KONSTYTUCJA.









Kategoria:
Historia


Zakres:
Historia


Tytuł:
KONSTYTUCJA.


Dodano:
2000.02.26









Konstytucja obecnej Francji uchwalona 4 października 1958 r. Nosi pewne antyparlamentarne cechy. Rozwiązania prawne przyjęte w konstytucji oznaczają zmniejszenie roli ustrojowej i znaczenia parlamentu dostrzegane już chociażby w systematyce ustawy zasadniczej. Wysuwa ona na czoło postanowienia dotyczące prezydenta, następnie rządu i dopiero parlamentu. Ustawy konstytucji sa napisane w sposób umożliwiający ich luźną interpretację w zależności od aktualnych potrzeb politycznych.
Postanowienia konstytucji określa preambuła, a nastepnie roździał poświęcony zwierzchnictwu narodu. Sposób realizacji tej zasady określa art. 3, wymieniając dwie formy: wybór przedstawicieli w wyborach powszechnych oraz referendum o nieograniczonym zakresie przeprowadzane na mocy decyzji prezydenta republiki. Przy czym zarządzenie referendum stanowi osobiste uprawnienie prezydenta, nie wymaga zatem kontrasygnaty członków rządu. Referendum zostało pomyślane jako rozstrzygające. Wspomniany już art. 3 wymienia jako przedstawicielskie organy obydwie izby parlamentu, w świetle zaś znowelizowanej w r. 1962 konstytucji w zakresie wyboru prezydenta Republiki można uznać za przedstawiciela narodu także szefa państwa. Jest on bowiem wybierany w wyborach powszechnych i bezpośrednich.
W systemie organów państwowych na plan pierwszy Konstytucja z r. 1958 wysuwa organy władzy wykonawczej. Dominującą pozycję przyznaje prezydentowi Republiki.
Konstytucja przyjmuje jakby mieszany system polityczny, zachowujący wprawdzie wiele elementów parlamentaryzmu, ale z jednoczesnym wprowadzeniem elementów właściwych systemowi prezydenckiemu. W początkowym okresie system ten traktowano jako przejściowy, a w r. 1962 wprowadzono nowelizacje konstytucji i ustanowiono powszechne wybory prezydenta.
System rządów przyjęty w Konstytucji r. 1958 nie ma jednolitego charakteru. Nie jest to czysty system parlamentarny, gdyż mimo utrzymania zasad odpowiedzialności rządu przed parlamentem i praw parlamentu do obalenia gabinetu rola, jaką otrzymał parlament, jest ograniczona. Co więcej, rząd odpowiada politycznie przed parlamentem, ale i przed głową państawa. Ograniczona została znacznie funcja ustawodawcza parlamentu i wprowadzono zasade niepołączalności mandatu deputowanego z członkostwem w rządzie.
Prezydent nie odpowiada politycznie przed parlamentem i jednocześnie nie wszystkie jego działąnia wymagają kontrasygnaty. Posiada on szereg uprawnień osobistych, podejmowanych samodzielnie, za które nikt nie odpowiada przed parlamentem.
Nie jest to także w czystej postaci system prezydencki, skoro rząd odgrywa aktywny wpływ na działąlność parlamentu, jeśli utrzymany został samodzielny urząd premiera oddzielnie od urzędu prezydenta irząd odpowiada przed parlamentem. Można więc charakteryzowany system określić jako „parlamentaryzm zniekształcony”, w którym w miejsce zdetronizowanego parlamentu postawiono prezydenta Republiki. W systemie tym punkt ciężkości sprawowania władzy został przeniesiony z legislatywy na organy włądzy wykonawczej, w pierwszym rzędzie na prezydenta. Można też system ten określić mianem prezydencko-parlamentarnym (a więc różniącym się od klasycznego prezydenckiego, ale i od innych postaci systemu parlamentarno-gabinetowego) albo też systemem pólprezydenckim. Przy zachowanu bowiem zasady nieodpowiedzialności prezydenta przed parlamentem przyznano mu szeroki zakres kompetencji.
Kształt konstytucyjny ustroju ulegał w praktyce przeobrażeniom szczególne znaczenie miały rządy de Gaulle.
Wejście w życie Konstytucji r. 1958 w sensie powoływanych w niej organów odbywało się na przestrzeni kilku miesięcy.




Autor: Nico