÄ….
Podpórka
Do pogrubiania służy znacznik
. Zmodyfikowany skrypt PHP oprócz wartości zmiennych
powinien również wyświetlać znaczniki HTML.
IV. Operatory
W poprzednim punkcie poznałeś operator łączenia napisów (.). Jest to jedyny operator
działający na napisach. W języku PHP istnieją dodatkowo operatory wykonujące operacje
arytmetyczne ( m.in. + - * / ) oraz operacje porównania ( m.in. < > == ) itd.
1. Zmodyfikuj swój program
W tym ćwiczeniu napiszemy program, który będzie obliczał cenę brutto na podstawie zadanej
ceny netto i wartości podatku VAT.
a. Zmodyfikuj swój program wg poniższego przykładu:
$cena_netto = 1200;
$vat = 22;
$cena_brutto = $cena_netto + $cena_netto * $vat / 100;
echo $cena_netto;
echo $cena_brutto;
?>
b. Zapisz zmiany i zobacz wynik działania programu w przeglądarce.
c. Popraw program w taki sposób, aby cena netto i brutto wyświetlane były w osobnych
liniach (potrzebny będzie znacznik
)
Zadanie
Zmodyfikuj program w taki sposób, aby wyświetlana została również wartość zapłaconego
podatku.
Podpórka
Wartość podatku obliczamy poprzez odjęcie od ceny brutto ceny netto. Zmienne można
umieszczać również wewnątrz napisów ujętych w znaki cudzysłowu. Wówczas wartość
zmiennej będzie wstawiona w odpowiednim miejscu. Ułatwia to łączenie napisów i zwiększa
czytelność programu.
a. Na końcu programu dopisz poniższą instrukcję i zobacz efekt jej działania:
echo "$cena_brutto plus $vat procent wynosi $cena_brutto";
3
Technologie Informacyjne Katedra Technologii Informacyjnych UE w Poznaniu
4
Technologie Informacyjne Katedra Technologii Informacyjnych UE w Poznaniu
V. Instrukcja If..Else
Instrukcje if oraz else służą w PHP do uzależnienia wykonania pewnych akcji od
spełnienia określonych warunków.
1. Utwórz nowy plik
Utwórz nowy plik PHP o nazwie podatek.php. Twój dokument powinien wyglądać
następująco:
?>
2. Liczymy podatek
Utwórz program w PHP obliczający podatek do zapłacenia. Zakładamy podatek liniowy w
wysokości 19%. Podatek liczony jest od różnicy między przychodem a kosztem. Podatek jest
jednak należny tylko w przypadku, gdy ta różnica jest większa od zera. Do tego celu
wykorzystamy funkcjÄ™ if.
a. Umieść we właściwym miejscu fragment programu PHP według poniższego
przykładu:
$przychod = 123000;
$koszt = 70000;
$stawka = 19;
$dochod = $przychod - $koszt;
if ($dochod > 0)
$podatek = $dochod * $stawka / 100;
else
$podatek = 0;
echo "Podatek wynosi $podatek PLN";
b. Otwórz w przeglądarce stronę internetową odpowiadającą utworzonemu plikowi. Na
stronie wyświetlona zostanie wartość podatku do zapłacenia.
Zmień wartości przychodu i kosztu, w taki sposób, aby koszt przekraczał przychód i
sprawdz działanie warunku.
Instrukcja if zmienia kolejność wykonywania instrukcji programu w zależności od
spełnienia warunku (w nawiasie) występującego tuż po niej. W przypadku, gdy warunek jest
spełniony wykonywana jest instrukcja umieszczona za warunkiem. W przypadku, gdy
warunek nie jest spełniony wykonywana jest instrukcja po słowie kluczowym else.
Jeżeli nie ma potrzeby wykonywania żadnej akcji w przypadku niespełnienia warunku
instrukcję else można pominąć.
Jeżeli w chcemy wykonać więcej niż jedną instrukcję wewnątrz instrukcji if należy ująć je w
nawiasy klamrowe {}
5
Technologie Informacyjne Katedra Technologii Informacyjnych UE w Poznaniu
Zadanie
Zmodyfikuj powyższy program tak, aby kwota podatku była wyświetlana tylko w przypadku
dodatniego dochodu. W przeciwnym przypadku, gdy nie ma podatku do zapłacenia, powinien
pojawiać się napis "Nic nie płacisz, ale będzie kontrola".
VI. Pętle instrukcja While
Pętle umożliwiają wykonywanie tego samego kawałka programu odpowiednią liczbę razy.
Instrukcja while powoduje wykonywanie danego fragmentu programu tak długo jak podany
warunek jest spełniony.
Poniższy program demonstruje pętlę, która wykonywana jest dopóki zmienna i jest mniejsza
lub równa 5. Zmienna i natomiast zostaje zwiększona o jeden przy każdym powtórzeniu pętli.
$i = 1;
while ($i <= 5)
{
echo "Liczba to $i
";
$i = $i + 1;
}
?>
Zapisz plik i zobacz efekt działania programu w przeglądarce. Możesz również
podejrzeć zródło strony, aby zobaczyć co dokładnie zostało wygenerowane przez
skrypt PHP.
Konstrukcja $i = $i + 1 oznacza: "niech nowa wartość zmiennej $i będzie
równa poprzedniej wartości zmiennej $i zwiększonej o 1".
Zadanie
Zmodyfikuj program w taki sposób, aby generował on tabelę kwadratów liczby, jak w
przykładzie:
1 1
2 4
3 9
4 16
5 25
Podpórka
Zajrzyj do zadań z HTML, aby przypomnieć sobie, w jaki sposób tworzona jest tabela w
HTML.
6
Technologie Informacyjne Katedra Technologii Informacyjnych UE w Poznaniu
RozwiÄ…zanie
Z rozwiązania skorzystaj w przypadku, gdy naprawdę nie jesteś w stanie wykonać tego
zadania.
$i = 1;
while ($i <= 5)
{
$kwadrat = $i * $i;
echo "";
echo " $i | ";
echo " $kwadrat | ";
echo "
";
$i = $i + 1;
}
?>
ð
Dołóż do tabeli wiersz nagłówkowy, aby wyglądała następująco:
x kwadrat
1 1
2 4
3 9
4 16
5 25
VII. Formularze
W skryptach PHP możemy w bardzo łatwy sposób operować na danych wprowadzonych
przez użytkownika na formularzu.
1. Utwórz plik HTML z formularzem
Utwórz nowy plik o nazwie formularz.html wg. wzoru:
Powyższy plik tworzy formularz, na którym znajdują się dwa pola tekstowe oraz przycisk do
wysyłania danych formularza.
7
Technologie Informacyjne Katedra Technologii Informacyjnych UE w Poznaniu
Znacznik
}?>
10
Wyszukiwarka