Jak dawniej za niewierność małżeńską
karano
Wśród plemion izraelskich wiarołomną żonę zazwyczaj skazywano na śmierć, natomiast
mąż z reguły bywał traktowany łagodniej. Na śmierć mógł być skazany tylko w
wyjątkowych okolicznościach. Potwierdzeniem może być Księga Daniela ze Starego
Testamentu, w której to podany jest przykład oskarżenia Zuzanny przez starców.
Nieszczęsną żonę Joakima skazano na śmierć. Dopiero interwencja i sąd
przeprowadzony przez proroka Daniela oczyścił dziewczynę z zarzutów, a lubieżnych
starców ukarał śmiercią za fałszywe oskarżenie.
W Babilonie niewierna żona ponosiła karę śmierci, natomiast niewierny mąż wypłacał
jedynie żonie odszkodowanie pieniężne. Starano się jednak zachowywać pozory. Jeżeli
męża złapano na gorącym uczynku, wówczas topiono go razem z kochanką.
W dawnych Chinach mąż mógł wypędzić żonę pomówioną o zdradę, zaś przyłapaną in
flagranti prawo zezwalało mu nawet uśmiercić.
W Indiach karano również i mężczyzn, gdyż według prawa Manu... nie wolno mężczyz
nie
siać nasienia na inną glebę.
W antycznej Grecji wiarołomnych małżonków karano wykłuciem oczu, natomiast w
niektórych koloniach greckich kobietę obwożono po mieście na grzbiecie osła, co było
symbolem hańby.
W cesarstwie rzymskim prawo było dość jednostronne. Cudzołóstwo kobiet traktowano
jako zbrodnię. Jeżeli mąż przyłapał żonę w niebudzącej wątpliwości sytuacji, mógł zabić
ją bez sądu. Zasadę tę wychwalał między innymi słynny Katon. Prawo rzymskie
wyjątkowo łagodnie traktowało wiarołomstwo mężczyzn. Może dlatego, że było przez
nich stanowione. Za czasów Augusta kobiety skazywano już tylko na wygnanie, a
niewiernych mężów na utratę majątku. Za panowania cesarza Juliana Apostaty mąż,
który zdradził żonę, zobowiązany był do zwrotu jej posagu.
Chyba najsurowiej traktowano cudzołóstwo w świecie islamskim. Kobiety każdorazowo
karano śmiercią. W zakaukaskich krajach muzułmańskich, jak Turkmenia i Uzbekistan,
niewierne żony najczęściej wrzucano do tzw. studni śmierci, a wyrok wykonywali
przeważnie najbliżsi członkowie rodziny skazanej. W Arabii Saudyjskiej kobiety karano
ukamienowaniem, a mężczyzn ścinano publicznie na placu targowym. Prawo to
formalnie utrzymało się do dziś, aczkolwiek często próbuje się znalez
ć nadzwyczajne
okoliczności łagodzące dla oskarżonych. W niektórych prowincjach Egiptu jeszcze do
niedawna utrzymywał się zwyczaj, że w przypadku zdrady siostry brat powinien
własnoręcznie ją uśmiercić. W górach Jemenu nadal obowiązuje prawo plemienne,
zgodnie z którym niewierne żony kamienuje się lub ścina, a niewiernych mężów karze
się ukamienowaniem lub strąceniem w przepaść.
W Azji kara za niewierność małżeńską jest mniej surowa, ale bardzo dotkliwa. W Nepalu
kobiecie obcina się publicznie nos, w Kambodży jeszcze do niedawna na policzkach
wiarołomnej kobiety tatuowano postać mężczyzny. Wśród Jakutów jednakową karę
ponosili oboje kochankowie. Cudzołóżców rozbierano do naga, wiązano ze sobą i
zostawiano na pastwę komarom.
W krajach afrykańskich kary w przypadku tego przewinienia były bardzo zróżnicowane,
ale na uwagę zasługują Pigmeje, zamieszkujący puszczę środkowoafrykańską. Jeszcze
na początku naszego wieku panował zwyczaj, że schwytane na gorącym uczynku
małżonki... zjadano na kolację! Obecnie kanibalizm nie ma już miejsca. Zdradzony
Pigmej zadowala się rekompensatą w postaci spożycia kury i kozy niewiernej żony lub jej
kochanka.
W średniowiecznej Europie najpowszechniej stosowaną karą było piętnowanie winnych.
W niektórych krajach kary były jednak o wiele surowsze. Na Rusi często niewiernym
żonom ucinano głowy, w Danii nosy, w Szkocji skazywano na śmierć zarówno
uwodzicieli, jak i uwodzicielki, a w Czechach mąż miał prawo zabić kochanka żony, jeśli
zastał go w niedwuznacznej sytuacji.
W Polsce za panowania Bolesława Chrobrego stosowano makabryczną karę wobec
uwodzicieli. Niemiecki kronikarz, Thietmar, tak ją opisuje:... jeśli kto z tego ludu ośmieli
się uwieść cudzą żonę lub uprawiać rozpustę, spotyka go następująca kara: prowadzi się
go na most targowy i przymocowuje doń, wbijając gwóz
dz
poprzez mosznę z jądrami.
Następnie umieszcza się obok ostry nóż i pozostawia mu się trudny wybór: albo umrzeć,
albo uciąć sobie ową część ciała.
W wiekach póz
niejszych kary za cudzołóstwo bardzo złagodniały. Mężczyzn skazywano
na siedzenie w tzw. kunie, a kobiety najczęściej rozbierano do naga i chłostając rózgami
wypędzano z miasta. Na wsiach często wywożono na furze gnoju. Począwszy od XIX w.
cudzołóstwo karano chłostą. Niekiedy niewierne żony zamykano w klasztorach i
pozbawiano całego majątku.
Mimo tak drastycznych kar w przeszłości, zakazana miłość kwitła w najlepsze.
Opracował
Andrzej Sieradzki
Wykorzystano fragmenty obrazów W.H. Hunta i J.H. Fragonarda
Copyright by Moja Rodzina 9/2000
opr. TG/PO