Szkoła Konstruktorów
i skupili się na liczniku. Inni przeprowadzi- było zdobyć właśnie za eksperymenty z Marciniak, Radosław Szycko i Marcin
li próby z różnymi czujnikami. I właśnie to czujnikiem. Wiązania.
zadecydowało o rozdziale nagród. Najwię- Upominki otrzymają: Piotr Dereszowski, Najwyżej oceniłem projekt Michała Sta-
cej punktów, upominki i nagrody można Tomasz Gajda, Bogusław A
ącki, Grzegorz cha. Nagrody otrzymują: Michał Stach, Da-
riusz Drelicharz i Mariusz Chilmon.
Wszyscy wymienieni z nazwiska otrzymują
Punktacja Szkoły Konstruktorów
punkty (1...8).
Marcin Wiązania Busko Zdrój . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .91 Maciej Jurzak Rabka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15
Przy okazji przypominam, że nie ma po-
Mariusz Chilmon Augustów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .57 Michał Koziak Sosnowiec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15
trzeby przysyłania do Redakcji kopert zwrot-
Dariusz Drelicharz Przemyśl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .48 Ryszard Milewicz Wrocław . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15
nych ze znaczkiem. Listy do Czytelników
Marcin Malich Wodzisław Śl. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39 Emil Ulanowski Skierniewice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15
Artur Filip Legionowo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14
Krzysztof Kraska Przemyśl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37 wysyłamy na swój koszt. Na niektóre pytania
Aleksander Drab Zdziechowice . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13
Bartłomiej Radzik Ostrowiec Św. . . . . . . . . . . . . . . . . . .37
odpowiadamy w rubryce Skrzynka Porad, na
Robert Jaworowski Augustów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13
Jarosław Chudoba Gorzów Wlkp. . . . . . . . . . . . . . . . . .35
inne listownie. Niestety, niektórych życzeń
Jakub Jagiełło Gorzów Wlkp. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12
Michał Stach Kamionka Mała . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35
Dawid Lichosyt Gorenice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12 nie jesteśmy w stanie spełnić ze względu na
Roman Biadalski Zielona Góra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33
Arkadiusz Zieliński Częstochowa . . . . . . . . . . . . . . . . . .12
Dariusz Knull Zabrze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29 szczupłość sił redakcyjnych (np. przeszuki-
Wojciech Macek Nowy Sącz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11
Piotr Romysz Koszalin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27
wanie katalogów firmowych i ofert handlo-
Sebastian Mankiewicz Poznań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11
Jarosław Tarnawa Godziszka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27
wych w poszukiwaniu jakiegoś specyficzne-
Paweł Szwed Grodziec Śl. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11
Piotr Wójtowicz Wólka Bodzechowska . . . . . . . . . . . . .27
Marcin Dyoniziak Brwinów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10
go podzespołu, potrzebnego autorowi pyta-
Rafał Stępień Rudy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26
Bartek Stróżyński Kęty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10
Filip Rus Zawiercie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25
nia) i w takich wypadkach dołączenie znacz-
Piotr Bechcicki Sochaczew . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9
Szymon Janek Lublin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22
ka i koperty nie zwiększa szansy na zrealizo-
Maciej Ciechowski Gdynia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9
Piotr Dereszowski Chrzanów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21
Mariusz Ciszewski Polanica Zdr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 wanie prośby.
Mariusz Ciołek Kownaciska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20
Filip Karbowski Warszawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9
Serdecznie zapraszam do udziału w roz-
Jakub Kallas Gdynia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20
Witold Krzak Żywiec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9
Jacek Konieczny Poznań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20
wiązywaniu kolejnych zadań i do nadsyłania
Piotr Kuśmierczuk Gościno . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9
Michał Pasiecznik Zawiszów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18
prac w terminie.
Zbigniew Meus Dąbrowa Szlach. . . . . . . . . . . . . . . . . . .9
Radosław Koppel Gliwice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17
Kamil Urbanowicz Ełk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9
A
ukasz Cyga Chełmek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16
Michał Waśkiewicz Białystok . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9
Andrzej Sadowski Skarżysko-Kam. . . . . . . . . . . . . . . . .16 Wasz Instruktor
Piotr Wilk Suchedniów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9
Radosław Ciosk Trzebnica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15
Piotr Górecki
Co tu nie gra?
C
o
t
u
n
i
e
g
r
a
?
S
z
k
o
ł
a
K
o
n
s
t
r
u
k
t
o
r
ó
w
k
l
a
s
a
I
I
Co tu nie gra?- Szkoła Konstruktorów klasa II
C
o
t
u
n
i
e
g
r
a
?
Rozwiązanie zadania 76 niu, że napięcie na złączu p-n wynosi 0,6V i
B
W EdW 6/2002 zamieszczony był schemat ra- przy pominięciu drobniejszych szczegółów,
diowego wykrywacza burzy, nadesłany jako jak spadek napięcia na wewnętrznym rezy-
rozwiązanie jednego z wcześniejszych zadań storze R czy wahania napięcia zasilania.
SC
Szkoły. Układ pokazany jest na rysunku A. Mało kto zwrócił uwagę, że zwarcie S1 w
sytuacji, gdy na wyjściu
A
wzmacniacza U1B poja-
wi się stan wysoki, spo-
woduje przepływ prądu
zwarciowego wzmacnia-
cza rzędu kilkudziesię-
ciu miliamperów.
Słusznie zwróciliście
uwagę, że R7 jest niepo-
trzebny. Wzmacniacz
U1B pracuje jako kom- razowe pojawienie się dodatniego napięcia
parator. Ponieważ rezy- wejściowego miałoby powodować pojawienie
Nadesłaliście wiele odpowiedzi; niektóre stancja wyjściowa wzmacniacza U1A jest się na stałe dodatniego napięcia wyjściowego.
opisywały tylko jedną usterkę, większość bardzo mała, rzędu ułamka oma, nawet przy W takim przypadku należałoby jednak dodać
zawierała spostrzeżenia o większej liczbie większych częstotliwościach obecność R7 diodę, przenieść styk S1 i uprościć obwody
błędów. niczego nie zmienia. R7 byłby potrzebny, przekaz
nika na przykład według rysunku C.
Zacznijmy od końca. Wiele osób stwier- gdyby U1B miał pracować jako komparator z Nikt z uczestników nie zwrócił uwagi na
dziło, że przekaz
nik musi być włączony w histerezą. Wtedy między wyjściem U1A a fakt, że prąd polaryzacji wejścia wzmacnia-
kolektorach tranzystorów T1, T2. W zasa- wejściem  plusowym U1B należałoby włą- cza U1A płynąc przez R1, R2 wywoła znacz-
dzie nie musi, ale pokazany sposób grozi, że czyć rezystor o wartości 1...47k&!. ny spadek napięcia, który może uniemożli-
na przekaz
niku napięcie będzie zbyt małe do Jeden z uczestników podsunął myśl, że wić jakąkolwiek pracę. Kostka LM358
uruchomienia go. Rysunek B pokazuje U1B miał być albo uniwibratorem, albo za- ma typowy wejściowy prąd polaryzacji -
przypuszczalny rozkład napięć przy założe- trzaskiem. Przy pracy w roli zatrzasku jedno- 45nA, maksymalnie -250nA w temp +25oC
Elektronika dla Wszystkich
Paz
dziernik 2002
35
Szkoła Konstruktorów
i do -500nA w pełnym zakresie temperatur wynosi tylko 10x (20dB), a przy 1MHz  mysłem. Należy jednak zwrócić uwagę na
pracy. Rysunek D pokazuje napięcia przy prą- 1x (0dB). Tymczasem wzmocnienie zmienno- wzmocnienie. Wynosi ono mniej niż 11 razy,
dzie polaryzacji równym 250nA (0,25uA). Jak prądowe wyznaczone przez R4, R3 wynosi więc układ zareaguje tylko na dość duże sy-
widać, napięcie na wyjściu U1A będzie w spo- 10,8x (20,6dB). gnały z anteny.
czynki większe niż napięcie na R6, co całko- Sytuacja ze wzmocnieniem jest dodatko- Kilka osób (najmłodszych uczestników)
wicie uniemożliwi pracę komparatora U1B. wo skomplikowana. Częstotliwość graniczna zwróciło uwagę, że C3 jest  elektrolitem ,
C4 (R1, R2) wynosi około 120Hz, a jest narysowany jako kondensator stały.
C
czyli z powodzeniem przeniesie Istotnie, ale to niewiele znaczący drobiazg
harmoniczne sieci, a przebieg 50Hz w porównaniu z opisanymi błędami.
stłumi w znikomym stopniu. Ob- Nagrody otrzymują:
wód C2 R3 ma częstotliwość gra- Marek Drozd - Stoczek, Szymek Sowa -
niczną około 1550Hz i też niezbyt Ratno, Sławomir Nowakowski - Kobyłka.
dobrze stłumi przydz
więk sieci i je-
go harmoniczne. Powyżej częstotli- Zadanie 80
wości 1550Hz układ ma więc Na rysunku E pokazany jest układ będący
wzmocnienie równe 10,8x, ale ze rozwiązaniem jednego z poprzednich zadań
wzrostem częstotliwości wzmoc- Szkoły. Jest to tor transmisji dz
więku za po-
D
nienie maleje do jedności przy 1MHz. mocą światła laserowego.
E
Kilka osób wskazało, że niepotrzebny jest
kondensator C2, ale nie jest to dobre spo-
strzeżenie. Bez kondensatora układ wzmac-
niałby sygnały stałoprądowe, w tym napięcie
niezrównoważenia i co gorsza, napięcie na
rezystorach R1, R2 wynikające z przepływu
prądu polaryzacji. Przede wszystkim należałoby zastosować Jak zwykle pytanie brzmi:
I tu pojawia się problem ogólniejszej na- znacznie szybszy wzmacniacz operacyjny.
tury  w antenie będzie się indukował głów- Tu trzeba przyznać, że różne wzmacniacze Co tu nie gra?
nie przydz
więk sieci. Oczywiście układ nie mogą mieć nieoczekiwanie różne właściwo-
powinien reagować na przydz
więk sieci. ści, jeśli chodzi o reakcję na sygnały w.cz. Jak zwykle proszę o krótkie odpowiedzi
Niskie częstotliwości, rzędu 50...150Hz, W niektórych wzmacniaczach pojawienie się plus ewentualnie rysunek  poprawiony
należy silnie stłumić, a znacznie wzmacniać na wejściu sygnału w.cz. powoduje przesu- schemat. Kartki, listy i e-maile oznaczcie
tylko przebiegi o częstotliwościach rzędu se- nięcie punktu pracy wewnętrznych tranzysto- dopiskiem NieGra80 i nadeślijcie w terminie
tek kiloherców. Przedstawiony układ niezbyt rów i wzmacniacz nieoczekiwanie zareaguje 45 dni od ukazania się tego numeru EdW.
dobrze spełnia te warunki. na sygnał. w.cz. zmianą poziomu napięcia Autorzy najlepszych odpowiedzi otrzymają
Wprawdzie LM358 może pracować przy na- stałego na wyjściu. Niestety, LM358 jest zna- upominki.
pięciach wejściowych bliskich masy, jednak do ny z odporności na sygnały w.cz.
układu detektora burzy może okazać się za wol- Niektórzy proponowaliby na wejściu do-
ny  przy częstotliwości 100kHz wzmocnienie dać obwód rezonansowy, co nie jest złym po- Piotr Górecki
Elektronika dla Wszystkich
Paz
dziernik 2002
36