img318


PRZEMOC W RODZINIE
165

stania się zarówno ofiarą, jak i sprawcą krzywdzenia osoby starszej. Jeśli
chodzi o ryzyko wymienione jako pierwsze, to w miarÄ™ konsekwentnie pojawia siÄ™
kilka czynników (zob. Barnett i in., 1997; Griffin, 1999; Wiehe, 1998). Oto
one:
izolacja społeczna (to znaczy niewiele kontaktów wewnątrz własnej rodziny i
poza niÄ…);
starszy wiek;
gorszy stan zdrowia somatycznego i psychicznego;
wspólne życie osoby starszej i jej opiekuna w jednym mieszkaniu.
Dane dotyczące ptci ofiary są niespójne - niektóre statystyki sugerują, że
starsze kobiety są bardziej narażone na krzywdzenie (Tatara, 1993), inne mówią
o wyż­szym poziomie wiktymizacji mężczyzn (np. Pillemer, Finkelhor, 1988).
Po stronie sprawcy prawdopodobieństwo krzywdzenia niesamodzielnej osoby
starszej zwiększa wiele czynników ryzyka:
Psychopatologia krzywdzącego: stwierdzono, że osoby krzywdzące mają za sobą
częściej choroby psychiczne i hospitalizacjÄ™ psychiatrycznÄ… (Pille­mer, Suitor,
1988).
Nadużywanie substancji psychoaktywnych: na przykład Anetzberger, Kor-bin i
Austin (1994) stwierdzili, że w porównaniu z niekrzywdzÄ…cÄ… grupÄ… kon­trolnÄ…,
osoby, które krzywdziÅ‚y bÄ™dÄ…cych pod ich opiekÄ… rodziców w star­szym wieku,
informowały o większym spożyciu alkoholu i częściej uzyskały rozpoznanie
problemu alkoholowego.
Zależność krzywdzącego od ofiary, zarówno finansowa, jak i emocjonalna
(Pillemer, Suitor, 1988). Przypuszcza się, że krzywdzenie może być reakcją na
poczucie bezsilności doświadczane przez dorosłe dzieci, które są zależne od
swych rodziców (Gełles, 1997).
Międzypokoleniowa transmisja przemocy w zachowaniu. Cykl "od ofiary do
sprawcy", stwierdzony w odniesieniu zarówno do krzywdzenia dzieci, jak i
partnera, przywoływany był również jako wyjaśnienie wyrządzania krzywdy osobom
starszym. Dane, choć ograniczone, sugerujÄ…, że krzywdzenie star­szych jest
często dziełem jednostek, które same były ofiarami przemocy w rodzinie (np.
Steinmetz, 1978).
Stres zewnętrzny, to znaczy mający źródła poza kontekstem rodzinnym.
Stwierdzono, że stresorami zewnÄ™trznymi oddziaÅ‚ujÄ…cymi częściej na opie­kunów
krzywdzÄ…cych niż niekrzywdzÄ…cych sÄ… bezrobocie i trudnoÅ›ci finan­sowe (np.
Bendik, 1992).
Płeć: stwierdza się nadreprezentację mężczyzn wśród osób krzywdzących,
zwłaszcza sprawców krzywdzenia fizycznego. Ustalenie to wiąże się,
przy­najmniej po części, z faktem, że mężczyźni częściej krzywdzÄ… żonÄ™ niż
kobie­ty męża (Barnett i in., 1997).


Wyszukiwarka