Obliczenie połączeń wpustowych
Na rysunku 1 przedstawiono przybliżony rozkład sił w złączu wpustowym. Złącze wpustowe
oblicza się na nacisk powierzchniowy:
F h 2M
s
p= d"pdop gdzie: A=l0�" �"i F=
A 2 d
Rys. 1. Rozkład sił w połączeniu wpustowym
F  siła obwodowa,
Ms  moment skręcający na wale,
d  średnica czopa,
lO  czynna długość wpustu,
h  wysokość wpustu,
i  liczba wpustów (jeden lub dwa)
Dopuszczalne naciski powierzchniowe w połączeniach wpustowych pdop zależne są od materiału
wpustu, czopa i piasty oraz od rodzaju połączenia (spoczynkowe lub ruchowe). Wartości
nacisków dopuszczalnych podano w tablicy 1.
Tabela 1. Dopuszczalne naciski w połączeniach wpustowych
Obliczanie połączeń kołkowych
Na rysunku 2 przedstawiono połączenie kołkowe promieniowe. W połączeniu takim naciski
między kołem i wałem mają rozkład w przybliżeniu trójkątny, między kołkiem i piastą w
przybliżeniu prostokątny.
Największy nacisk powierzchniowy między wałkiem i kołkiem:
6�"M
s
pmax= d"pdop
2
Dc�"d
a między piastą i kołkiem:
2 �" M
s
Dc + g
F 2 �" M
p
s
pmax= d"pdop gdzie: F = , A = 2 �" gp �" d �! pmax = d" pdop
A Dc + g 2 �" gp �" d
p
Ms
pmax=
dop
gp�"d(Dc�"gp)d"p
Należy również sprawdzić wytrzymałość kołka na ścinanie
2
F 2�"Ms Ą�"d
�= d"kt , gdzie: F= , A=2�"
A Dc 4
4�"Ms
�= d"kt
2
Ą�"Dc�"d
Obliczanie połączeń sworzniowych
Przy zastosowaniu sworzni pasowanych na wcisk oblicza się je na ścinanie. Wartość naprężeń
ścinających w połączeniu z dwuciętym sworzniem sprawdza się z warunku na ścinanie:
2�"F
�= d"kt
2
Ą�"d
Jeżeli ten sam sworzeń założony zostanie w otwór z luzem, oblicza się go na zginanie
M
F l1 l2 Ą�"d3
�ł �ł
gmax
�g= d"kg , gdzie: Mmax = + , Wx=
�ł �ł
Wx 2 2 4 32
�ł łł
32 �" F l1 l1
�ł �ł
� = + d" kg
�ł �ł
g
Ą �" d3 �" 2 2 4
�ł łł
Rys. Połączenie sworzniowe przegubowe
Sprawdzić należy powierzchnie boczne sworzni i otworów na naciski powierzchniowe uwzględniając, że część
środkowa jest połączona ruchowo.
W piaście elementu środkowego
F
p= d"pdop
d�"l2
oraz w elemencie bocznym
F
p= d"pdop
d�"l1