Schemat odpowiedzi  LITOSFERA CZ.1
Np. kataklizm - wulkanizm, Przyczyna - Przyczyna 1 p
1. 0-4
ruchy płyt litosfery, Skutki przyrodnicze - Skutki:
zmiana rzez
by terenu, pożary lasów, zmiany
" przyrodniczy 1 p
sieci hydrograficznej Skutki gospodarcze -
" gospodarczy 1 p
zniszczenia zabudowy, infrastruktury
Występowanie 1 p
komunikacyjnej, terenów leśnych, rolniczych,
Występowanie - Azja Wschodnia (Japonia,
Indonezja)
Np.: pomiary sejsmograficzne, wcześniejsze Za każdy przykład działań
2. 0-3
ostrzeganie, możliwość ewakuacji ludności, w po 1 p
wielu wypadkach są skuteczne; lokalizowanie
Za ocenę skuteczności dwu
zabudowań poza strefą niebezpieczną, jest
działań ... 1 p
najskuteczniejsze, ale z racji tradycji i
przyzwyczajeń nie zawsze realne; budowa
zapór zmieniających kierunek spływu lawy
ma znaczenie doraz
ne i nie zawsze skuteczne
C Za wskazanie wyłącznie C 
3 1
1pkt
4. II-IV-III-I II-I-IV-III 0-2 Za podanie poprawnej chronologii
wydarzeń jednego zestawu 1 pkt
Za podanie poprawnej chronologii
dwóch zestawów 2 pkt
5. zlepieniec, piaskowiec, 0-2 Za poprawne dobranie dwóch
węgiel kamienny, bazalt, rodzajów skał 1 pkt
Za poprawne dobranie trzech i
czterech rodzajów skał 2 pkt
6 1- ognisko (magmowe), komora 0- 2 za nazwanie dwóch elementów
(magmowa), - 1pkt
2 - stożek wulkaniczny, za nazwanie czterech elementów
3 - stożek pasożytniczy (stożek boczny, - 2pkt
krater boczny),
4 - komin, przewód wulkaniczny
7 Konsekwencje negatywne, np.: 0-2 za podanie dwóch konsekwencji
zagrożenie życia, utrata mienia, z oceną - lpkt
przekształcenie krajobrazu, straty za podanie czterech konsekwencji
materialne, utrata miejsc pracy, z oceną - 2pkt
anomalie pogodowe.
Konsekwencje pozytywne, np.:
powstawanie żyznych gleb na skałach
wulkanicznych, powstawanie surowców
mineralnych, mineralizacja wód podziemnych,
powstawanie wód termalnych.
8 Numery oznaczające kolejność wydarzeń 0-2 za prawidłowe uporządkowanie
geologicznych - od góry: 5, 6, 3, 4, 1, 2 trzech kolejnych wydarzeń -1pkt
za prawidłowe uporządkowanie
wszystkich wydarzeń - 2pkt
1
9 przyczyny: podanie przyczyny - 1 pkt,
nachodzenie na siebie ( zderzanie się ) płyt podanie 1 procesu - 1 pkt,
litosfery, zagłębianie się płyty oceanicznej pod podanie 2 procesów  2 pkt.
lądową, proces subdukcji, występowanie prądów
0 - 3
konwekcyjnych
procesy:
ruchy górotwórcze, trzęsienia ziemi
10. A, D, E, G 0-4 Za każdy poprawny wybór
wydarzeń tylko z trzeciorzędu po
jednym punkcie
W sumie 4 pkt.
11. Sól kamienna 0-4 Za wpisanie w tabelę:
Przykład występowania w Polsce: - na dwóch uzupełnień 1 pkt
Kujawach w rejonie Inowrocławia, Kłodawy trzech i czterech 2 pkt.
(sól wieku permskiego), w Wieliczce i Bochni pięciu i sześciu 3 pkt.
(sól powstała w trzeciorzędzie). Przykład siedmiu i ośmiu 4 pkt.
wykorzystania gospodarczego: - w przemyśle
chemicznym (np.: do produkcji sody, kwasu
solnego, chloru), do celów spożywczych (sól
kuchenna). Wapienie Przykład występowania
w Polsce: - na Wyżynie Krakowsko-
Częstochowskiej, na Kujawach, w Górach
Świętokrzyskich Przykład znaczenia
gospodarczego: - w przemyśle chemicznym
(np. do produkcji nawozów sztucznych, sody),
w przemyśle cementowym, w budownictwie.
12. Góry zrębowe: schemat budowy zrębu - 0-4 za poprawne naszkicowanie
przykłady gór: Sudety, Harz, Wogezy, Ural, - zrębu 1 pkt
Ałtaj, Schwarzwald, Abisyńskie, Tibesti, - jednej ze struktur fałdowych
Ahaggar. 1 pkt
Góry fałdowe: schemat jednego z rodzajów za podanie:
fałdów lub płaszczowiny, - przykłady gór: Alpy, - 2 poprawnych nazw gór 1 pkt
Karpaty, Apeniny, Betyckie, Andy, Kordyliery, - 4 poprawnych nazw gór 2 pkt
Himalaje, Kaukaz, Zagros, Atlas.
a)
13 a) Obszary subdukcji - w strefie rowów 0 - 4
za każde podanie dwu
oceanicznych, np. zach. wybrzeża Ameryk,
przykładów obszarów po
wsch. wybrzeża Azji. Obszary ryftowe: - w
....................................... 1 pkt
strefie grzbietów śródoceanicznych, np.:
b)
grzbiet północnoatlantycki, pdatlantycki,
za podanie:
wschodniopacyficzny, - na lądach, np.: we
- 2 konsekwencji ..............1 pkt
wschodniej Afryce, na Islandii.
- 4 konsekwencji ..............2 pkt
b) Np.: zjawiska plutoniczne, wulkaniczne,
sejsmiczne, górotwórcze, lądotwórcze.
2
A. Skorupa ziemska ma większą grubość w Za każdą poprawnie
14 3
obrębie kontynentów niż w obrębie sformułowaną
oceanów. prawidłowość po1 pkt
B. Skorupa ziemska w obrębie kontynentów
składa się z dwóch warstw - bazaltowej
i granitowej, a w obrębie dna oceanicznego
tylko z warstwy bazaltowej.
C. Im większa odległość od strefy ryftowej
(rozrywania) tym dno oceaniczne jest
starsze.
Np.: Za uwzględnienie w odpowiedzi:
15 5
Na północy płyta afrykańska zderza się z płytą - kierunku ruchu płyty
euroazjatycką i zanurza się pod nią (subdukcja). afrykańskiej ..................................
Będą się tu ciągle zdarzać trzęsienia ziemi i - zderzenia z płytą euroazjatycką i
wybuchy wulkanów oraz będą się ciągle wypiętrzenia
wypiętrzać góry sfałdowane w strefie M. gór w strefie M. Śródziemnego .....
Śródziemnego. Na wschodzie Afryki płyta - rozrywania części wschodniej
afrykańska rozchodzi się z płytą somalijską Afryki .... 1 pkt
wzdłuż afrykańskich rowów ryftowych. Rowy te - powstania oceanu (morza) w
będą się poszerzać aż zostaną zajęte przez strefie
morza. W tej strefie także są i będą ciągle rozrywania ...................................
aktywne zjawiska sejsmiczne i wulkaniczne. - poszerzania Morza Czerwonego
Wschodnia część Afryki oderwie się od reszty .....................................................
kontynentu tworząc  nowy Madagaskar".
Poszerzy się Morze Czerwone.
16 Pieniny - 3 - wapień lub andezyty 0-4
Wyż. Krakowsko-Częstochowska - 6 - wapień
Przyporządkuje trzy jednostki... 1 p.
Beskidy - 4 - flisz
pięć jednostek 2 p
Podhale - 2 - flisz
Przyporządkuje skały do trzech
Tatry - 1 - granit lub łupki krystaliczne lub
jednostek 1 p.
wapień
do pięciu jednostek 2 p
Zapadlisko Przedkarpackie - 5, - sól
kamienna, wapień
17 np.: Wapień - skała powstała na dnie morza z 0-2
obumarłych szczątków (szkieletów i muszli)
Wyjaśni powstanie dwóch skał
organizmów morskich, lub chemicznego
ogólnikowo np.  sól powstała z
wytrącania się CaCO3, Flisz - kompleks skał
wody morskiej" lub
morskiego pochodzenia, składający się z ławic i
szczegółowo jednej skały 1 p.
warstw na przemian zlepieńców, piaskowców,
wyjaśni bardziej szczegółowo
łupków ilastych i margli. Powstała w morzu z
powstanie dwóch skał 2 p.
osadzenia materiału z niszczonych masywów
górskich. Granit - skała powstała z zastygnięcia
magmy w głębi Ziemi, Sól kamienna - skała
powstała najczęściej z odparowania wody
morskiej, A
upki krystaliczne - skała o wyraz
nej
3
18 typ genetyczny  osadowa, organiczna 0-4
osadzanie szczątków organizmów w środowisku
typ genetyczny  osadowa,
morskim
organiczna ......................0-2 p
wskaże na osadzanie szczątków
organizmów w środowisku
morskim ...............0-2 p
19 Wdarcie się magmy między skały w skorupie
ziemskiej bez wydostania się jej na zewnątrz.
wskaże na wdarcie się magmy
Popękanie skał w czasie ruchów górotwórczych
między skały w skorupie
ziemskiej bez wydostania się jej
na zewnątrz ............0-2 p
wskaże na popękanie skał w
czasie ruchów górotwórczych
....................1 p
wskaże C ...........................2 p
20 C 0-2
21 Kolejno: 0-3 Za każdy prawidłowo
1. węgiel kamienny, wypełniony wiersz po 1 pkt
2. w wyniku ewaporacji (parowania) wody
morskiej,
3. skały węglanowe (wapień, margle).
22 Np.: 0- Za sformułowanie
Obszary sejsmiczne na Ziemi koncentrują się na 1 prawidłowości & & & 1 pkt
granicach płyt litosfery .
23 Wyjaśnienie, np.: 0- Za wyjaśnienie & & ..1 pkt
Izostatyczne zaburzenie równowagi skorupy 1
ziemskiej może być spowodowane obciążeniem
bądz
odciążeniem jej fragmentów. W czasie
zlodowacenia masy lodu powodują pionowe
ruchy obniżające części skorupy ziemskiej, na
której rozwinął się lądolód. Podczas deglacjacji
dochodzi do odciążenie skorupy ziemskiej a tym
samym do pionowych ruchów wznoszących.
Zjawisko takie możemy dzisiaj obserwować na
Półwyspie Skandynawskim.
24 Np.: 0- Za poprawne wypełnienie
Pumeks - magmowa lub magmowa wulkaniczna 2 -dwóch wierszy & & ..1 pkt
lub magmowa piroklastyczna, -trzech wierszy & & ...2 pkt
Gips - osadowa lub osadowa chemiczna,
Marmur - metamorficzna, metamorficzna Za poprawne podanie rodzaju
kontaktowa. trzech skał & .1 pkt
Geneza skał, np.: Za poprawne podanie genezy
Pumeks  skała piroklastyczna powstała trzech skał & ..1 pkt
wskutek krzepnięcia stopu krzemianowego,
który został gwałtownie wyrzucony przez
4
wulkan.
Gips  skała powstała w zamkniętych zatokach
morskich i jeziorach w klimacie suchym, w
których nastąpiło odparowanie wody ze słonych
zbiorników (ewaporacja). Wytrącanie następuje
przy dużym stężeniu roztworu w zbiorniku
(około 20% pierwotnej objętości wody).
Marmur  skała powstała w wyniku procesu
przeobrażania wapieni w warunkach wysokiej
temperatury i ciśnienia w skorupie ziemskiej
(metamorfizm kontaktowy).
25 a) np.: 0- a) za wykazanie
Gejzery to gorące z
ródła występujące 2 związku & & & .& .1 pkt
na obszarach, wulkanicznych, na
których występują zjawiska
plutoniczne, o niskim stopniu
geotermicznym. Występują również
na obszarach zamierającego
wulkanizmu.
Ciepło wnętrza Ziemi ogrzewa wodę,
która gromadzi się w podziemnych
kanałach, a tworząca się para wodna i
wzrost jej ciśnienia powodują
powtarzalne wyrzucanie wody na b) za poprawne wskazanie
znaczną wysokość, obszarów
występowania .....& .1 pkt
b) zestawienie 3 - Islandia, Kamczatka,
Yellowstone, Nowa Zelandia
26 a) 5 - 1 - 4 - 3 - 2 0- a)
b) skały osadowe 3 za podanie wydarzenia
najstarszego i najmłodszego
1 pkt
za uporządkowanie
wszystkich
wydarzeń 2 pkt
b) za podanie nazwy grupy
skał
1 pkt
27 a) ryft (B) 0 a)
b) np.: długie, wąskie, głębokie, leżące w
- za poprawną odpowiedz
1 pkt
rowie tektonicznym
5 b)
c)
za podanie:
np.:
2 cech 1 pkt
- wschodnia Afryka, przez którą
3 cech 2 pkt
przebiega ryft może oderwać się od
c)
kontynentu,
za podanie:
- powstanie nowa wyspa.
2 konsekwencji 1 pkt
- trzęsienia ziemi,
3 konsekwencji 2 pkt
5
- wulkanizm,
- rowy, uskoki tektoniczne.
28 C 0- Za prawidłową odp.  1 pkt
1
29 4 5 1 3 2 0- Za 3 prawidłowo
2 przyporządkowane  1 pkt
Za 5  2 pkt
30 a) rozpadu blokowego skał i 0- Za 2 prawidłowe odp.  1 pkt
powstawania gołoborzy 2 Za 3  2 pkt
b) ruchów tektonicznych
c) nieckowatym ułożeniem na przemian
warstw nieprzepuszczalnych i
przepuszczalnych
31 a) Przyczyną trzęsień ziemi jest 0- a)  1pkt
zjawisko subdukcji, które występuje 2 b) 1 pkt
na tym obszarze w strefie oceanu na
granicy płyty euroazjatyckiej i płyty
indoeuropejskiej.
b)
1. Znaczna wysokość fali na wybrzeżu
(spiętrzenie wody dochodzi do
wysokości 30-40 m).
2. Duża siła uderzenia fali, która może
ulec odbiciu i powracając
zwielokrotnia zniszczenia.
3. Nagłe pojawienie się fali, związane
jest z jej dużą prędkość
rozchodzenia się (około 800 km/h).
32 0
Za każdy poprawny wiersz
-
..................................po 1 p.
3
33 Właściwie przyporządkuje rodzaj lawy, a w 0 Rodzaje lawy ................ 1 p.
wyjaśnieniu wskaże na jej lepkość (gęstość) - wyjaśnienia.................... 1 p.
A - lawa obojętna, ponieważ jest uboga w 2
krzemionkę, ma małą lepkość i rozlewa się
szeroko; B - lawa kwaśna, ponieważ zawiera
dużo krzemionki i odznacza się dużą lepkością
34 a) 0- a)
np. 2 Za poprawne podanie dwóch
- zbudowane z górnokredowych cech budowy geologicznej lub
piaskowców i margli, rzez
by ........ 1 pkt
- naprzemianległe ułożenie skał, b)
- nieckowate, prawie poziome Za poprawne podanie nazwy
zaleganie skał, skały budującej kulminacje
6
- labirynty skalne, Szczelińca i jej
- prawie płaskie fragmenty przyporządkowanie do
najwyższych wzniesień; odpowiedniej grupy skał ....1
b) pkt
- piaskowiec (piaskowiec ciosowy),
osadowe.
35 Procesy egzogeniczne: 0- Za poprawne pogrupowanie
erozja, denudacja, wietrzenie. 1 wszystkich procesów ........1
Procesy endogeniczne: pkt
wulkanizm, metamorfizm, plutonizm.
36 C 0- Za wybór właściwej
1 Odpowiedzi  1 pkt
37 Mułowiec, piaskowiec, zlepieniec 0- Za zapisanie nazw trzech
1 skał osadowych we właściwej
kolejności  1pkt
38 a) Np. 0- a)
- są właściwe tylko dla ściśle 2 Za poprawne podanie typowej
określonego przedziału czasu cechy skamieniałości
geologicznego, przewodnich
b) osadowe & & & & & ..1pkt
b)
Za poprawny wybór skał
osadowych & & & & & &
1pkt
39 C-D-A-B 0- Za poprawną kolejność
1 wydarzeń 1pkt
40 Zjawiska (procesy), np.: 0- Za poprawne podanie
zjawiska wulkaniczne, subdukcja, ruchy 2 dwóch przykładów zjawisk
górotwórcze. (procesów)
Geneza, np.: & & & & .& ...1pkt
zjawiska wulkaniczne  w strefie Za poprawne podanie
subdukcji następuje przetapianie genezy zjawiska (procesu)-
zanurzonej płyty litosfery; część magmy 1pkt
migruje szczelinami w górę i wydobywa
się na powierzchnię;
subdukcja  prądy konwekcyjne
powodują przesuwanie się płyt litosfery
po astenosferze; w miejscach, gdzie
występują zstępujące prądy konwekcyjne
następuje zanurzanie się płyty
oceanicznej pod kontynentalną;
ruchy górotwórcze są wynikiem
podsuwania się płyty oceanicznej pod
kontynentalną, czemu towarzyszy
fałdowanie skał osadowych i ich
wypiętrzanie.
41 a) 0- a) za poprawne podanie nazw
- pierwsze  południowopolskie 2 dwóch zlodowaceń  1pkt
- ostatnie  środkowopolskie b) za poprawny wybór & .1
b) A pkt
7
42 Np. 0- Za poprawne podanie nazw
- pradoliny, 1 dwóch form fluwioglacjalnych
- sandry,  1 pkt
- ozy,
- kemy.
43 Np. 0- Za podanie poprawnych
- osady polodowcowe sprzyjały 2 przykładów:
rozwojowi słabych gleb, - jednej konsekwencji & ..
- osady polodowcowe np. piaski, żwiry, 1pkt
stanowią surowce mineralne dla - dwóch konsekwencji & . 2
przemysłu i budownictwa, pkt
- urozmaicony, atrakcyjny turystycznie
krajobraz, np. pojezierza.
44 a) wspólne elementy budowy wulkanów, np.: 0- Za podanie trzech wspólnych
- krater 2 elementów  1 pkt
- komin wulkaniczny (przewód)
- ognisko magmowe (komora) Nie uznawać w odpowiedzi
- stożek, popiół określenia  magma
- dajki Uznać warstwy lawy i popiołu
- stożek pasożytniczy
b) za podanie wyjaśnienia
b) np.:  1 pkt
- lawa wulkanu tarczowego jest rzadka (zawiera
mało krzemionki, jest zasadowa, ma małą Odpowiedz
musi zawierać
lepkość, płynie szybko), szeroko rozlewa się wyjaśnienie. Wystarczy
i krzepnie daleko od miejsca wypływu wyjaśnienie do jednego typu
Lub wulkanu
- lawa wydobywająca się z wulkanu stożkowego
jest gęsta (zawiera dużo krzemionki, jest
kwaśna, lepka, płynie powoli) i krzepnie
w pobliżu miejsca wypływu, na zboczach
występuje duża ilość materiałów
piroklastycznych
45 Skutki pozytywne dla działalności gospodarczej 0- Za podanie dwóch skutków
człowieka, np.: 2 pozytywnych  1 pkt
- żyzne gleby wulkaniczne (utworzone na
popiołach, tufach) Za podanie dwóch skutków
- powstanie surowców mineralnych negatywnych  1 pkt
- nowe wyspy
- możliwość wykorzystania energii geotermalnej Lub
(gorących z
ródeł) za podanie jednego
- występowanie gejzerów jako np. atrakcji pozytywnego i jednego
turystycznej negatywnego skutku  1 pkt
- atrakcje turystyczne
Skutki negatywne dla działalności gospodarczej
człowieka np.:
- zagrożenie dla ludzi i dóbr
- koszty wynikające z ochrony życia i zdrowia
8
 ludzi
- straty materialne (wynikające ze zniszczeń
osiedli, zabudowań, sieci komunikacyjnej)
- straty w rolnictwie (zniszczenia zbiorów)
- zmniejszenie dopływu energii słonecznej
wskutek obecności pyłu wulkanicznego
w powietrzu
- wysokie koszty wynikające z rekultywacji
obszarów erupcji wulkanu
46 a) okres geologiczny w kolejności od lewej: 0- a) za poprawną kolejność
karbon, perm, trias, neogen 2 okresów geologicznych
 1 pkt
b) surowiec: b) za poprawne
karbon (węgiel kamienny C) przyporządkowanie surowców
perm (ropa naftowa A) do okresów geologicznych
trias (rudy cynku i ołowiu B) (bez względu na kolejność) 
neogen (węgiel brunatny D) 1 pkt
47 A. ruchy izostatyczne (izostazja) 0- Za podanie nazw procesów
B. plutonizm 2 geologicznych:
C. ruchy lądotwórcze dwóch  1 pkt
(epejrogeniczne, oceanotwórcze, trzech  2 pkt
wielopromienne, thallasogeniczne,
diastrofizm)
48 A. 0- Za podanie litery i
Wyjaśnienie, np.: 2 wyjaśnienia  2 pkt
- rów oceaniczny powstaje w skutek: subdukcji, za podanie poprawnej litery 
czyli podchodzenie (podsuwania) płyty 1 pkt
oceanicznej pod kontynentalną Jeśli udzieli odp. tylko w pkt
- rów oceaniczny powstaje w miejscu b) otrzymuje 0 pkt
występowania zstępujących prądów
konwekcyjnych
Elementy, które nie spełniają kryterium 0-2 za prawidłowy wybór elementów
49
przyporządkowania: - dwóch, trzech 1 pkt
A. gips - czterech 2 pkt
B. gnejs
C. granit
D. dolomit
Jednostki tektoniczne Krainy geograficzne 0-1 za prawidłowe dobranie wszystkich
50
elementów 1 pkt
Europy Polski
Platforma prekambryjska Niż. Podlaska,
Poj. Mazurskie
Górotwory paleozoiczne Góry Świętokrzyskie,
Sudety
Obszary fałdowań Tatry, Bieszczady
alpejskich
- występujące procesy wewnętrzne: wulkanizm 0-2 za poprawne sformułowanie dwóch
51
i trzęsienie ziemi, procesów 1 pkt
- przykłady skutków procesów dla środowiska za poprawne wymienienie dwóch
przyrodniczego: skutków 1 pkt
np.: erupcja wulkanu zmiana rzez
by terenu
- osadzanie się popiołów i tuf wulkanicznych na
powierzchni Ziemi powstanie żyznych gleb
9
- wyziewy gazów wzbogacanie atmosfery o olbrzymie
ilości gazów
- zmniejszenie przez
roczystości atmosfery
- procesy hydrotermalne rozpuszczanie przez gorącą
wodę związków chemicznych w jednym miejscu i
wytrącanie w innych
- zabarwienie wód oceanicznych na brunatno
zakłócenie życia organicznego
Np.: 0-1 za poprawne sformułowanie dwóch
52
przykłady zagrożeń: zagrożeń 1 pkt
- zagrożenie bezpośrednie życia przez spadające na wyspę
bomby wulkaniczne
- konieczność ewakuacji ludności z zagrożonych miejsc
- utrata dobytku
- emisja gazów włącznie z bardzo szkodliwymi dla
człowieka (np. chlor, siarkowodór, amoniak)
53. Np.: 0 - Za poprawne podanie
- ruchy górotwórcze (orogeniczne) 1 nazw dwóch procesów
- ruchy lądotwórcze (epejrogeniczne) endogenicznych ..............
- ruchy talasogeniczne 1 pkt
- trzęsienia ziemi
- wulkanizm
- plutonizm
- metamorfizm
54 a) A - płaszcz (Ziemi) B - jądro zewnętrzne C 0 a)
. - jądro wewnętrzne - Za poprawne podanie nazw
b) nieciągłość Mohorovi%0ńića lub nieciągłość
2 trzech warstw - 1 pkt
Moho
b)
Za poprawne podanie
nazwy powierzchni
nieciągłości - 1 pkt
55 a) skała: wapień, okres geologiczny: jura b) 0 Za poprawne odpowiedzi do
. perm c) warstwa A jest starsza od wapieni, a - każdego podpunktu po 1
młodsza od łupków 3 pkt
56 D. w wyniku nagromadzenia produktów 0- Za zaznaczenie poprawne
. wietrzenia skał 1 odpowiedzi  1 pkt
A: 1, 4 0-2 Za poprawne przyporządkowanie
57
B: 2, 3 zjawisk:
- dwóch, trzech  1 pkt
- czterech  2 pkt
0-1
58
B. Paleontologiczna Za podanie metody  1 pkt
0-1
59
D. 14C Za dobór jednej metody  1 pkt
Rudy miedzi 0-2 Za poprawnie wypełniony jeden
60
- monoklina przedsudecka  13 wiersz  1 pkt
Za poprawnie wypełnione dwa
Siarka wiersze  2 pkt
- zapadlisko przedkarpackie - 16
1  zrąb tektoniczny 0-2
61 Za poprawne przyporządkowanie
2  monoklina
nazw do struktur geologicznych:
3  antyklina
 dwóch, trzech ... 1 pkt
4  niecka
 czterech ............ 2 pkt
10
0-2
62 Za cztery poprawnie uzupełnione
Surowiec Oznaczenie Przykład
komórki w tabeli ................ 1 pkt
mineralny literowe na miejsca
Za wszystkie poprawnie
mapie wydobycia
uzupełnione komórki w tabeli
Węgiel C Katowice
................ 2 pkt
kamienny Bogdanka
Węgiel A Bełchatów
brunatny Turoszów
Konin
Sól kamienna E Inowrocław
Rudy miedzi B Głogów
Warstwa A 0- Za poprawne podanie oznaczenia
63
warstwy i uzasadnienie - 1 pkt
Uzasadnienie, np.: 1
 wychodnie warstw o mniejszej odporności
tworzą wklęsłe formy terenu
 wychodnie skał o dużej odporności
zaznaczają się w postaci grzbietów, garbów,
progów.
0- Za prawidłowe przyporządkowanie
64 Tarcze:
nazw:
2
A. Fennoskandzka
 czterech, pięciu .. 1 pkt
B. Dekańska
 sześciu ................2 pkt
C. Gujańska
Rowy:
1. Aleucki
2. Mariański
3. Sundajski
a) prekambr 0- Za poprawną odpowiedz
- 1 pkt
65
Za uzasadnienie (na tak lub nie) z
b) 2
dwoma argumentami - 1 pkt
Powinna powstać kopalnia rud metali,
ponieważ, np.:
 pozwoli to na zmniejszenie importu rud
żelaza
 bardzo bogate złoża dostarczą wielu
cennych metali (wanad, tytan) niezbędnych
w nowoczesnym przemyśle
 powstaną miejsca pracy
 nastąpi aktywizacja gospodarcza
Suwalszczyzny
 nastąpi rozwój infrastruktury komunikacyjnej.
lub
Nie powinna powstać kopalnia rud metali,
ponieważ, np.:
 rudy metali znajdują się na znacznej
głębokości
 koszt wydobycia rud będzie bardzo duży
 nastąpi skażenie przyrody  zielonych płuc
Polski
 zagrożone zostanie środowisko
Wigierskiego Parku Narodowego
i Suwalskiego Parku Krajobrazowego.
Od góry: 0-1 Za poprawna odpowiedz
 1pkt
66
F/P Uznajemy tez odpowiedz
P przy
P pierwszym zdaniu, gdyż skały w
11
F których są wyrzez
bione oba pasma
są skałami osadowymi
Od góry: 0-2 Za poprawną ocenę zdań
67
P trzech  1pkt
F czterech  2 pkt
F
P
B, D 0-1 Za poprawny wybór dwóch miejsc 
68
1pkt
Poprawne uzupełnienie wierszami od góry: 0-2 Za poprawne uzupełnienie wierszy
69
- granit, metamorfizm dwóch  1pkt
- sedymentacja szczątków organicznych, marmur trzech  2pkt
- piasek, diageneza
Jeśli zdający wpisze dwa określenia
do jednej komórki  nie uznajemy
odpowiedzi
0-1 Za podanie dwóch poprawnych
70 Czynniki przyrodnicze, np.:
czynników  1 pkt
- bardzo wysoka temperatura
Nie uznajemy samych określeń:
- bardzo duże ciśnienie
temperatura, ciśnienie
0-2
71 Skutki trzęsień ziemi dla środowiska Za podanie poprawnych
przyrodniczego, np.: dwóch skutków dla
- pękają skały, środowiska
- przewracają się i łamią drzewa (lasy), przyrodniczego& & .1pkt
- powstają rozpadliny w skałach, Za podanie poprawnych
- zmieniają swój bieg rzeki, dwóch skutków dla
- zasypują się koryta rzeczne i powstają środowiska
rozlewiska. antropogenicznego
Skutki trzęsień ziemi dla środowiska & & ..........................1pkt
antropogenicznego, np.: LUB
- pękają mury, Za podanie poprawnego
- zawalają się budynki, jednego skutku dla
- zrywają się linie przesyłowe, środowiska przyrodniczego i
- pękają rurociągi, jednego poprawnego skutku
- zawalają się mosty, dla
- wyginają się tory kolejowe. środowiska
antropogenicznego...1pkt
0-1
72 Plutonizm Za poprawne nazwanie opisanego
procesu& ..........1pkt
0-2
73 A. dajka Za prawidłowe rozpoznanie
B. lakkolit i podpisanie form:
C. sill dwóch,
D. batolit trzech...& & & & ...1pkt
czterech& & ..& & & ...& ..2p
kt
0-2
74 Skały osadowe okruchowe, np.: Za prawidłowe przyporządkowanie
- less do poszczególnych grup skał:
- ił czterech, pięciu..............1pkt
- glina sześciu.......................................2pkt
Skały osadowe pochodzenia organicznego, np.:
- węgiel brunatny
- kreda pisząca
- torf
12
Skały osadowe pochodzenia chemicznego:
- gips
- siarka
D. osadowych pochodzenia organicznego 1 1 pkt za poprawne zaznaczenie
75
W kolejności od góry: 1 Za podanie trzech poprawnych
76
2 odp.  1pkt
1
2
a) Wezuwiusz (lub Vesuvio) 2 a) za podanie poprawnej nazwy
77
wulkanu  1pkt
b) poprawna odpowiedz
(trzy spośród niżej
podanych) b) za podanie trzech nazw
- pył wulkaniczny produktów  1pkt
- popiół wulkaniczny
- lapille
- bomba wulkaniczna
- scoria (skoria)
- pumeks
- okruchy zastygłej lawy
a) w kolejności od góry: 2 a)
78
póz
niej za wpisanie trzech poprawnych
jurze określeń  1pkt
piaski i gliny b)
b) np.: za poprawne określenie wieku
warstwa wapieni jest starsza od piasków i glin a względnego  1pkt
młodsza od bazaltów
1  B 1 Za poprawne przyporządkowanie
79
2  C obszarów ........................... 1 pkt
a) Etna 2 Za podanie poprawnej nazwy
80
b) zderzanie się płyt litosfery wulkanu ............... 1 pkt
Za podkreślenie poprawnej
przyczyny ............................ 1
pkt
metamorficznych (przeobrażonych) 1 Za podanie właściwego typu
81
skały-1 pkt
Np.: 1 Za podanie poprawnej przyczyny
82
W południowej Europie wartość stopnia różnic  1 pkt
geotermicznego jest mniejsza niż w pozostałych
miejscach, gdyż, np.:
- południowa część Europy położona jest na styku
płyt litosfery, a pozostałe obszary nie.
Lub
 Wyspy Bahama i RPA nie leżą na krawędziach płyt
litosfery, jak to jest w przypadku obszarów
południowej części Europy
- południowa Europa jest obszarem aktywnym
wulkanicznie - skorupa ziemska ma tu mniejszą
grubość i wartość stopnia geotermicznego jest
niewielka.
W kolejności: 1 Za trzy poprawne
83
B przyporządkowania  1 pkt
A
C
13
2 Za poprawne rozpoznanie
84
jednostek tektonicznych:
dwóch& & & .& & ..1pkt
trzech& & & & & & 2pkt
Np.: 1 Za podanie trzech właściwych
85
Andy, Kordyliery, Półwysep Apeniński, Jawa, obszarów aktywności
Sumatra (Archipelag Malajski), Meksyk. wulkanicznej& & & 1pkt
Np.: 2 Za podanie poprawnych
86
produkty ciekłe: lawa; przykładów:
produkty stałe: pył wulkaniczny, popiół czterech, pięciu& & 1pkt
wulkaniczny, piasek wulkaniczny, lapilla, bomba sześciu& & & & & ..2pkt
wulkaniczna, scoria (skoria), pumeks;
produkty gazowe: para wodna (H2O),
metan (CH4), dwutlenek węgla (CO2), wodór (H2),
chlorowodór (HCl), dwutlenek siarki (SO2),
fluorowodór (HF), siarkowodór (H2S),
amoniak (NH3).
W kolejności od góry: 2 Za podanie poprawnych
87
mofety wszystkich nazw opisanych
solfatary zjawisk& 1pkt
fumarole Za podanie poprawnej nazwy
Opisane zjawiska związane są z działalnością procesu z nimi związanego...1pkt
wulkaniczną.
2 Za prawidłowe
88
przyporządkowanie obszarów:
czterech, pięciu& & 1pkt
sześciu& & & & & ..2pkt
a) Np.: 2 a) Za podanie trzech poprawnych
89
A. Prekambryjska Platforma Wschodnioeuropejska nazw struktur
B. Paleozoiczna strefa fałdowań i platform geologicznych& .1pkt
paleozoicznych b) Za poprawne
C. Młode alpejskie struktury kenozoiczne przyporządkowanie jednostek
b) geologiczno tektonicznych...1pkt
W kolejności: zlepieniec, granit, bazalt 1 Za poprawne uzupełnienie tabeli
90
 1 pkt
a) 2 a) 1 pkt
91
C. ruchy izostatyczne b) 1 pkt
b)
B. w strefie subdukcji.
C  B  A  E 1 1 p.  za poprawne
92
chronologiczne uszeregowanie
podanych wydarzeń na
podstawie przekroju
geologicznego
14