ïż




21
opodatkowania wysokich dochodów, obniżka stóp procentowych, wzrost zasiłków dla bezrobotnych. Ważnym elementem teorii J.M. Keynesa jest tzw\ mnożnik inwestycyjny, który pokazuje w jaki sposób wzrost nakładów inwestycyjnych powoduje zwielokrotniony przyrost zatrudnienia, dochodu narodowego i konsumpcji.
Twórczość J.M. Keynesa daÅ‚a podstawÄ™ rozwoju nowych kierunków ekonomii - postkeynesow skicj i neokeyncsowskiej, które obok ekonomi neokiasycznej stanowiÄ… główny nurt współczesnej ekonomii. Współczesna myÅ›l ekonomiczna skoncentrowaÅ‚a swój wysiÅ‚ek na rozwiÄ…zywaniu podstawowych problemów dotyczÄ…cych wzrostu gospodarczego (bezrobocie, inflacja, kryzysy nadprodukcji). RozÅ‚am pomiÄ™dzy postkeynesistami a neoklasykami wpÅ‚ynÄ…Å‚ na pojawienie siÄ™ prób poÅ‚Ä…czenia dorobku obu kierunków ekonomicznych i powstania tzw. syntez) neokiasycznej. Głównymi przedstawicielami tego nurtu sÄ… tacy wybitni ekonomiÅ›ci, jak: J.R. Hicks (1904-1989), P.A. Samuelson, F. Modigliani i J. Tobin.
Niezależnie od różnic charakteryzujÄ…cych poszczególne kierunki w ekonomii, keynesizm byÅ‚ teoretycznym uzasadnieniem interwencjonizmu paÅ„stwowego aż do poczÄ…tków lat siedemdziesiÄ…tych XX wieku. Od tego okresu obserwuje siÄ™ nawrót popularnoÅ›ci koncepcji liberalnych. Nowe zjawiska w gospodarce kapitalistycznej, takie jak: nasilenie zjawisk inflacyjnych, wzrost deficytu budżetowego, dÅ‚ugu publicznego, osÅ‚abienie tempa wzrostu gospodarczego, podważyÅ‚y podstawy teorii Keynesa. W teorii ekonomii nastÄ…piÅ‚ rozwój koncepcji neoliberalnych i neokonserwatywnych. WÅ›ród poglÄ…dów neoliberalnych można wyróżnić nastÄ™pujÄ…ce doktryny ekonomiczne: monetaryzm - z głównym przedstawicielem M. Friedmanem (laureat nagrody Nobla w 1976 r.); nowÄ… ekonomiÄ™ klasycznÄ… (czoÅ‚owy przedstawiciel R.E. Lucas - Nagroda Nobla w 1995 r.); nowÄ… szkoÅ‚Ä™ austriackÄ… - z przedstawicielem F. Hayekiem (1899â€" 1993); ekonomicznÄ… teoriÄ™ polityki (inaczej teoria wyboru publicznego) â€" czoÅ‚owi przedstawiciele: K. Arrow (Nagroda Nobla w 1972 r.) oraz J.M. Buchanan (Noblista z 1986 r.); ekonomiÄ™ strony podażowej - z głównym przedstawicielem A. Lafferem.
Różnorodność teorii ekonomicznych świadczy nic tylko o burzliwym rozwoju ekonomii, ale i komplikowaniu się życia gospodarczego. Tym, co łączy ekonomistów każdego nurtu jest ich stosunek do rynku. Jedni wierzą w skuteczność interwencji państwa, a drudzy w skuteczność mechanizmu rynkowego.
Podsumowując omówione wyżej główne kierunki i szkoły w ekonomii trzeba podkreślić, że najbardziej dla rozwoju teorii ekonomii zasłużyli się: Adam Smith, Karol Marks i John Maynard Keynes.
Na zakończenie prezentacji głównych nurtów ekonomii warto wspomnieć o dwu polskich teoretykach ekonomii, którzy' mają światowe uznanie, a mianowicie Michał Kalecki (1889-1970) oraz Oskar Lange (1904-1965).