GA
ÓWNY GEODETA KRAJU
WYTYCZNE TECHNICZNE G-3.1 : 2007
POMIARY I OPRACOWANIA REALIZACYJNE
GA
ÓWNY URZ
D GEODEZJI I KARTOGRAFII
WARSZAWA 2007
Wytyczne techniczne G-3.1:2007 opracował zespół w składzie:
Zdzisław Adamczewski
Stanisław Czarnecki
Alicja Dorzak
Ryszard Staniszewski
zgodnie z zaleceniami Departamentu Geodezji, Kartografii i Systemów Informacji
Geograficznej Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii.
Stanowią one jednocześnie znowelizowaną wersję wytycznych technicznych G-3.1
Osnowy realizacyjne oraz G-3.2 Pomiary realizacyjne.
Nadzór formalno-merytoryczny z ramienia Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii:
Elżbieta Brzostowska
W celu usprawnienia i ujednolicenia wykonywania pomiarów i opracowań realiza-
cyjnych zaleca siÄ™ stosowanie niniejszych wytycznych technicznych.
Wiesław Potrapeluk
Główny Geodeta Kraju
Warszawa, 20 września 2007 r.
2
Spis treści
Strona
Rozdział 1. Informacje ogólne............................................................................... 5
ż 1 Przedmiot i zakres wytycznych ................................................................... 5
ż 2 Przygotowanie narzędzi pomiarowych ........................................................ 5
ż 3 Dokumentowanie wyników pomiaru ............................................................ 5
Rozdział 2. Opracowania do celów planowania przestrzennego.......................... 6
ż 4 Mapy do celów planowania przestrzennego ............................................... 6
Rozdział 3. Opracowania do celów projektowych................................................. 7
ż 5 Mapa do celów projektowych ...................................................................... 7
ż 6 Mapa do sporządzenia planu sytuacyjnego budowy przyłącza .................. 9
ż 7 Inne opracowania do celów projektowych................................................... 9
ż 8 Analiza i ocena istniejących materiałów .................................................... 10
ż 9 Wywiad terenowy ...................................................................................... 10
ż 10 Warunki techniczne ................................................................................. 11
ż 11 Elementy ewidencji gruntów i budynków................................................. 11
ż 12 Pomiar sytuacyjno-wysokościowy ........................................................... 11
ż 13 Sprawozdanie techniczne........................................................................ 12
Rozdział 4. Osnowa realizacyjna ........................................................................ 12
ż 14 Wskazówki projektowe ............................................................................ 12
ż 15 Utrwalenie punktów ................................................................................. 13
ż 16 Wskazówki pomiarowe i obliczeniowe .................................................... 14
Rozdział 5. Geodezyjne opracowanie projektu................................................... 15
ż 17 Zasady ogólne ......................................................................................... 15
ż 18 Szkic dokumentacyjny............................................................................. 15
Rozdział 6. Tyczenie ........................................................................................... 16
ż 19 Dokładność tyczenia................................................................................ 16
ż 20 Standardowe punkty wytyczane.............................................................. 17
ż 21 Tyczenie sytuacyjne ................................................................................ 17
ż 22 Tyczenie wysokościowe .......................................................................... 20
ż 23 Szkic tyczenia.......................................................................................... 20
ż 24 Pomiar kontrolny (sprawdzający) ............................................................ 21
Rozdział 7. Obsługa budowy i montażu.............................................................. 21
ż 25 Etapy obsługi budowy i montażu............................................................. 21
ż 26 Pomiary kontrolne (sprawdzające) .......................................................... 21
Rozdział 8. Pomiary powykonawcze................................................................... 22
ż 27 Cel i dokładność pomiarów...................................................................... 22
ż 28 Pomiary bieżące i końcowe..................................................................... 22
ż 29 Dokumentacja.......................................................................................... 22
Rozdział 9. Pomiar przemieszczeń i odkształceń............................................... 23
ż 30 Projekt...................................................................................................... 23
ż 31 Pomiar ..................................................................................................... 23
ż 32 Dokładność pomiaru................................................................................ 23
ż 33 Częstotliwość pomiarów.......................................................................... 24
ż 34 Dokumentacja.......................................................................................... 24
3
Załączniki: wzory, przykłady
1. Rejestr sprzętu do realizacji projektu budowlanego
2. Ewidencja polowych kontroli instrumentów geodezyjnych i pomiarowych
3. Arkusz kontroli niwelatora
4. Szkic osnowy realizacyjnej dowolnego kształtu - typ A
5. Szkic osnowy realizacyjnej dowolnego kształtu  typ B
6. Szkic osnowy realizacyjnej regularnej
7. Szkic rozmieszczenia baz i wyznaczenia ich punktów końcowych
8. Opis topograficzny punktu osnowy realizacyjnej
9. Szkic tyczenia punktów metodą biegunową
10. Szkic tyczenia punktów metodą ortogonalną
11. Szkic pomiaru kontrolnego punktów metodą biegunową
12. Szkic pomiaru kontrolnego punktów metodą ortogonalną
13. Szkic pomiaru elementów montażu
14. Szkic pomiaru powykonawczego
15. Geodezyjna inwentaryzacja przewodów uzbrojenia terenu instalowanych przy
wykorzystaniu sterowanych głowic przeciskowych oraz automatycznych kopa-
rek - układarek
16. Systematyka numeracji i kompletowania dokumentacji - kontrakt drogowy
17. Zestawienie pomiarów dotyczących tyczenia, obmiarów i sporządzania doku-
mentacji powykonawczej poszczególnych elementów projektu budowlanego 
kontrakt drogowy
4
Rozdział 1. Informacje ogólne
ż 1 Przedmiot i zakres wytycznych
1. Wytyczne techniczne opisujÄ… prace geodezyjne i kartograficzne zwiÄ…zane
z planowaniem przestrzennym oraz projektowaniem, budowÄ…, remontem
i utrzymaniem obiektów budowlanych (w rozumieniu przepisów prawa budow-
lanego).
2. W szczególności wytyczne określają zasady:
- opracowania map do celów projektowych,
- zakładania osnów realizacyjnych,
- tyczenia obiektów budowlanych i konstrukcji inżynierskich,
- pomiaru powykonawczego,
- pomiarów i opracowania wyników pomiarów przemieszczeń i odkształceń.
3. Zasady, o których mowa w ust. 2, nie naruszają normy PN-ISO 4463 Metody
pomiarowe w budownictwie.
ż 2 Przygotowanie narzędzi pomiarowych
1. Pomiary wykonuje się narzędziami:
1) które mają ważne świadectwa atestacji (komparacji), jeśli narzędzia te
takich świadectw wymagają, np. dalmierze, przymiary wstęgowe i sztyw-
ne;
2) których warunki geometryczne zostały sprawdzone (zrektyfikowane) we-
dług procedur zawartych w standardach i wytycznych z odpowiednią do
precyzji narzędzia dokładnością, o ile narzędzia te takich czynności wy-
magajÄ…, np. niwelator, teodolit, dalmierz, tachimetr elektroniczny.
2. Prace związane z przygotowaniem sprzętu do pomiaru należy przeprowadzić
zgodnie z normÄ… PN-ISO 17123 Terenowe procedury testowania instrumen-
tów geodezyjnych i pomiarowych.
3. Podpisane przez wykonawcę prac dzienniki pomiarowe z pomiarów spraw-
dzających warunki geometryczne oraz kopie świadectw atestacji (komparacji)
wchodzą w skład dokumentów pomiarowych.
ż 3 Dokumentowanie wyników pomiaru
1. Pomiar sytuacyjny i wysokościowy dokumentuje się w postaci:
- klasycznej: warunki techniczne, sprawozdania techniczne, mapy wywiadu,
szkice polowe, opisy topograficzne, dzienniki pomiarowe, obliczenia współ-
rzędnych, wydruki współrzędnych, inne dokumenty powstałe podczas prac
geodezyjnych i kartograficznych,
- numerycznej: pliki wyników pomiarów instrumentów elektronicznych zapi-
sane w rejestratorach, szkice numeryczne (mapa numeryczna)
z przenośnych komputerów podłączonych do instrumentów elektronicz-
nych, pliki komputerowe z wynikami pomiarów i obliczeń.
2. Materiały powstałe podczas pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych kom-
pletuje się w operatach technicznych według zasad określonych odrębnymi
przepisami.
5
3. DokumentacjÄ™ z
ródłową stanowiącą podstawę do wykonywania pomiarów re-
alizacyjnych, a w szczególności do geodezyjnego opracowania projektu zago-
spodarowania działki lub terenu oraz do tyczenia, stanowią:
- zatwierdzony decyzjÄ… projekt budowlany,
- projekty techniczne obiektów budowlanych wraz z rysunkami roboczymi,
- dziennik budowy,
- warunki techniczne do umowy, uzgodnione ze zleceniodawcÄ…,
- dokumentacja proceduralna.
4. ObowiÄ…zkiem sporzÄ…dzajÄ…cego dokumenty geodezyjne jest opatrzenie ich
klauzulą zawierającą datę i podpis wykonawcy, który stwierdza zgodność da-
nych zawartych w dokumencie ze stanem faktycznym w chwili zakończenia
pomiaru oraz podaje informacje o urzÄ…dzeniach podziemnych i ewentualnych
kolizjach z nimi zwiÄ…zanych.
Rozdział 2. Opracowania do celów planowania przestrzennego
ż 4 Mapy do celów planowania przestrzennego
1. W planowaniu przestrzennym stosuje siÄ™ odpowiednio mapy topograficzne lub
mapę zasadniczą, w postaci analogowej lub numerycznej, a także ortofotoma-
py i istniejÄ…ce bazy krajowego systemu informacji o terenie.
2. Do celów planowania przestrzennego dobiera się mapę w jednej (lub kilku)
spośród skal wskazanych w poniższej tablicy.
Obszar Rodzaj opracowania Skale
Strategia rozwoju województwa
województwo 1: 200 000 do 1: 10 000
i plan zagospodarowania prze-
strzennego województwa
analiza i studium zagospodaro-
powiat 1: 50 000 do 1: 10 000
wania przestrzennego
studium uwarunkowań i kierun-
ków zagospodarowania prze- 1: 25 000
strzennego gminy
1:1000
w uzasadnionych przypad-
miejscowy plan zagospodarowa-
gmina
kach 1:500 lub 1:2000,
nia przestrzennego
tereny przeznaczone do
zalesienie lub z zakazem
zabudowy 1:5000
decyzja o ustaleniu lokalizacji in-
1:500 ÷ 1:1000
westycji celu publicznego,
liniowe  1:2000
decyzja o warunkach zabudowy
3. Mapa do celów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, usta-
lenia lokalizacji celu publicznego, ustalenia warunków zabudowy jest urzędową
kopiÄ… aktualnej mapy zasadniczej. Na terenach przeznaczonych do zalesienia
6
lub na terenach z zakazem zabudowy może być wykorzystana mapa ewidencji
gruntów i budynków.
Rozdział 3. Opracowania do celów projektowych
ż 5 Mapa do celów projektowych
1. Zakres opracowania a także wynikającą z niego skalę mapy do celów projek-
towych określa się na podstawie sformułowanych wymagań:
1) zawartych odpowiednio w miejscowym planie zagospodarowania, decyzji
o ustaleniu inwestycji celu publicznego lub decyzji o warunkach zabudo-
wy i zagospodarowania terenu;
2) warunków technicznych przyłączenia obiektu do istniejących sieci uzbro-
jenia terenu, uzyskanych od jednostek zarzÄ…dzajÄ…cych tymi sieciami (w
przypadku projektu przygotowywanego dla takich potrzeb) - sposobu za-
pewnienia dostaw energii, wody, ciepła i gazu, odbioru ścieków oraz o
warunkach przyłączenia obiektu do sieci wodociągowych, kanalizacyj-
nych, cieplnych, gazowych, elektroenergetycznych, telekomunikacyjnych
oraz dróg lądowych, uzyskanych od właściwych instytucji przez inwesto-
ra;
3) projektanta lub organu wydajÄ…cego decyzjÄ™ pozwolenie na budowÄ™ zwiÄ…-
zanymi z opracowaniem projektu zagospodarowania działki;
4) wynikających z rodzaju inwestycji i jej zasięgu przestrzennego lub rodza-
ju robót budowlanych, dla których sporządzana jest mapa do celów pro-
jektowych, zgodnych z zapisem ustawy Prawo budowlane;
5) określających zasięg strefy ochronnej dla projektowanej inwestycji doty-
czÄ…cej:
- ujęć wód, określonej na podstawie ustawy Prawo wodne,
- inwestycji wymagających sporządzenia raportu o oddziaływaniu
przedsięwzięcia na środowisko, na podstawie ustawy Prawo ochro-
ny środowiska.
2. Skala map do celów projektowych zależy od rodzaju i wielkości zamierzenia
budowlanego, przy czym jako standardowe dla różnych obszarów przyjmuje
się skale opracowania wskazane w poniższej tablicy:
Obszar Skala
Działka budowlana e" 1:500
Teren budownictwa przemysłowego, zespół obiektów
e" 1:1000
budowlanych
Rozległy teren z rozproszonymi obiektami budowlany-
e" 1:2000
mi, obiekt liniowy
Wielkość obszaru oraz skalę mapy do celów projektowych dla danej inwestycji
określa w razie potrzeby organ właściwy do wydania pozwolenia na budowę.
3. Mapę do celów projektowych sporządza się na kopii aktualnej mapy zasadni-
czej, dopuszczając dwukrotne jej pomniejszenie lub powiększenie. Aktualność
mapy zasadniczej sprawdza siÄ™ w terenie, a w razie potrzeby wykonuje po-
7
miar aktualizacyjny. Do sporządzenia mapy można wykorzystać system in-
formacji o terenie, a także istniejącą ortofotomapę. `
4. Obszar opracowania obejmuje teren inwestycji wraz z pasm otaczajÄ…cym o
szerokości co najmniej 30 m oraz strefę ochronną (gdy taką ustalono). Wiel-
kość pasa otaczającego teren inwestycji określa w razie potrzeby organ wła-
ściwy do wydania pozwolenia na budowę. Przy ustalaniu zasięgu prac należy
brać również pod uwagę:
1) specyfikację istotnych warunków zamówienia publicznego  w przypadku
wykonywania zamówienia publicznego;
2) informacje otrzymane od inwestora, ewentualnie projektanta inwestycji,
w szczególności:
- rodzaj obiektu budowlanego, dla którego sporządzana będzie doku-
mentacja projektowa,
- przybliżoną lokalizację obiektu (wszystkie rozważane przez inwesto-
ra warianty),
- warunki techniczne przyłączenia obiektu do istniejących sieci uzbro-
jenia terenu, uzyskane od jednostek zarzÄ…dzajÄ…cych tymi sieciami,
- wypis/wyrys z miejscowego planu zagospodarowania, a gdy plan nie
obowiÄ…zuje decyzja o ustaleniu lokalizacji lub decyzja o ustaleniu lo-
kalizacji inwestycji publicznej.
3) warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane i ich
usytuowanie, publikowane w formie rozporządzeń przez właściwych mi-
nistrów na postawie ustawy Prawo budowlane.
5. W razie braku mapy zasadniczej w odpowiedniej skali dla budowy pojedyn-
czych obiektów o prostej konstrukcji, usytuowanych w granicach jednej nieru-
chomości sporządza się mapę jednostkową, podlegającą przyjęciu do zasobu
geodezyjnego i kartograficznego. Dopuszcza siÄ™ sporzÄ…dzenie tej mapy w
układzie lokalnym dla danej inwestycji. W takim przypadku punkty, na których
będzie oparty pomiar utrwala się znakami z trwałego materiału oraz sporzą-
dza dla nich opisy topograficzne w nawiązaniu do istniejących trwałych szcze-
gółów terenowych.
6. Szczegóły terenowe przedstawia się na mapie do celów projektowych przy
pomocy znaków z katalogu obiektów mapy zasadniczej zawartych
w standardzie technicznym K-1. Szczegółowe zasady redakcji mapy omawiają
wytyczne techniczne dotyczÄ…ce sporzÄ…dzania mapy zasadniczej.
7. Treść mapy do celów projektowych, poza elementami stanowiącymi treść ma-
py zasadniczej (wszystkie obligatoryjne i fakultatywne obiekty mapy zasadni-
czej, pomierzone z wymaganymi dokładnościami), powinna zawierać:
1) opracowane geodezyjnie elementy miejscowego planu zagospodarowa-
nia przestrzennego, a gdy planu dla danego terenu nie ma na podstawie
decyzji o ustaleniu inwestycji celu publicznego lub ustaleniu warunków
zabudowy i zagospodarowania terenu, takie jak:
- linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu lub różnych za-
sadach zagospodarowania,
- linie zabudowy,
- granice terenów lub obiektów podlegających ochronie,
- granice terenów przewidzianych do scaleń i podziałów nieruchomo-
ści,
8
- granice obszarów rehabilitacji istniejącej zabudowy,
- granice obszarów wymagających przekształceń lub rekultywacji,
- granice terenów pod budowę niektórych obiektów handlowych,
- granice terenów rekreacyjno-wypoczynkowych,
- granice pomników zagłady oraz stref ochronnych z tym związanych;
2) osie dróg i ulic, jeśli zostały ustalone w planie lub decyzji o warunkach
zabudowy;
3) usytuowanie projektowanych sieci uzbrojenia terenu oraz projektowanych
innych obiektów, które pozytywnie zaopiniował starosta;
4) usytuowanie zieleni wysokiej ze wskazaniem pomników przyrody;
5) usytuowanie położenia innych szczegółów terenowych mających istotne
znaczenie dla wykonania projektu wskazanych przez projektanta lub
przez organ właściwy do wydania decyzji o pozwoleniu na budowę.
8. Jeżeli projektowany obiekt będzie wpasowywany w istniejące zagospodaro-
wanie działki, a mapa będzie wykonywana w postaci klasycznej zaleca się
pomierzenie odległości między istniejącymi budynkami oraz odległości budyn-
ków do granic i wykazanie tych miar na mapie.
9. Jeżeli w wyniku badania zapisów ksiąg wieczystych stwierdzono istnienie słu-
żebności gruntowych przejścia lub przejazdu (drogi koniecznej) fakt ten należy
nanieść na opracowywaną mapę, linią przerywaną w kolorze zielonym wraz
z opisem.
10. Mapa do celów projektowych w postaci numerycznej powinna być uwierzytel-
niona podpisem elektronicznym oraz elektroniczną klauzulą właściwego urzę-
du albo posiadać wydrukowaną kopię z podpisem i klauzulą.
ż 6 Mapa do sporządzenia planu sytuacyjnego budowy przyłącza
1. Mapę do sporządzenia planu sytuacyjnego przyłącza sieci uzbrojenia terenu
stanowi kopia aktualnej mapy zasadniczej lub mapa jednostkowa przyjęta do
zasobu geodezyjnego i kartograficznego.
2. Aktualność mapy zasadniczej ustala się według zasad ż 5 ust. 3.
ż 7 Inne opracowania do celów projektowych
1. Na życzenie projektanta mogą być wykonane z wymaganą dla charakteru pro-
jektu dokładnością dodatkowe prace i opracowania:
1) przekroje (profile) terenu wzdłuż istniejących i/lub projektowanych tras
(pomiar według zasad opisanych w wytycznych technicznych G-4.1 Po-
miary sytuacyjne i wysokościowe metodami bezpośrednimi);
2) przekroje cieków i zbiorników (według G-4.1);
3) niwelacja do obliczeń ruchu mas ziemnych (według G-4.1);
4) strzałki zwisu przewodów i prześwitu pod nimi;
5) szczegółowa inwentaryzacja obiektów budowlanych remontowanych (we-
dług zasad opisanych w wytycznych technicznych G-3.4 Inwentaryzacja
zespołów urbanistycznych, zespołów zieleni i obiektów architektury),
w skład której wchodzą pomiary i opracowania graficzne:
- elewacje budynków (opracowania geodezyjne i fotogrametryczne),
- rzuty poziome i przekroje pionowe pomieszczeń i konstrukcji,
- rozmieszczenia elementów wyposażenia wewnątrz pomieszczeń;
6) położenie urządzeń technicznych;
9
7) przebieg skomplikowanych fragmentów sieci i konstrukcji podziemnych
lub nadziemnych.
8) Numeryczny model terenu
ż 8 Analiza i ocena istniejących materiałów
1. Z właściwego ośrodka dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej otrzymuje
się, na podstawie zgłoszenia prac, materiały zasobu geodezyjnego
i kartograficznego, które poddaje się analizie w celu ustalenia:
1) granic nieruchomości, z uwzględnieniem ich stanu prawnego i dokładno-
ści pomiaru, dokładności pomiaru budynków, użytków gruntowych i ich
aktualności; na podstawie dokumentacji ewidencji gruntów i budynków;
2) stanu ewidencji sieci uzbrojenia terenu, uzgodnień z gestorami sieci oraz
rozróżnienia sieci zamierzonych przed zasypaniem, w odkrywkach lub po
zasypaniu, na podstawie dokumentacji sieci uzbrojenia terenu oraz na-
kładki realizacyjnej, zawierającej aktualne uzgodnienia;
3) stopnia zagęszczenia osnowy geodezyjnej, na podstawie map przeglą-
dowych osnów szczegółowych i pomiarowych;
4) stopnia dezaktualizacji mapy zasadniczej;
5) dokładności i stanu opracowań jednostkowych.
2. Przy badaniu ksiÄ…g wieczystych lub dostarczonych przez inwestora aktual-
nych wypisów zwraca się uwagę na wpisy dotyczące służebności gruntowych.
ż 9 Wywiad terenowy
1. Przed przystąpieniem do sporządzenia warunków technicznych przeprowadza
siÄ™ wywiad terenowy, majÄ…c na celu:
1) ogólne rozpoznanie terenu;
2) ustalenie stanu technicznego punktów istniejącej osnowy geodezyjnej;
3) ustalenie faktycznego stopnia aktualności map przeznaczonych do wyko-
rzystania, poprzez ich porównanie z terenem, w szczególności:
- znaków granicznych, jeżeli granice były stabilizowane,
- armatury naziemnej sieci uzbrojenia terenu,
- kontrolę miejsc wejścia przyłączy domowych do budynków i budowli,
sieci uzbrojenia terenu,
- ustalenie potrzeby wykonania pomiaru wysokościowego.
2. W czasie wywiadu terenowego na kopii mapy zasadniczej sporzÄ…dza siÄ™ ma-
pę wywiadu, na której wykazuje się:
- szczegóły terenowe wymagające pomiaru (lub pomiaru kontrolnego),
w szczególności wszystkie ustalone sieci uzbrojenia terenu, które nie wy-
stępują na mapie lub wymagają kontroli,
- zasięg i rodzaj istniejącej osnowy.
Jeżeli obszar pomiaru swoim zasięgiem obejmuje kilka sekcji i część obszaru
wymaga nowego pomiaru, a część pomiaru uzupełniającego, to na mapie to-
pograficznej lub kompilacji przeskalowanych sekcji mapy zasadniczej wpro-
wadza się podział sekcyjny mapy zasadniczej, z rozróżnieniem sekcji nowo
zakładanych i aktualizowanych dla mapy prowadzonej w formie klasycznej lub
z rozróżnieniem obrębów, dla których będzie zakładana i aktualizowana mapa
numeryczna,
3. Przy sprawdzaniu aktualności mapy zasadniczej zmiany wnosi się szkicowo
na kopii tej mapy kolorem czerwonym stosujÄ…c znaki umowne, natomiast nie-
10
aktualne elementy liniowe przekreśla się dwiema skośnymi kreskami o długo-
ści około 2 mm, a napisy  jedną linią ciągłą.
4. Na dodatkowej kopii mapy zasadniczej podkolorowuje siÄ™ istniejÄ…ce sieci
uzbrojenia terenu (kolorami zgodnie z zapisami instrukcji K-1). Jeżeli dotych-
czas na danym terenie nie wykonano kompleksowego uzgodnienia sieci
uzbrojenia terenu z gestorami sieci (podczas zakładania mapy zasadniczej lub
przy zakładaniu GESUT), należy takich uzgodnień dokonać, a także wówczas,
gdy istnieją wątpliwości co do prawidłowości przebiegu sieci.
ż 10 Warunki techniczne
W warunkach technicznych określa się:
- zakres i sposób wykonania pomiaru sytuacyjnego i wysokościowego,
- sposób wykonania mapy,
- inne istotne uzgodnienia z zamawiajÄ…cym, np. dotyczÄ…ce dodatkowych
opracowań, niezbędnych do sporządzenia projektu budowlanego.
ż 11 Elementy ewidencji gruntów i budynków
1. Na mapie do celów projektowych wykazuje się granice działek z mapy ewi-
dencji gruntów i budynków.
2. Jeżeli punkty granic nie są trwale stabilizowane zaleca się, na wniosek wła-
ściciela, wznowienie granic ze sporządzeniem protokołu wznowienia granic
wg zasad ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne.
3. W przypadku rozbieżności między ujawnionym w ewidencji gruntów i budyn-
ków przebiegiem granicy nieruchomości a spokojnym posiadaniem należy:
- wykazać na mapie przebieg obu granic, jeżeli projektowany obiekt będzie
posadowiony w takiej odległości od granicy, że rozbieżność pomiędzy
stanem ewidencyjnym a stanem faktycznym nie ma istotnego znaczenia
dla jego posadowienia,
- wykonać czynności geodezyjno-prawne w celu jednoznacznego ustalenia
granicy nieruchomości w pozostałych przypadkach.
4. W przypadku, gdy do numerycznej mapy zasadniczej wprowadzono budynki i
budowle poprzez digitalizację rastra, należy odszukać dokumenty z pomiaru
tych obiektów i wprowadzić dane do mapy zasadniczej, a jeżeli ich nie ma, na-
leży wykonać pomiar z dokładnością przewidzianą dla I grupy dokładności
szczegółów.
5. Zmiany granic użytków gruntowych przekazuje się do operatu ewidencji grun-
tów w postaci wykazu zmian gruntowych oraz kopii szkicu i wykazu współ-
rzędnych.
ż 12 Pomiar sytuacyjno-wysokościowy
1. Pomiar sytuacyjno-wysokościowy wykonuje się według wytycznych technicz-
nych G-4.1 Pomiary sytuacyjne i wysokościowe metodami bezpośrednimi oraz
G-4.2 Pomiary sytuacyjne i ukształtowania terenu metodami fotogrametrycz-
nymi, mierząc obiekty wykazane w standardzie K-1 oraz szczegóły dodatkowe
wskazane przez projektanta.
2. Pomiar sieci uzbrojenia terenu opisany jest w wytycznych technicznych G-4.4
Prace geodezyjne zwiÄ…zane z podziemnym uzbrojeniem terenu.
11
3. W przypadku zakładania osnowy pomiarowej należy punkty tej osnowy lokali-
zować w miejscach dogodnych zarówno do pomiaru jak i tyczenia.
4. Dokładność pomiaru szczegółów dodatkowych, a także ich sposób wykazania
na mapie, uzgadnia siÄ™ z projektantem.
5. Dodatkowe szczegóły oraz wyniki pomiaru wysokościowego potrzebnego na
etapie projektowania uwidacznia się tylko na mapie do celów projektowych.
ż 13 Sprawozdanie techniczne
1. W sprawozdaniu technicznym podaje się informacje określające:
- zakres wykonanego pomiaru sytuacyjnego i wysokościowego,
- stan osnowy geodezyjnej poziomej i wysokościowej,
- stan danych ewidencji gruntów i budynków,
- stan danych ewidencji sieci uzbrojenia terenu,
- sposób wykonania mapy,
- stan miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w zakresie
geodezyjnego opracowania linii rozgraniczajÄ…cych,
- ustanowione służebności gruntowe przejścia i przejazdu,
- wykonane pomiary dodatkowe.
2. Sprawozdanie techniczne jest obligatoryjną częścią operatu technicznego i
może być przekazane inwestorowi jako załącznik tekstowy do opracowanej
mapy.
Rozdział 4. Osnowa realizacyjna
ż 14 Wskazówki projektowe
1. Pomiary realizacyjne wykonuje się w oparciu o geodezyjną osnowę szczegó-
łową i osnowę pomiarową. Jeżeli bezpośrednio z istniejącej osnowy geodezyj-
nej nie można dokonać tyczenia lub dokładność istniejącej osnowy jest niewy-
starczająca wówczas zakłada się osnowę realizacyjną. Zasady projektowania i
pomiaru osnowy realizacyjnej podaje norma PN-ISO 4463-1 Metody pomiaro-
we w budownictwie  tyczenie i pomiar.
2. Projekt osnowy realizacyjnej opracowuje siÄ™ na podstawie istniejÄ…cych mate-
riałów (map przeglądowych osnów, operatów pomiarowych osnowy pomiaro-
wej, wydruków z banków osnów), dokumentacji projektowej (sposobu realizacji
inwestycji i wymagań dokładnościowych) oraz wywiadu terenowego.
3. OsnowÄ™ realizacyjnÄ… dowiÄ…zuje siÄ™ do osnowy geodezyjnej co najmniej III kla-
sy poziomej i IV klasy wysokościowej.
4. W przypadku konieczności zastosowania sieci lokalnej, zakładanej metodami
tradycyjnymi, włącza się istniejące na obszarze inwestycji i w jej pobliżu punkty
geodezyjnej osnowy poziomej do zakładanej osnowy. Punkty te póz
niej wyko-
rzystuje się jako punkty wiążące przy transformacji współrzędnych z układu lo-
kalnego na obowiązujący układ państwowy.
5. Poziomą osnowę realizacyjną projektuje się tak, aby było możliwe tyczenie
punktów głównych i osi konstrukcyjnych bezpośrednio z punktów lub boków
osnowy.
6. W konstrukcji geometrycznej określającej położenie wyznaczanego punktu
osnowy powinny występować co najmniej trzy miejsca geometryczne prawdo-
podobnych położeń punktu, a kąt przecięcia jednej dowolnie wybranej pary
prostych wyznaczających te miejsca geometryczne powinien zawierać się
12
w granicach 50-150g, natomiast stosunek długości odcinków prostych wyzna-
czających nie powinien być większy niż 4:1.
7. Poziomą osnowę realizacyjną może stanowić:
1) sieć dowolnego kształtu: punkty położone w większości poza terenem
obiektu, sygnalizacja sygnałami wieżowymi lub znakami na budynkach, z
wykorzystaniem masztów, anten;
2) sieć regularna: punkty rozmieszczone regularnie (siatka prostokątów), po-
siadające nominalne współrzędne, stabilizacja głównie słupami z płytkami
metalowymi;
3) układ baz: punkty rozmieszczone nieregularnie, posiadające nominalne
współrzędne, stabilizacja głównie słupami z płytkami metalowymi, bazy za-
kładane stosownie do potrzeb, punkty przecięcia się baz nie muszą być
wyznaczane i stabilizowane;
4) sieć wydłużona poligonowa lub w formie łańcuchów figur mikrotriangulacji;
5) czworobok geodezyjny, układ linii pomiarowych;
6) sieć punktów mierzonych techniką GPS.
8. Wysokościową osnowę realizacyjną projektuje się tak, aby liczba i położenie
reperów roboczych zapewniały osiągnięcie każdego punktu jednym stanowi-
skiem, z co najmniej dwóch reperów (tyczenie i kontrola). Jednocześnie należy
zadbać, aby repery te znajdowały się poza zasięgiem przemieszczeń podłoża,
spowodowanych przez wznoszony obiekt (w odległości większej niż 5 m od
obiektu, wykopów lub nasypów).
9. Dla obiektów wymagających dużych dokładności tyczenia wysokościowego
(długie tunele tyczone z dwóch stron, akwedukty itp.) zakłada się sieci lokalne
metodą niwelacji precyzyjnej, nawiązane do państwowego układu odniesień.
10. Przy projektowaniu wysokościowej osnowy realizacyjnej na terenie, na którym
mogą występować zmiany wysokości wierzchniej warstwy gruntu (np. wskutek
odwodnienia) stosuje się zasadę prowadzenia obwodnicy ciągów niwelacyj-
nych, których repery znajdują się poza zasięgiem większych deformacji
wierzchniej warstwy gruntu.
11. Usytuowanie punktów osnowy realizacyjnej uzgadnia się z projektantem inwe-
stycji i kierownikiem budowy.
12. Dla punktów osnów geodezyjnych I i II klasy, których znaki mogą ulec prze-
mieszczeniu lub zniszczeniu w czasie robót budowlanych należy dokonać
przeniesienia współrzędnych i wysokości w sposób właściwy dla klasy tych
punktów.
ż 15 Utrwalenie punktów
1. Punkty osnowy realizacyjnej stabilizuje się znakami z trwałego materiału (np.
typy 30 i 80a wg G-1.9). Na gruntach o małej stabilności stosuje się znaki ru-
rowe. Na terenach zabudowanych stosuje się znaki ścienne.
2. Punkty zakładane na okres trwania budowy utrwala się palami drewnianymi
z gwoz
dziem, zacementowanymi śrubami, wstrzeliwanymi kołkami stalowymi
itp. lub znakami z tworzyw sztucznych (typ 17 wg G-1.9). Znaki punktów, które
mają pozostać na placu budowy przez cały czas realizacji inwestycji umiesz-
cza się w miejscach najmniej narażonych na zniszczenie, osłaniając je barier-
kami lub innymi znakami ostrzegawczymi.
3. Znaki punktów osnowy oznacza się numerem wypisanym na znaku lub na
świadku, albo też na pobliskim elemencie budowlanym lub konstrukcyjnym.
13
4. Jako repery robocze mogą służyć charakterystyczne pod względem wysoko-
ściowym elementy konstrukcyjne lub montażowe, np. górne powierzchnie za-
kotwiczonych śrub, wystające elementy zbrojenia, które maluje się farbą i opi-
suje numerem.
5. Na znakach punktów o nominalnych współrzędnych umieszcza się kwadrato-
we płytki ze stali nierdzewnej o wymiarach 10x10 cm lub 8x8 cm z kreskami
wyrytymi równolegle do układu osi współrzędnych.
6. Dla trwale stabilizowanych punktów osnowy realizacyjnej, pozostających
w terenie po zakończeniu prac realizacyjnych, sporządza się opisy topogra-
ficzne.
ż 16 Wskazówki pomiarowe i obliczeniowe
1. Położenie (poziome i wysokościowe) punktów osnowy realizacyjnej wyznacza
się z dokładnością nie niższą niż dokładność punktów osnów pomiarowych,
która zapewni zachowanie wymaganej dokładności tyczenia. Zasady pomiaru
osnów pomiarowych są opisane w wytycznych technicznych G-4.1.
2. Dokładność pomiarów liniowych i kątowych osnowy realizacyjnej nie może
być mniejsza od dokładności określonej dla osnów pomiarowych, tj. błąd
średni pomiaru odległości md d" 0,01 m + 0,01 m/km, błąd średni pomiaru kie-
runku mk d" 6"(20cc), błąd średni pomiaru różnic wysokości m"H d" 20 mm/km
(przy wyznaczaniu wysokości w układzie państwowym).
3. Zgodnie z ustaleniami normy PN  ISO 4463-1, repery I-rzędu osnowy reali-
zacyjnej niweluje się za pomocą instrumentu z mikrometryczną płytką płasko-
równoległą i z użyciem taśm inwarowych z taką dokładnością, aby odchyłka
przewyższenia miedzy reperem nawiązania (w państwowym układzie wyso-
kości) i reperem I rzędu nie przekroczyła ą 5 mm.
4. Osnowę realizacyjną wyrównuje się metodą najmniejszych kwadratów.
W przypadku, gdy dokładność osnowy realizacyjnej przewyższa dokładność
osnowy nawiązania, osnowę realizacyjną wyrównuje się z odrzuceniem bez-
błędności punktów nawiązania.
5. Jako główne kryteria oceny dokładności poziomej osnowy realizacyjnej przyj-
muje się błąd średni po wyrównaniu długości najsłabiej wyznaczonego boku.
Pomocniczymi kryteriami dokładności są błędy średnie obserwacji, błędy śred-
nie położenia punktów oraz parametry elipsy błędów średnich położenia punk-
tów.
6. Kryterium dokładności wysokości osnowy realizacyjnej stanowi błąd średni
niwelacji po wyrównaniu wyrażony w mm na 1 km linii niwelacyjnej. Pomocni-
czym kryterium dokładności jest błąd średni wysokości punktów po wyrówna-
niu.
7. Zgodnie z wymaganiami normy PN-ISO 4463-1, różnice między odległościa-
mi, kątami i wysokościami z pomiaru sprawdzającego a otrzymanymi z wy-
równanych współrzędnych i wysokości nie mogą przekroczyć odchyłek poda-
nych w tej normie.
8. W przypadku powiększania osnowy realizacyjnej lub konieczności wznowienia
zniszczonego punktu należy dokładność pomiaru dostosować do dokładności
pomiaru istniejącej osnowy. Nowo założone punkty nawiązuje się do co naj-
mniej trzech punktów osnowy istniejącej. Wykonane obserwacje wyrównuje
się metodą ścisłą z odrzuceniem bezbłędności punktów nawiązania.
14
 9. Dokumentację powstałą wyniku pomiaru osnowy realizacyjnej, której punkty
pozostają w terenie po zakończeniu prac realizacyjnych, przekazuje się do
ośrodka dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej.
Rozdział 5. Geodezyjne opracowanie projektu
ż 17 Zasady ogólne
1. Przedmiotem opracowania geodezyjnego i głównym z
ródłem informacji dla
pomiarów realizacyjnych jest projekt zagospodarowania działki lub terenu.
2. Geodezyjne opracowanie polega na określeniu danych geodezyjnych, po-
trzebnych do wyznaczenia w terenie położenia projektowanych obiektów bu-
dowlanych, w stosunku do osnowy geodezyjnej.
3. Geodezyjne opracowanie projektu zagospodarowania działki lub terenu obej-
muje:
- ustalenie układu współrzędnych osnowy,
- przeniesienie z projektu zagospodarowania działki lub terenu i projektu ar-
chitektoniczno-budowlanego na szkice dokumentacyjne rysunku, miar i
współrzędnych elementów obiektów budowlanych podlegających wytycze-
niu,
- sprawdzenie wewnętrznej zgodności miar i współrzędnych,
- obliczenie współrzędnych punktów głównych (charakterystycznych) bu-
dowli, tj. punktów granic, naroży budynków i hal, punktów przecięcia osi,
punktów załamania osi i innych,
- obliczenie elementów pomiarowych, tzw. miar realizacyjnych (długości, ką-
tów, wysokości, różnic wysokości, spadków), służących do wytyczenia
punktów w terenie,
- obliczenie miar kontrolnych niezbędnych do kontroli usytuowania, kształtu i
wymiarów obiektów.
4. W trakcie geodezyjnego opracowania projektu należy:
- sprawdzić, czy projekt nie koliduje z obiektami istniejącymi, szczególnie z
urządzeniami podziemnymi naniesionymi na mapę zasadniczą, a także z
innymi projektami branżowymi (na podstawie nakładki realizacyjnej),
- sprawdzić jednoznaczność wymiarową i geometryczną projektu,
- sporządzić wykaz elementów kontrolnych, służących do przeprowadzenia
kontroli wyników pomiaru i oceny dokładności pomiaru.
ż 18 Szkic dokumentacyjny
1. Szkic dokumentacyjny wykonuje siÄ™ bez obowiÄ…zku zachowania skali
i proporcji, w dwu kolorach, czarnym i czerwonym. Na szkicu wykazuje siÄ™:
- rysunek istniejących w terenie obiektów powierzchniowych (czarny),
- rysunek istniejących w terenie obiektów podziemnego uzbrojenia (czarny),
- dane dotyczące położenia osnowy geodezyjnej i innych punktów oparcia
(czarny),
- rysunek obiektów projektowanych (czerwony),
- obliczone miary konieczne do wytyczenia projektu w terenie (czerwony),
- obliczone miary kontrolne (czerwony).
15
2. Miary na szkicu dokumentacyjnym należy wpisywać z taką ilością miejsc dzie-
siętnych, aby nie miało to wpływu na obniżenie dokładności tyczenia.
3. Miary te mogą być wpisane na elementach geometrycznych, do których się
odnoszÄ… lub w tabelce obok rysunku tyczonego obiektu.
4. W przypadku, gdy projekt zagospodarowania działki lub terenu jest w postaci
numerycznej a instrument oblicza miary realizacyjne w czasie tyczenia, moż-
na na kopii projektu uwidocznić numery punktów tyczonych i miary kontrolne
oraz załączyć wykaz współrzędnych punktów osnowy i punktów tyczonych.
Rozdział 6. Tyczenie
ż 19 Dokładność tyczenia
1. Miarą dokładności tyczenia jest błąd średni tyczenia mt i jego wielokrotności1,
przede wszystkim błąd graniczny Mt = 3,3mt.
2. Błąd graniczny tyczenia nie może przekroczyć wartości określonej wzorem:
Tp
M d"
t
2B
gdzie:
Tp - tolerancja położenia, tj. przedział, w którym powinien znalez
ć się obiekt
lub jego element (np. wybrana oś), aby nie spowodować ujemnych
skutków dla prawidłowości montażu, działania, wytrzymałości lub walo-
rów architektonicznych. Tolerancja położenia jest określona w projekcie
lub w razie potrzeby przez projektanta lub kierownika budowy,
B - współczynnik bezpieczeństwa tyczenia, zależny od stopnia ważności ty-
czonego elementu i zawiera się w granicach od 1,0 (ważność niska) do
2,5 (ważność wysoka); w szczególnie uzasadnionych przypadkach za-
kres zmienności można przekroczyć. Wielkość współczynnika bezpie-
czeństwa tyczenia uzgadnia się z kierownikiem budowy.
3. Błąd średni tyczenia, na podstawie którego określa się metody tyczenia i na
rzędzia wynosi:
1
Z błędem średnim związany jest stopień zaufania do wyniku (w statystyce nazywany poziomem ufności), określany
wielkością prawdopodobieństwa Pr oznaczającego, że czynność tyczenia dokonana zostanie z błędem nie większym
niż r m czyli r-krotną wielkością jej błędu średniego. Najczęściej używane wielkości Pr , obliczone przy założeniu roz-
kładu normalnego błędów, przedstawia tablica.
r 1,0 2,0 2,5 3,0 3,3
Pr 0,68 0,95 0,98 0,99 0,99
16
M
t
mt =
3,3
4. Norma PN-ISO 4463-1 nie traktuje kryteriów dokładności w kategoriach błę-
dów średnich. Kryteria dokładności w tej normie podane są jako dopuszczalne
odchyłki odległości, kątów i wysokości.
ż 20 Standardowe punkty wytyczane
Przedmiotem wytyczenia sÄ…:
- w odniesieniu do terenu zakładu przemysłowego  punkty granic ze-
wnętrznych zakładu, punkty granic strefy ochronnej, punkty granic obsza-
rów przeznaczonych dla poszczególnych wykonawców budowy,
- w odniesieniu do kolei  punkty granic obszarów działek kolejowych, punk-
ty osi torów, punkty rozjazdów i skrzyżowań torów oraz innych urządzeń
i towarzyszących obiektów inżynierskich,
- w odniesieniu do dróg  punkty granic pasa drogowego, charakterystyczne
punkty osi i korony drogi, skrzyżowań dróg, punkty drogowych obiektów in-
żynierskich i urządzeń technicznych,
- w odniesieniu do cieków wodnych  punkty granic pasa cieku, punkty linii
brzegowej kanału, linii zalewowych zbiorników wodnych, punkty linii brze-
gowych w przypadku regulacji rzeki, punkty wodnych budowli inżynier-
skich,
- w odniesieniu do prac ziemnych  punkty granic zasięgu prac
i poszczególnych działek, punkty granic tarasów, punkty charakterystyczne
skarp, punkty wysokościowe,
- w odniesieniu do przewodów podziemnych, naziemnych i nadziemnych 
punkty załamania osi tras w płaszczyz
nie poziomej i pionowej, punkty roz-
gałęzień i podłączeń, punkty osi podpór,
- w odniesieniu do obiektów budowlanych i urządzeń przemysłowych - punk-
ty główne obiektów, punkty głównych osi obiektu i osi elementów łączą-
cych z innymi obiektami, punkty wysokościowe wyznaczające jednoznacz-
nie poziom zerowy obiektu.
ż 21 Tyczenie sytuacyjne
1. Tyczenie sytuacyjne wykonuje siÄ™ w oparciu o poziomÄ… osnowÄ™ jednÄ… z na-
stępujących metod tyczenia:
- biegunowÄ…,
- wcięcia kątowego w przód,
- ortogonalnÄ…,
- przecięć,
- trygonometrycznÄ….
2. Tyczenie metodą biegunowa polega na odłożeniu odległości L wzdłuż kierun-
ku wyznaczonego przez odłożenie kąta ą od kierunku odniesienia. Stanowisko
instrumentu obiera siÄ™:
- na punkcie osnowy,
- na boku osnowy,
- na linii prostej Å‚Ä…czÄ…cej dowolne dwa punkty osnowy,
17
- lub na punkcie, którego położenie wyznacza się metodą wcięcia wstecz
(stanowisko swobodne)
Odległość między stanowiskiem i punktem osnowy wyznaczającym kierunek
odniesienia nie powinna być mniejsza od połowy odległości dzielącej stanowi-
sko od tyczonych punktów.
Błąd położenia tyczonego punktu oblicza się w sposób pokazany w poniższej
tablicy
Oznaczenie błę-
Lp. y
ródło błędu
du
1 Pomiar osnowy mos
2 Wyznaczenie stanowiska mst
Tyczenie:
L
3 a) centrowanie instrumentu
0,7 Å" Å" me
(c  długość celowej odniesienia)
c
mÄ…
4
b) odłożenie kąta ą
L Å"
Á
mL
5
c) odłożenie odległości L
6 mu
Utrwalenia punktu
Błąd położenia punktu
- względem osnowy (poz. 2-6)
18
6
2 2
mog =
"mi
i=2
- względem stanowiska (poz. 3-6)
6
2 2
mwewn. =
"mi
i=3
3. Tyczenie metodą wcięcia kątowego w przód polega na odłożeniu z dwóch
punktów osnowy kÄ…tów wcinajÄ…cych Ä… i ², obliczonych ze współrzÄ™dnych.
Dokładność tyczenia przy uwzględnieniu tylko błędów odłożenia kątów (mą =
m²) oblicza siÄ™ wg wzoru przybliżonego:
cm
2
mp = Ä… sin ² + sin2 Ä…
sin2 (Ä… + ² )
gdzie:
c  odległość pomiędzy punktami osnowy,
m  błąd pomiaru kątów (w mierze łukowej).
Ä„ 3
< Ä„ - (Ä… + ² ) < Ä„
4 4
Wpływy pozostałych czynników uwzględniamy podobnie jak w metodzie bie-
gunowej.
4. Tyczenie metodą ortogonalną polega na odmierzeniu wzdłuż znanego boku
odciętych, wyznaczeniu w tak określonych miejscach prostopadłych i odmie-
rzeniu na nich rzędnych. Dokładność wyznaczenia położenia tyczonego punk-
tu określa się identycznie jak w metodzie biegunowej.
5. Tyczenie metodą przecięć polega na określeniu czterech punktów wyznacza-
jących dwie proste przecinające się w tyczonym punkcie. Punkt przecięcia
prostych należy wyznaczyć przy użyciu teodolitu.
6. W przypadku tyczenia punktów, które powinny być wyznaczone z dużą do-
kładnością oraz w przypadku znacznych deniwelacji należy przy tyczeniu wy-
eliminować wpływy błędów instrumentalnych (błąd libelli, kolimacji i inklinacji).
7. W przypadkach, gdy wymagana jest wysoka dokładność i wysoka pewność
tyczenia, można punkt P wytyczyć dwuetapowo (metodą trygonometryczną),
które polega na przybliżonym wytyczeniu punktu, pomiarze wyznaczających
go elementów z obserwacjami nadliczbowymi, obliczeniu i wprowadzeniu po-
prawek trasowania dx, dy.
Dokładność tyczenia punktu powyższą metodą określa się wykorzystując me-
todę analizy dokładności (np. jak przy wyrównaniu spostrzeżeń pośredniczą-
cych).
19
8. Rodzaj tyczonego obiektu stanowi o dokładności tyczenia sytuacyjnego, a przy
uwzględnieniu innych warunków ograniczających, np. warunków topograficz-
nych, o wyborze metody tyczenia.
9. Szczególnie starannie należy wybierać metody tyczenia, jeżeli tyczone obiekty
są powiązane z już istniejącymi obiektami oraz z obiektami, które będą reali-
zowane w dalszej kolejności. Z tego względu należy orientować się w sposobie
prowadzenia budowy oraz w podziale cyklu budowlanego na etapy.
ż 22 Tyczenie wysokościowe
1. Tyczenie wysokościowe, rozumiane jako wyznaczenie w terenie punktów o
zadanej rzędnej wysokości, wykonuje się metodą niwelacji geometrycznej lub
trygonometrycznej w oparciu o repery robocze. Narzędzia pomiarowe obiera
się stosownie do warunków i wymogów dokładnościowych tyczenia. Przy du-
żych różnicach wysokości zamiast łat można stosować taśmy i ruletki stalowe.
2. Zadaną rzędną wysokości odkłada się w przybliżeniu i punkt oznacza prowi-
zorycznie, a następnie mierzy się wysokość tego punktu i oblicza poprawkę
rzędnej dH=Hproj.-Htycz., którą wnosi się za pomocą przymiaru ustalając w ten
sposób położenie tyczonego punktu.
3. W trudnych warunkach terenowych stosuje siÄ™ metodÄ™ trygonometrycznÄ… przy
wykorzystaniu dalmierzy elektrooptycznych autoredukcyjnych (tyczenie wyso-
kościowe w trakcie tyczenia sytuacyjnego metodą biegunową).
4. Przy tyczeniu wysokościowym elementów urządzeń technicznych o wysokiej
wymaganej dokładności i w specyficznych warunkach miejscowych można
stosować metodę niwelacji hydrostatycznej.
ż 23 Szkic tyczenia
1. Wyniki tyczenia dokumentuje siÄ™ na szkicu tyczenia. Szkic tyczenia wykonuje
siÄ™ bez obowiÄ…zku zachowania skali i proporcji, w dwu kolorach, czarnym
i czerwonym. Do jego sporządzenia można użyć kopii szkicu dokumentacyjne-
go. Na szkicu tyczenia wykazuje siÄ™:
- rysunek obiektów projektowanych (czerwony),
- miary konieczne do wytyczenia projektu w terenie (czerwony),
- miary w trakcie tyczenia rzeczywiście w terenie odłożone i pomierzone
(czarny),
- obliczone miary kontrolne (czerwony),
- wyniki pomiaru miar kontrolnych (czarny),
- podpisanÄ… przez wykonawcÄ™ prac geodezyjnych i kierownika budowy ad-
notację o przyjęciu przez kierownika budowy zastabilizowanych znaków
osi, znaków wysokości itp. lub ustabilizowaniu położenia elementów kon-
strukcyjnych według wskazań wykonawcy prac geodezyjnych.
2. Szkic tyczenia wykonuje się w dwóch identycznych egzemplarzach, z których
jeden dołączany jest do dziennika budowy, drugi do dziennika prac geodezyj-
nych. W dzienniku budowy wpisuje siÄ™ notatkÄ™ potwierdzajÄ…cÄ… wykonanie ty-
czenia.
3. W przypadku, gdy na tym samym szkicu umieszczenie miar do tyczenia i miar
kontrolnych (każda z miar w dwu wersjach: czerwonej i czarnej) nie jest możli-
we lub powoduje nieczytelność szkicu tyczenia, sporządza się odrębnie szkic
kontroli tyczenia.
20
ż 24 Pomiar kontrolny (sprawdzający)
1. Pomiar kontrolny położenia i/lub wymiarów zrealizowanych obiektów budowla-
nych i ich elementów konstrukcyjnych dokumentuje się na szkicu pomiaru kon-
trolnego. Na szkicu pomiaru kontrolnego zamieszcza siÄ™ klauzulÄ™
o zgodności/niezgodności z projektem. W razie stwierdzenia niezgodności
z projektem należy ten fakt odnotować w dzienniku budowy.
2. Wynik kontroli uznaje się za pozytywny, jeżeli różnica pomiędzy wynikiem po-
miaru kontrolnego a wartością projektowaną jest mniejsza od podwójnej warto-
ści błędu średniego kontrolowanej wielkości. Stosując normę PN-ISO 4463-1,
wynik kontroli uznaje się za pozytywny, jeżeli nie są przekroczone dopuszczal-
ne odchyłki odległości, kątów i wysokości, określone w tej normie.
3. W przypadku sieci uzbrojenia terenu położenie jest zgodne z projektem, gdy
odchylenia od projektu nie przekraczajÄ… 0,30 m na obszarach zabudowanych
i 0,50 m na obszarach rolnych i leśnych. Do porównania służy nakładka reali-
zacyjna mapy zasadniczej i uzgodniony projekt.
Rozdział 7. Obsługa budowy i montażu
ż 25 Etapy obsługi budowy i montażu
1. Geodezyjną obsługę budowy i montażu obiektu budowlanego, niezbędną do
zapewnienia prawidłowej realizacji obiektu wykonuje się na wniosek inwestora
lub innej zainteresowanej jednostki.
2. Obsługa geodezyjna może obejmować wszystkie zasadnicze etapy realizacji
budowli, a mianowicie:
- roboty ziemne i przygotowawcze, z włączeniem wykonywania podsypki i
układania chudego betonu,
- budowę fundamentów wraz z ustawieniem szalunków (deskowań)
i tyczenia śrub kotwicznych (studzienek),
- budowę i montaż konstrukcji nośnej,
- ustawienie i montaż ciężkich maszyn,
- instalację urządzeń technicznych.
3. Przy geodezyjnej obsłudze budowy i montażu obiektu budowlanego należy
uwzględnić przepisy prawa budowlanego, normy techniczne oraz resortowe
przepisy techniczne.
ż 26 Pomiary kontrolne (sprawdzające)
1. Ważnym elementem geodezyjnej obsługi prac budowlano-montażowych są
pomiary kontrolne, wykonane po zakończeniu określonych etapów (stadiów)
lub cykli budowy i montażu. Typowymi pomiarami kontrolnymi są pomiary:
- zakończonych robót ziemnych (odbiór robót); ich przedmiotem są po-
ziome wymiary wykopów i nasypów; rzędne charakterystycznych punk-
tów wysokościowych, nachylenia skarp, spadki podłużne wykopów wy-
konanych w celu ułożenia przewodów,
- górnej powierzchni fundamentów betonowych oraz betonowych kon-
strukcji wsporczych (podpór),
- osadzonych w fundamentach elementów, mających połączyć funda-
mentami konstrukcję nośną budowli (śruby kotwiczne, studzienki),
21
- pionowości konstrukcji wsporczych i nośnych, słupów, masztów, trzo-
nów żelbetowych,
- rozstawu i wzajemnych odległości górnych powierzchni podpór,
- prostoliniowości zmontowanych zespołów liniowych (szyny suwnicowe),
- nominalnych warunków geometrycznych nałożonych na osie zespołów
urządzeń technicznych współpracujących w procesie technologicznym,
- kształtu i wymiaru określonych przekrojów budowli krzywo  powierzch-
niowych,
- geometrycznych parametrów zamontowanych elementów budowlanych
pracujących na zasadzie belki lub cięgna,
- elementów urządzeń i zespołów zamontowanych i poddanych obciąże-
niom próbnym lub eksploatacyjnym.
2. Sprawdzenia zgodności położenia fundamentów z projektem obiektu budow-
lanego należy dokonać, jeżeli potrzeba takiego sprawdzenia została określona
w projekcie albo, gdy zażąda tego inwestor lub inna zainteresowana jednost-
ka. W szczególności sprawdzenia należy dokonać przy budowie mostów, wia-
duktów i kominów przemysłowych.
Rozdział 8. Pomiary powykonawcze
ż 27 Cel i dokładność pomiarów
Pomiary powykonawcze wykonuje siÄ™ w celu dostarczenia danych do aktualizacji
baz systemu informacji o terenie w tym mapy zasadniczej oraz sporzÄ…dzenia do-
kumentacji potrzebnej do odbioru obiektu do użytkowania, z dokładnością określo-
ną w wytycznych technicznych G-4.1 Pomiary sytuacyjne i wysokościowe meto-
dami bezpośrednimi.
ż 28 Pomiary bieżące i końcowe
1. W zakres bieżących pomiarów powykonawczych wchodzą pomiary uzbrojenia
podziemnego (budowle podziemne i przewody), które muszą być inwentary-
zowane przed zasypaniem, zakryciem, zalaniem lub innÄ… przeszkodÄ…
w dostępie do pomiaru. Obowiązek zgłoszenia takich obiektów do pomiaru
przed przykryciem ciąży na inwestorze.
2. W przypadku, gdy podczas pomiarów powykonawczych odkryte zostały i są
dostępne do pomiaru elementy uzbrojenia terenu niedostępne w normalnych
warunkach, należy pomierzyć ich położenie, umieścić je na szkicach i opisać.
3. W zakres końcowych pomiarów powykonawczych wchodzą pomiary położenia
nowych obiektów budowlanych oraz pomiary ukształtowania terenu.
4. Na szkicach powykonawczych należy zamieścić klauzule o zgodno-
ści/niezgodności z projektem. Do porównania zgodności należy wykorzystać
nakładkę realizacyjną i uzgodniony projekt, a w przypadku, gdy obiekt nie pod-
lega uzgodnieniom wykorzystuje się projekt zagospodarowania działki zatwier-
dzony decyzją pozwolenia na budowę lub zgłoszony do właściwego organu
(gdy obiekt nie wymaga decyzji na budowÄ™)
ż 29 Dokumentacja
1. Oryginał dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej sporządzonej w wyniku
pomiarów powykonawczych przekazuje się do ośrodka dokumentacji geode-
zyjnej i kartograficznej.
22
2. Kopie mapy powstałej w wyniku pomiarów powykonawczych oraz kopie szki-
ców pomiaru powykonawczego przekazuje się inwestorowi lub kierownikowi
budowy.
3. Dokumentacja geodezyjna sporządzona na poszczególnych etapach budowy,
a w szczególności szkice tyczenia i kontroli położenia poszczególnych elemen-
tów obiektu budowlanego wchodzi w skład dokumentacji budowy.
Rozdział 9. Pomiar przemieszczeń i odkształceń
ż 30 Projekt
1. Pomiary przemieszczeń i odkształceń wykonuje się, jeżeli takie pomiary prze-
widuje projekt budowlany lub na wniosek zainteresowanego podmiotu.
2. W projekcie pomiaru (badania) przemieszczeń i odkształceń określa się:
- cel pomiaru,
- rozmieszczenie punktów osnowy: stanowisk obserwacyjnych, punktów
kontrolnych, punktów odniesienia,
- rozmieszczenie punktów kontrolowanych (przyłożenia, zaczepienia, ce-
lowania),
- kryteria dokładności pomiaru (osnowy i punktów kontrolowanych),
- metody pomiaru i narzędzia pomiarowe,
- harmonogram pomiarów,
- sposób opracowania wyników pomiaru,
- sposób identyfikacji stałego układu odniesienia w przypadku badań
przemieszczeń bezwzględnych,
- wymagany skład dokumentacji pomiarowo-obliczeniowej.
ż 31 Pomiar
1. Przemieszczenia i odkształcenia określa się na podstawie porównania wyni-
ków pomiaru z wynikami pomiaru stanu wyjściowego (pierwotnego).
2. Pomiar pierwotny z reguły wykonuje się przed oddaniem obiektu do eksploata-
cji lub przed próbnym rozruchem. Przy obiektach wymagających badania już
w czasie ich wznoszenia, pomiary kontrolne tyczenia wykonuje siÄ™ tak, aby
spełniały warunki pomiaru pierwotnego.
3. W przypadku przewidywania przemieszczenia podłoża, pomiar pierwotny wy-
konuje się przed rozpoczęciem robót budowlanych.
ż 32 Dokładność pomiaru
1. Miarą dokładności pomiaru przemieszczeń i odkształceń jest błąd średni
pomiaru mp i jego wielokrotności, przede wszystkim błąd graniczny
Mp = 3,3 mp.
2. Błąd graniczny pomiaru przemieszczenia/odkształcenia nie może przekroczyć
wartości określonej wzorem:
Dg
M d"
p
R
gdzie:
23
 Dg - wartość graniczna przemieszczenia/odkształcenia, to jest taka wartość, któ-
ra nie może zostać przekroczona bez ujemnych skutków dla prawidłowości
dalszego montażu, działania urządzenia, wytrzymałości konstrukcji lub wa-
lorów architektonicznych obiektu. Przemieszczenie/odkształcenie granicz-
ne jest określone w projekcie budowlanym lub w instrukcji eksploatacji.
R - współczynnik dokładności; do różnych potrzeb można stosować wartości
tego współczynnika wymienione w poniższej tablicy.
Współczynnik
Zastosowanie
R
przy automatycznej sygnalizacji niebezpiecz-
2
nych stanów obiektu
przy pomiarach majÄ…cych na celu stwierdzenie,
czy nie została osiągnięta lub przekroczona
3,3
graniczna wartość przemieszcze-
nia/zniekształcenia
10  100 przy pomiarach badawczych
Wartość współczynnika dokładności uzgadnia się z projektantem lub kie-
rownikiem budowy.
3. Błąd średni pomiaru, na podstawie którego określa się metody pomiaru
i narzędzia wynosi:
M
p
mp =
3,3
ż 33 Częstotliwość pomiarów
1. Odstęp czasu pomiędzy dwoma kolejnymi pomiarami okresowymi dobiera się
tak, aby przewidywana zmiana przemieszczeń/odkształceń była nie większa
od 2 Mp i nie mniejsza od 0,5 Mp.
2. Czas trwania pomiaru okresowego powinien być na tyle krótki, aby przewidy-
wana zmiana przemieszczeń / odkształceń w jego trakcie nie przekroczyła mp.
ż 34 Dokumentacja
1. Dokumentacja pomiarów przemieszczeń i odkształceń obejmuje:
1) projekt pomiaru przemieszczeń i odkształceń,
2) dokumenty dotyczÄ…ce osnowy:
- sprawozdanie techniczne,
- szkice osnowy,
- opisy topograficzne punktów,
- dzienniki pomiaru,
- zestawienie zredukowanych obserwacji, przyjętych do wyrównania,
24
- wykaz wyrównanych współrzędnych i wysokości;
3) opisy stabilizacji punktów kontrolowanych i urządzeń pomiarowo-
kontrolnych;
4) dzienniki pomiarów;
5) zestawienia wyników pomiarów;
6) opracowania wyników pomiarów dostosowane do wymogów ich interpreta-
cji;
7) protokóły uzgodnień i posiedzeń dotyczących kontroli bezpieczeństwa
obiektu, związane z wyznaczeniem przemieszczeń i odkształceń.
2. Operat z pomiarów przemieszczeń i odkształceń obiektu lub jego podłoża wcho-
dzi odpowiednio w skład dokumentacji budowy lub eksploatacji.
25
Załącznik nr 1
ż 2
Obiekt:
Rejestr sprzętu do realizacji projektu budowlanego *
Kontrakt drogowy
Rodzaj Typ Sztuk Numer fabryczny Uwagi
Teodolit Theo 010
Theo 020
Niwelator NI 007
NI 20
NI 25
NI 002
RENI
Total Station SET 5F
Dalmierz elektrooptyczny SET 5E
Tachimetr elektroniczny
GTS 721
ELTA50R
TC 905
Statyw ZEISS
SOKKIA
TOPCON
LEICA
Rejestrator PSION
Pionownik optyczny PZL 100
Tyczka (do lustra) SOKKIA
LEICA
TOPCON
Lustro SOKKIA
LEICA
TOPCON
A
ata ZEISS
INNE
*Rejestr sporzÄ…dzono zgodnie z wymogami norm PN-ISO 4463-1:2006 oraz PN-ISO 8322.
Wybór typów instrumentów odpowiada oczekiwanej dokładności i metodom tyczenia
wynikajÄ…cym ze specyfikacji technicznej projektu budowlanego.
Data .................................................. Geodeta .................................................................
Inżynier kontroli ...................................................
Uwaga!
Arkusz prowadzi geodeta, kopię przekazuje inżynierowi kontroli
Załącznik nr 2
ż 2
Obiekt:
Kontrakt Ewidencja polowych kontroli instrumentów geodezyjnych i pomiarowych Arkusz 1
drogowy
Niwelator Teodolit Dalmierz Tachimetr elektroniczny Pionownik optyczny
Typ ..................................... Typ.................................. Typ .............................. Typ................................... Typ ............................
Nr ...................................... Nr & & & & & & & & ... Nr & & & & & & & ..... Nr & & & & & & & & & Nr & & & & & & & .
PN- ISO 17123-2 : 2005 PN- ISO 17123-3 : 2005 PN- ISO 17123-4 : 2005 ISO 17123-5 ISO 17123-7
Data Data Data Data i Data
i rodzaj Wykonawca i rodzaj Wykonawca i rodzaj Wykonawca rodzaj Wykonawca i rodzaj Wykonawca
kontroli kontroli kontroli kontroli kontroli
Rodzaj procedury zgodnej z obowiÄ…zujÄ…cymi normami: Wykonawca:
A  Pełna procedura testowa ZK  Zespół Komparacji
B  Uproszczona procedura testowa S  Serwis
C  Sprawdzenie sprzętu i wyposażenia zalecane w instrukcji obsługi G  Geodeta
Data & & & & & & & & & & & & & & & & & & & . Geodeta & & & & & & & & & & & & &
Uwaga! Arkusz prowadzi geodeta, kopię przekazuje inżynierowi kontroli Inżynier kontroli& ..................................
Załącznik nr 3
ż 2
Arkusz kontroli niwelatora
wykonanej przez geodetÄ™
Obiekt:
Kod Specyfikacji Technicznej
Typ niwelatora
Nr fabryczny Firma
Nazwisko geodety Data kontroli
I Niwelacja ze środka / L=50m/
Odczyt wstecz A &
Odczyt w przód B & Różnica (1)& & & & &
II Niwelacja z końca / L=50m/
Odczyt wstecz A &
Odczyt w przód B & Różnica (2)& & & & &
(1) - ( 2) = (3) na 50 m
III Jeżeli (3) jest większe od& ..* mm  instrument należy przekazać do serwisu
* wartość w granicach określonych w instrukcji obsługi badanego typu niwelatora
Podpis geodety Następna kontrola
Kopię należy przekazać inżynierowi kontroli
 Załącznik nr 4
ż 14
Szkic osnowy realizacyjnej dowolnego kształtu - typ A
 Załącznik nr 5
ż 14
Szkic osnowy realizacyjnej dowolnego kształtu  typ B
 Załącznik nr 6
ż 14
Szkic osnowy realizacyjnej regularnej
 Załącznik nr 7
ż 14
Szkic rozmieszczenia baz i wyznaczenia ich punktów końcowych
USA
UGI GEODEZYJNE
Obiekt: Morska Stocznia Rodzaj pracy:
EDWARD MRÓZ
Rzeczna projekt siatki lokalizacyjnej
Uprawnienia MGPiB nr 1234
ImiÄ™ i nazwisko, 70-834 SZCZECIN , ul. Helska 2
Data woj.
tel.: [phone]
podpis
zachodniopomorskie
Opracował Zbigniew Czajka Projekt nr: 132
12 11.2005 miasto: Szczecin
Edward Mróz Pierworys: --
Sprawdził 20.11.2005 obręb: Szczecin
DZ: 2509/05
Piotr MÄ…dry Szkic polowy nr : ---
Zatwierdził 23.11.2005
KERG: 1234 - 222/2005
 Załącznik nr 7
ż 14
Szkic rozmieszczenia baz i wyznaczenia ich punktów końcowych
USA
UGI GEODEZYJNE
Obiekt: Morska Stocznia Rodzaj pracy:
EDWARD MRÓZ
Rzeczna projekt siatki lokalizacyjnej
Uprawnienia MGPiB nr 1234
ImiÄ™ i nazwisko, 70-834 SZCZECIN , ul. Helska 2
Data woj.
tel.: [phone]
podpis
zachodniopomorskie
Opracował Zbigniew Czajka Projekt nr: 132
12 11.2005 miasto: Szczecin
Edward Mróz Pierworys: --
Sprawdził 20.11.2005 obręb: Szczecin
DZ: 2509/05
Piotr MÄ…dry Szkic polowy nr : ---
Zatwierdził 23.11.2005
KERG: 1234 - 222/2005
Załącznik nr 9
ż 21
Szkic tyczenia punktów metodą biegunową
Most MS5 km 7+564,49
Obliczenie danych do wyniesienia punktów metodą biegunową
Stanowisko: 7B x=5578512,892 y=3755367,737
Punkt nawiÄ…zania: 8B x=5578533,630 y=3755304,913 D = 66,158
Odczyt limbusu na punkt nawiÄ…zania : 0,0000
Nr x y Kierunek Odległość
63B 5577442,886 3754264,497 341,7680 124,737
26MS5 5577488,332 3754338,527 335,1940 38,163
19MS5 5577479,805 3754325,917 337,0909 53,326
22MS5 5577470,079 3754311,535 338,2589 70,651
27MS5 5577461,552 3754298,926 338,8949 85,853
PieczÄ…tka, data i podpis
3MS5 5577493,325 3754304,420 360,6214 66,271
-- nadzoru inwestora :
4MS5 5577491,104 3754312,199 355,9018 59,659
Geodeta uprawniony
5MS5 5577470,993 3754282,462 350,6283 95,012
nr uprawnień & & & & .
6MS5 5577473,214 3754274,683 354,0432 101,160
adres& & & & & & .
24MS5 5577468,194 3754275,655 350,9328 102,357
tel& & & & &
25MS5 5577494,974 3754315,256 358,7569 55,455
PieczÄ…tka, data i podpis
-- nadzoru wykonawcy :
Geodeta uprawniony
nr uprawnień & & & & .
adres & & & & & & ..
tel& & & &
USA
UGI GEODEZYJNE
Rodzaj i nr instrumentu:
Rodzaj pracy: wytyczenie mostu MS 5
LECH CZARNY
TOPCON 226 UN 9999
Uprawnienia MGPiB nr 22222
ImiÄ™ i nazwisko,
56-480 OLEÅšNICA, ul. Zielona 2
Data woj. dolnośląskie
podpis
tel. [phone]
Pomierzył
9.06.2005r. Lech Czarny gmina: Oleśnica Obiekt: OBWODNICA OLESNICY
Skartował 9.06.2005r. Lech Czarny obręb: Boguszyce Pierworys: -
DZ: 4321/2005
Sprawdził 9.06.2005r. Adam Wolny Szkic polowy nr : 3
KERG: 2222 - 373/2005
 Załącznik nr 10
ż 21
Szkic tyczenia punktów metodą ortogonalną
Przyczółek nr 1 Wiadukt WD 9
PieczÄ…tka, data i podpis PieczÄ…tka, data i podpis
-- nadzoru inwestora : -- nadzoru wykonawcy :
Geodeta uprawniony Geodeta uprawniony
nr uprawnień & & & & . nr uprawnień & & & & .
adres & & & & & & ..
adres & & & & & & ..
tel& & & & & u
tel& & & & &
USA
UGI GEODEZYJNE
Rodzaj i nr instrumentu: Rodzaj pracy: wytyczenia przyczółka metodą
LECH CZARNY
TOPCON 226 UN 9999 ortogonalnÄ… - Wiadukt WD 9
Uprawnienia MGPiB nr 22222
ImiÄ™ i nazwisko,
56-480 OLEÅšNICA, ul. Zielona 2
Data woj. dolnośląskie
podpis
tel. [phone]
Obiekt:
Pomierzył Lech Czarny
19.05.2005r. gmina: Oleśnica
OBWODNICA OLEÅšNICY
Lech Czarny Pierworys:
Skartował 19.05.2005r. obręb: Boguszyce
DZ: 4321/2005
Adam Wolny Szkic polowy nr : 5
Sprawdził 19.05.2005r.
KERG: 2222 - 373/2005
 Załącznik nr 11
ż 21
Szkic pomiaru kontrolnego punktów metodą biegunową
Wiadukt WD9 km 11+109,11 - podpora P3
Obliczenie współrzędnych punktów pomierzonych metodą biegunową
Stanowisko: 51B x=5577118,11 y=3757735,69 H=164,31
Nawiązanie 235TP x=5577883,37 y=3757735,52 D=303,15 Odchyłka D=0,0
Kierunek nawiÄ…zania: 0,0000
Nawiązanie 48B x=5577242,48 y=3757735,45 D=131,52 Odchyłka D=0,0
Kierunek nawiÄ…zania: 264,6954
Odchyłka nawiązania: 0,0039
Dane z pomiaru Dane z projektu Odchyłka
Nr Kier. Hz Odległość zred. x y x y dx dy
24WD9k 220,0434 84,83 5577197,19 3757704,99 5577197,19 3757705,00 0,00 - 0,01
25WD9k 219,7452 80,34 5577192,87 3757706,27 5577192,87 3757776,27 0,00 0,00
26WD9k 213,1230 81,53 5577190,47 3757698,12 5577190,47 3757698,12 0,00 0,00
2 27WD9k 213,7734 85,95 5577194,79 3757696,86 5577194,78 3757696,85 +0,01 + 0,01
Oznaczenie: k  pomiar kontrolny
Kontrolny pomiar wysokościowy
PieczÄ…tka, data i podpis
Nr Wysokość pomierzona Wysokość z projektu Odchyłka
-- nadzoru inwestora :
24WD9k 165,54 165,55 - 0,01
Geodeta uprawniony
25WD9k 165,55 165,55 0,00
nr uprawnień & & & & .
26WD9k 165,55 165,55 0,00
adres & & & & & & ..
27WD9k 165,55 165,55 0,00
tel& & & & &
PieczÄ…tka, data i podpis
-- nadzoru wykonawcy :
Geodeta uprawniony
nr uprawnień & & & & .
adres & & & & & & ..
tel& & & & &
USA
UGI GEODEZYJNE
Rodzaj i nr instrumentu:
Rodzaj pracy: pomiar kontrolny wytyczenia
LECH CZARNY
TOPCON 226 UN 9999
 podpora P3 Wiadukt WD 9
Uprawnienia MGPiB nr 22222
ImiÄ™ i nazwisko,
56-480 OLEÅšNICA, ul. Zielona 2
Data woj. dolnośląskie
podpis
tel. [phone]
Pomierzył
9.06.2005r. Lech Czarny gmina: Oleśnica Obiekt: OBWODNICA OLESNICY
Skartował 9.06.2005r. Jan Kuraś obręb: Boguszyce Pierworys: -
DZ: 4321/2005
Sprawdził 9.06.2005r. Adam Wolny Szkic polowy nr : 5
KERG: 2222 - 373/2005
 Załącznik nr 12
ż 21
Szkic pomiaru kontrolnego punktów metodą ortogonalną
Wiadukt WD9 km 11+109,11 - podpora P4
Dane z projektu Dane z pomiaru Odchyłki ( pomiar - projekt )
Nr Odcięta Rzędna Odcięta Rzędna Odcięta Rzędna Odcięta Rzędna dx dy dx dy
42 0,000 0,000 0,000 0,000
29 9,420 -2,250 19,500 2,250 19,497 2,252 -0,003 +0,002
28 9,420 2,250 19,500 -2,250 19,499 -2,250 -0,001 0,000
9 11,000 0,000 11,000 0,000 10,991 0,000 0,000
-0,009
4 13,670 0,000
14 16,340 0,000 16,340 0,000 16,348 0,000 +0,008 0,000
30 17,920 -2,250 11,000 2,250 11,002 2,250 +0,002 0,000
31 17,920 2,250 11,000 -2,250 11,000 -2,252 0,000 -0,002
43 27,340 0,000 27,340 0,000
PieczÄ…tka, data i podpis PieczÄ…tka, data i podpis
-- nadzoru inwestora : -- nadzoru wykonawcy :
Geodeta uprawniony Geodeta uprawniony
nr uprawnień & & & & . nr uprawnień & & & & .
adres & & & & & & ..
adres & & & & & & ..
tel& & & & &
tel& & & & &
USA
UGI GEODEZYJNE
Rodzaj i nr instrumentu:
Rodzaj pracy: pomiar kontrolny tyczenia-
LECH CZARNY
TOPCON 226 UN 9999
podpora P4 Wiadukt WD 9
Uprawnienia MGPiB nr 22222
ImiÄ™ i nazwisko,
56-480 OLEÅšNICA, ul. Zielona 2
Data woj. dolnośląskie
podpis
tel. [phone]
Pomierzył
10.06.2005r. Lech Czarny gmina: Oleśnica Obiekt: OBWODNICA OLESNICY
Skartował 10.06.2005r. Lech Czarny obręb: Boguszyce Pierworys: -
DZ: 4321/2005
Sprawdził 10.06.2005r. Adam Wolny Szkic polowy nr : 8
KERG: 2222 - 373/2005
 Załącznik nr 13
ż 25
Szkic pomiaru elementów montażu
Szalunek do montażu podpory betonowej P3 - Wiadukt WD4
PieczÄ…tka, data i podpis PieczÄ…tka, data i podpis
-- nadzoru inwestora : -- nadzoru wykonawcy :
Geodeta uprawniony Geodeta uprawniony
nr uprawnień & & & & . nr uprawnień & & & & .
adres & & & & & & ..
adres & & & & & & ..
tel& & & & &
tel& & & & &
USA
UGI GEODEZYJNE
Rodzaj i nr instrumentu: Rodzaj pracy: pomiar ustawienia szalunku pod
LECH CZARNY
TOPCON 226 UN 9999 betonowanie podpory P3 Wiadukt WD 4
Uprawnienia MGPiB nr 22222
56-480 OLEÅšNICA, ul. Zielona 2
ImiÄ™ ,nazwisko i podpis
tel. [phone]
Data woj. dolnośląskie
Lech Czarny
Pomierzył 18.05.2005r.
gmina: Oleśnica
Obiekt: OBWODNICA OLEÅšNICY
Lech Czarny
18.05.2005r.
Skartował obręb: Boguszyce Pierworys: ---
Adam Wolny DZ: 4321/2005
19.05.2005r.
Sprawdził Szkic polowy nr : 12
KERG: 2222 - 373/2005
 Załącznik nr 14
ż 29
Szkic pomiaru powykonawczego
Wiadukt WD 4  podpora P3
PieczÄ…tka, data i podpis PieczÄ…tka, data i podpis
-- nadzoru inwestora : -- nadzoru wykonawcy :
Geodeta uprawniony Geodeta uprawniony
nr uprawnień & & & & . nr uprawnień & & & & .
adres & & & & & & ..
adres & & & & & & ..
tel& & & & &
tel& & & & &
USA
UGI GEODEZYJNE
Rodzaj i nr instrumentu: Rodzaj pracy: inwentaryzacja powykonawcza
LECH CZARNY
TOPCON 226 UN 9999 - filary 13 i 8 - podporaP3 -Wiadukt WD 9
Uprawnienia MGPiB nr 22222
ImiÄ™ i nazwisko,
56-480 OLEÅšNICA, ul. Zielona 2
Data woj. dolnośląskie
podpis
tel: [phone]
Obiekt:
Pomierzył Lech Czarny
19.06.2005r. gmina: Oleśnica
OBWODNICA OLEÅšNICY
Lech Czarny Pierworys: --
Skartował 19.06.2005r. obręb: Boguszyce
DZ: 4321/2005
Adam Wolny Szkic polowy nr : 5
Sprawdził 09.06.2005r.
KERG: 2222 - 373/2005
 Załącznik nr 15
ż 28
Geodezyjna inwentaryzacja przewodów uzbrojenia terenu
instalowanych przy wykorzystaniu sterowanych głowic
przeciskowych oraz automatycznych koparek - układarek
1. Przewody uzbrojenia terenu instalowane za pomocą sterowanych głowic przeciskowych
inwentaryzuje się w trakcie trwania prac, w następujący sposób:
1) ustala się współrzędne płaskie i rzędne wysokościowe punktów początkowego i
końcowego trasy przecisku i przekazuje się je wykonawcy celem zaprogramowania pilota
głowicy przeciskowej,
2) wykonawca prac instalacyjno-budowlanych nadaje współrzędne i rzędne punktów
początkowego końcowego, tak aby odczyty pilota z przebiegu głowicy w gruncie
rejestrowane były jako współrzędne i rzędne jej położenia,
3) w przypadku, gdy przebieg głowicy rejestrowany jest w układzie lokalnym od punktu
początkowego (x = o, y = o, z = o), dane przelicza się na układ współrzędnych i poziom
odniesienia właściwy dla mapy zasadniczej.
4) dokumentacja z danymi o zarejestrowanym przebiegu głowicy przeciskowej stanowi
integralną cześć operatu z geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej, jaki geodeta
obowiązany jest przekazać do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.
2. Przewody układane i zasypywane automatycznie przez koparkę-układarkę inwentaryzuje się
mierząc tylko  ślady wykopów, natomiast głębokość ułożenia ustala się na podstawie
dokumentacji branżowej.
Załącznik nr 16
ż 29
Systematyka numeracji i kompletowania dokumentacji - kontrakt drogowy
Oznaczenie Asortyment zadań Zasady numeracji Zasady kompletowania
w ST
1 2 3 4
A Osnowa podstawowa wg DOG.02.00
B Osnowa szczegółowa wg DOG.02.00 wg DOG.02.00 + zapis ZIP
GENERALNA ZASADA KOMPLETOWANIA
1. PodstawowÄ… jednostkÄ… segregujÄ…cÄ… dla asortymentu C, D, E jest kilometr
trasy - czerwony segregator
2. Segregator dla danego kilometra zawiera teczki
zawieszkowe:
2.1. Osnowa podstawowa-szkic, wykaz współrzędnych, opisy topograficzne
2.2. Osnowa szczegółowa - szkic, wykaz współrzędnych, opisy topograficzne
2.3. Geodezyjne opracowanie - wyrysy, szkice dokumentacyjne, szkice
tyczenia
2.4. Szkice obmiarów, obliczenia, zestawienia
2.5. Pomiary powykonawcze - szkice
2.6. Kopie map powykonawczych przekazanych Wykonawcy
C Geodezyjne opracowanie 1. Punkty dotyczÄ…ce osi otrzymujÄ… numeracje 1. Szkice kompletowane w teczce 2.3.
projektu budowlanego zgodnÄ… z kilometrem trasy 183 od 1 do 9 2. W przypadku kiedy szkic zawiera elementy znajdujÄ…ce siÄ™ na 2-ch
np 183,2  kilometrach kompletować do kilometra niższego.
2. Punkty opracowywane do tyczenia 3. Teczka zawiera:
numerować: - szkice, wyrysy geodezyjnego opracowania
a/ przyjmując nr nadany w projekcie lub - wykazy współrzędnych
b/ od 1 do n dla poszczególnych kilometrów Punkty - współrzędne gromadzić w KATALOGU TYCZENIE
trasy, np. 155 001, 155002, .........
3. Numerując punkty podczas pomiarów
kontrolnych tyczenia należy korzystać
z numeracji wg E punkt 1
4. Szkice i wyrysy geodezyjnego
opracowania numerować od 1 do n,
identyfikatorem jest kilometr trasy
1 2 3 4
D Obmiary - odbiory 1. Numeracja punktów mierzonych lub Teczka 2.4. zawiera:
obliczanych w przedziałach kilometra a/ szkice pomiaru
Zakres numeracji od 1 do 1000, b/ obliczenia, zestawienia
np. 191903,.... 19195,... pikiety naturalnego c/ profile, przekroje
ukształtowania terenu
np. 91007, ... 91953,...pikiety po zdjęciu Punkty - współrzędne gromadzić w KATALOGU
humusu POMIAR
2. Numeracja szkiców od 1do n w każdej teczce
E Pomiary powykonawcze 1. Numeracja punktów od 1 do n na szkicu Teczka 2.5 zawiera:
polowym 1. Szkice pomiaru powykonawczego
2. Wykazy współrzędnych
2. Numeracja szkiców od 1do n w każdej teczce
Punkty i ich współrzędne gromadzić w KATALOGU
POMIAR
F Dokumentacja Dokumentacja przechowywana na placu budowy, Bezpieczeństwo pracy na bazach informatycznych:
może być powielana. Kopie szkiców tyczenia, 1. Baza danych wszystkich punktów przechowywana ma
operatów polowych lub komputerowych być na jednym komputerze
wydruków powinny być zachowane na miejscu. 2. Jedna osoba odpowiada za systematykę katalogów oraz
Protokóły z wszystkimi ważnymi danymi nazewnictwo plików
powinny być przechowywane w bezpiecznym 3. W cyklu codziennym należy dokonać kopiowania
miejscu. Dokumentacja powinna zawierać : wyniki zawartości baz na dyskietki ZIP, wg zasady 2 dyskietki -
pomiarów, datę ,czas, miejsce, nazwisko i imię parzysta  nieparzysta
wykonawcy, użyte wyposażenie pomocnicze, 4. Należy wykonać stałe - archiwalne kopie miesięczne -
instrument, którym wykonano sprawdzenie, przechowywane u Inżyniera Kontroli
punkty pomiarowe i warunki atmosferyczne.
Uwaga!
DGO - DOKUMENTACJA GEODEZYJNEGO OPRACOWANIA PROJEKTU BUDOWLANEGO według SPECYFIKACJI TECHNICZNEJ /ST/ lub
SZCZEGÓA
OWYCH WARUNKÓW TECHNICZNYCH / WT/.
KAŻDA ZAMAWIANA PRACA DOTYCZ
CA ZADANIA BUDOWLANEGO WINNA BYĆ SPRAWDZANA STOSOWNIE DO ZASAD NORMY PN-ISO 4463-1.
2
Załącznik nr 17
ż 17
Zestawienie pomiarów dotyczących tyczenia, obmiarów i sporządzania dokumentacji powykonawczej
poszczególnych elementów projektu budowlanego  kontrakt drogowy
Oznaczenie Jednostka
Rodzaj robót Warunki wykonania pomiaru Tolerancja zawarte w ST, WT, lub DGO
według ST obmiaru
1 2 3 4 5
D.01.02.01 Usunięcie drzew i krzewów - Obmiary i odbiory wg ST 1 ha (usuniętych krzaków
i zagajników)
D.01.02.02 Zdjęcie warstwy humusu Pomiar przed i po zdjęciu Obmiary  odbiory wg ST 1 m3 (zdjętego humusu)
D.01.02.03 Wyburzanie obiektów - Obmiary i odbiory wg ST 1 m3 (wyburzonego obiektu)
D.01.02.04 Rozbiórka elementów dróg - Obmiary i odbiory wg ST 1 m3 (podbudowa z kruszywa,
cementowa, z kostki kamiennej,
bitumiczna)
D.02.04.01 Wymiana gruntu Pomiar kształtu nasypu  przed Obmiary i odbiory wg ST DPP 1 m3
i po wykonaniu
D.03.01.01/01 Przepusty pod koroną drogi - 1. Dokładność wytyczenia przepustu w stosunku do osi 1 m (bieżący przepustu)
(rurowe) oraz rzędne wlotu i wylotu w stosunku do projektu
wg ST
2. Tolerancje wymiarów ławy fundamentowej
- w planie Ä… 5 cm
- rzędnych ławy ą 2 cm
D.03.01.01/02 Przepusty pod koroną drogi - 1. Dokładność wytyczenia wykopu pod przepust wg ST 1 m (bieżący przepustu)
(skrzynkowe) 2. Tyczenie Å‚awy fundamentowej
- wymiary w planie Ä… 5 cm
- rzędne wierzchu ławy ą 2 cm
D.03.01.01/03 Przepusty pod zjazdami - Tyczenie Å‚awy fundamentowej: 1 m (rur betonowych)
- wymiary w planie Ä… 5 cm
- rzędna wierzchu ławy ą 2 cm
1 2 3 4 5
D.03.02.01 Kanalizacja deszczowa 1. Dokładność wytyczenia trasy kanalizacji wg ST
2. Pomiar głębokości dna wykopu (do nachylenia 1 m (przewodów)
skarp)  dokładność ą 10 cm
W odstępach co 30 m. 3. Pomiar dna wykopu (do badania warstwy
sprawdzić głębokość dna gruntu zapewniającej nienaruszalność struktury
przewodu podłoża naturalnego)  dokładność ą 1 cm
3 wybrane miejsca 4. Badanie ułożenia przewodu (kanału
nieprzepływowego) w planie ą 0,5 cm
3 wybrane miejsca 5. Badanie ułożenia przewodu w profilu
- w studzienkach Ä… 0.1 cm
- po wierzchu Ä… 0,5 cm
Pomiar gabarytów studzienek 6. Badanie ułożenia zmian kierunku przewodu
w planie i profilu  dokładność ą 1 cm
D.03.03.01 Korytka odpływowe do - Obmiary i odbiory wg ST 1 m (korytka odpływowego)
liniowego odwodnienia
D.03.04.01/01 Sączki podłużne z tworzyw - Tolerancje: 1 m (bieżący sączka)
sztucznych - odchylenie wymiarów szerokości i głębokości rowu
Ä… 10 cm
- odchylenia osi drenażu od osi przewodu (ustalonego
na Å‚awach celowniczych) Ä… 5 cm
- odchylenia rzędnych sączka w stosunku do
Dokumentacji Projektowej Ä… 1 cm
D.03.05.01 Umocnienie rowów i ścieków - 1. Tolerancja ułożenia ścieku korytkowego w rowie 1 m (bieżący)
elementami uszczelnionym geomembraną na punktach załamania
prefabrykowanymi Ä… 1 cm
2. Dopuszczalne odchylenie linii ścieku w planie od
linii projektowej Ä… 1 cm
D.03.06.01 Zbiorniki retencyjno- - 1. Dopuszczalne odchylenia w wykonaniu wykopu 1 m3 (zdjętego humusu, wykopu
oczyszczajÄ…ce (nasypu) w stosunku do Dokumentacji Projektowej: lub nasypu i wywozu nadmiaru
- dla rzędnych wykopu pod fundament (korony mas),
nasypu) Ä… 5 cm 1 m2 (podsypki z piasku, masy
- dla wymiarów w planie wykopu (nasypu) ą 15 cm bentonitowej, płyt żelbetowych,
2. Badania ułożenia przewodów drenażu humusu lub białowłókniny na
opaskowego krawędzi zbiornika i skarpach)
- wymiary poprzeczne podsypki filtracyjnej
Ä… 1 cm
2
1 2 3 4 5
- ułożenie przewodów w planie przez sprawdzenie
kierunku osi wykonanego przewodu
Dowolnie wybrany punkt - z DokumentacjÄ… ProjektowÄ… Ä… 2 cm
między studzienkami - ułożenie przewodów wysokościowo przez
sprawdzenie rzędnych i porównanie z
Wlot i wylot oraz dowolnie DokumentacjÄ… ProjektowÄ… Ä… 1 cm
wybrany punkt na wierzchu 3. Badanie prawidłowości odeskowania
rury konstrukcji betonowych i żelbetonowych
- pionowości ścian ą 1 cm
- odległości między wewnętrznymi powierzchniami
deskowania ścian ą 0,5 cm
- przemieszczenie osi deskowania Ä… 1 cm
- długości konstrukcji ą 2 cm
D.03.06.02 Piaskowniki 1. Wykonanie wykopów 1 m3 (prace ziemne)
- tolerancja w planie Ä… 10 cm
- tolerancja dla rzędnych ą 5 cm
Pomiar rzędnych dna wykopu 2. Badania grubości warstwy gruntu zapewniającej
nienaruszalność struktury gruntu podłoża
naturalnego i porównanie z Dokumentacją
ProjektowÄ… Ä… 1 cm
D.03.06.03 Separatory 1. Wytyczenie miejsca wbudowania separatora wg ST 1 m3 (prace ziemne)
Pomiary powykonawcze wg ST 2. Tolerancja w wykonaniu wykopów zgodnie z ST
D.03.07.01 Zbiorniki odparowujÄ…ce 1. Wytyczenie zbiornika odparowujÄ…cego wg ST 1 m3 (prace ziemne)
2. Dokładności wykonania wykopu pod zbiornik: 1 m2 (ułożenie wykładzin)
Pomiar rzędnych wykopu i dna - odchylenie krawędzi zbiornika od krawędzi
zbiornika, wymiarów wykopu projektowanej mniejsze od ą 10 cm
i zbiornika - różnica dna wykopu w stosunku do rzędnych
projektowanych + 1 cm lub  3 cm
D.03.07.02 Zbiorniki odparowująco- Zagęszczona sieć reperów 1. Wytyczenie kanałów i zbiorników oraz założenie 1 m3 (prace ziemne)
filtracyjne reperów roboczych wg ST 1 m2 (ułożenie wykładzin)
2. Badanie prawidłowości dna wykopów
- wymiaru wykopu Ä… 10 cm
Inwentaryzacja geodezyjna - głębokość wykopu ą 10 cm
przewodów i obiektów
3
1 2 3 4 5
D.03.09.01 Oczyszczenie istniejących - Obmiary i odbiory (kontrola głębokości dna szerokości 1 m (czyszczonego rowu)
rowów z namułu dna i pochylenia skarp) wg ST
D.03.10.01 Przełożenie rowów Oznaczenia: kołki osiowe z Wytyczenie w terenie osi rowów oraz założenie reperów 1 m3 (wykopu)
melioracyjnych gwoz
dziem oraz kołki świadki roboczych wg ST
(jednostronne lub dwustronne)
Inwentaryzacja geodezyjna
rurociągów i obiektów
D.04.01.01 Koryto wraz z profilowaniem Nie rzadziej niż co 25 m. 1. Ukształtowanie osi koryta 1 m2 (przygotowanego i
i zagęszczeniem podłoża - tolerancja przesunięcia osi w planie do odebranego koryta)
projektowanej Ä… 3 cm
Co 25 m na osi jezdni i na jej 2. Sprawdzenie rzędnych dna koryta  dokładność
krawędziach wg ST
10 razy na 1 km trasy 3. Sprawdzenie szerokości koryta  tolerancja:
+ 10 cm i  5 cm
4. Spadki poprzeczne - tolerancja Ä… 0,5 %
D.04.02.01 Warstwa odcinająca 1. Profilowanie i zagęszczenie podłoża  1 m3 (wykonanej i odebranej
Co 25 m (w osi jezdni i na jej tolerancje: warstwy odcinajÄ…cej)
krawędziach) nie rzadziej niż - dla niwelety ą 2 cm
co 25 m oraz na początku, w - dla spadków poprzecznych 0,5 % wartości
środku i na końcu krzywej bezwzględnej spadku
przejściowej 2. Profilowanie i zagęszczanie warstwy
odcinajÄ…cej  tolerancje:
- dla niwelety  3 cm i + 2 cm lub +3 cm i - 2 cm
- dla spadków poprzecznych
ą 0,5 % wartości bezwzględnej spadku
D.04.02.02 Warstwa mrozoodporna Co 25m (w osi jezdni i na jej Tolerancje: 1 m3 (wykonanej warstwy)
krawędziach) nie rzadziej niż - spadek poprzeczny ą 0,5 %
co 25 m oraz na początku, w - rzędne wysokościowe nie powinny być większe od
środku i na końcu krzywej + 1 cm i  3 cm
przejściowej
4
1 2 3 4 5
D.04.04.01 Podbudowa z kruszywa Tolerancje: 1 m3 (warstwy podbudowy)
naturalnego stabilizowanego 10 razy na 1 km trasy oraz - różnice spadków poprzecznych podbudowy nie
mechanicznie początek, środek, koniec łuku powinny przekraczać ą 0,5 %
poziomego i poczÄ…tek, koniec
krzywej przejściowej - różnice rzędnych podbudowy
+ 1 cm i  2 cm
co 25 m. (w osi jezdni i na jej
krawędziach) nie rzadziej niż - położenie osi podbudowy w planie ą 3 cm
co 25 m. oraz na poczÄ…tku, w
środku i na końcu krzywej
przejściowej
D.04.04.02 Podbudowa z kruszywa Tolerancje: 1 m3 (warstwy podbudowy)
Å‚amanego 0/31,5 stablizo- 10 razy na 1 km trasy oraz na
wanego mechanicznie początku, w środku i końcu - różnice poprzeczne spadków podbudowy nie
łuku poziomego i początek i powinny przekraczać ą 0,5 %
koniec krzywej przepustowej
- rzędne podbudowy nie powinny przekraczać
Co 25 m. w osi jezdni i na jej + 1 cm i  2 cm
krawędziach
nie rzadziej niż co 25 m. oraz - położenie osi podbudowy w planie nie więcej
na początku, w środku i na niż ą 3 cm
końcu krzywej przejściowej
D.04.05.01 Podbudowa i ulepszone Tolerancje: 1 m3 (warstwy podbudowy)
podłoże z gruntu lub 10 razy na 1 km trasy - rzędne niwelety 0 i - 2
kruszywa stabilizowanego Rzędne wysokościowe co 10m - warstwa technologiczna z gruntu lub kruszywa
stabilizowanego cementem + 1 cm i  2 cm
cementem dla dróg
- wykonanie poszerzenia istniejÄ…cej nawierzchni z
krajowych, wojewódzkich
gruntu lub kruszywa stabilizowanego cementem
itp.
Ä… 2 cm
- różnice wykonanych spadków poprzecznych
Ä… 0,5 %
5
1 2 3 4 5
Rozmieszczenie szpilek w
D.04.06.01 Podbudowa z chudego betonu 1. Dokładności tyczenia podbudowy wg WT 1 m3
odstępach nie większych niż
10 m
2. Położenie osi podbudowy w stosunku do
projektowanej nie powinno przekraczać
- dla autostrady Ä… 3 cm
- dla pozostałych dróg ą 5 cm
W osi jezdni i na jej
3. Różnice między rzędnymi podbudowy a
krawędziach co 25 m.
projektowanymi nie powinny
przekraczać + 1 cm i  2 cm
10 razy na 1 km trasy oraz na
4. Tolerancje:
początku, w środku i końcu
- spadków poprzecznych podbudowy ą 0,5 %
poziomego łuku kołowego w
punktach głównych łuku
pionowego oraz na poczÄ…tku i
końcu krzywej przejściowej
(poziomej)
10 razy na 1 km trasy
- szerokość podbudowy nie może przekraczać
+ 10 i  5 cm
D.04.07.01 Podbudowa (warstwa górna z Co 10 m i w punktach 1. Badanie rzędnych niwelety na zgodność 1 m3 (warstwy górnej podbudowy)
betonu asfaltowego o charakterystycznych z projektem tolerancje: 0 cm i  1 cm
zwiększonej odporności na Co 100 m (prostopadle do osi 2. Badanie szerokości warstwy podbudowy na
odkształcenia trwałe) drogi zgodność z projektem tolerancja:
+ 10 cm i  5 cm
D.04.08.01/01 Wyrównanie podbudowy 1. Badanie niwelety wykonanych warstw 1 m3 (podbudowy)
(mieszanka mineralno- w stosunku do projektowej - tolerancja:
bitumiczna) + 1 cm i  1,5 cm
10 razy na 1 km trasy i w 2. Badanie spadków poprzecznych warstwy
punktach charakterystycznych w stosunku do projektowanych
 tolerancja: Ä… 0,5 %
D.04.08.01/02 Wyrównanie podbudowy 10 razy na 1 km trasy oraz na 1. Badanie spadków poprzecznych warstwy 1 m3 (warstwy wyrównawczej)
kruszywem łamanym początku, środku i końcu łuku wyrównawczej w stosunku do projektowanych
stabilizowanym poziomego i na poczÄ…tku i tolerancja: Ä… 0,5 %
mechanicznie końcu krzywej przejściowej
Co 25 m w osi jezdni i na jej 2. Badanie rzędnych warstwy wyrównawczej w
krawędziach stosunku do projektowanych
 tolerancja: + 1 cm i  2 cm
6
1 2 3 4 5
D.05.03.01/01 Nawierzchnie z kostki 10 razy na 1 km trasy i w Badanie różnic pomiędzy wykonaną nawierzchnią 1 m2 (nawierzchni)
betonowej brukowej punktach charakterystycznych a wartościami projektowanymi  tolerancje:
niwelety - dla spadków poprzecznych 0,5 %
10 razy na 1 km trasy - dla rzędnych wysokości ą 1 cm
- dla szerokości nawierzchni ą 5 cm
D.05.03.01/02 Nawierzchnia z kostki 10 razy na 1 km trasy i w Badanie różnic pomiędzy wykonaną nawierzchnią a 1 m2 (wykonanej nawierzchni)
kamiennej punktach charakterystycznych wartościami projektowanymi  tolerancje:
niwelety - dla spadków poprzecznych 0,5 %
10 razy na 1 km trasy - dla rzędnych wysokości + 1 cm i  2 cm
- dla ukształtowania osi w planie ą 5 cm
- dla szerokości nawierzchni ą 5 cm
D.05.03.04 Nawierzchnia z betonu 10 razy na 1 km trasy i w Badanie różnic pomiędzy wykonaną nawierzchnią a 1 m2 (nawierzchni betonowej)
cementowego punktach charakterystycznych wartościami projektowanymi  tolerancje:
niwelety - pochylenia podłużne i poprzeczne ą 0,2 %
10 razy na 1 km trasy - rzędne wysokościowe ą 1 cm
D.05.03.05 Nawierzchnia z betonu Siatka 10 m na 10 m Oś warstwy w planie ą 3 cm 1 m2 (warstwy wiążącej lub
asfaltowego o zwiększonej warstwy ścieralnej)
odporności na odkształcenia
trwałe
D.05.03.05/01 - warstwa wiążąca Badanie różnic pomiędzy wykonaną warstwą wiążącą a 1 m3 (warstwy wiążącej)
warstwami projektowanymi  tolerancje:
- rzędne niwelety warstwy wiążącej ą 1 cm
Co 100 m prostopadle do osi - szerokość warstwy ą 5 cm
drogi
D.05.03.05/02 - warstwa ścieralna Badanie różnic pomiędzy wykonaną warstwą ścieralną a 1 m3 (warstwy ścieralnej)
wartościami projektowanymi  tolerancje:
- rzędne niwelety warstwy ą 1 cm
Co 100 m prostopadle do osi - szerokości warstwy ą 5 cm
drogi
D.05.03.05./04 Nawierzchnia z betonu Badanie różnic pomiędzy wykonaną warstwą z betonu 1 m2 (warstwy ścieralnej)
asfaltowego o zwiększonej asfaltowego a wartościami projektowanymi 
odporności na odkształcenia tolerancje:
trwałe - szerokości warstwy  zgodnie z wartościami
- warstwa ścieralna z betonu projektowanymi
asfaltowego BA0/16 na Niwelacja w siatce 10 x 10 m - rzędne niwelety ułożonej warstwy ą 0,5 cm
obiektach mostowych lub w miejscach uzgodnionych
z Inżynierem - spadki poprzeczne nawierzchni ą 0,3 cm
7
1 2 3 4 5
D.05.03.05/05 Warstwa ścieralna z Niwelacja w siatce 10 x 10 m Badanie różnic pomiędzy wykonaną warstwą ścieralną a 1 m2 (warstwy ścieralnej)
mieszanki mineralno- lub w miejscach uzgodnionych wartościami projektowanymi  tolerancje:
asfaltowej 0/20 otoczonej na z Inżynierem - rzędne niwelety warstwy ą 0,1 cm
gorąco (dla dróg gminnych,
rolniczych i zbiorczych) Co 100 m prostopadle do osi - szerokość warstwy ą 5 cm
drogi
D.05.03.11/01 Frezowanie bitumicznych Tolerancje: 1 m3 (rozbieranej powierzchni)
warstw istniejących Co 50 m, lecz nie częściej - szerokości frezowania ą 5 cm
konstrukcji nawierzchni niż 4 pomiary dla obiektu
Co 10 m, lecz nie mniej - głębokości frezowania ą 0,5 cm
niż 4 pomiary dla obiektu
D.07.01.01 Oznakowanie poziome - Tolerancje osi wyznaczonych linii: 1 m2 (oznakowania)
- zgodnie z projektem  dla całej długości linii
- lokalnie (odcinki) Ä… 1 cm
D.07.02.01/01 Oznakowanie pionowe Punkty główne i punkty 1. Dokładności tyczenia miejsca posadowienia 1 sztuka
zabezpieczajÄ…ce znaku wg ST
2. Dopuszczalne tolerancje w ustawieniu znaku:
- odchyłka od pionu ą 1 %
- odchyłka w wysokości umieszczenia
znaku Ä… 2 cm
- odchyłka w odległości ustawienia znaku (od
krawędzi jezdni lub utwardzonego pobocza) ą 5 cm
D.07.01.01/02 Fundamenty słupów - 1. Dokładności tyczenia miejsca posadowienia 1 sztuka
konstrukcji wsporczych dla znaku wg ST
tablic i znaków drogowych 2. Zgodność wykonania fundamentu (lokalizacja,
wymiary i rzędne fundamentu)  wg wartości
projektowych
Konstrukcje wsporcze do tablic Kontrola montażu elementów stalowych  tolerancje:
D.07.02.01/01 - 1 sztuka
- odległości wzajemne słupków ą 0,5 cm
- rzędne wysokościowe ą 0,5 cm
- odchylenie od pionu d" 1 %
D.07.02.01/04 Ustawienie znaków - 1. Dokładność wyznaczenia miejsca położenia 1 sztuka
drogowych kilometrowych, znaku (sytuacyjnie i wysokościowo) wg ST.
hektometrowych i słupków
prowadzących 2. Tolerancje w ustawieniu znaków:
- odchyłka od pionu nie więcej niż ą 1 %
- odchyłka w wysokości umieszczenia znaku nie
więcej niż ą 2 cm
8
1 2 3 4 5
- odchyłka w odległości ustawienia znaku od krawędzi
pasa awaryjnego nie więcej
niż ą 5 cm
D.07.05.01 Bariery ochronne stalowe - 1. Dokładność tyczenia (sytuacyjnie i wysokościo- 1m (bieżący bariery)
wo) posadowienia barier (oÅ› trasy, lokalizacja
słupków, wysokość prowadnicy bariery, miejsca
odcinków początkowych i końcowych bariery)
wg ST
2. Badanie zgodności wykonania bariery
ochronnej z danymi projektowanymi
(lokalizacja i wysokości prowadnicy nad
terenem) jak dla urządzeń technicznych 
dokładności zgodnie z instrukcjami
i wytycznymi GUGiK
3. Tolerancje osadzenia słupków:
- odchylenie od pionu Ä… 1 %
- odchyłka wysokości słupków ą 2 cm
- odchyłka w odległości ustawienia słupka od
krawędzi jezdni ą 2 cm
- odchyłka w odległości między słupkami ą 1,1 cm
D.07.06.01 Ogrodzenie dróg - 1. Dokładność tyczenia ogrodzenia wg ST 1m (bieżący ogrodzenia)
2. Badanie zgodności wykonania ogrodzenia z doku-
mentacjÄ… projektowÄ… wg ST
- dokładności pomiaru jak dla urządzeń technicznych
zgodnie z instrukcjÄ… i wytycznymi GUGiK
D.07.08.01 Ekrany akustyczne typu - 1. Dokładność tyczenia ekranu wg ST 1 m (bieżący ekranu o określonej
pochłaniającego 2. Tolerancje: wysokości)
- rozstaw słupów ą 1cm
- odchyłka osi słupa od płaszczyzny osi ekranu
Ä… 0,5 cm
- linii ekranu Ä… 5 cm
D.07.08.02 Ekrany ziemne - Ogólne zasady kontroli jakości robót ekranów ziemnych 1 m3 (objętości wału)
 jak dla nasypów wg ST
9
1 2 3 4 5
D.08.01.01 Krawężniki betonowe 1 m (bieżący krawężnika)
1. Dokładności wytyczenie linii krawędziaków
zgodnie z ST
2. Sprawdzenie wykonania ław pod krawężnik 
tolerancje:
Na każde 100 m ławy - zgodność profilu podłużnego górnej powierzchni
Å‚aw z dokumentacjÄ… projektowÄ… Ä… 1 cm
W dwóch punktach na 100 m. - wysokość (grubość) ław w stosunku do wysokości
projektowanej ą 10 % (wysokości projektowanej)
Na 200 m (wylanej Å‚awy) - odchylenie linii law od projektowanego kierunku
Ä… 1 cm
3. Sprawdzenie ustawienia krawężnika  tolerancje:
Na każde 100 m - odchylenie linii krawężnika w planie ą 1 cm
Na każde 100 m - odchylenie niwelety ą 1 cm
D.08.02.01 Chodnik z płyt betonowych 1. Dokładność wykonania koryta (w podłożu z 1 m2 (wykonanego chodnika)
gruntu rodzimego lub nasypowego) tolerancje,
przesunięcia w planie oraz profilowanie
podłużne i poprzeczne zgodnie z ST
2. Dokładność usytuowania podłoża  tolerancje:
- wysokościowe pod podsypką ą 1 cm
- szerokość koryta ą 5 cm
- odchylenie od projektowanego
spadku Ä… 0,5 %
Na każde 150-300 m2 chodnika 3. Badanie dokładności ułożenia płyt
chodnikowych  tolerancje:
Pomiar w punktach - spadek poprzeczny Ä… 0,3 %
charakterystycznych, jednak - spadek podłużny ą 3 cm (w punktach załamania
nie rzadziej niż co 100 m niwelety)
D.08.03.01 Obrzeże betonowe 1. Dokładność wytyczenia linii obrzeża wg ST 1 m (bieżący obrzeży)
2. Sprawdzenie przygotowania podłoża 
tolerancja dot. szerokości dna wykopu ą 1 cm
3. Sprawdzenie ustawienia obrzeży  tolerancje:
Na każde 100 m. - odchylenie linii obrzeży w pionie ą 1 cm
Na każde 100 m. - odchylenie niwelety ą 1 cm
10
1 2 3 4 5
D.10.07.01 Zjazdy do gospodarstw i na - 1. Dokładność wytyczenia jak w ST 1 m2 (zjazdu)
drogi boczne 2. Tolerancje wykonania przy odbiorach:
- zdjęcie humusu jak w ST
- roboty ziemne jak w ST - wykopy i nasypy
- koryto jak w ST
- warstwa odcinajÄ…ca jak w ST
- podbudowa jak w ST, nawierzchnia jak w ST
3. Badanie dokładności cech geometrycznych
zjazdów  tolerancje:
- szerokość ą 0,5 cm
- równość podłużna ą 1 cm
- pochylenie poprzeczne Ä… 5 %
- odchylenie osi zjazdu w planie Ä… 5 cm
D.10.08.01 Drogi zbiorcze - 1. Dokładności wytyczenia jak w ST 1 m2 (nawierzchni)
2. Tolerancje:
- zdjęcie humusu jak w ST,
- roboty ziemne jak w ST (wykopy) i ST (nasypy)
- koryto jak w ST,
- warstwa odcinajÄ…ca jak w ST,
- podbudowa jak w ST
- nawierzchnia jak w ST.
3. Tolerancja dla badania dokładności cech
geometrycznych dróg zbiorczych jak w ST
D.10.10.01 Schody robocze z poręczą - 1. Dokładności wytyczenia jak w ST
2. Dokładności pomiaru powykonawczego jak w ST
Uwaga!
ZASTOSOWANE SKRÓTY OZNACZAJ
:
DGO - DOKUMENTACJA GEODEZYJNEGO OPRACOWANIA PROJEKTU BUDOWLANEGO według SPECYFIKACJI TECHNICZNEJ /ST/ lub
SZCZEGÓA
OWYCH WARUNKÓW TECHNICZNYCH / WT/.
KAŻDA ZAMAWIANA PRACA DOTYCZ
CA ZADANIA BUDOWLANEGO WINNA BYĆ SPRAWDZANA STOSOWNIE DO ZASAD NORMY PN-ISO 4463-1
ORAZ PN-ISO 1803:20.
Przed przystąpieniem do prac związanych z realizacją obiektu budowlanego wykonawca (uprawniony geodeta  kierownik robót / zespołu ) powinien starannie przeanalizować
SPECYFIKACJ
TECHNICZN
, DOKUMENTACJ
GEODEZYJNEGO OPRACOWANIA PROJEKTU BUDOWLANEGO i SZCZEGÓA
OWE WARUNKI
TECHNICZNE /o ile nie są zawarte w specyfikacji) i sporządzić zestawienie wszystkich prac pomiarowych w podobny sposób, jak przedstawiono w powyższym przykładzie.
Umożliwi to optymalny dla analizowanego obiektu dobór kadry, metod i sprzętu oraz opracowanie harmonogramu realizacji zlecenia, obejmującego wszystkie zadania od prac
przygotowawczych po odbiór końcowy, z uwzględnieniem właściwych procedur zapewniających wymagane dokładności i dobrą jakość prac.
11