Wypłata pieniężna ze środków ZFŚS w ujęciu kompleksowym(1)


Wypłata pienię\na ze środków ZFŚS w ujęciu kompleksowym
1. Przyznanie pomocy finansowej ze środków ZFŚS
Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych, dalej Fundusz tworzy się na zasadach określonych w ustawie z dnia 4 marca
1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. nr 70, poz. 335 z pózn. zm.), dalej ustawie.
Obowiązek tworzenia Funduszu ma jednak charakter względny. Pracodawca mo\e bowiem - przy zachowaniu
obowiązków formalnych - dowolnie kształtować wysokość odpisu na Fundusz, a nawet postanowić, \e nie będzie
tworzony. Nie dotyczy to pracodawców z tzw. sfery bud\etowej.
Zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z Funduszu, z uwzględnieniem kryterium socjalnego,
oraz zasady przeznaczania środków Funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca
w regulaminie ustalanym w trybie określonym w ustawie. Przy czym w myśl art. 2 pkt 1 ustawy, Fundusz jest
przeznaczony na finansowanie działalności socjalnej, przez którą nale\y rozumieć:
" usługi świadczone przez pracodawców na rzecz ró\nych form wypoczynku, np. wczasy zorganizowane przez
pracodawcę bądz zewnętrzne podmioty wyspecjalizowane, odpoczynek organizowany we własnym zakresie,
" działalność kulturalno-oświatową, np. wyjście do opery, teatru, kina,
" działalność sportowo-rekreacyjną, np. karnety do obiektów sportowych,
" opiekę nad dziećmi w \łobkach, przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego,
" udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej, np. paczki dla dzieci, zapomogi losowe,
" zwrotną lub bezzwrotną pomoc na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.
Warto zasygnalizować, i\ w literaturze przedmiotu przyjmuje się, \e działalność socjalna nie powinna obejmować takich
wydatków jak:
" prowadzenie przyzakładowego \ywienia zbiorowego (stołówki, restauracje),
" świadczenia zdrowotne, w tym tak\e profilaktyczne szczepienia ochronne,
" bilety na dojazd do pracy,
" wydatki związane z obchodami jubileuszy zakładowych,
" szkolenia i inne wydatki na podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników (por. J. Stefaniak, Słu\ba
Pracownicza 1999/11/24).
Wa\ne: Wydatkowanie środków pienię\nych z Funduszu na inne cele ni\ określone w ustawie jest niedopuszczalne
i mo\e skutkować nakazaniem zwrotu bezprawnie przekazanych kwot.
Przypominamy, \e przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z Funduszu uzale\nia się od sytuacji
\yciowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu. Oceniając sytuację materialną
pracownika nale\y brać pod uwagę równie\ jego dochody osiągane poza zakładem pracy, a tak\e dochody członków
rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie z pracownikiem.
Przykład
Część pracowników wystąpiła do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie zapomogi przedświątecznej w związku z trudną
sytuacją materialną. Pracodawca za\ądał od wnioskodawców udokumentowania tej sytuacji, po czym po porozumieniu ze
związkami przydzielił ka\demu z nich zapomogę. Wysokość świadczenia była ró\na, stosownie do sytuacji socjalnej
pracowników, ograniczeń kwotowych określonych w regulaminie Funduszu oraz potrzeb wskazanych we wnioskach.
Działanie pracodawcy pozostaje w zgodzie z regulacjami ustawy oraz przeznaczeniem Funduszu.
Na temat tworzenia Funduszu oraz pomocy udzielanej z jego środków pisaliśmy m.in. w dodatku nr 18/2009 pt.
 Regulaminy stosowane w zakładach pracy .
2. Zwolnienie z oskładkowania świadczeń pienię\nych sfinansowanych z ZFŚS
Świadczenia (zarówno rzeczowe, jak i pienię\ne) finansowane ze środków Funduszu nie podlegają oskładkowaniu. Tak
wynika z ż 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia składkowego.
Świadczenia finansowane z Funduszu korzystają ze zwolnienia ze składek ZUS bez względu na ich wysokość. Dla
zwolnienia składkowego nie muszą te\ być one sfinansowane w całości ze środków Funduszu, z tym \e wówczas część
sfinansowaną ze środków obrotowych nale\y oskładkować.
Na ten temat pisaliśmy ju\ wielokrotnie, m.in. w UiPP nr 8/2009, str. 4-5.
Przykład
W kwietniu 2009 r. pracownik otrzymał zakupioną ze środków Funduszu paczkę świąteczną. Ponadto w lipcu 2009 r.
pracodawca dofinansował z Funduszu kolonie 12-letniego dziecka pracownika, a we wrześniu br. przyznał zapomogę na
wyprawkę szkolną.
Wielkość udzielonej pomocy była uzale\niona od kryterium socjalnego. Ponadto takiego rodzaju pomoc przewiduje
regulamin Funduszu.
Świadczenia te są w całości zwolnione z oskładkowania.
3. Podatek dochodowy od osób fizycznych od świadczeń pienię\nych sfinansowanych z ZFŚS
Na gruncie przepisów ustawy o pdof świadczenia, które pracownik otrzymuje ze środków Funduszu zalicza się
do przychodów tej osoby ze stosunku pracy. Zgodnie bowiem z art. 12 ust. 1 ustawy o pdof, za przychody ze stosunku
pracy uwa\a się wszelkiego rodzaju wypłaty pienię\ne oraz wartość pienię\ną świadczeń w naturze bądz ich
ekwiwalenty, bez względu na zródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a ponadto świadczenia pienię\ne ponoszone
za pracownika, jak równie\ wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Fakt zaliczenia omawianych świadczeń do przychodów ze stosunku pracy nie musi jednak oznaczać, \e automatycznie
podlegają one opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o pdof wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymanych przez
pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu
świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pienię\nych,
sfinansowanych w całości ze środków Funduszu lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości
nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł. Do świadczeń rzeczowych ustawodawca nie zalicza bonów,
talonów i innych znaków, uprawniających do ich wymiany na towary lub usługi.
Przepis art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o pdof, w obecnym brzmieniu, wszedł w \ycie z dniem 22 sierpnia 2009 r., jednak\e
ma on zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2009 r. Tak wynika z art. 2 ustawy z dnia 17 lipca 2009 r.
o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. nr 125, poz. 1037).
Wa\ne: Na mocy znowelizowanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o pdof ze zwolnienia od podatku dochodowego
w granicach jednego łącznego limitu 380 zł - w skali 2009 r. - korzystają zarówno świadczenia rzeczowe, jak
i świadczenia pienię\ne, które pracownik otrzymał z Funduszu w bie\ącym roku.
Taki pogląd wyraziło równie\ Ministerstwo Finansów w piśmie z dnia 11 września 2009 r., będącym odpowiedzią na
pytanie naszego Wydawnictwa. Poni\ej przytaczamy fragment pisma Ministerstwa:
 Stosownie do postanowień art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych (& ), wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymywanych przez pracownika w związku
z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych,
rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pienię\nych, sfinansowanych w całości
ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości
nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł; rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki,
uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi. Jak wynika zatem z cytowanego przepisu, ze zwolnienia w granicach
jednego łącznego limitu 380 zł w skali roku podatkowego korzystają zarówno świadczenia rzeczowe, jak i pienię\ne
(...).
W świetle powy\szego, świadczenie pienię\ne wypłacone pracownikowi w 2009 r. w ramach działalności socjalnej
z Funduszu korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego, je\eli suma wartości tego świadczenia oraz innych
otrzymanych przez pracownika świadczeń rzeczowych i pienię\nych sfinansowanych z Funduszu lub funduszy związków
zawodowych - w 2009 r. nie przekroczy limitu w wysokości 380 zł.
Przykład
W kwietniu 2009 r. z okazji świąt Wielkiej Nocy pracownik otrzymał od pracodawcy bony towarowe o wartości 100 zł.
Zakup tych bonów pracodawca sfinansował ze środków Funduszu.
Bony towarowe nie korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego, a zatem wartość tego świadczenia, tj. kwotę
100 zł pracodawca dodał do innych przychodów pracownika ze stosunku pracy i od łącznej ich sumy pobrał zaliczkę na
podatek dochodowy.
Załó\my, \e w grudniu 2009 r. z powodu trudnej sytuacji materialnej, pracownik otrzyma ze środków Funduszu
świadczenie pienię\ne w kwocie 380 zł.
Poniewa\ w 2009 r. pracownik nie uzyskał innych świadczeń z Funduszu mieszczących się w zakresie przedmiotowym
zwolnienia od podatku dochodowego, to powy\sze świadczenie w kwocie 380 zł w całości będzie korzystało ze
zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o pdof.
Otrzymane przez pracownika w 2009 r. świadczenia sfinansowane z Funduszu są zwolnione z oskładkowania.
Natomiast w sytuacji, gdy łączna wartość otrzymanych przez pracownika omawianych świadczeń pienię\nych
i rzeczowych z Funduszu lub funduszy związków zawodowych w 2009 r. przekroczy kwotę 380 zł, to nadwy\ka ponad
ten limit stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy, od którego pracodawca powinien obliczyć, pobrać i przekazać
miesięczną zaliczkę na podatek dochodowy zgodnie z zasadami określonymi w art. 31, 32 i 38 ustawy o pdof.
Przykład
W kwietniu 2009 r. pracownik otrzymał od pracodawcy na święta Wielkiej Nocy paczkę z artykułami \ywnościowymi
o wartości 80 zł. Paczka ta została sfinansowana ze środków Funduszu. Następnie w sierpniu 2009 r. pracownik otrzymał
z Funduszu dofinansowanie do wczasów w kwocie 150 zł.
Załó\my, \e w grudniu 2009 r., z powodu trudnej sytuacji materialnej, pracownik otrzyma ze środków Funduszu
świadczenie pienię\ne w kwocie 220 zł.
W takiej sytuacji:
" suma sfinansowanych z Funduszu świadczeń pienię\nych i rzeczowych, które w 2009 r. otrzyma pracownik
wyniesie 450 zł, a zatem przekroczy limit w wysokości 380 zł (określony w art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o pdof),
" kwotę 70 zł, która będzie stanowiła nadwy\kę omawianych świadczeń ponad ww. limit, pracodawca powinien
dodać do innych przychodów, które pracownik uzyska w grudniu 2009 r. ze stosunku pracy, w celu pobrania
zaliczki na podatek dochodowy.
Otrzymane przez pracownika w 2009 r. świadczenia sfinansowane z Funduszu są zwolnione z oskładkowania.
Zwracamy uwagę! Pracodawca, który od świadczenia pienię\nego sfinansowanego z Funduszu, korzystającego obecnie
ze zwolnienia podatkowego, pobrał zaliczkę na podatek dochodowy, powinien zgodnie z wyjaśnieniem Ministerstwa
Finansów, w informacji PIT-11 (odpowiednio w rocznym obliczeniu podatku) wykazać:
" kwotę przychodu (dochodu) bez uwzględniania kwoty świadczenia korzystającego ze zwolnienia,
" faktycznie pobrane zaliczki (w tym od świadczenia zwolnionego od podatku).
W konsekwencji, o kwotę  nadpłaconej zaliczki zostanie odpowiednio skorygowana wynikająca z rozliczenia rocznego
kwota do zapłaty lub kwota nadpłaty.


Wyszukiwarka