00:00:01:movie info: XVID 720x400 29.97fps 908.7 MB
00:00:02:/Rejon Paryża
00:00:05:Roundup to herbicyd|stworzony do większych zadań.
00:00:10:- Ten jest nowszy.
00:00:13:- Na tym pisze, że jest biodegradowalny.|- Ten jest stary.
00:00:18:Teraz już nie piszą, że jest biodegradowalny,|więc pewnie już nie jest.
00:00:23:To ten sam płyn.
00:00:24:Myślę, że po prostu|nie mają już prawa tak pisać.
00:00:27:Tak naprawdę pewnie nie jest|biodegradowalny.
00:00:30:- Tylko nie pryskaj mnie po twarzy.|- Nie jestem mordercą!
00:00:37:Ta soja jest już|gotowa do żniw.
00:00:41:Ma około...
00:00:47:...około 11,5% wilgotności,|więc jest idealna do żniw.
00:00:54:Pierwszy raz zobaczyłem soję|"Gotową na Roundup" w magazynie,
00:00:58:około 8 lat temu i wydała mi się|wspaniałym wynalazkiem.
00:01:02:Ziarna soi mają genetycznie|wszczepione proteiny,
00:01:08:chroniące je przed|"Roundup'em".
00:01:10:Roundup rozpylany|jest na rośliny.
00:01:15:Jest mnóstwo korzyści.|Na moim polu nie znajdziecie chwastów.
00:01:20:Gdy przestrzega się instrukcji Roundup|nie stanowi zagrożenia dla ludzi,
00:01:27:zwierząt|ani środowiska.
00:01:33:Prawa autorskie: Monsanto.|Made in Belgia :)
00:01:38:Jak zobaczysz ślimaki, nie pryskaj ich,|bo będą niejadalne. :)
00:01:45:Uważaj na truskawki.
00:01:47:Zachęcam rolników z Europy,|by zainteresowali się tą technologią.
00:01:53:Jest świetna dla środowiska.|To zrównoważony system.
00:01:58:Spróbujcie!
00:02:00::-)
00:02:03:Polska wersja ze słuchu:|-- KFI --
00:02:07:http://youtube.com/ConspiracyLocal
00:02:21:ŚWIAT WEDŁUG|MONSANTO
00:02:48:Monsanto.
00:02:52:Przez 20 lat|podróżowałam po świecie...
00:02:55:i wszędzie słyszałam o tej|amerykańskiej korporacji.
00:02:58:Ale nie zawsze były|to rzeczy pozytywne.
00:03:01:Chcąc dowiedzieć się więcej|szukałam w sieci kilka miesięcy,
00:03:04:żeby zrozumieć|o co chodzi.
00:03:08:Na swojej witrynie Monsanto|nazywa siebie firmą rolniczą,
00:03:13:która chce pomagać farmerom w|produkcji zdrowszej żywności,
00:03:16:a także redukcji negatywnego|wpływu rolnictwa na środowisko.
00:03:22:Wiodącym produktem|firmy jest Roundup.
00:03:24:Od 30 lat najlepiej na świecie|sprzedający się herbicyd.
00:03:34:/Jeden strzał.
00:03:36:/Tylko tyle trzeba|/na chwasty.
00:03:40:Monsanto jest też światowym|liderem biotechnologii.
00:03:44:90% światowych GMO|należy do tej firmy.
00:03:49:Większość z nich,|zmodyfikowano genetycznie...
00:03:52:by uodpornić je na Roundup -|np. soja "Gotowa na Roundup".
00:04:07:GMO należące do Monsanto|dokonały inwazji na planetę,
00:04:10:ale żaden rolniczy produkt w historii|nie wywołał tyle kontrowersji.
00:04:18:Dlaczego?
00:04:20:Jakie ryzyko niesie|ze sobą GMO?
00:04:22:I czy przeszłość firmy może|rzucić nieco światła na to,
00:04:26:czym jest|ona dzisiaj?
00:04:29:Założona w St. Louis, Missouri w 1901|roku nie zawsze była firmą rolniczą.
00:04:35:Była to jedna z największych|firm chemicznych XX wieku.
00:04:40:Chemia pracuje|za Ciebie.
00:04:42:No i Monsanto za|Ciebie pracuje.
00:04:45:Monsanto - gdzie pomysłowa|chemia robi dla Ciebie cuda.
00:04:52:Cuda obiecywane w reklamie,|uczyniły z Monsanto
00:04:55:jedną z najbardziej kontrowersyjnych|firm ery przemysłowej.
00:05:00:/Plastiki, Polistyreny...|/Agent Orange, Aspartam,
00:05:05:/Krowi hormon|/wzrostu, PCB...
00:05:10:Te chemiczne oleje|używane na świecie...
00:05:12:jako chłodziwa i smary|sprzętów elektrycznych...
00:05:15:były flagowym produktem|Monsanto ponad 50 lat.
00:05:19:W USA nazywano je "Aroclor",|we Francji "Pyralene",
00:05:24:a w Niemczech "Clophen" - zanim|w latach 80' zostały zakazane.
00:05:39:Artykuł z "Washington Post"|z 2002 roku:
00:05:43:/Monsanto dziesiątki lat|/ukrywało zanieczyszczenia.
00:05:46:Miało to miejsce w|Anniston, w Alabama.
00:06:03:Terry był moim|młodszym bratem.
00:06:05:/Prezes Stowarzyszenia|/Przeciwko Skażeniu
00:06:08:Zmarł w 1971 roku na|raka mózgu i raka płuc.
00:06:14:Miał 16 lat.
00:06:17:W ciągu ostatnich 3 lat|straciłem większość przyjaciół.
00:06:21:Poumierali z powodu chorób,|nowotworów, cukrzycy,
00:06:25:wątroby i wszystkich schorzeń|powodowanych przez PCB.
00:06:36:Oto ulica Monsanto.
00:06:47:To okolice czarnych,|którzy tu żyli.
00:06:52:Ale wszystkie domy|zostały skażone.
00:06:55:Dopiero co odkazili to podwórko|na prawo, jakieś 6 mies. temu.
00:07:02:To wszystko były domy.|Tu mieszkali ludzie.
00:07:04:Wszyscy musieli się przeprowadzić,|domy zostały zniszczone.
00:07:14:Oto dom, w którym|się wychowałem.
00:07:22:Tu gdzie widzicie|trawę, zakopali PCB.
00:07:26:Monsanto dostało pozwolenie|na zakopanie PCB w Anniston.
00:07:31:A to Snow Creek,|dali tu teraz cement.
00:07:36:PCB zwyczajnie sobie tu|spływało z zakładów.
00:07:41:Truli nas i nikomu|o tym nie powiedzieli.
00:07:44:Powiedzieli władzom,|ale władze nie powiedziały nam.
00:07:54:PCB Monsanto|wiedziało
00:07:56:Co dokładnie|wiedzieli?
00:07:58:Organizacja ochrony przyrody z|Waszyngtonu kierowana przez Kena Cook'a,
00:08:03:zamieściła w sieci całe|archiwum dokumentów Monsanto.
00:08:07:Większość to materiały|tajne i poufne.
00:08:11:/Poufne
00:08:14:/F.Y.I, a potem|/zniszczyć.
00:08:21:W 1937 roku ujawniono ogólnoustrojowe|efekty toksyczne i wysypki skórne.
00:08:31:W roku 1961 u dwóch pracowników|zdiagnozowano chorobę wątroby,
00:08:35:po tym jak w fabryce|pękła rura z PCB.
00:08:39:W roku 1966 naukowcy Monsanto|wpuścili ryby do wody w Snow Creek.
00:08:45:Wszystkie zdechły w|trzy i pół minuty.
00:08:48:SKAŻENIA - list adresowany do|kierownictwa sprzedaży w 1970 roku.
00:08:54:Oto dokument, który|mówi wszystko:
00:08:57:Stwierdzają: "Nie możemy|stracić ani jednego dolara".
00:09:03:Ich sąsiadów z Anniston nie|poinformowano o tym, że są truci,
00:09:09:bo nie chcieli stracić|jednego dolara.
00:09:13:Dopiero gdy prawnicy poszli do sądu|w imieniu mieszkańców Anniston...
00:09:18:i zmusili prawnie firmę do ujawnienia|wewnętrznych, tajnych dokumentów...
00:09:22:dowiedzieliśmy się tego,|co oni wtedy wiedzieli.
00:09:25:Znali prawdę od|samego początku.
00:09:28:Kłamali i oszukiwali|sąsiadów, często władze,
00:09:33:a gdy już|poinformowali władze,
00:09:39:te zamiast stanąć po stronie obywateli,|stanęły po stronie Monsanto.
00:09:46:To oburzające,|absolutnie niewybaczalne.
00:09:59:- Czy to wszystkie twoje leki?|- Nie, tu jest więcej.
00:10:04:- Ile miałeś ostatnio?|- 63,8 we krwi.
00:10:10:Gdyby mu zrobili|teraz biopsję,
00:10:12:miałby pewnie 3 do 4|tysięcy cząstek na miliard.
00:10:17:Lub więcej.
00:10:18:- A jaki jest|dopuszczalny poziom?
00:10:21:- Norma to 2 cząstki na miliard.|Taki jest standard na całym świecie.
00:10:27:Ale my mamy we krwi prawdopodobnie|więcej niż ktokolwiek na świecie.
00:10:34:- Czy to jest tutaj typowe,|by rozmawiać o poziomie PCB?
00:10:38:- Wszyscy o tym rozmawiamy,|bo jest to codzienny problem.
00:10:42:Dzieciaki przychodzą|do mnie i mówią:
00:10:44:"mam 3,5 cząstek na miliard|- ile jeszcze pożyję?"
00:10:51:To straszna|historia.
00:10:53:A co myślą o|tym naukowcy?
00:10:56:W necie można znaleźć|liczne artykuły...
00:10:58:związane z zagrożeniami|jakie niesie PCB dla zdrowia.
00:11:05:David Carpenter jest jednym|z najbardziej kompetentnych...
00:11:07:specjalistów|w tej dziedzinie.
00:11:09:Przeprowadził testy|u mieszkańców Anniston.
00:11:13:Wszyscy mamy w ciałach PCB,|nawet misie polarne i pingwiny.
00:11:19:Kiedyś było kilka miejsc,|skąd uwalniane było PCB.
00:11:25:Jednak z czasem rozniosło się w|powietrzu, dostało się do wody,
00:11:29:a teraz cały świat|jest już skażony PCB.
00:11:35:Chodzi o to, że PCB|wywołuje wiele schorzeń.
00:11:40:Jednym, o którym|wszyscy wiedzą jest rak.
00:11:43:/Spotkanie mieszkańców|/poszkodowanych przez PCB w Anniston...
00:11:52:Moje wyniki to 202|cząstki na miliard.
00:12:00:Kobiety, które zachodzą w ciążę,|a w ich ciele znajduje się PCB,
00:12:04:urodzą dziecko z obniżonym|ilorazem inteligencji.
00:12:08:- 29,6.
00:12:12:PCB powoduje|uszkodzenia tarczycy.
00:12:15:- 1800.
00:12:18:PCB oddziałuje na|hormony płciowe.
00:12:21:[Ktoś tam] odszedł.
00:12:24:Odszedł w|pokoju itd...
00:12:37:W 2001 roku 20 tys. mieszkańców Anniston|założyło 2 sprawy przeciwko Monsanto.
00:12:43:Monsanto i jej firma pomocnicza|Solutia, zawarły ugodę,
00:12:46:że zapłacą 700 milionów $|na odszkodowania,
00:12:50:rekultywację terenu i budowę|specjalistycznego szpitala.
00:12:53:Ale żaden z szefów Monsanto|nigdy nie został o nic oskarżony.
00:12:58:Zgodnie z Amerykańskim prawem,|należy do rzadkości...
00:13:03:by szefowie firm ponosili|odpowiedzialność karną,
00:13:07:dlatego mamy cywilne sądy,|dzięki którym muszą płacić odszkodowania.
00:13:11:Ale tak na prawdę w większości|przypadków cena jaką te firmy...
00:13:15:płacą wiele lat po fakcie,|jest ułamkiem ich zysków.
00:13:19:Dlatego opłaca im się|trzymać problemy w tajemnicy.
00:13:23:Ciekawe co mogą przed|nami ukrywać obecnie.
00:13:26:Muszę powiedzieć, że nie należy|ufać firmie takiej jak Monsanto...
00:13:31:w kwestiach zanieczyszczeń,|czy na temat produktu.
00:13:38:Ken Cook mówi, że nie powinniśmy|ufać firmie takiej jak Monsanto.
00:13:42:Więc co z Roundup'em, najpopularniejszym|na świecie herbicydem...
00:13:45:używanym przez|rolników i ogrodników?
00:13:47:Czym jest|tak dokładnie?
00:13:52:Jest to nazwa marki, jaką|Monsanto dało glifosatowi,
00:13:56:tzw. nieselektywnemu, totalnemu|herbicydowi, niszczącemu wszystkie rośliny.
00:14:02:Sprzedawany od 1974 roku,|swój wielki sukces zawdzięcza...
00:14:06:zapewnieniom firmy, iż jest|biodegradowalny i dobry dla środowiska.
00:14:12:/Oto Roundup, pierwszy|/biodegradowalny herbicyd.
00:14:15:/Niszczy chwasty od|/środka aż do korzeni,
00:14:17:/pozostawiając nieskażoną|/glebę, oraz kość Reksia.
00:14:21:/Roundup, zabójca chwastów,|/którym aż chce się zabijać.
00:14:27:Roundup, biodegradowalny...
00:14:30:Ken Cook miał rację.
00:14:32:Korporację uznano winną|fałszywym praktykom reklamowym.
00:14:36:Dwukrotnie.
00:14:38:Po raz pierwszy w 1996 roku|w Nowym Jorku.
00:14:43:Drugi raz we Francji,|dopiero co - w zeszłym roku.
00:14:48:Sędziowie uznali iż frazy:|"biodegradowalny", "pozostawia glebę czystą"...
00:14:53:i "szanuje środowisko",|były fałszywą reklamą.
00:14:57:Zwłaszcza, że według testów|przeprowadzonych przez samo Monsanto...
00:15:01:tylko 2% ich produktów|rozłożyło się po 28 dniach.
00:15:07:To dlatego Monsanto usunęło ostatnio|z opakowań napis "biodegradowalny".
00:15:13:Ale to nie wszystko.
00:15:14:Wiele badań naukowych wykazało,|iż Roundup jest wysoce toksyczny.
00:15:19:Na przykład powodował zakłócenia|procesu podziału komórkowego,
00:15:23:według badań|profesora Belle.
00:15:32:/Obserwatorium Oceanologiczne|/w Roscoff, Francja
00:15:35:Profesor Belle pracuje dla|Narodowego Centrum Badań Naukowych...
00:15:39:w instytucie Pierra|i Marii Curie we Francji.
00:15:43:Badał wpływ Roundup'a na|zapłodnione jaja jeżów morskich.
00:15:49:Wielkim zaskoczeniem było to,|że Roundup wpływa na podział komórek.
00:15:53:Szybko stwierdziliśmy, iż wpływa|na kluczowe procesy podziału komórkowego.
00:15:58:Nie bezpośrednio na mechanizm podziału,|ale na to, co kontroluje podział.
00:16:04:Trzeba zrozumieć, jak komórki|stają się nowotworowe.
00:16:08:Z początku wszystkie są normalne,|a potem w pewnym momencie...
00:16:12:dochodzi do ich modyfikacji,|która powoduje,
00:16:15:iż stają się niestabilne|z genetycznego punktu widzenia.
00:16:19:To była pierwsza nieprawidłowość|wykryta w związku z Roundup'em.
00:16:23:Na tej podstawie|wysnuliśmy wniosek,
00:16:25:że Roundup prowokuje fazę|wstępną prowadzącą do raka.
00:16:30:Ostrożnie nie twierdziliśmy,|iż wywołuje raka,
00:16:34:bo nie obserwowaliśmy|rozwoju raka przez 30-40 lat.
00:16:39:Było jasne, że nasze odkrycie ma ogromne|znaczenie dla użytkowników tego produktu.
00:16:45:Zwłaszcza, że testowane|ilości były znacznie niższe...
00:16:48:od przeciętnie|stosowanych przez ludzi.
00:16:52:Pomyśleliśmy, że musimy poinformować|społeczeństwo tak szybko jak się da.
00:16:57:Myślałem, iż najlepszym sposobem|będzie poinformowanie władz.
00:17:01:Jednak doznałem wielkiego szoku,|gdy polecono mi,
00:17:06:a w zasadzie rozkazano nie|informować o tym fakcie,
00:17:10:z uwagi na czającą się|w tle kwestię GMO.
00:17:14:Cóż za niesłychana|relacja.
00:17:16:Toksyczność Roundup'a utajono,|żeby chronić rozwój GMO.
00:17:21:Cofnijmy się więc do|momentu powstania GMO.
00:17:24:Według witryny Monsanto|"Gotowe na Roundup" ziarna soi...
00:17:28:wprowadzone w 1996|roku były pierwszymi...
00:17:30:modyfikowanymi uprawami|dopuszczonymi w USA.
00:17:34:Farmerzy stosujący te ziarna należą do|Amerykańskiego Stowarzyszenia Sojowego,
00:17:38:którego adres widnieje|na stronie Monsanto.
00:17:42:Jego wiceprezesem jest John Hoffman,|wielki orędownik biotechnologii.
00:17:48:Na wiosnę pryskam pole|jednokrotnie Roundup'em,
00:17:54:by wypalić chwasty|wschodzące wczesną wiosną.
00:17:58:Po około 6-7 tygodniach|rozpylam Roundup drugi raz.
00:18:05:I to pozwala zwalczyć|wszystkie chwasty na cały rok.
00:18:08:Przed wprowadzeniem technologii Roundup,|na tym polu rosły chwasty,
00:18:12:musieliśmy chodzić i ręcznie je wyrywać.|Było to pracochłonne.
00:18:19:Tak więc system Roundup oszczędza|dla mnie czas i pieniądze.
00:18:25:Wygląda na to, że nowy cud Monsanto|posiada to, co kręci rolników.
00:18:30:Ale jak to działa?
00:18:32:Jak rośliny soi mogą przetrwać|po opryskaniu Roundup'em?
00:18:37:Oto komórka|nasiona soi.
00:18:39:Jądro komórki zawiera DNA, w którym|zakodowana jest struktura genetyczna rośliny.
00:18:45:By stworzyć GMO, Monsanto|przełamało ograniczenia rośliny...
00:18:50:wszczepiając gen odporności na|Roundup, pochodzący od bakterii.
00:18:54:Gen jest nanoszony na|mikroskopijne cząsteczki złota,
00:18:58:które następnie wstrzeliwuje się|w ziarna soi specjalnym działkiem.
00:19:03:Gen dostaje się do DNA i tworzy białko|dające roślinie odporność na Roundup.
00:19:10:Gdy herbicyd zostanie|rozpylony na uprawy,
00:19:13:zabija wszystkie rośliny,|pozostawiając nietkniętą tylko soję.
00:19:21:Trzeba przyznać, że technologicznie|proces jest niesłychanie postępowy.
00:19:26:Jednak ta soja zaprojektowana|by przetrwać tak potężny herbicyd...
00:19:30:ma wylądować|na naszych talerzach.
00:19:33:Musiała być solidnie przetestowana|nim trafiła do obrotu.
00:19:38:Kto był wtedy|ministrem rolnictwa?
00:19:42:Dan Glickman - minister Billa|Clintona w latach 1995 - 2000.
00:19:49:/Waszyngton
00:19:55:Zajmując stanowisko związane|z regulacją biotechnologii,
00:20:01:dość szybko odkryłem,|że w całym agrobiznesie...
00:20:06:i w rządzie USA było|takie poczucie,
00:20:10:że jeśli nie idziesz naprzód|w wydawaniu pozwoleń na biotechnologię,
00:20:15:szybkich pozwoleń|na uprawy GMO,
00:20:21:to jesteś anty-naukowy,|przeciwny rozwojowi.
00:20:25:Myślę, iż w przemyśle|rolniczym było wiele osób,
00:20:29:które nie chciały aż tylu analiz|ile powinniśmy byli zrobić,
00:20:35:bo dokonali wielkich|inwestycji w te produkty.
00:20:40:Gdy ja byłem odpowiedzialny za|rozporządzenia związane z rolnictwem,
00:20:46:spotykałem się z|licznymi naciskami,
00:20:49:by nie drążyć tej sprawy|za głęboko - że tak powiem.
00:20:54:Nawet powiedziałbym, że gdy|otwierałem usta w rządzie Clintona,
00:20:58:obrywałem za to co nieco|i to nie tylko od przemysłu,
00:21:02:ale też od niektórych|osób w rządzie.
00:21:05:Raz powiedziałem, że potrzebujemy bardziej|przemyślanych przepisów w sprawie GMO...
00:21:16:Ludzie odpowiedzialni za handel|byli na mnie bardzo źli i pytali,
00:21:22:jak ja z rolnictwa mogę|kwestionować ich politykę.
00:21:29:W skrócie: W USA minister rolnictwa|nie ma szans przeciwko korporacjom.
00:21:36:Jak więc uregulowano|kwestie GMO w Stanach?
00:21:41:Najistotniejszą|linię polityczną...
00:21:43:wytyczały publikacje FDA|- Urzędu d/s Żywności i Leków,
00:21:46:który odpowiada za prawne regulacje|bezpieczeństwa leków i żywności.
00:21:53:Zatytułowane: "Żywność Pochodząca|z Nowych Odmian Roślin".
00:21:57:Data: 29 maja 1992.
00:22:02:Zasadna numer 1. Żywność pochodząca|z modyfikacji genetycznych,
00:22:06:normowana jest w obrębie|istniejącej struktury,
00:22:09:dotyczącej żywności pochodzącej|z upraw naturalnych.
00:22:13:Oczywiście FDA postanowiła nie tworzyć|odrębnej kategorii dla mutantów.
00:22:18:Po więcej informacji kontaktować|się z Jamesem Maryanskim,
00:22:21:który był szefem wydziału|biotechnologii w tamtym czasie.
00:22:29:/Nowy Jork
00:22:36:Rząd postanowił|nie tworzyć nowego prawa,
00:22:41:uznając iż regulacje już|wprowadzone były wystarczające...
00:22:46:żeby władze mogły sobie dać|radę z nowymi technologiami.
00:22:50:- Czyli Biały Dom|zwrócił się do Agencji,
00:22:54:by nie tworzyć dla GMO|odrębnych regulacji?
00:22:59:Nie opierało się to na danych|naukowych, to była decyzja polityczna?
00:23:03:- Tak, to była decyzja polityczna|i nie dotyczyła tylko żywności,
00:23:08:ale wszystkich produktów|biotechnologicznych.
00:23:13:Niewiarygodne.
00:23:15:James Maryanski przyznaje,|że przepisy dotyczące GMO...
00:23:18:opierały się na polityce|a nie nauce.
00:23:21:Jak usprawiedliwiono|te decyzje?
00:23:26:Zasada numer 2. Składniki będące|rezultatem modyfikacji genetycznych...
00:23:31:będą takie same, lub|zasadniczo równoważne...
00:23:34:substancjom zwykle|zawartym w żywności.
00:23:38:A więc FDA doszła do wniosku,|iż modyfikowana roślina jest równa zwykłej.
00:23:45:To co nazwano "zasadniczą|równoważnością" przyjęło się na świecie...
00:23:50:i leży u podstaw debaty między|zwolennikami a przeciwnikami GMO.
00:23:55:- Jak FDA doszła do wniosku, że GMO|są takie same jak konwencjonalne rośliny?
00:24:02:- Wiemy tyle, że geny wprowadzane|obecnie z pomocą biotechnologii...
00:24:09:wytwarzają białka bardzo podobne do białek,|które spożywaliśmy od wieków.
00:24:17:Takie jest oficjalne|stanowisko FDA w tej sprawie,
00:24:20:obalone przez Jeffreya Smitha|autora licznych książek o GMO,
00:24:25:Michaela Hansena eksperta|naukowego "Unii Konsumentów USA"...
00:24:31:i pisarza Jeremy'ego Rifkina, który|pierwszy potępił "zasadniczą równoważność".
00:24:37:Powodem dla którego GMO zaistniały,|jest oszustwo dokonane przez FDA.
00:24:44:Stwierdzili, że ta żywność|niczym się nie różni.
00:24:48:Użyli frazy "zasadniczo|równoważne", użyli sformułowań...
00:24:52:"nieznacząco", czy|"niejednolicie odmienne".
00:24:55:Stąd wzięło się stwierdzenie:|"Generalnie uznane za bezpieczne" czyli "GRAS".
00:25:03:Zazwyczaj, gdy coś ma być|rozpoznane jako bezpieczne...
00:25:07:wymaga mnóstwa|opublikowanych badań...
00:25:10:i przeważającej jednomyślności|w społeczności naukowej.
00:25:14:Przy GMO nie było|ani tego, ani tego.
00:25:17:FDA stwierdziła, że gdy wszczepia się|roślinie gen, ten gen to jest DNA,
00:25:23:a my mamy długą historię|spożywania DNA, żywimy się nim,
00:25:27:więc możemy uznać,|że jest to GRAS.
00:25:31:Te rzeczy powinny być traktowane|jako dodatki do żywności.
00:25:36:Gdy chcesz użyć nowego|barwnika w żywności,
00:25:39:najmniejszej dawki barwnika,|lub konserwantu czy innej chemii...
00:25:46:traktuje się go jako dodatek,|który musi przejść wszystkie procedury,
00:25:50:by wykazać iż spełnia|kryteria bezpieczeństwa,
00:25:54:ale gdy modyfikujesz|genetycznie żywność,
00:25:57:co prowadzi do niebywałych|zmian danej rośliny...
00:26:01:nie wymagają|niczego!
00:26:03:Tu, w Waszyngtonie, gdy|pójdziesz wieczorem na drinka...
00:26:09:do baru, gdzie|przesiadują lobbyści,
00:26:15:wszyscy się z tego nabijają,|bo wiedzą, że to była farsa:
00:26:18:"zasadnicza|równoważność".
00:26:20:Był to tylko sposób na|ominięcie problemów Monsanto,
00:26:26:z szybkim wprowadzeniem produktu|na rynek, bez wtrącania się rządu.
00:26:31:I muszę przyznać, że byli bardzo|skuteczni w forsowaniu swoich interesów.
00:26:37:Pamiętam spotkania, gdy naukowcy z|Monsanto spotykali się z naukowcami FDA...
00:26:44:i prezentowali rodzaj wprowadzanych|modyfikacji i omawiali technologię,
00:26:50:ale zasadniczo mówili też FDA,|jak ten produkt należy prawnie uregulować.
00:26:56:Nigdy nie widziałem sytuacji,|w której jedna firma...
00:27:01:miałaby tak niebywale wielki wpływ|na najwyższe stanowiska rządowe,
00:27:07:jak Monsanto ze|swoją polityką GMO.
00:27:13:Wyjątkowy film pokazuje|jak George Bush Senior...
00:27:17:wizytuje główną|siedzibę Monsanto...
00:27:20:9 lat przed wprowadzeniem na rynek|soi "Gotowej na Roundup".
00:27:24:Chciałbym panu dziś|pokazać kilka kroków,
00:27:28:które wykonujemy by przenosić geny|z jednego do drugiego organizmu.
00:27:34:Będzie pan robił operacje, które wykonujemy|w laboratorium, gdy bierzemy DNA,
00:27:40:tniemy na kawałki|i łączymy razem różne części.
00:27:46:Ta fiolka zawiera|DNA z bakterii.
00:27:50:DNA wygląda tak samo niezależnie|czy jest z roślin, czy zwierząt.
00:27:54:- Rozumiem. To pozwoli wam na co?|Wzmocnić rośliny, czy uodpornić je na...
00:28:01:- W tym wypadku|uodpornić na herbicyd.
00:28:05:- Rozumiem.
00:28:06:- Mamy świetny|herbicyd.
00:28:10:Gdy George Bush Senior zwiedzał firmę,|był wiceprezydentem Ronalda Reagana.
00:28:16:A "znoszenie kontroli" było|hasłem tej administracji.
00:28:22:Intencją było, by pobudzić przemysł|poprzez eliminację biurokracji,
00:28:27:takiej jak testy na bezpieczeństwo|zdrowotne i ekologiczne,
00:28:31:które były dla Monsanto|kluczowym problemem.
00:28:36:Dostaliśmy właśnie|żądanie z USDA,
00:28:40:by zbadać to po raz pierwszy|na farmie w Illinois.
00:28:45:Kręci nam się od|tego w głowach...
00:28:48:bo koszta rosną i nic|nie posuwa się naprzód...
00:28:53:Ale powiem, że nie narzekamy na|USDA, oni mają swoje procedury.
00:28:59:Muszą się upewnić|co do tych nowości.
00:29:03:Ale jak we wrześniu nie dostaniemy|pozwolenia, to będziemy mówić inaczej!
00:29:08:- Zadzwońcie do mnie. My zajmujemy|się znoszeniem kontroli. Możemy pomóc.
00:29:13:W 1988 roku, gdy Bush Senior|został prezydentem USA,
00:29:18:nowym wiceprezydentem|został Dan Quale.
00:29:21:Cztery lata później przedstawił|politykę USA dotyczącą GMO,
00:29:25:dokładnie w takiej postaci|jak chciało Monsanto.
00:29:29:26 Maja 1992
00:29:31:Powzięliśmy ten krok, jako część|procesu znoszenia kontroli,
00:29:36:obecnie w|drugiej fazie.
00:29:39:Stany Zjednoczone są dziś|światowym liderem biotechnologii...
00:29:43:i chcemy by|tak pozostało.
00:29:46:Tylko w 1991 roku, był to|przemysł wart 4 miliardy dolarów.
00:29:51:Powinien osiągnąć poziom|50 miliardów do roku 2000.
00:29:56:Przynajmniej dopóki ograniczymy|rozwój niepotrzebnych rozporządzeń.
00:30:01:Czy uważa pan iż|była to konspiracja?
00:30:04:Konspiracja to|mocne słowo.
00:30:07:Z punktu widzenia korporacji,|było to wspaniałe zagranie.
00:30:12:Wcześniej Michael Taylor został|deputowanym administratorem FDA,
00:30:20:akurat wtedy, gdy|mieli ustalić politykę.
00:30:25:Kim jest|Michael Taylor?
00:30:27:W internecie widnieje tylko|jedno zdjęcie człowieka,
00:30:30:który niegdyś używał swej|władzy w takiej tajemnicy.
00:30:33:Dziś prowadzi fundację|"Zasoby Przyszłości".
00:30:44:Mówi Marie Monique.|- Witam, tu Mike Taylor.
00:30:49:- Mam pytanie o pańską rolę,|gdy pracował pan dla FDA...
00:30:56:Zanim zatrudnił się pan|w FDA pracował pan...
00:30:59:jako prawnik Monsanto|przez 7 lat, czyż nie?
00:31:03:Byłem partnerem firmy prawniczej,|której Monsanto było klientem...
00:31:07:i pracowałem nad pewnymi|sprawami Monsanto.
00:31:12:- Z tego co widać, FDA|stworzyło nowy etat dla pana?
00:31:20:Deputowany Komisarz|ds strategii.
00:31:23:Bo ponoć istniała wtedy specjalna|potrzeba w FDA, bo wprowadzano GMO...
00:31:30:- To nie miało nic|wspólnego z GMO. Nic.
00:31:35:Nie byłem autorem|tej strategii.
00:31:41:Przeniósł się do FDA|w lipcu 1991 roku.
00:31:46:Do tego czasu pracował|w firmie prawniczej,
00:31:50:a jego osobistymi klientami|było nie tylko Monsanto,
00:31:53:ale też Międzynarodowa Rada|Żywności i Biotechnologii.
00:31:56:Przygotował dla nich|ofertę uregulowania...
00:32:00:spraw modyfikowanej|genetycznie żywności,
00:32:03:a jeśli porównamy propozycję|napisaną dla IFBC przez Taylora...
00:32:09:z oficjalnie przyjętą wersją|- wyglądają bardzo podobnie.
00:32:14:Jeśli więc jej nie napisał,|to wygląda na to,
00:32:19:że ktoś wziął to co on napisał|i uczynił z tego politykę.
00:32:25:Pan Taylor był wtedy deputowanym|komisji, liderem tego projektu,
00:32:35:dbał o to by|projekt ukończono.
00:32:46:Monsanto rozegrało|tą grę świetnie,
00:32:49:zarówno od strony|polityki jak i regulacji.
00:32:52:Odegrali kluczową rolę w dopuszczeniu|krowiego hormonu wzrostu,
00:32:56:a także w tym, jakie jest podejście|do inżynierii genetycznej.
00:33:02:Michael Hansen właśnie wspomniał|o krowim hormonie wzrostu.
00:33:06:Co to takiego?
00:33:08:Jest to transgeniczny|hormon, wstrzykiwany krowom,
00:33:12:zwiększający produkcję|mleka o 20%.
00:33:15:Będzie za mało powiedziane,|gdy powiem, iż ma krytyków.
00:33:19:Hormon zagraża|naszemu zdrowiu.
00:33:23:"Śmiertelna|trucizna",
00:33:28:"Manipulacja"...
00:33:31:rBGH to syntetyczny|krowi hormon wzrostu.
00:33:35:Monsanto rozpoczęła jego sprzedaż|hodowcom w roku 1994 pod nazwą "Posilac".
00:33:43:/Film reklamowy|/dla hodowców.
00:33:51:Posilac jest najlepiej|przetestowanym produktem w historii.
00:33:56:Szybko zauważycie pozytywne|rezultaty jakie da wam Posilac.
00:34:01:/Farma eksperymentalna|/Monsanto
00:34:04:W 1995 roku Monsanto zgłosiło Posilac|w FDA do zatwierdzenia na rynek.
00:34:11:Eksperci weterynaryjni z|FDA przejrzeli wyniki badań...
00:34:16:przeprowadzonych przez firmę|na eksperymentalnym stadzie.
00:34:22:Weterynarzem FDA odpowiedzialnym za|analizę tych danych był Richard Burroughs.
00:34:28:W wywiadzie powiedział, że władze agencji|FDA tuszowały i manipulowały danymi.
00:34:35: /Stan Nowy Jork
00:34:42:W dostarczonych danych, brakowało wielu|kwestii istotnych w przemyśle nabiałowym.
00:34:47:Nie zadali kluczowych pytań o choroby|Mastitis - chorobę gruczołów sutkowych...
00:34:54:ani o problemy|z reprodukcją.
00:34:57:Tak więc gdy nadeszły pierwsze|dane i tego brakowało,
00:35:01:kazałem im zdobyć|te informacje.
00:35:04:To powstrzymało ich|na jakieś 2 - 3 lata.
00:35:08:- Czy ostrzegł pan|FDA o swoich obawach?
00:35:12:- Odstawili mnie na boczne tory,|mój szef faworyzował...
00:35:16:ludzi jemu bliższych, więc|widywałem coraz mniej danych.
00:35:20:Nawet rzeczy, o które ich|prosiłem, jak badania Mastitis,
00:35:24:- nigdy nie widziałem|tych rzeczy,
00:35:26:bo mieli podejście, że jak stoisz|im na drodze, to trzeba cię usunąć.
00:35:31:Pewnego dnia zostałem zwolniony,|eskortowali mnie do drzwi i było po mnie.
00:35:37:Czy grożono panu?
00:35:39:Tak, głównie groził mi prawnik Monsanto,|bo gdy wystąpiłem z odwołaniem,
00:35:47:powiedzieli mojemu|prawnikowi, że jeśli ujawnię...
00:35:50:jakiekolwiek tajemnice firmy|w swojej obronie, to mnie pozwą.
00:35:54:W końcu FDA zostało zmuszone do|przywrócenia tego sumiennego weterynarza.
00:35:59:Ostatecznie jednak sam|zniechęcony zrezygnował.
00:36:03:W internecie jest|też mowa o plikach,
00:36:05:które skradziono z FDA i wysłano|do doktora Samuela Epsteina,
00:36:09:który przewodniczy "Koalicji|Zapobiegania Rakowi".
00:36:17:/Chicago
00:36:24:W 1990 roku Samuel Epstein|opublikował artykuł w "Milkweed"
00:36:29:- magazynie mleczarskim,|który redaguje Pete Hardin.
00:36:36:Sensacyjny materiał bazował na tajnych|dokumentach, które obaj przeanalizowali.
00:36:42:Pewnego ranka, myślę|że w październiku,
00:36:45:w swoim gabinecie|znalazłem wielkie pudełko.
00:36:50:Nadane zostało w Waszyngtonie,|ale nie było śladu nadawcy.
00:36:57:Było to pudło ze wszystkimi|dokumentami Monsanto...
00:37:01:składanymi w FDA na temat testów|weterynaryjnych z około 6 lat.
00:37:09:Była to|świetna zabawa.
00:37:11:Wiele z tych dokumentów to|oryginały i jak napisano tutaj:
00:37:16:"Poufne" - Zawierają poufne|materiały i nie mogą być powielane...
00:37:21:przez nieautoryzowane osoby ani|wysyłane poza firmę bez autoryzacji.
00:37:27:Jako dziennikarz śledczy o takich|właśnie historiach pisać lubię.
00:37:34:Ujawnienie tych dokumentów bardzo|rozzłościło FDA i Monsanto,
00:37:40:bo udało nam się|ustalić, że u zwierząt,
00:37:44:które otrzymały|zastrzyk hormonalny...
00:37:48:następowały poważne|zmiany fizjologiczne...
00:37:51:w stosunku do|stada kontrolnego.
00:37:59:Na przykład jajniki krów|dostających sztuczne hormony...
00:38:05:były o 34%, 42% i 44%|większe od normy.
00:38:15:Inne ze skradzionych|dokumentów pokazują,
00:38:18:iż były poważne problemy z|reprodukcją u tych zwierząt.
00:38:24:/Wice-szef Monsanto|/w Kanadzie
00:38:26:Dane są niezbite|- dostarczyliśmy surowe dane,
00:38:29:dane sumaryczne i dane|z niezależnych badań.
00:38:32:Wszystkie władze związane|z służbą zdrowia,
00:38:35:które badały krowią|somatotropinę...
00:38:37:doszły do wniosku, iż|jest zupełnie bezpieczna.
00:38:41:Według Monsanto hormon|jest nie tylko bezpieczny,
00:38:44:ale nawet korzystny|dla konsumentów.
00:38:49:/Ponieważ skład chemiczny mleka|/nie jest zmieniany przez Posilac,
00:38:54:/sposób produkcji i|/właściwości są nie zmienione.
00:38:58:To nie prawda.|To kłamstwo...
00:39:02:To zupełnie inny produkt.|Inny na różne sposoby.
00:39:07:Przede wszystkim, jak chodzi o|wysoki współczynnik Mastitis u krów,
00:39:13:który dostanie|się do mleka.
00:39:18:Oprócz tego, antybiotyki podawane|krowom żeby leczyć Mastitis.
00:39:23:Więc szerokie spektrum|antybiotyków trafi do mleka.
00:39:29:Oprócz tego, co ważne:|bardzo znaczny...
00:39:33:wzrost poziomu IGF-1 -|"Insulinowego czynnika wzrostu-1".
00:39:41:Było około 60 badań dotyczących|wpływu wyższego poziomu IGF-1
00:39:49:na występowanie raka piersi,|okrężnicy i prostaty.
00:39:53:Absolutnie|niewiarygodne.
00:39:56:Czy są inne kraje,|które dopuściły rBGH?
00:40:01:Najwyraźniej hormon został|zakazany w Europie i Kanadzie.
00:40:05:Kanadzie? To dziwne, bo Kanada zwykle|opiera swoją politykę na zaleceniach FDA.
00:40:12:Skandal zdrowotny|z rBGH w Kanadzie.
00:40:17:Monsanto oskarżone o próbę przekupienia|Agencji Zdrowia Kanady w sprawie rBGH.
00:40:28:W październiku 1998 troje|naukowców z Agencji Zdrowia Kanady...
00:40:32:zeznawało przed|komisją senacką
00:40:34:by doprowadzić do wstrzymania|zgody na transgeniczny hormon.
00:40:38:Skandal upubliczniono,|dzięki dr Shiv Chopra.
00:40:48:Zastanawiałem się,|którą prawdę mam zeznać:
00:40:52:tą którą znam, czy tą,|którą kazało mi ministerstwo.
00:40:56:Miałem taki|wewnętrzny konflikt.
00:40:58:Pytam wszystkich: czy ktoś z państwa|był lobbowany przez Monsanto?
00:41:06:Dr Haydon?
00:41:08:Uczestniczyłam w spotkaniu|w latach 1989/1990,
00:41:15:gdy przedstawiciele Monsanto spotkali|się ze mną i moim przełożonym...
00:41:21:dr Drenon'em,|i dr Messier.
00:41:25:Na tym spotkaniu zaoferowano|1-2 miliony dolarów.
00:41:32:Nie wiem co z tego wyszło,|ale mój dyrektor dał do zrozumienia,
00:41:38:że zgłosi to|swoim przełożonym.
00:41:43:Jak zareagowało|Monsanto?
00:41:45:Nie zaprzeczyli,|że proponowali 1-2 miliony $,
00:41:51:ale chcieli udowodnić, że to|była oferta na dalsze badania,
00:41:57:by wykonać więcej|badań w Kanadzie.
00:42:05:Tak czy inaczej w Kanadzie lek|ten nie został zatwierdzony.
00:42:10:Parlament Europejski w oparciu o|doświadczenia Kanady zakazał go na zawsze.
00:42:17:Nagle cała nasza trójka została|zwolniona za nieposłuszeństwo.
00:42:29:Zostaliśmy wylani, a obecnie|procesujemy się w sądzie.
00:42:38:Kongres USA także otworzył sprawę|rBGH na wniosek jego przeciwników,
00:42:43:którzy sprzeciwiali się|zakazowi umieszczania...
00:42:46:na etykietkach mleka|znaku "wolne od rBGH".
00:42:48:Co ciekawe śledztwa|nigdy nie ukończono.
00:42:55:Krowi hormon wzrostu|- rBGH jest testem
00:42:59:akceptacji inżynierii|genetycznej przez konsumentów.
00:43:03:Do śmieci z tym!
00:43:08:Lek z krowim hormonem był|tylko pierwszą aplikacją...
00:43:15:biotechnologii w|produkcji żywności,
00:43:18:a Monsanto było potężną korporacją|z licznymi powiązaniami z władzą.
00:43:27:Myślę, że etykę rządu|federalnego zdominował pogląd,
00:43:32:że biotechnologia jest tak ważna,|że nie można pozwolić...
00:43:37:kilku wątpliwościom co do|bezpieczeństwa stanąć jej na drodze.
00:43:41:Wygląda na to,|że FDA zatwierdziła to,
00:43:44:gdyż wiele osób pracujących|wcześniej dla Monsanto...
00:43:49:przeszło do FDA i|pomogło to zatwierdzić.
00:43:56:To są drzwi obrotowe wznoszące do góry.|Jak podwójna helisa, spirala.
00:44:00:Obrotowe drzwi...
00:44:01:Tak, obrotowe drzwi.
00:44:02:Obrotowe drzwi działają nie tylko w|rolnictwie. Działają w wielu dziedzinach.
00:44:11:Donald Rumsfeld był szefem Searle'a,|firmy podlegającej Monsanto.
00:44:18:Były ambasador handlu USA Mickey Kantor|skończył w zarządzie Monsanto.
00:44:24:Sędzia Sądu Najwyższego Clarence Thomas|pracował dla Monsanto.
00:44:28:Monsanto|obrotowe drzwi:
00:44:31:Ten stan rzeczy w 1999 roku|dotyczył m.in. Lindy Fisher,
00:44:35:która przeszła z Agencji|Ochrony Środowiska do Monsanto;
00:44:39:Michael Friedman|z FDA do Monsanto;
00:44:42:Marcia Hale i Josh King z|Białego Domu do Monsanto;
00:44:46:Margaret Miller z|Monsanto do FDA;
00:44:49:William Ruckelshouse|z EPA do Monsanto;
00:44:52:I nie zapominajmy o|Michaelu Taylorze,
00:44:55:który przechodził tam i|z powrotem kilkakrotnie.
00:44:59:- Gdy dokończył pan|misję jako pracownik FDA,
00:45:02:został pan wiceszefem|polityki publicznej Monsanto.
00:45:08:- Tak.
00:45:09:- Według pana nie było|konfliktu interesów?
00:45:12:- Nie. Reguły to reguły, a ja|stosowałem się do reguł.
00:45:17:Myślę że jak chodzi o akceptację|publiczną, to był błąd za błędem.
00:45:23:Jeśli chce pani|mieć strategię,
00:45:25:w której uzyskuje się akceptację|publiczną nowej technologii,
00:45:29:mając pierwszą aplikację|związaną z mlekiem,
00:45:33:którego i tak już mamy|więcej niż potrzebujemy,
00:45:36:to pomaga wywołać|klimat podejrzeń.
00:45:43:Myślę, że brak konieczności zgłaszania|nowych produktów GMO do FDA...
00:45:49:za każdym razem, jak|to jest np. w Europie...
00:45:52:to pod względem zaufania|społecznego nie najlepszy system.
00:45:58:Osobiście myślę, że Kongres|powinien zmienić prawo,
00:46:02:stworzyć obowiązkowy system zgłoszeń,|który zapewni, że każdy produkt...
00:46:07:będzie badany przez FDA i opiniowany|pod kątem bezpieczeństwa.
00:46:14:To bardzo istotne|oświadczenie.
00:46:17:Wygląda na to, że Michael Taylor|ma obiekcje co do polityki,
00:46:21:którą podpisał|w 1992 roku.
00:46:23:A co z|naukowcami FDA?
00:46:26:Czy był wśród nich|konsensus w kwestiach GMO?
00:46:30:Dokumenty FDA wskazują na to,|że zignorowano ostrzeżenia...
00:46:34:własnych naukowców przed zagrożeniami|GMO - twierdzi Steve Druker.
00:46:47:Prawnik Stephen Druker reprezentuje|Zrzeszenie Stowarzyszeń Non-profit.
00:46:52:Pozwał do sądu FDA i|zmusił do ujawnienia...
00:46:55:jej wewnętrznych|dokumentów na temat GMO.
00:46:58:Dostaliśmy ponad 44 tys.|stron dokumentów FDA,
00:47:03:które ujawniły, że FDA okłamywała|świat co najmniej od 1992 roku.
00:47:09:Ale wciąż kontynuują|kłamstwa, twierdząc,
00:47:14:że społeczność naukowa|była przeważająco zgodna,
00:47:18:iż modyfikowana żywność jest|bezpieczna tak jak zwykła...
00:47:21:i że mają dane potwierdzające|ten konsensus.
00:47:27:Oba te twierdzenia|to wstrętne kłamstwa.
00:47:31:Przykładów jest wiele: Dr Louis Pribyl|z działu mikrobiologii FDA napisał:
00:47:38:/"Istnieją zasadnicze|/różnice między rodzajami...
00:47:40:/niespodziewanych efektów hodowli|/tradycyjnej a modyfikowanej".
00:47:45:Następnie dr Pribyl dodał do|swojej notatki, że niektóre skutki...
00:47:48:inżynierii biologicznej mogą|być bardziej niebezpieczne.
00:47:52:Zaniepokojenie wyrażane przez różnych|ekspertów FDA było na tyle jasne,
00:47:59:że urzędniczka FDA,|której pracą było...
00:48:02:śledzenie i podsumowywanie|tych danych - dr Linda Kahl...
00:48:06:napisała notatkę do koordynatora d/s|biotechnologii dra James'a Maryanskiego.
00:48:13:Zgodnie z wewnętrznymi dokumentami FDA,|które właśnie zostały ujawnione...
00:48:18:było wielu krytyków zaproponowanej|polityki wewnątrz FDA.
00:48:26:Mam np. protokół wysłany|do pana od Lindy Kahl.
00:48:31:Napisała: "Procesy inżynierii genetycznej|i tradycyjnej hodowli są różne,
00:48:37:...a zgodnie z ekspertami|technicznymi agencji...
00:48:40:...prowadzą do|różnych zagrożeń.
00:48:44:Chodziło o to, iż mieliśmy wiele|różnych osób z różnorakimi poglądami.
00:48:50:Lynda Kahl napisała to|oczywiście w protokole,
00:48:54:ale na koniec wszyscy naukowcy|zgodzili się z naszą polityką.
00:49:00:FDA przygląda się używaniu inżynierii|genetycznej i nie ma informacji,
00:49:07:że zwyczajne użycie|tej techniki...
00:49:11:kreuje produkt różniący się|jakością czy bezpieczeństwem.
00:49:15:Nawet przed pojawieniem się|spójnych ostrzeżeń wewnątrz FDA,
00:49:21:FDA miała bardzo|jasne ostrzeżenie,
00:49:23:gdyż pierwszy modyfikowany|genetycznie suplement żywieniowy,
00:49:27:po wejściu na rynek|wywołał wielką epidemię.
00:49:31:- Czy pamięta pan co się stało|w 1989 roku z tryptofanem?
00:49:37:- Tak.
00:49:39:- Był to modyfikowany aminokwas,|dobrze wiemy co to za aminokwas...
00:49:46:...który zabił wiele osób i|wywołał choroby setek innych.
00:49:51:- Spowodował epidemię niezwykłej|choroby zwanej EMS. Ile osób zmarło?
00:50:00:- Tak, ale|mieliśmy...
00:50:01:- 37 osób, a ponad|1000 osób okaleczył?
00:50:09:A pan stwierdził,|według dokumentów FDA:
00:50:13:"Nie znamy jeszcze przyczyn EMS, ale nie możemy|wykluczyć modyfikacji organizmów".
00:50:22:Czy pan tak|powiedział?
00:50:25:- Tak.
00:50:27:Niesamowite, James Maryanski|nie może wykluczyć możliwości,
00:50:31:że to genetyczne manipulacje spowodowały|niespodziewane skutki uboczne.
00:50:35:Ale nie zrobił|z tym nic.
00:50:37:Czy jakiś niezależny naukowiec badał tę sprawę,|tak istotną dla konsumentów?
00:50:47:Arpad Pusztai, światowej|sławy naukowiec...
00:50:50:stracił posadę gdy|ostrzegł o żywności GMO.
00:50:53:W 1998 roku.
00:50:58:Aberdeen, Szkocja
00:51:05:Arpad Pusztai pracował w|Instytucie Rowett w Szkocji.
00:51:08:Na zlecenie ministra rolnictwa przeprowadzał|badania modyfikowanych ziemniaków,
00:51:14:dysponując budżetem|ponad 2 milionów Euro.
00:51:16:Z 30 osobowym zespołem badaczy,|przygotowywali Wielką Brytanię na GMO.
00:51:21:Byliśmy wszyscy nastawieni|entuzjastycznie.
00:51:25:Ministerstwo myślało,|że jeśli przeprowadzimy testy,
00:51:28:badając wszystkie|możliwe aspekty,
00:51:32:to będzie stanowić|dobre wsparcie dla GMO.
00:51:35:I gdy je przedstawili powiedzieli,|że najlepsze laboratorium w Europie,
00:51:41:Laboratorium Żywności sprawdziło je|i stwierdziło, że są w porządku.
00:51:48:Arpad Pusztai specjalizuje|się w lektynach.
00:51:51:Proteiny te funkcjonują jako środki|owadobójcze chroniące rośliny przed mszycami.
00:51:56:Naukowcy z Rowett stworzyli|ziemniaka odpornego na mszyce,
00:51:59:któremu wszczepili gen,|który wytwarza lektyny.
00:52:06:Przed tym ustalili,|że w postaci naturalnej...
00:52:09:same lektyny nie powodują|zagrożeń zdrowotnych.
00:52:12:Genetycznie zmodyfikowane|ziemniaki testowano na szczurach.
00:52:16:Miały dwojaki efekt:
00:52:19:Po pierwsze powodowały|rozrost jelit,
00:52:25:a to nie za dobrze,|bo jest potencjalnie...
00:52:31:nie twierdzę,|że jest rakotwórcze,
00:52:34:ale może sprzyjać rozwojowi|każdego guza wywołanego chemicznie.
00:52:46:Kolejną sprawą jest to, iż system|odpornościowy stawał w pogotowiu;
00:52:51:a to nie wiadomo czy|dobry czy zły objaw,
00:52:56:ale organizm na pewno rozpoznał|modyfikowane ziemniaki jako obce.
00:53:01:Byliśmy pewni, że to proces wszczepiania|genu powoduje problem, a nie gen.
00:53:08:Modyfikowany gen, gdy|sprawdzaliśmy wyizolowany...
00:53:15:nawet w wysokim stężeniu|nie powodował szkody.
00:53:20:Była to bardzo ważna sprawa,|bo amerykańskiemu FDA,
00:53:24:chodziło|o technologię.
00:53:30:To, co my opublikowaliśmy|było potwierdzeniem,
00:53:36:że to nie modyfikowany gen powoduje|problemy, ale technologia.
00:53:45:Kiedy pierwsze ziarna modyfikowanej|soi dotarły do Wielkiej Brytanii...
00:53:49:zwierzchnictwo Arpad'a Pusztai dało mu|pozwolenie na udzielenie wywiadu BBC.
00:53:55:Jako naukowiec aktywnie|pracujący w tej dziedzinie,
00:54:00:uważam, że to bardzo,|bardzo nieuczciwe,
00:54:07:by używać naszych obywateli|jako króliki doświadczalne.
00:54:12:Nigdy mi tego|nie wybaczą.
00:54:15:Monsanto uznało nasze|badania za istotne.
00:54:21:Nawet zanim wyemitowali|program oni o tym wiedzieli,
00:54:26:bo Szkocki Instytut Badawczy otrzymał|mnóstwo pieniędzy od Monsanto.
00:54:32:Szybko zrozumieli|implikacje.
00:54:38:Dzień po emisji wywiadu,|Arpad Pusztai został zwolniony,
00:54:42:a zespół badawczy|rozwiązano.
00:54:45:Dr Stanley Ewen odpowiadał|za ocenę wpływu...
00:54:48:modyfikowanych ziemniaków na|wewnętrzne organy szczurów.
00:54:51:Nie ma już złudzeń co do|niezależności naukowej.
00:54:57:Byłem strasznie zły i zaniepokojony|- bo nie wiedziałem co jest grane.
00:55:08:- Zaczęli też dyskredytować|Stanleya, nie tylko Arpad'a czy mnie.
00:55:13:Stanleya odesłano na emeryturę i|zdyskredytowano na uniwersytecie.
00:55:21:- To ciężka sprawa.
00:55:23:- W poniedziałek mieliśmy piękną|pracę, a we wtorek rumowisko.
00:55:29:Miałem jakieś pojęcie co się|działo, ale nieprecyzyjne.
00:55:35:Aż niemal dokładnie 8 lat|temu byłem na imprezie,
00:55:42:gdzie obok mnie siedział|ktoś z Rowett - Data Roy.
00:55:47:Gdy spytałem, czyż to nie straszne|co się stało z Arpadem, spytał mnie,
00:55:54:czy nie wiedziałem, że dzwoniono|dwukrotnie z Downing Street do dyrektora.
00:56:05:Wtedy jasno pojąłem co się działo,|że było to w jakiś sposób ponadnarodowe...
00:56:11:i że wywierano naciski na administrację|Blaira, by powstrzymać badania,
00:56:18:gdyż Amerykanie postrzegali|je jako szkodliwe...
00:56:22:dla podstawy swojego przemysłu|czyli biotechnologii.
00:56:29:Skandal Arpada Pusztai wywołał w|Wielkiej Brytanii masowe odrzucenie GMO,
00:56:34:koordynowane|przez Greenpeace.
00:56:36:Rok później Robert Shapiro|wtedy szef Monsanto zgodził się...
00:56:40:wziąć udział w konferencji|zorganizowanej przez Greenpeace.
00:56:47:Jest to jedyne istniejące nagranie|video byłego szefa firmy.
00:56:50:To on był odpowiedzialny|za popchnięcie firmy...
00:56:53:w erę biotechnologii|z nowym hasłem:
00:56:56:/Żywność, Zdrowie|/i Nadzieja
00:57:00:Monsanto czyni wielki wysiłek by|wciskać swoje produkty wszędzie.
00:57:05:Przy pełnym wsparciu międzynarodowych|producentów żywności,
00:57:09:sprzedawców, firm|komunikacyjnych, a nawet rządów.
00:57:16:Nie zachowujecie się jak firma|oferująca życie i nadzieję,
00:57:19:ale jak tyrani wciskający|nam siłą swoje produkty.
00:57:24:Jeśli jestem tyranem nie|czuję się zbyt udanym tyranem.
00:57:28:Chcę podkreślić, że|biotechnologia jest narzędziem.
00:57:34:Biotechnologia sama w sobie|nie jest zła ani dobra.
00:57:41:Można jej użyć|dobrze albo źle.
00:57:45:Produkty, które trafiły|na rynek zostały zbadane...
00:57:49:według procedur ustanowionych|przez społeczeństwo,
00:57:52:by zapewnić nie tylko bezpieczeństwo,|ale też ochronę środowiska.
00:58:03:Po 10 latach na rynku, ziarna|soi "Gotowe na Roundup"...
00:58:07:stanowią 90%|całej soi w USA.
00:58:11:70% żywności w amerykańskich sklepach,|zawiera składniki modyfikowane.
00:58:19:Inaczej niż w Europie, konsumenci|nie mogą dokonać świadomego wyboru,
00:58:23:gdyż oznakowania|GMO są zakazane.
00:58:25:Jest to bezpośrednia konsekwencja|"zasadniczej równoważności".
00:58:32:Trzymam ziarenko soi w ręce i mogę|je zjeść, jest całkiem bezpieczne.
00:58:39:Myślę że FDA jest przekonane,|że jak chodzi o bezpieczeństwo żywności,
00:58:44:ziarno modyfikowanej soi jest|bezpieczniejsze niż inne jej odmiany.
00:58:48:- Skąd FDA może|być tego pewne?
00:58:51:- Tak wynika z wyników badań,|które firma dostarczyła FDA...
00:58:55:i które zrewidowali|naukowcy FDA.
00:58:59:To nie jest w interesie firmy by robić|badania, które zatajałyby rezultaty.
00:59:08:Jak James Maryanski może|być tego taki pewien?
00:59:12:Gdy wpiszę: "Monsanto sfałszowane wyniki|badań", wyskakuje 174 tys. odnośników.
00:59:21:Pośród nich raport|amerykańskiej EPA.
00:59:26:Monsanto fałszowało wyniki badań|dotyczących rakotwórczości dioksyn.
00:59:38:Historia zaczyna się w Nitro,|w fabryce Monsanto...
00:59:41:produkującej silny|herbicyd zwany 2,4,5-T.
00:59:46:W 1949 roku eksplozja w fabryce|wywołała nieoczekiwane efekty uboczne.
00:59:51:228 pracowników zapadło na|niesłychanie szpecące choroby...
00:59:54:zwane trądzikiem|chlorowym.
00:59:57:Powodują go dioksyny, będące silnie|trującym produktem ubocznym 2,4,5-T.
01:00:08:2,4,5-T było głównym|składnikiem "Agent Orange",
01:00:12:defoliantu używanego przez|armię USA w Wietnamie.
01:00:17:W czasie wojny 40 milionów|litrów "Agent Orange",
01:00:20:zawierające 400 kg czystych dioksyn|rozpylono nad Południowym Wietnamem.
01:00:27:3 miliony osób zostało skażonych,|łącznie z tysiącami żołnierzy amerykańskich.
01:00:35:Nawet 40 lat po wojnie|dioksyny zbierają wciąż żniwo.
01:00:41:Dziś wiemy, że trucizna ta powoduje|raka i poważne zaburzenia genetyczne.
01:00:47:/Szpital Tu Du w Ho|/Chi Minh - Wietnam
01:01:10:W 1978 roku gdy amerykańscy|weterani procesowali się z władzami...
01:01:14:o "Agent Orange", Monsanto studiowało|długotrwałe skutki dioksyn.
01:01:24:Firma zapłaciła naukowcom,|za porównanie zdrowia pracowników...
01:01:27:poszkodowanych w|wypadku 30 lat wcześniej...
01:01:31:z pracownikami nie wystawionymi|na działanie chemikaliów.
01:01:39:Jest dwóch ekspertów|w tym temacie.
01:01:42:William Sanjour, który przewodził|wydziałowi odpadów toksycznych...
01:01:45:w Agencji Ochrony|Środowiska (EPA);
01:01:47:a także Gerson Smoger - prawnik|reprezentujący weteranów z Wietnamu.
01:01:53:W 1990 roku mój kolega z EPA|dr Kay Drinkins napisał w sprawozdaniu,
01:01:59:że istnieją podejrzenia, iż badania|robione przez Monsanto były ściemą.
01:02:09:Jeśli byłyby zrobione poprawnie|rezultat byłby dokładnie odwrotny.
01:02:13:Wyniki Monsanto pokazały,|że dioksyny nie są rakotwórcze.
01:02:20:Najpierw uzyskali dane, a potem|manipulowali sposobem ich interpretacji,
01:02:27:by dojść do takich|konkluzji jakie chcieli.
01:02:31:Nigdy nie przeprowadza się|badań w ten sposób. Nigdy.
01:02:35:Zrobili je całkowicie błędnie|i uzyskali to, co chcieli.
01:02:40:Później wyszło, że|ludzie chorujący na raka...
01:02:45:w jednym z dwóch badań figurowali|jako wystawieni na działanie dioksyn,
01:02:49:a w drugim te same 5 osób|widniało jako nie wystawione.
01:02:54:Gdy wszystkich z rakiem przeniesie|się na listę nie wystawionych,
01:02:58:to wygląda jakby zachorowalność|niepoddanych działaniu dioksyn ludzi...
01:03:02:była taka sama jak tych|poddanych ich działaniu.
01:03:04:Stwierdzili więc,|że nie ma różnic.
01:03:07:Tysiące weteranów straciło przywileje|należne za zatrucie "Agent Orange".
01:03:16:Wszystkie rozporządzenia opierały się|na tych badaniach przez 7 do 9 lat.
01:03:23:Będąc dobrym naukowcem|i pracownikiem EPA...
01:03:28:i bardzo odważną osobą|- tak na marginesie,
01:03:32:Cate Jenkins napisała do|rady naukowej EPA prośbę...
01:03:35:o zrewidowanie tych dwóch|badań pod kątem poprawności.
01:03:42:Fakt jest taki, że nie było żadnego|dochodzenia w sprawie Monsanto.
01:03:46:Nikt nie zrewidował|tych badań. Nikt!
01:03:51:Zrewidowali za to Kate Jenkins,|która ujawniła prawdę.
01:03:54:Zrobili z jej|życia piekło.
01:03:57:Nękali ją, zmieniali jej pracę,|skazali biedną kobietę.
01:04:01:Gdy spojrzy pan dziś na|Monsanto, opowiadające...
01:04:04:że GMO jest bezpieczne|czy ufa im pan?
01:04:11:- Nie wierzę w ani jedno|słowo tej firmy.
01:04:14:Mógłbym zaufać jakimś niezależnym źródłom,|które zrewidowały ich twierdzenia.
01:04:18:W zależności co to za źródła|i jak bardzo niezależne.
01:04:24:Otóż to.
01:04:25:By udowodnić bezpieczeństwo|soi "gotowej na Roundup"...
01:04:28:Monsanto przeprowadziło badania,|opublikowane w 1996 roku...
01:04:32:w szanowanym|magazynie naukowym.
01:04:36:Analiza miała oszacować wpływ soi na|zdrowie zwierząt, a dokładnie szczurów.
01:04:43:Wyniki te zostały szczegółowo|zrewidowane przez 2 duńskich naukowców,
01:04:47:już nieżyjących, oraz norweskiego|specjalisty Iana Pryme.
01:04:52:Muszę niestety powiedzieć,|że wartość tych badań jest niewielka.
01:04:57:Bardzo|rozczarowująca.
01:05:01:Zwłaszcza, że te dokumenty służą jako|podstawa "zasadniczej równoważności".
01:05:10:Mogę zacytować -|będzie zaskakujące:
01:05:14:/"Choć badania zwierząt dają jakąś pewność,|/że nie zachodzą żadne wielkie zmiany".
01:05:20:Jakąś pewność - wolałbym|100% pewność, a nie jakąś.
01:05:26:Na stronie 723:
01:05:31:/"Oprócz ciemniejszego,|/brązowego koloru,
01:05:34:/wątroby wyglądały|/normalnie podczas sekcji.
01:05:36:Nie można tego zrobić nie patrząc|do wewnątrz, na zawartość wątroby,
01:05:42:krojąc i badając próbki pod|mikroskopem czy nie ma zmian.
01:05:47:Używali starszych|szczurów.
01:05:51:Oczywiście jak się chce uniknąć|problemów, można użyć dorosłych,
01:05:55:ale gdy się chce zbadać czy|nie ma jakiś oczywistych zmian,
01:06:00:używa się|młodych szczurów.
01:06:03:W pewnym sensie można powiedzieć,|że to podejście nienaukowe,
01:06:07:bo wiele danych, które|powinni byli podać - brakuje.
01:06:11:- Czy próbował pan uzyskać dostęp|do nieprzetworzonych danych?
01:06:14:- Ja nie, ale|kolega próbował.
01:06:17:Stracił dość sporo czasu tułając się|po różnych biurach, ale w końcu odmówili.
01:06:28:Jeśli nie było nic do ukrycia,|to nie powinien być żaden problem.
01:06:33:Powinno im zależeć na|dystrybucji tych materiałów.
01:06:39:Gdy ktoś trzyma je tak kurczowo,|wydaje się to podejrzane.
01:06:50:Jedno jest pewne.
01:06:51:Dzięki tym ograniczonym badaniom,|Modyfikowane organizmy Monsanto zalały świat.
01:06:57:Głównie Amerykę Północną i Południową,|Azję i Australię.
01:07:02:Zaledwie po 10 latach transgeniczne uprawy|zajmują obecnie 250 milionów akrów.
01:07:11:70% jest "odporna|na Roundup",
01:07:15:a 30% zmodyfikowano, by wytwarzały|środek owadobójczy zwany BT.
01:07:26:Od roku 2001 firma publikowała coroczny|dokument zatytułowany "raport poręczający".
01:07:32:Rodzaj oświadczenia etycznego,|w którym Monsanto usprawiedliwia swoje praktyki.
01:07:39:Kluczowym zarzutem przeciwników|GMO jest kwestia patentów.
01:07:45:Jest to coś, co Monsanto nazywa|swoją własnością intelektualną,
01:07:49:która ma ochraniać|ich interesy.
01:07:53:W Ameryce Północnej, każdy farmer|kupujący modyfikowane nasiona,
01:07:58:musi podpisać umowę technologiczną,|w której zobowiązuje się...
01:08:02:do respektowania patentów|firmy na modyfikowany gen.
01:08:09:Modyfikowane uprawy są chronione|przez prawo patentowe USA,
01:08:13:tak więc nie wolno mi w żaden|sposób zatrzymać nasion,
01:08:17:by wysiać je|w kolejnym sezonie.
01:08:20:Jest to coś, co chroni|Monsanto i inne firmy,
01:08:26:które inwestują w technologię|wiele milionów dolarów.
01:08:32:A skąd Monsanto może wiedzieć,|czy ktoś nie wysiał zebranych nasion?
01:08:44:Nie wiem co|powiedzieć...
01:08:48:Skąd by wiedzieli, że ktoś|wysiał zebrane ziarno.
01:08:52:To dobre pytanie|do Monsanto.
01:08:56:Pytanie jest na tyle drażliwe,|że Monsanto woli je ominąć...
01:09:00:dając wspaniałe|przyrzeczenia.
01:09:03:/W przypadku nieumyślnego pojawienia się|/naszych odmian na polu danego farmera,
01:09:08:/z pewnością dogadamy się z|/farmerem by rozwiązać tę kwestię...
01:09:12:/w sposób zadowalający|/obie strony.
01:09:17:/Monsanto, farmerzy|/naruszenia patentów...
01:09:19:Rzeczywistość wygląda|znacznie mniej różowo.
01:09:22:"Centrum Bezpiecznej Żywności"|z Waszyngtonu opublikowało pracę...
01:09:26:na temat farmerów pozwanych przez|Monsanto za naruszenia praw patentowych.
01:09:33:Zawiera co najmniej 100 spraw|sądowych i wiele bankructw.
01:09:39:Pośród ofiar - Troy Roush,|farmer z Indiany.
01:09:53:Nasza przygoda zaczęła się|w 1999 roku.
01:09:56:Pewien pan pojawił się|na farmie moich rodziców...
01:10:02:i twierdził, że jest prywatnym|detektywem wynajętym przez Monsanto.
01:10:08:Sprawdzał czy farmerzy nie|zachowują własnych nasion.
01:10:18:Zapytał nas czy|zachowaliśmy swoje nasiona.
01:10:24:Odpowiedzieliśmy,|że nie.
01:10:28:Daliśmy mu kwity za zakup|herbicydów i nasion,
01:10:32:poinformowaliśmy gdzie co było|kupowane by mógł sobie sprawdzić.
01:10:40:Ale odmówił.
01:10:45:Potem Monsanto założyło przeciwko|mnie i mojej rodzinie sprawę.
01:10:53:Zapoznali nas|z dokumentami,
01:10:56:które jak twierdzili dotyczyły|próbek pobranych z naszych pól.
01:11:00:By uzyskać te próbki|ludzie Monsanto musieli...
01:11:04:wkroczyć na naszą posiadłość|bez pozwolenia i je ukraść.
01:11:08:Mieliśmy tamtego roku 492 akry|soi "Gotowej na Roundup".
01:11:13:Były zakontraktowane|przez firmę na nasiona.
01:11:17:Kontrakt był bardzo szczegółowy,|omawiał różne kwestie.
01:11:21:Nie był to problem w nim wyszczególniony.|Wszyscy o tym wiedzieli.
01:11:26:Dlaczego załatwił pan to|poza sądem z Monsanto?
01:11:30:Cóż, po 2,5 roku rodzina|była wyniszczona.
01:11:35:Cały ten stres i zagrożenie|pięciu pokoleń pracy.
01:11:43:Jeśli by się im udało to wszystko by|przepadło, zabraliby nam wszystko.
01:11:50:- Dzień dobry.|- Cześć, jak leci?
01:11:54:- Nadal działacie?|- W porządku.
01:11:57:Troy Roush i David Runyon|uprawiają konwencjonalną soję.
01:12:01:Padli ofiarą tzw. "Policji Genetycznej"|stworzonej przez Monsanto,
01:12:05:by egzekwować|prawo na polach.
01:12:07:Policja genetyczna, której tak|boją się amerykańscy rolnicy.
01:12:11:Farmerzy potępiają totalitarne metody|używane w świecie zdominowanym przez GMO.
01:12:17:Mam parę zdjęć byś|na nie zerknął:
01:12:19:oto co zrobiłem, by zapobiec|ponownemu ich wejściu na moją farmę.
01:12:30:W lipcu 2003 roku przyszli do|mojego domu około 19.00...
01:12:38:- Kto przyszedł?
01:12:40:- Pracownicy Monsanto.|Pokazali mi wizytówki...
01:12:46:i wypytywali mnie o to jaką|soję uprawiam, jaką kukurydzę,
01:12:50:gdzie sprzedaję uprawy.|To był koniec rozmowy.
01:12:55:Patenty wszystko|zmieniły.
01:12:58:Wpływa to na zaufanie do sąsiadów.|Tego już nie ma.
01:13:04:Sam mam dwóch farmerów z którymi|rozmawiam, z którymi się przyjaźnię.
01:13:10:- Czy farmerzy|się boją?
01:13:13:- Oczywiście że się boją. Nie da|się bronić przeciwko tym ludziom.
01:13:17:Stworzyli mały przemysł służący|jedynie niszczeniu życia farmerów.
01:13:24:Oczywiście|że się boją.
01:13:26:- Czyli boi się pan, że|sąsiedzi mogą na pana donieść?
01:13:29:- Tak.
01:13:31:Wystarczy zadzwonić|0800-monsanto.
01:13:36:A nie, sorry,|0800-roundup.
01:13:39:Zachęcali farmerów by dzwonić na ten|darmowy numer i kablować na sąsiada.
01:13:44:- Dlaczego|chcieliby to robić?
01:13:47:- Chcą kontrolować.
01:13:50:- Nasiona?
01:13:51:- Tak. Nasiona. Chcą kontrolować życie.|To podstawowy budulec żywności.
01:14:01:Są w trakcie procesu przejęcia na|własność żywności. Całej żywności.
01:14:08:Pomiędzy 1995 a 2005|rokiem Monsanto przejęło...
01:14:12:ponad 50 firm zajmujących się|nasionami na świecie.
01:14:16:Firmy te produkowały kukurydzę,|bawełnę, pszenicę i soję,
01:14:20:a także nasiona pomidorów,|ziemniaków i sorgo.
01:14:25:Wszędzie ludzie obawiają|się monopolu Monsanto,
01:14:28:który na dłuższą metę grozi wyginięciem|wszystkich nietransgenicznych odmian.
01:14:36:Monsanto się nie zgadza i mówi|jedynie o korzyściach biotechnologii.
01:14:41:Zwłaszcza w krajach|rozwijających się, jak Indie.
01:14:45:Nasze produkty przynoszą znaczne korzyści|zarówno większym, jak i mniejszym hodowcom.
01:14:51:W wielu przypadkach farmerzy mogą uzyskać|plony lepszej jakości i wydajniejsze.
01:15:00:/Stan Andhra|/Pradesh, Indie
01:15:08:Indie są trzecim największym|producentem bawełny.
01:15:11:W 1999 roku Monsanto wykupiło Mahico|- wiodącą firmę sprzedającą nasiona.
01:15:18:Dwa lata później rząd|indyjski zezwolił...
01:15:20:na sprzedaż bawełny BT,|pod nazwą handlową Bollgard.
01:15:24:Jest modyfikowana by|wytwarzać środek owadobójczy...
01:15:28:przeciwko słonecznicy orężówce|- pasożytowi bawełny.
01:15:34:/Dzień i noc, codziennie|/Bollgard chroni cię.
01:15:37:/Oto siła Bollgarda. mniej|/herbicydu, więcej korzyści.
01:15:43:/Nasiona bawełny Bollgard:|/potęga przeciwko insektom.
01:15:48:Od 2001 roku Kiran Sakhari i|Abdul Gayum z bliska badają...
01:15:53:transgeniczną bawełnę uprawianą|przez małych farmerów.
01:15:58:Każdego roku obaj agronomowie|publikują raport porównujący...
01:16:01:bawełnę modyfikowaną ze zwykłą|pod kątem plonów i kosztów produkcji.
01:16:07:W 2006 roku uprawy zostały splądrowane|przez chorobę atakującą mutanty.
01:16:15:To jest pole Bollgard'u, widzimy|rośliny zaatakowane chorobą.
01:16:26:Powoduje oddzielanie się kory|- klasyczny przypadek plagi pasożyta.
01:16:34:W starszych odmianach|nigdy tego nie było.
01:16:38:Gdy zaczynaliśmy nasze badania|widzieliśmy niewiele przypadków...
01:16:43:i to tylko|w bawełnie BT.
01:16:47:W miarę upływu czasu choroba|rozprzestrzeniała się coraz bardziej...
01:16:51:po uprawach odmiany BT,|a także na niektórych normalnych.
01:16:55:Wydaje nam się, że istnieje|jakaś niepożądana interakcja...
01:16:59:między gruczołem, w który wszczepiono|gen, a genem, który zawiera BT.
01:17:08:To powoduje osłabienie rośliny|i podatność na pasożyty.
01:17:14:Widziałem|reklamy Monsanto:
01:17:17:"Bawełna BT wymaga 70% mniej,|a daje 30% lepsze plony". Ale to bzdura.
01:17:28:Po paru latach i tak trzeba będzie|pryskać - nawet bawełnę BT.
01:17:34:Czemu tylu farmerów|kupuje nasiona BT?
01:17:39:Obecnie farmerzy mają|coraz mniej opcji.
01:17:43:Nawet jak ktoś chce się|przerzucić na bawełnę nie BT,
01:17:47:to nie ma|jej na rynku.
01:17:56:Dziś Monsanto kontroluje prawie cały|rynek nasion bawełny w Indiach.
01:18:02:Zmusza rolników|do ich kupowania...
01:18:04:po cenach czterokrotnie wyższych|od konwencjonalnych odmian.
01:18:08:Mali farmerzy zwracają się do|pożyczkodawców, kasujących wysokie odsetki.
01:18:12:Gdy zbiory są kiepskie,|oznacza to bankructwo.
01:18:16:Brutalny cykl, pustoszący|indyjskie wioski.
01:18:37:Czemu popełnił|samobójstwo?
01:18:39:Zbiory były|kiepskie.
01:18:42:- Bawełna BT?|- Tak!
01:18:44:- Czy były jakieś inne powody?|- Długi.
01:18:46:- Ile miał lat?|- 25.
01:18:48:- Wypił litr|pestycydów.
01:18:56:- Czy to pierwsze samobójstwo?|- Nie, to już drugie.
01:19:08:Tragedie takie jak ta, zdarzają się po|trzy razy na dzień w regionie Vidarbha,
01:19:13:gdzie bawełna BT pojawiła|się w 2005 roku.
01:19:17:Oczywiście samobójstwa hodowców|bawełny to w Indiach nic nowego,
01:19:21:jednak odmiana BT doprowadziła|do ich gwałtownego wzrostu.
01:19:24:W tej walce Davida z Goliatem,|niewielu ośmiela się...
01:19:28:publicznie mówić o tym|międzynarodowym skandalu.
01:19:37:To są pola|ryżowe Vidarbha.
01:19:41:Jak widać nie ma tam|prawie samobójstw.
01:19:44:/Kishor Tiwari,|/lokalny aktywista.
01:19:46:Ale to są obszary upraw bawełny.|Rezultatem upraw bawełny BT...
01:19:51:jest 600 samobójstw od lipca 2005,|do lipca 2006 roku.
01:20:00:Drugiego roku, obecnie|- przez 6 miesięcy 682 samobójstwa.
01:20:07:To katastrofa.
01:20:10:Zupełna katastrofa. Wszystkie|technologie, czy to GM,
01:20:14:czy biotechnologia czynią rolników|całkowicie zależnymi od rynku.
01:20:21:Ponieważ nie tylko muszą płacić więcej|za nasiona, ale także za opóźnienia.
01:20:27:A stwierdzenie, że odmiana nie|wymaga pryskania też jest fałszywa.
01:20:33:Gdy Monsanto|stwierdza w reklamach,
01:20:36:że uprawy GM nadają się dla|małych farmerów, co pan myśli?
01:20:39:- Z naszych doświadczeń, jest|to całkowita ściema. Kłamstwo.
01:20:49:Tego dnia w grudniu 2006,|rewolta wisiała w powietrzu...
01:20:53:na największym rynku|bawełny stanu Maharashtra.
01:20:56:Trzy dni wcześniej rozpętały|się zamieszki i wielu farmerów,
01:21:00:łącznie z Kishor'em|Tiwari aresztowano.
01:21:07:Cena jaką płacą jest|o wiele niższa.
01:21:20:/Farmerzy są wzburzeni|/i zaniepokojeni.
01:21:22:/Ile pieniędzy|/pożyczyliście?
01:21:25:20 tys. rupii.|50 tys. rupii.
01:21:29:50 tys. rupii.
01:21:31:Kto przestaje uprawiać|bawełnę BT w przyszłym roku?
01:21:53:"Nasiona Samobójstwa" - to tytuł|książki fizyka Vandany Shiva.
01:21:58:Otrzymała ona alternatywnego Nobla|i prowadzi organizację Navdanya,
01:22:03:której celem jest zachowanie|tradycyjnych nasion.
01:22:10:/Deli, Indie
01:22:18:Na początku Vandana walczyła|z "Pierwszą Zieloną Rewolucją",
01:22:22:która przyniosła przemysłowe|rolnictwo do Indii w latach 60'.
01:22:27:Dziś walczy z "Drugą|Zieloną Rewolucją",
01:22:30:w której uprawy są modyfikowane|i chronione patentami.
01:22:34:Różnica jest taka, że pierwsza|rewolucja był w sektorze publicznym.
01:22:39:Stały za nią agencje rządowe|i one kontrolowały badania.
01:22:45:Jak chodzi o "Drugą Zieloną|Rewolucję" to kieruje nią Monsanto.
01:22:51:Druga wielka różnica jest taka,|że ukrytym celem pierwszej rewolucji...
01:22:56:było zwiększenie|sprzedaży chemikaliów.
01:22:59:Ale jej celem była produkcja|żywności, jej zabezpieczenie.
01:23:06:Mimo wad, w jej konsekwencji|mogliśmy wyżywić większą ilość osób.
01:23:13:W drugiej rewolucji nie chodzi|o bezpieczeństwo żywnościowe.
01:23:18:Chodzi o zyski Monsanto.|Tylko o to chodzi.
01:23:24:Cała inżynieria genetyczna jest|ich metodą by zdobywać patenty.
01:23:29:A patentowanie jest|prawdziwym celem.
01:23:32:Jeśli popatrzymy na|prace badawcze Monsanto,
01:23:35:obecnie testują około 20 gatunków|z wszczepionym genem BT.
01:23:40:Maczają paluchy we wszystkim: w gorczycy,|ochrze, bakłażanach, ryżu, kalafiorach.
01:23:48:Gdy ustanowią taką normę, że|nasiona mogą być ich własnością...
01:23:54:i mogą pobierać za nie opłaty,|będziemy od nich zależni,
01:23:58:z każdym wysianym nasionkiem|i wszystkimi uprawami.
01:24:01:Gdy kontrolują nasiona, kontrolują|jedzenie - wiedzą o tym, to ich strategia.
01:24:06:Potężniejsza niż|bomby, niż karabiny.
01:24:10:Jest to najlepszy sposób|na kontrolę ludzkości.
01:24:16:Monsanto w odpowiedzi|na zarzuty pani Shivy,
01:24:20:żągluje obietnicami uczciwości, dialogu,|przejrzystości i dzielenia się.
01:24:28:Chcemy konstruktywnie|uczestniczyć w procesach,
01:24:31:w których społeczności świata starają|się odpowiedzieć na te pytania.
01:24:38:Czy te produkty będą|bezpieczne dla środowiska?
01:24:42:Jak wpłyną na|różnorodność?
01:24:45:Jak wpłyną na inne|rośliny, insekty i ptaki?
01:24:49:Co z krzyżowaniem się genów? Co będzie gdy|geny skrzyżują się z dzikimi gatunkami?
01:24:57:Dla mnie oznacza to wsłuchiwanie się i|respektowanie wszystkich punktów widzenia...
01:25:04:Mimo spokojnego tonu|Roberta Shapiro,
01:25:07:właśnie poruszył ważny temat, bardzo|niepokojący przeciwników GMO:
01:25:11:skażenia transgenicznego,|które Monsanto woli nazywać:
01:25:15:/"przypadkową obecnością,|/która jest naturalna".
01:25:22:Według badań przeprowadzonych przez|profesora z Berkley dr Ignacio Chapela...
01:25:27:GMO już skaziło|meksykańską kukurydzę.
01:25:32:Ale gdy periodyk naukowy|"Nature" opublikował te wyniki,
01:25:36:wywołało to potężne|kontrowersje.
01:25:41:/San Francisco
01:25:46:Od 15 lat pracowałem z pierwotną|ludnością Oaxaca w Meksyku.
01:25:52:Oni rozwinęli zdolność|analizowania środowiska.
01:25:58:Jeden z moich studentów pojechał by|nauczyć ich wykrywania transgeników.
01:26:05:Przywieźliśmy ze sobą|pozytywną próbę kontrolną.
01:26:08:To była puszka transgenicznej|kukurydzy z USA.
01:26:14:Szukaliśmy|negatywnych próbek.
01:26:18:Wydawało nam się, że najlepsza|będzie lokalna kukurydza,
01:26:21:bo myśleliśmy, że to najczystsze,|najlepiej zachowane źródło kukurydzy na świecie.
01:26:32:Mieliśmy niespodziankę,|gdy się okazało,
01:26:37:że próbki które miały nie być|transgeniczne zawierały modyfikowane geny.
01:26:44:Było to wielkie zaskoczenie|- odkrycie, że gatunki kukurydzy...
01:26:53:pielęgnowane lokalnie od 10 tys. lat|już zostały skażone transgenikami z USA.
01:27:03:/Oaxaca, Meksyk
01:27:07:Meksyk jest krajem,|z którego pochodzi kukurydza.
01:27:11:Tylko w południowym regionie Oaxaca|można odnaleźć 150 różnych odmian.
01:27:17:Tak wielka różnorodność|jest skarbem.
01:27:20:Światowym rezerwuarem|odmian kukurydzy.
01:27:23:Miliony meksykańskich farmerów|pielęgnowało je przez tysiące lat.
01:27:28:- Ta kukurydza|jest dla rodziny?
01:27:30:- Tak, tylko|dla rodziny.
01:27:34:- Robimy z|niej tortille.
01:27:37:W tym roku ma dobry rozmiar, więc|zachowamy ją na nasiona na przyszły rok.
01:27:45:- Nie kupuje|pan nasion?
01:27:47:- Nie.|- Wymienia je pan?
01:27:49:- Tak. To nasz|starożytny system.
01:27:57:By zachować różnorodność odmian kukurydzy,|Meksyk zakazał odmian modyfikowanych.
01:28:02:Ale z powodu umowy o handlu|międzynarodowym NAFTA,
01:28:05:podpisanej przez USA,|Meksyk i Kanadę,
01:28:08:Meksyk nie potrafi|powstrzymać masowego importu...
01:28:11:kukurydzy amerykańskiej,|której 40% jest modyfikowane.
01:28:16:Ta przemysłowa kukurydza,|jak nazywa się ją w Meksyku,
01:28:19:jest wysoko dotowana|przez rząd USA.
01:28:22:Dlatego na lokalnych rynkach kosztuje|połowę ceny kukurydzy tradycyjnej.
01:28:41:- Czy zawsze pieczecie|tortille z lokalnych odmian?
01:28:44:- Tak.
01:28:45:- Jest naturalna|i wydajniejsza.
01:28:51:Jest też bardziej pożywna,|bo pochodzi z czystej ziemi.
01:29:00:To jest kukurydza niebieska.|Niegdyś moi przodkowie uprawiali tylko taką.
01:29:06:Dziś też ją|uprawiamy.
01:29:11:- Istniała przed|hiszpańskim podbojem?
01:29:13:- Tak. Teraz jest|podbój innego typu.
01:29:16:- Co to za podbój?
01:29:19:- Podbój transgeniczny, który|chce zniszczyć wszystko,
01:29:24:żeby lokalne odmiany zniknęły|by odmiana przemysłowa mogła dominować.
01:29:33:Jeśli im się uda, będziemy|zależni od korporacji.
01:29:37:Zmuszą nas do kupowania nawozów|i środków owadobójczych,
01:29:40:bo bez nich ta|kukurydza nie urośnie.
01:29:45:Tymczasem lokalne odmiany rosną|świetnie bez nawozów i chemii.
01:29:50:Popatrzcie|- są piękne.
01:29:54:/Meksyk.
01:29:59:Artykuł Ignacio Chapeli wywołał|gwałtowną reakcję w Meksyku.
01:30:04:Od tamtej pory Meksykański Instytut|Ekologiczny potwierdził skażenie kukurydzy.
01:30:11:Geny "Gotowe na Roundup" i BT odnaleziono|w odmianach z 5 regionów kraju.
01:30:16:Co się dzieje, gdy modyfikowane|odmiany krzyżują się z tradycyjnymi?
01:30:21:Dr Alvarez Buylla przeprowadziła|testy używając lokalnego kwiatka.
01:30:25:Wszczepiła ten sam gen różnym okazom,|a potem obserwowała ich wzrost.
01:30:32:Zauważyliśmy, że dwie identyczne|rośliny z genetycznego punktu widzenia...
01:30:38:czyli posiadające ten sam genom,|chromosomy tego samego trans-genu.
01:30:44:Jedyną różnicą jest to, że trans-gen|jest umieszczony w różnych miejscach.
01:30:49:Kiedy dorosły, rośliny|te były fenotypami,
01:30:54:czyli miały zupełnie|inne kształty kwiatków.
01:30:57:Niektóre miały identyczne z naturalnymi|- jak tutaj - 4 płatki i 4 pręciki,
01:31:03:ale inne miały nienormalne kwiatki,|z nienormalnymi włoskami, czy dziwnymi płatkami.
01:31:12:Niektóre wyglądają|potwornie.
01:31:16:Jedyną różnicą wszystkich tych|roślin jest położenie trans-genu,
01:31:21:który wszczepiliśmy|losowo.
01:31:28:Gdy transgeniczna odmiana pojawia|się w Meksyku jest prawdopodobne,
01:31:35:że trans-geny zaszczepią się|w genomie odmian meksykańskich.
01:31:43:To nieuniknione zjawisko, bo|kukurydza krzyżuje się naturalnie...
01:31:47:przez zapylanie|z pomocą wiatru.
01:31:50:Obawiamy się więc, że zasoby|naturalne tradycyjnej kukurydzy...
01:31:55:zostaną w niekontrolowany|sposób skażone.
01:32:12:Witajcie. Zaprosiliśmy was, by|poinformować o nowych chorobach...
01:32:16:wynikających ze skażenia transgenicznego,|które dotykają naszą kukurydzę.
01:32:26:Aldo - przewodniczy organizacji|rdzennej ludności.
01:32:30:Od dwóch lat prowadzi kampanię|informacyjną wśród społeczności Oaxaca,
01:32:34:gdzie obawy Dr Alvarez już|potwierdzono na polach.
01:32:43:Pokażę wam kilka zdjęć kukurydzy,|zrobionych w naszym regionie.
01:32:51:Chcielibyśmy zapytać, czy widzieliście|już takie rośliny u siebie.
01:33:04:Widzicie, że dzieją|się tam dziwne rzeczy.
01:33:08:Na przykład ta roślina ma|odgałęzienie tutaj a tam kolejne.
01:33:13:Normalnie kukurydza|tak nie wygląda.
01:33:17:Jest zawsze tylko|1 kolba na liść.
01:33:21:Ale tutaj są trzy kolby|wyrastające z tego samego liścia.
01:33:27:Są potworne.
01:33:32:Wysłaliśmy próbkę do zbadania,|czy nie zawiera modyfikowanych genów.
01:33:38:Niestety test|był pozytywny.
01:33:43:Zwykle widujemy te rośliny|przy drogach, lub w zagrodach.
01:33:51:Możliwe, że ludzie kupują|kukurydzę w sklepie,
01:33:55:a potem po drodze|gubią ziarna.
01:33:58:Niektóre wzrastają. Tak kukurydza|tradycyjna zostaje skażona.
01:34:10:Z tego co powiedziałeś,|jeśli tego nie powstrzymamy,
01:34:16:niebawem będziemy zmuszeni|kupować ich ziarno,
01:34:19:bo nasze nie będzie już działać?|To okropne, co mamy robić?
01:34:26:Po pierwsze, gdy|znajdziecie taką roślinę,
01:34:30:powinniście natychmiast usunąć pręciki,|bo z nich pochodzi pyłek.
01:34:36:W każdym wypadku musicie być bardzo|czujni w monitorowaniu upraw.
01:34:46:- Czy nie uważa pan, że to|jest strategia Monsanto:
01:34:50:czego nie udało im się osiągnąć legalnie,|próbują poprzez skażenie?
01:34:55:- Tak, zastanawialiśmy się,|czy skażenie nie było celowe.
01:35:00:Jeśli miejsce, skąd wywodzi się|kukurydza zostanie skażone,
01:35:04:reszta świata|będzie następna.
01:35:06:Skażenie przynosi same korzyści|międzynarodowym korporacjom takim jak Monsanto.
01:35:15:Jaka był reakcja Monsanto, na wyniki|badań skażenia kukurydzy Ignacio Chapela?
01:35:22:/"Podłe chwyty Monsanto przeciwko zwolnionemu|/z Berkeley prof. Ignacio Chapela".
01:35:27:Artykuł napisany przez Jonathana Matthews,|przewodniczącego GM Watch,
01:35:31:serwisu informacyjnego o GM|z siedzibą w południowej Anglii.
01:35:36:/Norwich, Anglia
01:35:46:Według Jonathana, Ignacio|Chapela padł ofiarą kampanii...
01:35:50:rozpoczętej przez AgBioWorld,|strony internetowej promującej GMO.
01:35:54:W przeddzień publikacji|artykułu w "Nature",
01:35:57:pewna Mary Murphy|przesłała e-mail,
01:36:00:który AgBioWorld rozesłał do|tysięcy naukowców świata.
01:36:06:Napisała:|/"Aktywiści zapewne oszaleją na widok newsa,
01:36:10:/że meksykańska kukurydza została|/skażona genami z kukurydzy GM".
01:36:16:Następnego dnia jakiś Andura|Smetacek zamieścił drugi e-mail:
01:36:22:/"Aktywiści po pierwsze|/- naukowcy po drugie"
01:36:26:To całkowicie|oszczercza kampania.
01:36:29:Tu widać co działo się|przez kilka pierwszych dni.
01:36:32:Murphy i Smetacek dyskutują razem,|a potem inni się dołączają i mówią,
01:36:37:musimy zrobić jakąś kampanię,|musimy naciskać na "Nature",
01:36:42:iść do wydawcy magazynu i powiedzieć,|że te badania są nieważne.
01:36:48:Namierzaliśmy Smetacek i Murphy|jakiś czas by dojść do tego kim byli.
01:36:54:Jak chodzi o Smetacek, to patrząc|na techniczne nagłówki e-maila
01:37:00:widzimy "otrzymano od",|po czym jest numer IP.
01:37:08:Trzeba tylko skopiować ten|adres i wkleić na stronie WhoIs.
01:37:21:Nazwa Organizacji:|Monsanto - z siedzibą w St. Louis.
01:37:27:Mary Murphy też zostawiła ślady,|po których doszliśmy skąd była.
01:37:43:Też jest adres IP:|bw6.bivwood.com
01:37:49:Ustaliliśmy, że była to pierwotna|nazwa agencji PR, zwanej Bivings Group.
01:37:55:Szybko odnaleźliśmy na jej|liście klientów Monsanto.
01:37:59:Była to firma kreująca|wizerunek Monsanto.
01:38:04:Czyli byli to fałszywi naukowcy|- co za paskudne triki.
01:38:08:- Bardzo paskudne. Tutaj|nie ma żadnej etyki.
01:38:14:To organizacja zdeterminowana|by wpychać swoje produkty...
01:38:20:do wszystkich krajów świata i|gotowa zniszczyć reputację każdego,
01:38:25:kto jej stanie|na drodze.
01:38:30:Zarzuty Jonathana Matthews|opublikowano w brytyjskiej prasie,
01:38:34:ale Monsanto postanowiło|je zignorować.
01:38:37:Kontynuując swój bezlitosny wzrost firma|chroni swoją wizję transgenicznego świata,
01:38:43:który rozwiąże problemy głodu|i środowiska - w pełnej harmonii.
01:38:49:/Praktyka jasno pokazuje, że|/współistnienie biotechnologii,
01:38:54:/konwencjonalnych i biologicznych|/upraw jest nie tylko możliwe,
01:38:58:/ale już ma miejsce|/na całym świecie.
01:39:10:Wyobraź sobie świat, ochraniający|naturę: powietrze, wodę.
01:39:20:Gdzie moglibyśmy produkować więcej|używając mniej chemikaliów,
01:39:24:wolny od|wycinki lasów.
01:39:26:Oto świat|transgeniczny.
01:39:35:Inicjatywa Monsanto sponsorowana z pomocą|Brazylijskiego Towarzystwa Dietetycznego.
01:39:43:/Paragwaj
01:39:50:Transgeniczny świat już|istnieje w Południowej Ameryce,
01:39:53:gdzie setki milionów akrów soi|"Gotowej na Roundup" wysiano w 2007 roku.
01:39:59:Podbój zaczął się 10 lat|wcześniej w Argentynie,
01:40:02:jedynym kraju oficjalnie zezwalającym|na uprawy transgeniczne.
01:40:07:Od tamtej pory GMO tajemniczo|rozprzestrzeniło się...
01:40:10:na sąsiednie kraje, jak|Brazylia i Paragwaj.
01:40:16:W 2005 roku Paragwaj|zalegalizował w końcu te uprawy,
01:40:21:żeby zachować możliwość eksportu do Europy,|w której oznaczenia GMO są obowiązkowe.
01:40:27:W rzeczywistości dla ministerstwa|rolnictwa ustawa funkcjonowała już wcześniej.
01:40:34:Musieliśmy zezwolić na uprawy GMO,|gdyż i tak zalały nasz kraj,
01:40:39:w że tak powiem|niekonwencjonalny sposób.
01:40:42:- Czy wie pan jak nasiona|transgeniczne trafiły do kraju?
01:40:46:Przez czarny|rynek, szmugiel?
01:40:48:- Nie mówimy o czarnym rynku,|ale o dziurawym worku.
01:40:53:Bo to są worki z ziarnem,|na których nie ma oficjalnych oznaczeń.
01:40:58:- Czy Monsanto przyczyniło|się do tej kontrabandy?
01:41:03:- Możliwe, że firma promowała|swoje odmiany i tak jak mówię,
01:41:11:rząd musiał zareagować i zalegalizować|coś, co i tak było już faktem.
01:41:28:Bez względu na źródła,|kontrabanda opłaciła się Monsanto.
01:41:33:Gdy tylko uprawy zalegalizowano,|firma otrzymała prawo...
01:41:36:do pobierania opłat za każdą|wyprodukowaną tonę soi.
01:41:41:Tak jak w Brazylii.
01:41:47:Od tamtej pory nic się nie zmieniło|w kwestii deforestacji Paragwaju...
01:41:52:i usunięto wielu|małych farmerów,
01:41:54:którzy odmówili porzucenia|swoich małych kawałków ziemi.
01:42:00:Jorge Galeano przewodzi|organizacji małych farmerów...
01:42:03:walczącej z postępującą jak|to nazywa "zieloną pustynią".
01:42:12:Mamy tu przykład|rozpleniania się soi GM.
01:42:17:Jest to mono-produkcja rolna,|która niszczy wszystko na swej drodze.
01:42:21:Przedtem na tych polach rosło wszystko|co nasza rodzina potrzebowała do życia.
01:42:27:Drzewa, maniok,|kukurydza...
01:42:33:- Czy myśli pan,|że uprawy modyfikowane
01:42:35:mogą współistnieć|z uprawami małych farmerów?
01:42:41:- Nie, z całą|pewnością nie.
01:42:44:Są to dwa|niekompatybilne modele.
01:42:48:To cicha wojna, która niszczy|społeczności i rodziny małych hodowców.
01:42:53:Oprócz tego niszczona jest|różnorodność roślinna.
01:42:58:Przynosi śmierć, biedę, choroby|i destrukcję zasobów naturalnych,
01:43:03:które pomagają|nam żyć.
01:43:12:Obecnie Roundup rozpylany jest|w całym Paragwaju za pomocą samolotów...
01:43:16:lub traktorów, prowadzonych przez|niezabezpieczonych robotników.
01:43:22:Herbicyd pryskany jest tuż|przed drzwiami gospodarstw,
01:43:25:lub w pobliżu niewielkich|upraw małych farmerów.
01:43:29:Każdego roku niszczone są uprawy,|a tysiące osób zostaje skażonych.
01:43:35:Jak w tej rodzinie,|otoczonej przez GMO Monsanto.
01:43:41:Rodzice martwią się o|swojego syna - Pedro,
01:43:43:gdyż codziennie musi|przechodzić przez pola soi...
01:43:47:żeby sprzedać zrobione|przez matkę tortille.
01:43:56:- Od jak|dawna to ma?
01:43:59:- Pojawiło się|15 dni temu.
01:44:02:Najpierw na stopie,|a potem się rozniosło.
01:44:14:- Czy ma bóle głowy?
01:44:21:Czy ma apetyt?
01:44:22:- Niewielki. Dziś nie chciał jeść.|Wypił tylko trochę soku.
01:44:30:- A jego brat?
01:44:32:- Lepiej, ale|nie jest łatwo.
01:44:41:Tak żyjemy. Ostatnio|straciliśmy 60 kaczek i gęsi.
01:44:48:Poszły kilka kroków|i padły martwe.
01:44:53:Pryskają nam tu|śmiertelnym herbicydem.
01:44:58:Gdy pada, woda spływa do nas, a ponieważ|kaczki żyją w wodzie - takie są skutki.
01:45:09:W Paragwaju 70% ziemi jest|w posiadaniu zaledwie 2% populacji.
01:45:16:Dzięki GMO|koncentracja rośnie.
01:45:19:Trzy czwarte producentów|soi, to osoby z zagranicy...
01:45:23:robiący kasę na tym|zielonym złocie.
01:45:25:Zakaz wprowadzony na pasze oparte o składniki|zwierzęce po epidemii wściekłych krów...
01:45:29:i rosnące zapotrzebowanie na|biopaliwa spowodowały skok cen soi.
01:45:33:To wywołało masowe przejście|na uprawy "Gotowe na Roundup".
01:45:37:W konsekwencji tego|co dzieje się w Paragwaju,
01:45:39:każdego roku 100 tys. osób opuszcza wsie,|by żyć w miejskich slumsach.
01:45:46:Szacuje się, że 70% z nich ucieka z|powodu genetycznie modyfikowanej soi,
01:45:51:która przeznaczona jest na paszę|europejskich kurczaków, krów i świń.
01:46:00:Rozmawiamy na temat modelu|produkcyjnego modyfikowanej soi...
01:46:04:promowanej|przez Monsanto.
01:46:10:To prawdziwa międzynarodowa|firma, jest wszędzie na świecie.
01:46:18:Jej celem jest kontrola całej|produkcji żywności świata.
01:46:23:Tworząc farmy|bez farmerów.
01:46:30:Skutek jest taki, że Monsanto pozbawia|nas niezależności żywnościowej,
01:46:35:zdolności do samowyżywienia|bez zależności od kogokolwiek.
01:46:41:Dlatego musimy walczyć o naszą|niezależność, o naszą ziemię.
01:46:48:Musimy bronić nasze społeczności,|rodziny i nasz kraj.
01:46:56:Moja rodzina mieszka w mieście,|ale ja tam jechać nie chcę.
01:47:00:W mieście musisz wszystko|kupować, nawet jedzenie.
01:47:03:Tutaj, to co wyhodujemy jest nasze.|Możemy jeść co chcemy.
01:47:07:W mieście tak|się nie da.
01:47:09:Jak nie masz pieniędzy musisz|szukać jedzenia w śmietnikach.
01:47:16:Chciałabym dodać, że walka tych rodzin|o przetrwanie dotyczy nas wszystkich.
01:47:22:W 2007 roku Monsanto zatrudniło|18.000 pracowników w 50 krajach.
01:47:27:W 2007 roku akcje|firmy wciąż drożały,
01:47:31:a jej zyski sięgnęły|miliardów dolarów.
01:47:34:Jej akcjonariuszami są nie tylko|fundusze emerytalne i banki,
01:47:38:ale także setki tysięcy|małych inwestorów.
01:47:49:Chris Horner.|- Witam, mówi Marie Monique Robin z Francji.
01:47:54:- Taa, doceniamy pani upór, ale rozważyliśmy|propozycję i nie zmieniliśmy zdania.
01:48:02:Nie mamy żadnego powodu|by brać w tym udział.
01:48:06:Podejrzewamy, że nie będzie|to dla nas pozytywne.
01:48:10:/Żałujemy iż Monsanto|/odmówiło nam wywiadu.
01:48:15:Więcej filmów po polsku:|www.prawda2.info
01:48:19:Oraz:|youtube.com/ConspiracyLocal
01:48:23:Odwiedź www.NAPiSY.info