P R AC E NAUKOWE P OL I T E C HNI KI WAR S Z AWS KI E J
z. 69 Transport 2009
Ilona JACYNA
Politechnika Warszawska Wydział Transportu, Zakład LiST
ul. Koszykowa 75, 00-662 Warszawa
[e-mail]
ROLA TRANSPORTU W REALIZACJI PROCESÓW
LOGISTYCZNYCH PRZEDSI
BIORSTWA
Streszczenie
W artykule przedstawiono rol transportu zarówno zewn trznego jak i wewn trznego w realizacji
procesów przepływu towarów w przedsi biorstwie produkcyjnym. Wskazano istotne problemy współczesnych
przedsi biorstw spowodowane du konkurencj oraz wysokimi oczekiwaniami klientów. Determinuje to
d enie przedsi biorstw do mo liwie szybkiego realizowania zamierzonych zada , przy jak najni szych kosztach
oraz jak najwy szej jako ci usług. Niew tpliwie kluczow rol w tym zakresie odgrywa logistyka. W artykule
wskazano na potrzeb prawidłowej identyfikacji zadania logistycznego i wyznaczenie do jego realizacji
niezb dnej liczby rodków transportu zarówno zewn trznego jak i wewn trznego.
Słowa kluczowe: transport towarów w przedsi biorstwie, zadanie logistyczne, przepływ informacji, system
logistyczny przedsi biorstwa.
1. WPROWADZENIE
W dobie rozwoju gospodarki rynkowej usługi logistyczne nabieraj coraz wi kszego
znaczenia. Jednym z etapów realizacji usług logistycznych jest magazynowanie. Czynno ci
zwi zane z magazynowaniem, obok transportu, zaczynaj odgrywa istotn rol
w procesie przepływu ładunków, tym bardziej e na tak konkurencyjnym rynku nie liczy si
ju cena, ale przede wszystkim jako . Jednym z elementów jako ci usług jest czas oraz
sprawno realizacji usług. Dlatego wa nym aspektem, który powinien wi za zarówno
rozwi zania techniczne, technologiczne jak i organizacyjne z zakresu realizacji procesów
logistycznych na wysokim poziomie jest wła ciwe rozwi zanie zadania logistycznego
przedsi biorstwa.
Obecnie przedsi biorstwa uwzgl dniaj oczekiwania klientów zwi zane z ilo ci i
jako ci produktów, a tak e terminami dostaw i zakresem usług posprzeda owych. W tym
aspekcie du ego znaczenia nabieraj zagadnienia dotycz ce standardów obsługi klienta.
W ród problemów logistycznych, które okre laj standardy obsługi wyró ni nale y przede
wszystkim: czas cyklu zamówienia, wielko zapasów, ograniczenia wielko ci zamówienia,
cz sto dostawy, niezawodno dostawy, jako dokumentacji, procedury reklamacyjne,
kompletno zamówienia, wsparcie techniczne, informacje na temat stanu realizacji
zamówienia. Tym bardziej, e celem przedsi biorstwa jest podnoszenie poziomu obsługi
klienta przy jednoczesnym obni aniu kosztów logistycznych.
Ilona Jacyna
54
Rola jak odgrywa logistyka w działalno ci przedsi biorstwa jest kluczowa. Logistyka
przedsi biorstwa dotyczy zarz dzania, przemieszczania i składowania produktów, maj cych
ułatwi fizyczny przepływ towarów, pocz wszy od miejsc ich pochodzenia do ko cowego
odbiorcy z jednoczesnym przepływem informacji w celu zaspokojenia potrzeb i wymaga
klienta (rys. 1.1.).
Dostawcy Magazyny Producenci Magazyny Odbiorcy
TRANSPORT TRANSPORT TRANSPORT TRANSPORT
Przepływ informacji
Rys. 1 Schemat zintegrowanego Å‚a cucha logistycznego w systemie logistycznym przedsi biorstwa
ródło: opracowanie własne na podstawie Coyle J., Bardi E., Langley C., Zarz dzanie logistyczne. PWE,
Warszawa 2002.
Jak wida na rys.1 elementem wi cym poszczególne ogniwa ła cucha logistycznego
jest transport. Natomiast sprawnie funkcjonuj cy system informacyjny zwi zany z logistyk
przyczynia si do wła ciwego rozpoznawania problemów decyzyjnych, sterowania procesami
przepływu ładunków w zakresie realizacji oraz kontroli nie tylko
w systemie logistycznym przedsi biorstwa, ale i w poszczególnych ogniwach całego
Å‚a cucha.
Logistyka, aby spełni wymagania odno nie asortymentu, ilo ci, miejsca i czasu,
kształtuje powi zania i relacje oraz steruje przepływem ładunków mi dzy dostawcami a
odbiorcami. My lenie kategoriami systemowymi umo liwia skoordynowanie działa
wszystkich uczestników tego procesu, zarówno tych z zakresu produkcji jak i zaopatrzenia
czy te przemieszczania. Zintegrowanie fizycznego przepływu ładunków i zwi zanych z nim
informacji w ramach sprawnie funkcjonuj cego systemu logistycznego jest niezb dne aby
przepływ ładunków w całym ła cuchu dostaw przebiegał bez zakłóce [8].
System logistyczny przedsi biorstwa mo na zdefiniowa zatem jako układ podsystemów:
zaopatrzenia (Z), obsługi produkcji (P), dystrybucji (Dd), transportu (T), magazynowania
(Mm), wraz z relacjami (Rl) mi dzy nimi, co w uj ciu semantycznym mo na zapisa jako
uporz dkowan szóstk , postaci [7]:
SL = < Z, P, Mm, T, Dd, Rl > (1)
System logistyczny przedsi biorstwa mo na równie przedstawi jako układ rodków
technicznych i organizacyjnych oraz ludzi zdolnych planowa i realizowa przepływy,
buforowanie i rozdział materiałów, mi dzy producentami i hurtownikami a punktami
sprzeda y detalicznej czy bezpo rednio konsumentami [4].
System logistyczny mo e by jednym z podsystemów przedsi biorstwa, za w innym
uj ciu przedsi biorstwo, jako dostawca zasobów, mo e by elementem systemu logistycznego
wy szego rz du. W ród elementów systemu logistycznego wyró ni mo na:
" obiekty stałe zwane infrastruktur (np. magazyny, place, parkingi, drogi);
" urz dzenia mechaniczne i rodki transportowe (np. wózki, układnice regałowe,
pojazdy);
" wyposa enie niemechaniczne (np. regały, palety);
Rola transportu w realizacji procesów logistycznych przedsi biorstwa
55
" urz dzenia i rodki do sterowania przepływem ładunków (np. komputery,
oprogramowanie, rodki Å‚ czno ci);
" wykwalifikowanych pracowników.
Oczywi cie powy sze elementy nale y powi za tak, aby tworzyły niezawodny
i sprawny system [4], [7].
2. FORMALIZACJA OPISU ZADA REALIZOWANYCH NA POTRZEBY
PRZEDSI BIORSTWA
2.1. Założenia realizacji zadania logistycznego
Jednym z wa nych aspektów realizacji procesów logistycznych w przedsi biorstwie jest
wła ciwe zdefiniowanie zada niezb dnych do wykonania przez poszczególnych uczestników
bior cych udział w procesie przepływu. W zale no ci od funkcji jakie spełnia dane
przedsi biorstwo oraz od zakresu jego działalno ci sformułowanie zada do wykonania jest
mniej lub bardziej skomplikowane. W artykule przedstawiono opis zadania logistycznego
realizowanego przez przedsi biorstwo produkcyjne. Sformułowanie tego zadania ma na celu
uzyskanie odpowiedzi na pytania takie jak:
" co? ile?  scharakteryzowanie przemieszczanych towarów (materiałów, surowców,
półfabrykatów, wyrobów gotowych), a tak e okre lenie wielko ci zada w postaci
rocznych i dobowych przepływów;
" sk d? dok d? kiedy?  identyfikacja punktów nadania i odbioru, a tak e ram
czasowych w zakresie przepływów towarów.
Efektem wła ciwego rozwi zania jest uzyskanie odpowiedzi na pytanie jak to zrobi ?
(w jaki sposób powinien by realizowany proces przepływu). Oznacza to, e w wyniku
rozwi zania zadania powinni my wiedzie jakim wyposa eniem, jakimi rodkami
technicznymi (organizacyjnymi) oraz zasobami ludzkimi musimy dysponowa aby spełni ,
wcze niej ustalone, wymagania odbiorców.
Jednym z efektów formułowania zadania logistycznego jest opracowanie modelu
graficznego przepływu strumieni ładunków i zwi zanych z tym przepływem strumieni
informacji. Uwzgl dnia si przy tym organizacj pracy, parametry przepływu towarów oraz
towarzysz cych im informacji. Analizuj c proces przepływu towarów w przedsi biorstwie
nale y zauwa y , e zadanie logistyczne przedsi biorstwa produkcyjnego polega na
dwuetapowym przekształceniu strumieni towarów i zwi zanych z nimi strumieni informacji.
W pierwszym etapie nast puje transformacja strumieni towarów surowców, opakowa , itp.
wchodz cych do zakładu od dostawców na strumienie towarów wchodz cych do produkcji,
w taki sposób, aby umo liwi ci gło i rytmiczno procesu produkcyjnego. Natomiast
w drugim etapie dokonywane jest przekształcenie strumieni towarów i towarzysz cych im
informacji wychodz cych z produkcji w strumienie towarów wyrobów gotowych
wychodz cych z zakładu, w taki sposób, aby spełni wymagania odbiorców.
Zakładaj c, e w przedsi biorstwie produkcyjnym wyró niamy dostawców materiałów
D, obszary magazynowe M, odbiorców wyrobów gotowych O oraz system produkcyjny SP,
wówczas mo na przedstawi schematycznie zakładowy system logistyczny, jak na rys. 2.
Ilona Jacyna
56
Strumie M Strumie
materiałów od wyrobów
D
dostawców gotowych do
O
odbiorców
Przemieszczanie Przemieszczanie
materiałów materiałów
wewn trz wewn trz
przedsi biorstwa przedsi biorstwa
SP
ZSL
Rys. 2 Elementy zakładowego systemu logistycznego przedsi biorstwa produkcyjnego
ródło: opracowanie własne na podstawie Fijałkowski J., Transport wewn trzny w systemach logistycznych.
OWPW, Warszawa 2003.
Wej cie do magazynu surowców (półfabrykatów, półproduktów, itp.) opisane jest przez
wielko strumienia materiałów od dostawców w funkcji czasu. Wyj cie z magazynu jest
wielko ci strumienia wyrobów gotowych zgodnie z zamówieniem odbiorców. Procesy
przekształcania strumieni materiałów wymagaj wymiarowania systemu logistycznego ze
wzgl du na wydajno , nakłady i koszty. Istotnym w tym wzgl dzie staje si wła ciwie
ukształtowanie procesów przepływu materiałów i informacji w zakresie rodzajów technologii
pracy, czynno ci, urz dze oraz pracy ludzkiej. Stanowi to podstaw do wymiarowania
projektowanego systemu logistycznego. Du e znaczenie ma w tym przypadku wła ciwy dobór
rodków transportowych zarówno w dostawie materiałów do przedsi biorstwa jak i wyrobów
gotowych do odbiorców. Nale y równie uwzgl dni dobór rodków transportu
wewn trznego uczestnicz cych w procesie przemieszczania ładunków wewn trz
przedsi biorstwa.
2.2. Formalizacja opisu elementów struktury systemu logistycznego przedsiębiorstwa
Na potrzeby formalnego opisu struktury układu logistycznego przedsi biorstwa
niezb dne jest zidentyfikowanie wszystkich istotnych jego elementów. W uj ciu systemowym
system logistyczny przedsi biorstwa mo emy zapisa jako:
SP= (2)
gdzie:
A  zbiór stref funkcjonalnych przedsi biorstwa,
V  zbiór relacji (powi za ) mi dzy zidentyfikowanymi strefami funkcjonalnymi.
Strefy funkcjonalne s to obszary w obiekcie magazynowym, w których odbywaj si
poszczególne operacje. Na przykład w strefie buforowej na wej ciu do magazynu składowane
s tymczasowo towary przywiezione od dostawców, w strefie komisjonowania nast puje
formowanie palety według zamówienia klienta itd.
Istnienie systemu uwarunkowane jest zarówno istnieniem elementów oraz powi za
mi dzy tymi elementami, jak i realizacj okre lonego celu. Celem systemu logistycznego
Rola transportu w realizacji procesów logistycznych przedsi biorstwa
57
przedsi biorstwa jest wspieranie realizacji celu podstawowego, tj. produkcji. Poniewa
system logistyczny ma charakter usługowy, to jego podstawowym zadaniem b dzie
prawidłowe zarz dzanie przemieszczaniem materiałów od dostawcy poprzez zaopatrzenie,
produkcj a do dostarczenia gotowego wyrobu ostatecznemu konsumentowi.
Aby okre li wielko zada transportowych na poszczególnych etapach procesów
przepływu, tj. mi dzy wyró nionymi elementami dokonamy formalizacji opisu tych
elementów. Zadanie logistyczne realizowane przez system logistyczny danego
przedsi biorstwa uwarunkowane jest zarówno zewn trznie jak
i wewn trznie, przy czym pierwsze uwarunkowanie wynika z otoczenia, drugie natomiast
z produkcji.
Na potrzeby bada zakładamy, e mamy dany zbiór R, postaci:
t
R = {r : t = 1,2,...,T}, (3)
którego elementami s rt-te numery rodzajów niezb dnych surowców, przeznaczonych do
produkcji w przedsi biorstwie. Liczba numerów wszystkich rodzajów surowców wynosi Ż#T.
Na potrzeby formalnego zapisu zadania logistycznego zakładamy, e mamy
zdefiniowane:
" zbiór dostawców D, postaci:
k
D = { d : k = 1,2,..., K}, (4)
którego elementami s dk- numery dostawców obsługuj cy wyró nione przedsi biorstwo,
liczba wszystkich dostawców wynosi Ż#K.
" zbiór obiektów magazynowych M, postaci:
M = { mg : g = 1,2,...,G}, (5)
którego elementami s mg-te numery magazynów w danym przedsi biorstwie np. m1 
magazyn surowców nale cy do podsystemu produkcyjnego, m2  magazyn opakowa , m3 
magazyn wyrobów gotowych itd., natomiastŻ#G oznacza liczb wszystkich numerów
magazynów wyró nionych w przedsi biorstwie.
" zbiór podsystemów produkcyjnych SP , postaci:
p
SP = { s : p = 1,2,..., P}, (6)
które maj interpretacj sp-tych numerów podsystemów produkcyjnych wyst puj cych
w przedsi biorstwie; Ż#P oznacza liczb wszystkich numerów podsystemów produkcyjnych
wyró nionych w przedsi biorstwie.
" zbiór rodzajów wyrobów gotowych RW , postaci:
RW ={ gw : w = 1,2,...,W}, (7)
którego elementami s gw-te numery rodzajów wyrobów gotowych wydawanych przez
magazyn wyrobów gotowych, natomiastŻ#W oznacza liczb wszystkich rodzajów wyrobów
gotowych produkowanych w przedsi biorstwie.
" zbiór odbiorców O , postaci:
O = { os : s = 1,2,..., S}, (8)
którego elementami s os-te numery odbiorców wyrobów gotowych z przedsi biorstwa,
natomiastŻ#S oznacza liczb wszystkich numerów odbiorców danego przedsi biorstwa.
Ilona Jacyna
58
Nale ałoby jeszcze uwzgl dni transport nowych pustych palet, strumienie opakowa
zwrotnych i zwrotów do dostawców. W niniejszym artykule nie uwzgl dniono strumieni
informacji, które inicjuj , towarzysz lub potwierdzaj poszczególne przepływy strumieni
ładunków.
2.2. Opis wielkości przepływów między elementami struktury przedsiębiorstwa
na potrzeby transportu
Celem ustalenia liczby rodków transportowych koniecznych do realizacji zada ,
niezb dne jest okre lenie wielko ci przemieszczanych towarów mi dzy poszczególnymi
elementami struktury danego przedsi biorstwa. Schematycznie uj cie przedsi biorstwa
z zaznaczeniem rodzajów transportów przedstawiono na rys. 3.
Transport Transport
Transport wewn trzzakładowy
zewn trzny zewn trzny
Transport
Transport mi dzy techniczny Transport mi dzy
obszarami mi dzy obszarami
magazynowymi systemami magazynowymi
produkcyjnymi
D O
M SP M
I etap przekształce II etap przekształce
Rys. 3 Schematycznie uj cie przedsi biorstwa z wyró nieniem rodzajów transportów
ródło: opracowanie własne.
Aby okre li wielko zadania logistycznego przedsi biorstwa w uj ciu ilo ciowym,
zakÅ‚adamy, e na iloczynie kartezja skim D×M×R zadane jest odwzorowanie 1, które
przeprowadza ten iloczyn w zbiór liczb rzeczywistych dodatnich, tj.:
1: D × M × R + *"{0},
k
przy czym 1(d , mg , rt )" + *"{0} ma interpretacj liczby dostaw towarów rt-tego rodzaju
od dk-tego dostawcy dostarczanego do mg-tego obiektu magazynowego.
Liczba wszystkich dostaw do mg-tego magazynu b dzie równa:
K T
k
(d , ) (9)
1 , mg rt
k =1 t =1
W dalszych rozwa aniach dostawy okre lone (9) oznacza b dziemy jako ›DM.
Wielko ci dostaw z wyszczególnieniem dostawców, magazynów jako odbiorców i rodzajów
towarów mo emy zapisa trójwymiarow macierz QD postaci:
k
QD = [ 1(d ,mg,rt)] , o wymiarach K ×G ×T (10)
k
gdzie: 1" +, d " D, mg " M,rt " R .
Wielko potrzeb zgłaszanych przez poszczególne podsystemy produkcyjne mo emy
zapisa nast puj co. Niech 2 b dzie odwzorowaniem zadanym na iloczynie kartezja skim
M×SP×R, tj.:
2: M×SP×R + *"{0},
Rola transportu w realizacji procesów logistycznych przedsi biorstwa
59
p
przy czym 2(mg , s , rt )" + *"{0}ma interpretacj liczby zgłaszanych potrzeb rt-tego
rodzaju towaru przez mg-ty magazyn na potrzeby sp-tego podsystemu produkcyjnego.
Wielko wszystkich potrzeb sp-tego podsystemu produkcyjnego b dzie równa:
G T
(mg p ) (11)
2 , s , rt
g =1 t =1
W dalszych rozwa aniach wielko ci okre lone (11) oznacza b dziemy jako ›MP. Natomiast
wielko ci potrzeb z wyszczególnieniem magazynów, podsystemów produkcyjnych i rodzajów
towarów mo emy zapisa trójwymiarow macierz QSP postaci:
p
QSP = [ 2(mg , s , rt)] o wymiarach G × P × T (12)
p
gdzie: 2 " +, mg " M , s " SP , rt " R .
Liczb towarów wytwarzanych przez poszczególne podsystemy produkcyjne mo emy
zapisa nast puj co. Niech 3 b dzie odwzorowaniem zadanym na iloczynie kartezja skim
SP × M × RW, tj.:
3: SP×M×RW + *"{0},
p
przy czym 3(s ,mg, gw)" + *"{0} ma interpretacj liczby gw-tego rodzaju wyrobu gotowego
wytwarzanego przez sp-ty podsystem produkcyjny kierowany do mg-tego obiektu
magazynowego.
Wielko produkcji sp-tego podsystemu produkcyjnego b dzie równa:
G W
p
(s (13)
3 ,mg, gw)
g =1 w =1
W dalszych rozwa aniach wielko ci okre lone (13) oznacza b dziemy jako ›PM.
Wielko produkcji z wyszczególnieniem podsystemów produkcyjnych, magazynów
i rodzajów wyrobów gotowych mo emy zapisa trójwymiarow macierz QW postaci:
p g w
QW = [ 3(s ,m , r )] o wymiarach P × G× W (14)
p
gdzie: 3" + *"{0}, s " SP , mg " M , gw " RW .
Liczb wyrobów gotowych kierowanych do poszczególnych odbiorców mo emy
zapisa nast puj co. Niech 4 b dzie odwzorowaniem zadanym na iloczynie kartezja skim
M×O×RW, tj.:
4: M × O × RW + *"{0},
przy czym 4(mg,os, gw)" + *"{0} ma interpretacj liczby zamawianych wyrobów gotowych
rw-tego rodzaju z mg-tego obiekt magazynowy przez os-tego odbiorc .
Wielko potrzeb os-tego odbiorcy b dzie równa:
G W
(mg,os, (15)
4 gw)
g =1 w =1
W dalszych rozwa aniach wielko ci okre lone (15) oznacza b dziemy jako ›MO.
Wielko potrzeb wyszczególnieniem magazynów wyrobów gotowych, odbiorców i rodzajów
wyrobów gotowych mo emy zapisa trójwymiarow macierz QZ postaci:
w
QZ = [ 4(mg,os, r )] o wymiarach G × S × T (16)
gdzie: 4 " +, mg " M , os "O , gw " RW .
Ilona Jacyna
60
Bior c pod uwag powy sze rozwa ania oraz przyjmuj c zało enie, e dane
przedsi biorstwo posiada jeden podsystem produkcyjny sp1 SP={sp1} oraz jest zaopatrywane
przez dwóch strategicznych dostawców tj. D = { d1, d2}, przy czym d1  dostawca surowców,
d2  dostawca opakowa . Oznacza to, e zbiór R jest zbiorem postaci R={r1, r2}. Odbiorc
wyrobów gotowych RW={gw} jest centrum dystrybucyjne o numerze o1. Przedsi biorstwo
w swej strukturze posiada trzy magazyny, tj. M = { m1, m2, m3}, przy czym m1  magazyn
surowców, m2  magazyn opakowa , m3  magazyn wyrobów gotowych.
Wówczas schematycznie struktur układu logistycznego przedsi biorstwa z uwzgl d-
nieniem przepływu towarów mi dzy poszczególnymi elementami mo na przedstawi jak na
rys. 4.
ZLP
d2
1(d2,m2,r2)
m2 2(m2,s1,r2)
d1 o1
1(d1,m1,r1) 4(m3,o1,gw)
m1 2(m1, s1,r1) s1 3(s1,m3,gw) m3
Strumienie towarów
Strumienie informacji
Rys. 4. Struktura systemu logistycznego przedsi biorstwa z opisem wielko ci przepływu mi dzy elementami
ródło: opracowanie własne na podstawie Fijałkowski J., Transport wewn trzny w systemach logistycznych.
OWPW, Warszawa 2003.
3. USTALENIA W ZAKRESIE LICZBY RODKÓW TRANSPORTOWYCH
NIEZB DNYCH DO REALIZACJI ZADA W PRZEDSI BIORSTWIE
Zakładamy, e do realizacji zada w relacji dostawca  przedsi biorstwo oraz
przedsi biorstwo  odbiorca wykorzystywane s rodki transportu zewn trznego. Natomiast w
obszarze samego przedsi biorstwa stosowane s rodki transportu wewn trznego.
Na potrzeby formalnego ustalenia liczby rodków transportowych niezb dnych do
realizacji zada w przedsi biorstwie zakładamy, e mamy zdefiniowane:
" zbiór typów rodków transportu zewn trznego TZ, postaci:
TZ = {nz : nz = 1,2,..., NZ}, (17)
którego elementami s nz-te numery rodków transportu zewn trznego;
" zbiór typów rodków transportu wewn trznego TW, postaci:
TW = {nw : nw = 1,2,..., NW}, (18)
którego elementami s nw-te numery rodków transportu wewn trznego.
Na potrzeby wyznaczenia liczby rodków transportu wewn trznego niezb dne jest
okre lenie dobowej pracochłonno ci procesu przepływu materiałów ze wzgl du na prac
nw-tego typu urz dzenia. Nat enie tej pracochłonno ci mo na wyznaczy ze wzorów [4], tj.:
Rola transportu w realizacji procesów logistycznych przedsi biorstwa
61
n
Dnw
i Å"tcwinw
RDnw =
(19)

60Å" minw Å"
i=1
gdzie:
nw = 1, 2, 3,& , NW  numery poszczególnych rodzajów rodków transportu wewn trznego
wyodr bnionych ze wzgl du na jednostkowy koszt ich utrzymania,
i = 1, 2, 3& , n  numery rodzajów cykli transportowych,
mnw  liczba jednostek Å‚adunkowych przemieszczanych za pomoc nw-tego rodka
i
transportowego w i-tym cyklu,
›i Å"Õ
Dnw =  dobowy przepływ ładunków, przemieszczanych według i-tego cyklu
i
dr
transportowego (jłp/dob ) przez nw-ty rodek transportu wewn trznego
Niezb dn do realizacji procesu magazynowego liczb rodków transportu wewn trz-
nego nw-tego urz dzenia mo na wyznaczy na podstawie ustalonej wg wzoru (19)
pracochłonno ci przekształce realizowanych przez te urz dzenia oraz przy uwzgl dnieniu
czasu dysponowanego rodków transportu wewn trznego i współczynników warunków pracy.
Zapisano to nast puj cym wzorem:
Dnw
R
nw
n =
(20)
nw
tdw Õ Å" Õ Å" Õ
tz gt zo
gdzie:
tdwnw  czas dysponowany nw-tego rodka transportu wewn trznego (h/dob );
Õtznw  współczynnik wykorzystania czasu pracy tz nw-tego rodka transportu
wewn trznego;
gtnw  współczynnik gotowo ci technicznej gt nw-tego rodka transportu wewn trznego;
zonw  współczynnik zró nicowania obszarów pracy zo nw-tego rodka transportu
wewn trznego;
Liczba wszystkich rodków transportu wewn trznego b dzie równa:
nw
NW = n
(21)

nw "TW
W celu wyznaczenia niezb dnej liczby rodków transportu zewn trznego na potrzeby
dostaw do przedsi biorstwa lub do obsługi odbiorców wyrobów gotowych nale y ustali czas
pracy tych rodków. Zakładaj c, e mamy ustalony współczynnik ł wykorzystania ładowno ci
taboru oraz ładowno qnz, nz-tego rodka transportowego liczb niezb dnych rodków
danego typu okre limy nast puj co:
nz
DMnz
 t
nz
n =
(22)
nz
tdz q Å‚
nz
gdzie:
Ilona Jacyna
62
nz = 1, 2, 3,& , NZ  numery poszczególnych nz-tych rodków transportu zewn trznego ze
wzgl du na koszt jednostkowy ich utrzymania,
tnz  czas potrzebny do wykonania zadana przewozowego przez nz-ty typ rodka transportu
zewn trznego,
tdznz  dobowy czas pracy nz-tego typu rodka transportu zewn trznego,
DMnz  dobowa wielko zadania przewozowego dla nz-tego typu rodka transportu
zewn trznego,
qnz  Å‚adowno nz-tego rodka transportu zewn trznego,
ł  współczynnik wykorzystania ładowno ci rodka transportu zewn trznego.
Natomiast liczba wszystkich rodków transportu zewn trznego b dzie równa:
nz
NZ = n
(23)

nz "TZ
4. WNIOSKI
Niew tpliwie logistyka w przedsi biorstwie odgrywa kluczow rol ze wzgl du na jej
przydatno w realizacji celu podstawowego. Warunkiem sprawnie funkcjonuj cego
przedsi biorstwa jest z pewno ci odpowiednio sformułowane zadania logistyczne. Stanowi
ono podstaw do prawidłowego wyznaczania potrzebnej liczby rodków transportowych
realizuj cych zadania przemieszczania towarów zarówno wewn trz przedsi biorstwa jak
i w dostawie czy dystrybucji.
Nale y jednak e uwzgl dni fakt, e system logistyczny ma charakter usługowy. Jego
zadaniem jest realizacja ustalonego zadania logistycznego. A zatem, kształt i wielko
systemu logistycznego zale y od przyj tego do realizacji zadania.
Bardzo istotnym aspektem wszelkich działa zwi zanych z projektowaniem systemów
logistycznych dla przedsi biorstwa jest prawidłowa identyfikacja nie tylko strumieni
ładunków ale równie strumieni informacji. Determinuje to prawidłowe powi zanie zarówno
rozwi za technicznych, technologicznych jak i organizacyjnych z zakresu realizacji
procesów logistycznych na wysokim poziomie.
LITERATURA
[1]. Ambroziak T., Jacyna I..: Wybrane aspekty realizacji zadania logistycznego przez
przedsi biorstwo produkcyjne. Logistyka 4/2009
[2]. Christopher M.: Logistyka i zarz dzanie ła cuchem dostaw. Strategie obni ki kosztów
i poprawy poziomu usług. Polskie Centrum Doradztwa Logistycznego, wydanie II, Warszawa 2000
[3]. Coyle J., Bardi E., Langley C.: Zarz dzanie logistyczne. PWE, Warszawa 2002
[4]. Fijałkowski J.: Transport wewn trzny w systemach logistycznych. OWPW, Warszawa 2003
[5]. Goldratt E.M.: Cel. Doskonało w produkcji. Werbel, Warszawa 2000
[6]. Fortuna Z., Macukow B., W sowski J.: Metody numeryczne. WNT, Warszawa 1995
[7]. Jacyna M.: Uwarunkowania techniczne kształtowania centrów logistycznych. Prace naukowe
Transport z.57 Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2006
[8]. Jacyna M.: Wybrane aspekty zastosowania techniki komputerowej w analizie realizacji
procesów logistycznych. Prace naukowe Transport z.63, OWPW, Warszawa 2007
Rola transportu w realizacji procesów logistycznych przedsi biorstwa
63
[9]. Jacyna M.: Zadania współczesnych systemów logistycznych. Czasopismo  Transport i
Komunikacja 2/2007
[10]. Radzikowski W.: Sarjusz-Wolski Z., Metody optymalizacji decyzji logistycznych. TSZ, Toru
1994
[11]. Saryusz-Wolski Z.: Sterowanie zapasami w przedsi biorstwie. PWE, Warszawa 2000
[12]. Witkowski J.: Zarz dzanie Å‚a cuchem dostaw. PWE, Warszawa 2003
ROLE OF THE TRANSPORT IN THE REALIZATION OF LOGISTIC PROCESSES IN THE
ENTERPRISE
Abstract
In the article a role of the both outside and internal transport in the realization of processes of the flow of
goods in the production company was described. Essential problems of contemporary enterprises were shown on
account of the great competition and high expectations of customers. Possibly fastest realizing of deliberate tasks
is an essential purpose of contemporary enterprises, at possibly the lowest cost, for the highest quality of their
realization. Undoubtedly big role, in the realization of logistic processes, is playing the transport. In the article
the need of correct identification a logistic task was shown. Formal record of this has been made.
Key words: transport of goods in the enterprise, logistics problem, information flow, logistics system of the
enterprise.
Recenzent: Tomasz Ambroziak