Czynniki szkodliwe, uciążliwe Środowisko pracy i niebezpieczne w środowisku pracy. Przez środowisko pracy rozumiemy warunki środowiska materialnego, w którym odbywa się proces pracy. Warunki te kształtowane są przez Analiza i ocena zagrożeń występujące w środowisku czynniki fizyczne, chemiczne i biologiczne, których zródłem są procesy technologiczne przetwarzające materiały i surowce. Środowisko pracy Ryzyko powstania choroby zawodowej zależy od rodzaju czynnika, stopnia czasu narażenia Stopień natężenia czynników szkodliwych zawodowego, sposobu wykonywania pracy decyduje o tym czy środowisko pracy jest uciążliwe oraz czy stwarza zagrożenie zdrowia, a nawet życia pracowników. Zmiany zdrowotne spowodowane obecnością czynników szkodliwych w środowisku pracy nazywamy chorobą zawodową. Dyrektywa zawiera ogólne zasady zapobiegania Podstawowym aktem prawnym Wspólnoty ryzyku zawodowemu, bezpieczeństwa i ochrony Europejskiej zobowiązującym do wprowadzania zdrowia. Zgodnie z wymieniona dyrektywą środków zapewniających bezpieczeństwo pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom pracowników jest dyrektywa 89/391/EWG [10] o bezpieczeństwo i ochronę ich zdrowia w każdym wprowadzeniu środków w celu zwiększenia aspekcie związanym z pracą. bezpieczeństwa i poprawy zdrowia pracowników W ramach swej odpowiedzialności pracodawca podczas pracy. powinien podjąć niezbędne środki w celu zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników, włączając w to zapobieganie ryzyku zawodowemu, informowanie i szkolenia oraz zapewnienie koniecznych środków i właściwej organizacji. Klasyfikacji niebezpiecznych i szkodliwych Zagrożenie: czynników występujących w procesie pracy dokonuje norma PN-80/Z-08052 Niebezpieczne i To stan środowiska pracy mogący spowodować szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy wypadek lub chorobę. Zagrożenie stanowią: - czynniki szkodliwe - czynniki niebezpieczne - czynniki uciążliwe Czynniki szkodliwe i niebezpieczne: Czynniki uciążliwe: - Fizyczne - rytm i tempo pracy - Chemiczne - postawa przy pracy - Biologiczne - oświetlenie & - Psychofizyczne - stres towarzyszący wykonywanej pracy - ostrza, ostre krawędzie, wystające elementy, Podział fizycznych niebezpiecznych, chropowatości i szerokości wyrobów, urządzeń, szkodliwych czynników w procesie pracy: narzędzi - temperatura powierzchni wyposażenia - poruszające się maszyny i mechanizmy technicznego i materiałów - ruchome elementy urządzeń technicznych - położenie stanowiska pracy w stosunku do - przemieszczające się wyroby, półwyroby i powierzchni ziemi lub podłogi pomieszczenia materiały - nieważkość - naruszenie konstrukcji - obrywanie się mas i brył skalnych ze stropu lub ociosu, tąpnięcia - powierzchnie, na których jest możliwy upadek pracownika - ciśnienie - jonizacja powietrza - hałas - oświetlenie (natężenie, luminancja. Olśnienie, - wibracja kontrast, tętnienie strumienia) - infradzwięki - promieniowanie jonizujące - ultradzwięki - promieniowanie laserowe - temperatura powietrza - promieniowanie nadfioletowe - wilgotność powietrza - promieniowanie podczerwone - ruch powietrza - pole elektromagnetyczne - pole elektrostatyczne Podział chemicznych niebezpiecznych i - elektryczność statyczna szkodliwych czynników występujących w - napięcie w obwodzie elektrycznym procesie pracy: - pył przemysłowy, aerozole stałe i ciekłe a) w zależności od rodzajów działania na organizm człowieka: - toksyczne - drażniące - uczulające - rakotwórcze - mutagenne - upośledzające funkcje rozrodcze; b) w zależności od sposobów wchłaniania: Podział biologicznych, niebezpiecznych i szkodliwych czynników występujących w - przez drogi oddechowe procesie pracy: - przez skórę i błony śluzowe - przez przewód pokarmowy Biologiczne czynniki obejmują organizmy Żywe oraz wytwarzane przez nie substancje i dzieli się je na: - mikroorganizmy (bakterie, wirusy, riketsje, grzyby, pierwotniaki) i wytwarzane przez nie substancje ( toksyny, alergeny) - mikroorganizmy (rośliny, zwierzęta) Czynniki biologiczne ocena ryzyka Przykład zawodowego �� czynniki biologiczne ocena ryzyka Zagrożenie: wirus ospy wietrznej i półpaśca zawodowego (wirus ten należy do drugiej grupy ryzyka, nie ma �� ocenę ryzyka zawodowego pracowników przeciwko niemu skutecznych szczepień) narażonych na działanie czynników yródło zakażenia: ludzie biologicznych rozpoczyna się od Droga zakażenia: powietrzno-kropelkowa identyfikacji występujących na Skutek zakażenia: wietrzna ospa lub półpasiec stanowiskach pracy czynników (dokumentów związanych z chorobą na którą �� po identyfikacji czynników biologicznych, z zachorował pracownik się nie przechowuje) wykazu zawartego w rozporządzeniu Profilaktyka: Ministra Zdrowia z 22 kwietnia 2005 roku �� środki ochrony indywidualnej w sprawie szkodliwych czynników �� dezynfekcja biologicznych dla zdrowia w środowisku �� sterylizacja pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz. U. nr 81, poz. 716 z póżn. zm.) dla każdego każdego czynników należy uzyskać informację o: �� grupie ryzyka �� zródle �� drodze zakażenia �� skutkach �� środkach ochrony �� istnieniu lub nie skutecznych szczepień �� czasie przechowywania dokumentów związanych z chorobą, na którą zachorował pracownik �� Projektowanie procesu pracy w sposób 12 obowiązków pracodawcy zatrudniającego pozwalający na uniknięcie lub pracowników narażonych na szkodliwe zminimalizowanie uwalniania się czynniki biologiczne szkodliwego czynnika biologicznego w miejscu pracy �� Unikanie stosowania szkodliwego czynnika �� Oznakowanie stanowisk pracy i stref biologicznego, jeżeli rodzaj prowadzonej niebezpiecznych znakiem ostrzegającym działalności na to pozwala, przez przed zagrożeniem biologicznym (załącznik zastąpienie go innym, który zgodnie z nr 3 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z warunkami używania nie jest niebezpieczny 22 kwietnia 2005 roku w sprawie lub jest mniej niebezpieczny dla zdrowia szkodliwych czynników biologicznych dla pracownika zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony �� Ograniczanie liczby pracowników zdrowia pracowników zawodowo narażonych lub potencjalnie narażonych na narażonych na te czynniki) działanie szkodliwego czynnika biologicznego �� Stworzenie i stosowanie procedur �� Zapewnienie właściwych pomieszczeń, bezpiecznego postępowania ze szkodliwymi urządzeń higienicznosanitarnych i środków czynnikami biologicznymi, w tym higieny osobistej oraz jeżeli to konieczne, pobierania, transportu i przetwarzania środków do odkażania skóry i błon próbek oraz materiałów pochodzenia śluzowych ludzkiego lub zwierzęcego, dezynfekcji, a �� Zapewnienie bezpiecznych warunków także bezpiecznego usuwania i odkażania i czyszczenia, a w razie postępowania ze skażonymi odpadami konieczności niszczenia odzieży, środków �� Zapewnienie pracownikom środków ochrony indywidualnej i wyposażenia, które ochrony zbiorowej lub w przypadku gdy w uległy skażeniu szkodliwym czynnikiem inny sposób nie można uniknąć narażenia, biologicznym środków ochrony indywidualnej, i ich przechowywanie w wyraznie oznakowanym miejscu �� Zapewnienie pracownikom systematycznego �� Zapewnienie pracownikowi bezpiecznych szkolenia obejmującego zagadnienia warunków spożywania posiłków i napojów dotyczące potencjalnego zagrożenia ich w wydzielonych pomieszczeniach zdrowia i życia spowodowanego działaniem �� Zapewnienie warunków bezpiecznego szkodliwego czynnika biologicznego, zbierania, przechowywania i usuwania środków, które należy podjąć w celu odpadów przez pracowników, z zapobiegania zagrożeniom spowodowanym zastosowaniem bezpiecznych oraz działaniem takiego czynnika, wymagań oznakowanych pojemników higienicznosanitarnych, wyposażenia oraz �� Dostarczenie pracownikowi aktualnych stosowania środków ochrony zbiorowej i pisemnych instrukcji postępowania ze indywidualnej, a także działań, które szkodliwym czynnikiem biologicznym, w pracownicy podejmują w razie tym również dotyczących postępowania w występowania awarii lub wypadków bądz w razie awarii lub wypadku związanych z celu ich zapobiegania uwolnieniem się takiego czynnika b) obciążenie nerwowo-psychiczne: Podział psychofizycznych niebezpiecznych i szkodliwych czynników występujących w - obciążenie umysłu procesie pracy: - niedociążenie lub przeciążenie percepcyjne - obciążenie emocjonalne a) obciążenie fizyczne: - statystyczne - dynamiczne; �� prace na rusztowaniach Mechaniczne upadek z wysokości �� montaż elementów prefabrykowanych �� prace na maszynach i słupach Stanowisko pracy usytuowane na niższym lub �� prace w kabinach wysokich dzwigów wyższym poziomie w stosunku do podłoża niesie ze �� prace w wieżach wiertniczych, masztach, sobą ryzyko upadku z wysokości: czworonogach i trójnogach �� prace w szybach i kanałach ściekowych - rozpoczęcie spadania w wyniku zachwiania, poślizgnięcia, potknięcia itp. - swobodne spadanie - zatrzymanie spadania w skutek uderzenia o podłoże lub elementy stanowiska pracy Materiał palny Mechaniczne wybuchy - gazy palne (acetylen, metan, etan, wodór, Zagrożenie wybuchowe: występowanie mieszanin amoniak) z powietrzem, które pod wpływem czynnika - ciecze palne (ciekłe węglowodory, alkohole, inicjującego zapłon, wybuchają (gwałtowne rozpuszczalniki o temperaturze zapłonu poniżej 55 spalanie ze wzrostem ciśnienia) C) - ciała stałe ( tworzące aerozole z powietrzem np. aluminium, mąka) - materiały pirotechniczne yródła zapłonu: Czynnik utleniający: - iskry elektryczne, mechaniczne - tlen z powietrza, nadtlenki, związki chemiczne - wyładowania atmosferyczne, łuk elektryczny bogate w tlen, chlorowce - gorące powierzchnie, iskry spawalnicze - gorące gazy, reakcje chemiczne, otwarty ogień �� Mieszanina wybuchowa: stężenie składnika Obowiązki pracodawcy: palnego zawierające się pomiędzy dolną a górną granicą wybuchowości �� Reguluje rozporządzenie w sprawie �� DGW: najniższe stężenie składnika palnego minimalnych wymagań dotyczących bhp w mieszaninie z powietrzem lub innym pracowników zatrudnionych na utleniaczem, przy którym zapłon jest już stanowiskach pracy, na których może możliwy wystąpić atmosfera wybuchowa (Dz. U. 03 �� SGGW: najniższe stężenie składnika nr 107, poz. 1004, ze zm. ); palnego w mieszaninie z powietrzem lub innym utleniaczem, przy którym zapłon jest jeszcze możliwy �� Dokument zabezpieczenia przed wybuchem: �� Ocena ryzyka zawodowego co najmniej raz w roku: - informacja o identyfikacji atmosfer wybuchowych i ocenę ryzyka wystąpienia - prawdopodobieństwo i częstotliwość wybuchu wystąpienia atmosfery wybuchowej - informacja o podjętych odpowiednich - prawdopodobieństwo wystąpienia zródła środkach zapobiegających wystąpieniu zagrożeń zapłonu w tym wyładowań elektrostatycznych wybuchem - identyfikacja i ocena zagrożeń wybuchem - wykaz miejsc pracy zagrożonych wybuchem stwarzanych przez urządzenia techniczne, wraz z ich klasyfikacją procesy pracy, stosowane surowce i półprodukty - deklaracja stosowania zasad bezpieczeństwa �� Dokument sporządzony jest przed dopuszczeniem stanowiska do eksploatacji �� Dokument podany jest do wiadomości pracownikom �� Miejsca pracy, w których może wystąpić �� Maszyny i urządzenia techniczne w atmosfera wybuchowa powinny być wykonywaniu przeciwwybuchowym wg PN sklasyfikowane zgodnie z PN-EN 1127-1 : EN 60079 -1 2002 2001 zapobieganie wybuchowi i ochrona �� Zapewnić ochronę przed elektrycznością przed wybuchem statyczną obiektu, instalacji i urządzeń wg �� Prace wykonywane w miejscu zagrożonym PN EN 05204 : 1994 wybuchem nie wynikające z instrukcji �� Zapewnić odzież ochronną z materiału, wymagają pisemnego zezwolenia który nie będzie powodował wyładowań �� Przed wejściem do pomieszczeń, gdzie elektrostatycznych wg PN EN 1149 -1 występuje atmosfera wybuchowa oznakowanie (trójkąt z czarnym obramowaniem, czarne Ex na żółtym tle) Mechaniczne : spadające elementy Spadające elementy: �� prace budowlane Stopień zagrożenia uderzeniem spadającymi �� prace ziemne, skalne, w wykopach, szybach elementami zależy przede wszystkim od ich energii �� prace w sąsiedztwie dzwigów i kinetycznej podczas poruszania się pod wpływem przenośników siły ciężkości, kształtu oraz materiału którego są �� prace manewrowe na kolei zrobione. �� prace w stoczniach okrętowych �� Narażenie na uderzenia: �� prace przy piecach przemysłowych - głowa pracownika �� prace z materiałami wybuchowymi - stopy pracownika �� prace remontowo montażowe Mechaniczne : odpryski ciał stałych Mechaniczne : śliskie, nierówne powierzchnie Parametry charakteryzujące odpryski: �� yródła narażenia: - prędkość Powstałe w wyniku ruchu środków transportu, - energia uderzenia zanieczyszczenia substancjami chemicznymi Odpryski ciał stałych: (zabrudzenie lub zmoczenie podłogi np. �� szlifowanie na sucho, oczyszczanie lub olejami, smarami, zalodzenie) usuwanie kamienia kotłowego przy użyciu młota �� obróbka skrawaniem metalu �� czyszczenie odlewów, piaskowanie �� prace powodujące rozpryski cząstek Mechaniczne: ostre wystające, chropowate Mechaniczne: ruchome elementy mogące elementy przecięcia, przekłucia, otarcia powodować wciągnięcie i zgniecenie �� yródła narażenia: �� yródła narażenia: - obsługa wiertarek Ostre przedmioty znajdujące się w środowisku - obsługa frezarek pracy lub narzędzia: - obsługa maszyn do obróbki plastycznej - noże - obsługa taśmociągów - piły łańcuchowe - poruszające się elementy maszyn Mechaniczne: przemieszczające się maszyny Mechaniczne: drgania mechaniczne oraz transportowane przedmioty �� Drgania ogólne przenikające do organizmu człowieka przez jego nogi, miednicę, plecy �� yródła narażenia: lub boki - przemieszczające się: suwnice, dzwigi, wózki �� Drgania miejscowe oddziałujące na jezdniowe, pojazdy drogowe organizm człowiek przez kończyny górne yródła drgań ogólnych: yródła drgań miejscowych: �� podłogi, pomosty, podesty w halach �� ręczne narzędzia uderzeniowe o napędzie produkcyjnych pneumatycznym, hydraulicznym, �� platformy drgające elektrycznym (młoty pneumatyczne, �� siedziska i podłogi środków transportu ubijaki, wiertarki udarowe) (samochodów, ciągników, trolejbusów, �� ręczne narzędzia obrotowe o napędzie samolotów) elektrycznym, spalinowym (wiertarki, �� siedziska i podłogi maszyn budowlanych szlifierki, piły łańcuchowe) �� dzwignie sterujące maszyn i pojazdów obsługiwane rękami �� drgania mechaniczne na stanowisku pracy Mechaniczne drgania miejscowe co to działające na organizm człowieka i takiego? przenoszone bezpośrednio przez kończyny górne (drgania miejscowe) są �� ekspozycja zawodowa pracowników na charakteryzowane przez: drgania mechaniczne jest większa, niżby się - ekspozycję dzienną wyrażoną w postaci mogło wydawać na pierwszy rzut oka. Ich równoważnej energetycznie dla 8 godz. negatywne oddziaływanie na organizm działania sumy wektorowej skutecznych, człowieka jest przyczyną licznych zmian ważonych częstotliwościowo przyspieszeń chorobowych! drgań, wyznaczonych dla 3 składowych kierunkowych - ekspozycję trwającą 30 min i krócej, wyrażoną w postaci sumy wektorowej skutecznych, ważonych częstotliwościowo przyspieszeń drgań, wyznaczonych dla 3 składowych kierunkowych Wartości progów działania Kobiety w ciąży i pracownicy młodociani W zakresie drgań miejscowych dopuszczalne Dla kobiet w ciąży i pracowników młodocianych wartości określają wartości progów działania, obowiązują wartości niższe od najwyższego mianowicie: dopuszczalnego natężenia, określone odpowiednio w: �� wartość ekspozycji dziennej nie może przekraczać 2,8 m/s2 �� wykazie prac szczególnie uciążliwych lub �� wartość ekspozycji trwającej 30 min i krócej szkodliwych dla zdrowia kobiet nie może przekraczać 11,2 m/s2 (rozporządzenie Rady Ministrów z 10 września 1996 roku w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet Dz. U. nr 114, poz. 545 z pózn. zm.) �� wykazie prac wzbronionych młodocianym (rozporządzenie Rady Ministrów z 24 sierpnia 2004 roku w sprawie, wykazu prac wzbronionym młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac Dz. U. nr 200, poz. 2047 z pózn. zm.) Obowiązki pracodawcy Istnieje obowiązek nałożony na pracodawcę Rozporządzenie w sprawie bhp przy pracach eliminacji u zródła ryzyka zawodowego związanego związanych z narażeniem na hałas lub drgania z narażeniem na drgania mechaniczne albo mechaniczne ( Dz. U. 2005 Nr 157 poz. 1318) ograniczenia do możliwie najniższego poziomu. �� obowiązek przeprowadzenia pomiarów Przy przekroczeniu wartości NDN drgań wielkości charakteryzujących drgania mechanicznych pracodawca zapewnia ochronę mechaniczne przed zimnem i wilgocią odzież ochronną �� obowiązek przeprowadzenia oceny ryzyka (drgania ogólne) i rękawice ochronne (drgania zawodowego: miejscowe) - poziom i rodzaj narażenia - czas trwania narażenia (systemy i rozkłady czasu pracy z uwzględnieniem pracy w godzinach nadliczbowych) - dostępność środków ochrony indywidualnej - skutki dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników - wpływ niskich temperatur i wilgotności TERMICZNE: mikroklimat gorący i zimny Mikroklimat gorący na stanowiskach pracy jest charakteryzowany przez wskaznik obciążenia �� yródła narażenia: termicznego WBGT w C. Mikroklimat gorący �� kontakt z otwartym płomieniem Mikroklimat zimny oceniany jest za pomocą �� intensywne promieniowanie cieplne wskaznika siły chłodzącej powietrza WCI. �� kontakt z gorącymi przedmiotami Mikroklimat zimny �� prace w chłodniach �� prace na otwartej przestrzeni w temperaturze niższej od normalnej �� rozporządzenie w sprawie profilaktyk �� wskaznik WCI oblicza się za pomocą posiłków i napojów (Dz. U. 1996 Nr 60 poz. wzoru: 279) �� pracodawca zapewnia pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych nieodpłatne posiłki i napoje gdzie: WCI wskaznik siły chłodzącej wiatru, - dla WBGT > 25 C w kcal/m2h, Var prędkość ruchu powietrza, w - dla WCI > 1000 m/s , ta temperatura powietrza w C �� pracownikom nie przysługuje ekwiwalent pieniężny za posiłki i napoje 4. Środki chemiczne (np. drażniące, 11 zagrożeń i uciążliwości najczęściej uczulające środki czystości, dezynfekcyjne, występujących w biurach bakteriobójcze 5. Przemieszczanie ciężkich przedmiotów (np. Podstawowe czynniki niebezpieczne i szkodliwe oraz komputerów, kopiarek, mebli biurowych) związane z nimi zagrożenia i uciążliwości 6. Powierzchnia i kubatura pomieszczeń oraz występujące w biurach to: miejsc pracy (np. pomieszczenia zbyt 1. Prąd elektryczny porażenie prądem ciasne, za niskie) zasilającym urządzenia biurowe (np. 7. Temperatura, wilgotność i ruch powietrza komputery, kopiarki), urządzenia w pomieszczeniach pracy (np. brak oświetleniowe i grzewczo-wentylacyjne ( np. wentylacji naturalnej, ogrzewania lampy stołowe, wentylatory, dmuchawy), zapewniającego właściwą temperaturę) przedłużacze, przewody, gniazda i wtyczki, 8. Oświetlenie w pomieszczeniach pracy (np. tablice bezpiecznikowe. brak oświetlenia dziennego, niewłaściwe 2. Ruchome elementy urządzeń biurowych (np. natężenie oświetlenia sztucznego wentylatorów, kserokopiarek, niszczarek) 3. Powierzchnie, na których możliwy jest upadek pracownika (np. uszkodzone podłogi i wykładziny, progi, zawilgocone posadzki z terakoty, układanie i zdejmowanie materiałów z regałów i półek bez dostępu z poziomu podłogi) 9. Hałas w miejscu pracy (np. hałas pochodzący Zagrożenia przy pracy z komputerem ze zródeł zewnętrznych i wewnętrznych, urządzeń biurowych, instalacji oraz urządzeń Naukowcy twierdzą, że komputery mimo wentylacyjnych) niewątpliwego usprawnienia pracy, które wniosły 10. Obciążenia fizyczne spowodowane na nadużywane, mogą być przyczyną kłopotów przykład nie stosowaniem zasad ergonomii w zdrowotnych. Praca z nimi niesie za sobą organizacji i wyposażeniu stanowisk pracy określone zagrożenia ( a z nimi ryzyko wystąpienia (np. nieregulowane, niedostosowane do u pracowników niekorzystnych skutków wzrostu pracownika siedzisko i stół na zdrowotnych), które są definiowane przez stanowisku pracy) środowisko pracy (czynniki fizyczne, chemiczne) i 11. Obciążenia nerwowo- psychiczne (nadmierne sposób wykonywania pracy. obciążenie umysłu, obciążenia emocjonalne) 2. Słabe promieniowanie rentgenowskie Czynniki fizyczne i chemiczne emitowane przez monitory ekranowe. Jego poziom jest wielokrotnie niższy od tzw. Do czynników fizycznych i chemicznych, poziomu promieniowania tła (to jest chemicznych których negatywnym wpływie na promieniowania, które w sposób naturalny organizm człowieka należy pamiętać podczas pracy występuje w przyrodzie). Jego wartość biurowej przy komputerze, zaliczają się: mieści się poniżej granicy czułości 1. Promieniowanie cieplne (pochodzące od urządzeń, jakich używa się do jego jednostki centralnej, monitora ekranowego i badania. Jednak nie zostało wciąż jeszcze innych połączonych do nich urządzeń) naukowo wyjaśnione, jaki wpływ na Skutkuje podwyższaniem temperatury zdrowie ludzi mogą mieć jego małe dawki otoczenia. Następstwem tego jest zmniejszenie przy długotrwałym oddziaływaniu. wilgotności powietrza, które powinno 3. Pole elektromagnetyczne pochodzące od kształtować się na poziomie co najmniej monitorów ekranowych, jednak o równym 40% w pomieszczeniach wyższych wartościach w przypadku przeznaczonych do pracy z monitorami monitorów kineskopowych (CRT). Pole ekranowymi. elektromagnetyczne powoduje polaryzację napięcia elektrostatycznego między człowiekiem a ekranem. Przy pracy przy monitorze skóra przyciąga naładowane cząsteczki kurzu w takim samym stopniu, jak naładowany elektrycznie ekran. Często prowadzi to do reakcji alergicznych, podrażnienia oczu, a nawet może pogorszyć oddychanie. 4. Czynniki chemiczne np. ozon wydzielający się 6. Sposób wykonywania pracy organizacja z pracujących drukarek i kopiarek, będący stanowisk pracy. Coraz więcej osób pracujących szkodliwym oraz stosunkowo dokuczliwym przy komputerach zgłasza się do lekarzy z różnego problemem. Ozon powoduje wysuszanie błon rodzaju bólami kręgosłupa i mięśni oraz śluzowych, czego efektem jest drapanie w schorzeniami układu krążenia. Powodem tego gardle czy wysuszanie się oka. Ponadto może być nieprawidłowe wyposażenie niekorzystnie jonizuje powietrze w komputerowego stanowiska pracy i ustawienie pomieszczeniu w którym znajduje się jego elementów (np. wysokość stołu i siedziska urządzenie go wydzielające. Problem w tym uniemożliwiające naturalne położenie rak przy zakresie ujawnia się dopiero podczas obsłudze klawiatury lub niezapewniające długotrwałego używania sprzętu odpowiedniej przestrzeni do umieszczenia nóg pod wydzielającego ozon. stołem, zbyt nisko postawiony monitor 5. Oświetlenie. Bardzo istotne jest zapewnienie powodujący bóle karku itp.). komfortu pracy wzrokowej przez właściwe natężenie oświetlenia i ograniczenie olśnienia bezpośredniego od np. okien, w szczególności przez zapewnienie żaluzji lub zasłon w oknach. Zagrożenia psychospołeczne Plątanina przewodów elektrycznych na podłodze w pomieszczeniu pracy Trzeba również pamiętać o zagrożeniach psychospołecznych, których świadomość rośnie Sytuacja, w której na podłodze w biurze, czy podobnie jak ich rozmiar. Ciągły pośpiech, duża ilość innym miejscu pracy leży plątanina przewodów pracy do wykonania w określonym (często zbyt elektrycznych jest niezgodna z przepisami. krótkim) czasie czy mało przyjazna atmosfera pracy Świadczy o złej organizacji stanowiska pracy i mogą wpływać na pojawienie się fizjologicznych nieprzestrzeganiu podstawowych przepisów, i reakcji organizmu wywołanych stresem. zasad bhp . Stanowiska pracy powinny być tak urządzone, aby możliwe było wykonywanie pracy zgodnie z przyjętą technologią, i w bezpieczny sposób. Oznacza to, że znajdujące się na stanowisku pracy urządzenia, narzędzia pracy i ich zasilanie nie mogą stwarzać zagrożenia wypadkowego dla pracowników zatrudnianych na tym stanowisku lub osób postronnych Systemy likwidacji zagrożeń Zagrożenia na stanowisku pracy Można stosować różne systemy likwidacji Wśród tych zagrożeń należy rozpatrzyć przede takiego zagrożenia, mianowicie: wszystkim układ zasilania energią elektryczną, w �� doprowadzenie przewodów do stanowisk tym przewody leżące na posadzce (luzem) w sposób pracy od góry przy zastosowaniu różnych nieuporządkowany. Stwarzają one istotne systemów mocujących zagrożenie, które może skutkować wypadkiem �� rozprowadzenie przewodów specjalnymi (potknięcie), a w szczególności porażeniem prądem w listwami kryjącymi przypadku uszkodzenia izolacji (ochrony �� zasilanie bezprzewodowe itp. podstawowej). Podstawa prawna art. 45 ust. 1, art. 45 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 roku nr 169, póz. 1650 ze zm. ).