www.biomasa.org/edukacja
Odnawialne z
ródła energii 
Odnawialne z
ródła energii 
czy zastąpią surowce
czy zastąpią surowce
wykorzystywane obecnie?
wykorzystywane obecnie?
prezentacja dla uczniów
prezentacja dla uczniów
szkół ponadgimnazjalnych
szkół ponadgimnazjalnych
Prezentacja przygotowana w ramach projektu
Fundacji Partnerstwo dla Środowiska
współfinansowanego przez NFOŚiGW.
Energia
Energia
Energia jest potrzebna człowiekowi na każdym kroku.
Energia jest potrzebna człowiekowi na każdym kroku.
Człowiek na różnych etapach rozwoju wykorzystywał
Człowiek na różnych etapach rozwoju wykorzystywał
różne z
ródła energii.
różne z
ródła energii.
Bez niej nie byłoby możliwe używanie sprzętów
Bez niej nie byłoby możliwe używanie sprzętów
elektrycznych, korzystanie ze środków transportu
elektrycznych, korzystanie ze środków transportu
czy praca zakładów przemysłowych.
czy praca zakładów przemysłowych.
Trudno też wyobrazić sobie życie w naszych domach
Trudno też wyobrazić sobie życie w naszych domach
i mieszkaniach, pozbawionych energii cieplnej,
i mieszkaniach, pozbawionych energii cieplnej,
energii elektrycznej czy też gazu.
energii elektrycznej czy też gazu.
www.biomasa.org/edukacja
Courtesy of DOE/NREL
Surowce energetyczne
Surowce energetyczne
Zapotrzebowanie na energię wzrosło gwałtownie w
Zapotrzebowanie na energię wzrosło gwałtownie w
czasach rewolucji przemysłowej (około 1750 roku).
czasach rewolucji przemysłowej (około 1750 roku).
W początkowym okresie rewolucji podstawowym
W początkowym okresie rewolucji podstawowym
surowcem energetycznym było drewno, zastąpione
surowcem energetycznym było drewno, zastąpione
póz
niej przez węgiel kamienny (poł. XIX  poł. XX w.),
póz
niej przez węgiel kamienny (poł. XIX  poł. XX w.),
a następnie przez ropę naftową.
a następnie przez ropę naftową.
Od połowy ubiegłego stulecia gwałtownie zaczęło
Od połowy ubiegłego stulecia gwałtownie zaczęło
rosnąć znaczenie ropy naftowej.
rosnąć znaczenie ropy naftowej.
Natomiast w ostatnim trzydziestoleciu XX w. coraz
Natomiast w ostatnim trzydziestoleciu XX w. coraz
większego znaczenia zaczęło nabierać
większego znaczenia zaczęło nabierać
wykorzystanie gazu ziemnego.
wykorzystanie gazu ziemnego.
www.biomasa.org/edukacja
Wyczerpywanie się
Wyczerpywanie się
konwencjonalnych z
ródeł energii
konwencjonalnych z
ródeł energii
Zasoby paliw kopalnych są nieodnawialne:
Zasoby paliw kopalnych są nieodnawialne:
prędzej czy póz
niej ulegną zupełnemu wyczerpaniu.
prędzej czy póz
niej ulegną zupełnemu wyczerpaniu.
Ocenia się, że:
Ocenia się, że:
najdłużej, bo jeszcze przez prawie 220 lat będzie
najdłużej, bo jeszcze przez prawie 220 lat będzie
można korzystać ze złóż węgla,
można korzystać ze złóż węgla,
ponad 60 lat trwać będzie eksploatacja gazu ziemnego,
ponad 60 lat trwać będzie eksploatacja gazu ziemnego,
zaś ropy naftowej wystarczy na około 30-40 lat.
zaś ropy naftowej wystarczy na około 30-40 lat.
Courtesy of DOE/NREL
www.biomasa.org/edukacja
Zmiany klimatyczne
Zmiany klimatyczne
powszechne wykorzystanie paliw kopalnych spowodowało
powszechne wykorzystanie paliw kopalnych spowodowało
gwałtowny wzrost emisji gazów cieplarnianych,
gwałtowny wzrost emisji gazów cieplarnianych,
najprawdopodobniej ich stężenie w atmosferze nie było
najprawdopodobniej ich stężenie w atmosferze nie było
tak duże jak obecnie przez ostatnich 20 milionów lat!
tak duże jak obecnie przez ostatnich 20 milionów lat!
zmiany składu atmosfery wywołały globalne ocieplenie,
zmiany składu atmosfery wywołały globalne ocieplenie,
a także wiele innych zmian klimatycznych,
a także wiele innych zmian klimatycznych,
których skutki mogą zagrozić człowiekowi
których skutki mogą zagrozić człowiekowi
i całemu środowisku naturalnemu
i całemu środowisku naturalnemu
Courtesy of DOE/NREL
www.biomasa.org/edukacja
y
ródła energii
y
ródła energii
ODNAWIALNE NIEODNAWIALNE
ODNAWIALNE NIEODNAWIALNE
biomasa węgiel kamienny
biomasa węgiel kamienny
energia Słońca węgiel brunatny
energia Słońca węgiel brunatny
energia wiatru ropa naftowa
energia wiatru ropa naftowa
energia geotermalna gaz ziemny
energia geotermalna gaz ziemny
energia wody rudy metali
energia wody rudy metali
pierwiastki
pierwiastki
promieniotwórcze
promieniotwórcze
Courtesy of DOE/NREL
www.biomasa.org/edukacja
Energia Słońca
Energia Słońca
Energia promieniowania słonecznego jest
Energia promieniowania słonecznego jest
podstawowym z
ródłem energii na Ziemi.
podstawowym z
ródłem energii na Ziemi.
Wykorzystują ją w procesie fotosyntezy rośliny, z
Wykorzystują ją w procesie fotosyntezy rośliny, z
których następnie powstają zasoby biomasy.
których następnie powstają zasoby biomasy.
Nawet energia paliw kopalnych w pośredni sposób
Nawet energia paliw kopalnych w pośredni sposób
pochodzi od energii Słońca: węgiel, ropa naftowa i gaz
pochodzi od energii Słońca: węgiel, ropa naftowa i gaz
ziemny to przekształcona w biochemicznych
ziemny to przekształcona w biochemicznych
i fizycznych procesach biomasa sprzed milionów lat.
i fizycznych procesach biomasa sprzed milionów lat.
Słońce w ciągu zaledwie jednego dnia dostarcza więcej energii, niż
Słońce w ciągu zaledwie jednego dnia dostarcza więcej energii, niż
przez 27 lat zużywa cała ludzkość.
przez 27 lat zużywa cała ludzkość.
Problemem jest jednak techniczne
Problemem jest jednak techniczne
wykorzystanie tych zasobów.
wykorzystanie tych zasobów.
www.biomasa.org/edukacja
Warunki sprzyjające
Warunki sprzyjające
wykorzystaniu energii Słońca
wykorzystaniu energii Słońca
bezchmurna pogoda,
bezchmurna pogoda,
długi okres usłonecznienia, czyli godzin z
długi okres usłonecznienia, czyli godzin z
bezpośrednio widoczną tarczą słoneczną,
bezpośrednio widoczną tarczą słoneczną,
małe zapylenie powietrza
małe zapylenie powietrza
... im większe zachmurzenie,
... im większe zachmurzenie,
... im większa szerokość geograficzna,
... im większa szerokość geograficzna,
Courtesy of DOE/NREL
... im bliżej wielkich miast,
... im bliżej wielkich miast,
... tym mniejsza ilość promieni słonecznych,
... tym mniejsza ilość promieni słonecznych,
docierających do powierzchni globu
docierających do powierzchni globu
www.biomasa.org/edukacja
Potencjał i wykorzystanie
Potencjał i wykorzystanie
energii Słońca
energii Słońca
Nasz kraj posiada raczej skromne możliwości
Nasz kraj posiada raczej skromne możliwości
wykorzystywania energii Słońca:
wykorzystywania energii Słońca:
trudno, na przykład, ogrzewać budynki przy pomocy
trudno, na przykład, ogrzewać budynki przy pomocy
kolektorów słonecznych, jeśli na półrocze jesienno-
kolektorów słonecznych, jeśli na półrocze jesienno-
zimowe  a zatem na sezon grzewczy  przypada
zimowe  a zatem na sezon grzewczy  przypada
zaledwie 20% całkowitej rocznej sumy nasłonecznienia.
zaledwie 20% całkowitej rocznej sumy nasłonecznienia.
W Polsce największym potencjałem
W Polsce największym potencjałem
energii Słońca dysponują:
energii Słońca dysponują:
część województwa lubelskiego,
część województwa lubelskiego, Courtesy of DOE/NREL
południowe krańce województwa podlaskiego,
południowe krańce województwa podlaskiego,
Wybrzeże Środkowe i Wybrzeże Szczecińskie.
Wybrzeże Środkowe i Wybrzeże Szczecińskie.
www.biomasa.org/edukacja
Zalety energii Słońca
Zalety energii Słońca
Energia Słońca to odnawialne z
ródło energii.
Energia Słońca to odnawialne z
ródło energii.
Jej wykorzystanie:
Jej wykorzystanie:
nie przyczynia się do emisji gazów cieplarnianych,
nie przyczynia się do emisji gazów cieplarnianych,
nie powoduje żadnych zanieczyszczeń,
nie powoduje żadnych zanieczyszczeń,
nie pociąga za sobą produkcji odpadów.
nie pociąga za sobą produkcji odpadów.
Dostarczający 35 000 l ciepłej wody użytkowej
Dostarczający 35 000 l ciepłej wody użytkowej
kolektor słoneczny o powierzchni 6 m2 pozwala
kolektor słoneczny o powierzchni 6 m2 pozwala
zredukować roczną emisję:
" dwutlenku węgla (CO2) o 1,5 t,
" dwutlenku węgla (CO2) o 1,5 t,
" dwutlenku siarki (SO2) o 12 kg,
" dwutlenku siarki (SO2) o 12 kg,
" tlenków azotu o 5 kg i
" tlenków azotu o 5 kg i
Courtesy of DOE/NREL
" pyłów o 2 kg.
" pyłów o 2 kg.
www.biomasa.org/edukacja
Wady energii Słońca
Wady energii Słońca
zmienność dobowa i sezonowa promieniowania
zmienność dobowa i sezonowa promieniowania
słonecznego,
słonecznego,
mała gęstość dobowa strumienia energii
mała gęstość dobowa strumienia energii
promieniowania słonecznego, która nawet w
promieniowania słonecznego, która nawet w
rejonach równikowych wynosi zaledwie 300 W/m2,
rejonach równikowych wynosi zaledwie 300 W/m2,
zaś w Polsce nie przekracza 100 W/m2
zaś w Polsce nie przekracza 100 W/m2
(czyli 1000 kWh/m2 w skali roku),
(czyli 1000 kWh/m2 w skali roku),
trudności z magazynowaniem - będące obecnie
trudności z magazynowaniem - będące obecnie
w użyciu zasobniki ciepłej wody pozwalają
w użyciu zasobniki ciepłej wody pozwalają
magazynować pozyskaną z energii Słońca
magazynować pozyskaną z energii Słońca
energię cieplną jedynie przez 1-2 dni,
energię cieplną jedynie przez 1-2 dni,
wysokie ceny urządzeń
wysokie ceny urządzeń
Courtesy of DOE/NREL
www.biomasa.org/edukacja
Energia wiatru
Energia wiatru
Wiatr to spowodowany różnicami
Wiatr to spowodowany różnicami
Courtesy of DOE/NREL
temperatur i ciśnień ruch powietrza.
temperatur i ciśnień ruch powietrza.
Człowiek wykorzystuje jego siłę od bardzo dawnych
Człowiek wykorzystuje jego siłę od bardzo dawnych
czasów. Już 4000 lat temu starożytni Babilończycy
czasów. Już 4000 lat temu starożytni Babilończycy
pompowali wodę przy pomocy wiatraków, nawadniając
pompowali wodę przy pomocy wiatraków, nawadniając
pola i osuszając mokradła, o wiele wcześniej zaś
pola i osuszając mokradła, o wiele wcześniej zaś
wykorzystywano wiatr w żegludze.
wykorzystywano wiatr w żegludze.
Współcześnie energia wiatru służy także do produkcji
Współcześnie energia wiatru służy także do produkcji
elektryczności, a energetyka wiatrowa jest jedną
elektryczności, a energetyka wiatrowa jest jedną
z najdynamiczniej rozwijających się gałęzi przemysłu.
z najdynamiczniej rozwijających się gałęzi przemysłu.
www.biomasa.org/edukacja
Warunki sprzyjające
Warunki sprzyjające
wykorzystaniu energii wiatru
wykorzystaniu energii wiatru
częste występowanie wiatru
częste występowanie wiatru
duża siła wiatru
duża siła wiatru
Elektrownie wiatrowe pracują zazwyczaj przy wietrze
Elektrownie wiatrowe pracują zazwyczaj przy wietrze
wiejącym z prędkością od 5 do 25 m/s, przy czym
wiejącym z prędkością od 5 do 25 m/s, przy czym
prędkość od 15 do 20 m/s uznawana jest za optymalną.
prędkość od 15 do 20 m/s uznawana jest za optymalną.
Najlepsze pod względem warunków
Najlepsze pod względem warunków
Elektrowni
Elektrowni
wiatrowych obszary to:
wiatrowych obszary to:
wiatrowych nie
wiatrowych nie
należy za to
morskie wybrzeża, należy za to
morskie wybrzeża,
lokalizować
lokalizować
otwarte równiny,
otwarte równiny,
w górskich dolinach
w górskich dolinach
wierzchołki wzniesień
wierzchołki wzniesień
i kotlinach.
i kotlinach.
górskie przełęcze.
górskie przełęcze.
www.biomasa.org/edukacja
Potencjał i wykorzystanie
Potencjał i wykorzystanie
energii wiatru
energii wiatru
W Polsce najlepsze warunki wiatrowe panują na:
W Polsce najlepsze warunki wiatrowe panują na:
Pomorzu i w północno-wschodnich rejonach kraju,
Pomorzu i w północno-wschodnich rejonach kraju,
dużym potencjałem energii wiatru dysponują też
dużym potencjałem energii wiatru dysponują też
górzyste i pagórkowate tereny Sudetów, Beskidu Śląskiego
górzyste i pagórkowate tereny Sudetów, Beskidu Śląskiego
i Żywieckiego, Bieszczad, Pogórza Dynowskiego, Garbu
i Żywieckiego, Bieszczad, Pogórza Dynowskiego, Garbu
Lubawskiego i Kielcczyzny.
Lubawskiego i Kielcczyzny.
Współcześnie szybki rozwój energetyki wiatrowej
Współcześnie szybki rozwój energetyki wiatrowej
następuje zwłaszcza w Europie.
następuje zwłaszcza w Europie.
W roku 2004 najwięcej mocy zainstalowanej przybyło w
W roku 2004 najwięcej mocy zainstalowanej przybyło w
Hiszpanii  kraju o ponadprzeciętnej prędkości wiatru (do 10m/s)
Hiszpanii  kraju o ponadprzeciętnej prędkości wiatru (do 10m/s)
i znakomitych warunkach do rozwoju energetyki wiatrowej.
i znakomitych warunkach do rozwoju energetyki wiatrowej.
www.biomasa.org/edukacja
Wykorzystanie energii wiatru
Wykorzystanie energii wiatru
na świecie
na świecie
Produkcja energii wiatrowej na świecie w 2004 roku
pozostałe
Azja
1,9%
9,1%
Ameryka
Północna
15,4%
Europa
73,6%
W roku 2005 w 10 krajach  starej Unii Europejskiej
moc zainstalowana elektrowni wiatrowych wynosiła 34 630 MW
- blisko trzy czwarte światowej mocy zainstalowanej.
www.biomasa.org/edukacja
Zalety i wady energii wiatru
Zalety i wady energii wiatru
Produkcja energii Elektrownie wiatrowe:
Produkcja energii Elektrownie wiatrowe:
elektrycznej z energii wiatru:
elektrycznej z energii wiatru:
- szpecą krajobraz
- szpecą krajobraz
+ nie powoduje
+ nie powoduje
- emitują hałas
- emitują hałas
zanieczyszczeń
zanieczyszczeń
- stanowią zagrożenie dla
- stanowią zagrożenie dla
+ nie przyczynia się do emisji
+ nie przyczynia się do emisji
ptaków
ptaków
gazów cieplarnianych
gazów cieplarnianych
+ nie wiąże się z eksploatacją
+ nie wiąże się z eksploatacją
wyczerpanych zasobów
wyczerpanych zasobów
Courtesy of DOE/NREL
www.biomasa.org/edukacja
Energia wody
Energia wody
Courtesy of DOE/NREL
Ludzie od dawna wykorzystują energię wody.
Ludzie od dawna wykorzystują energię wody.
Pierwsze koła wodne powstały w starożytnym Rzymie
Pierwsze koła wodne powstały w starożytnym Rzymie
w I wieku p.n.e. W Polsce zaczęto je stosować
w I wieku p.n.e. W Polsce zaczęto je stosować
w XII wieku. Służyły do napędzania różnych urządzeń
w XII wieku. Służyły do napędzania różnych urządzeń
w młynach, tartakach i kuz
niach.
w młynach, tartakach i kuz
niach.
Energia wody znalazła nowe zastosowanie gdy
Energia wody znalazła nowe zastosowanie gdy
w początkach XIX wieku wynaleziono turbinę wodną.
w początkach XIX wieku wynaleziono turbinę wodną.
W 1882 roku uruchomiono pierwszą na świecie
W 1882 roku uruchomiono pierwszą na świecie
elektrownie wodną  instalację na rzece Fox River
elektrownie wodną  instalację na rzece Fox River
w amerykańskim stanie Wisconsin.
w amerykańskim stanie Wisconsin.
www.biomasa.org/edukacja
Warunki sprzyjające
Warunki sprzyjające
wykorzystaniu energii wody
wykorzystaniu energii wody
Większość elektrowni wodnych wykorzystuje energię
Większość elektrowni wodnych wykorzystuje energię
wód śródlądowych, czyli energię kinetyczną płynących
wód śródlądowych, czyli energię kinetyczną płynących
wód rzecznych. Wykorzystaniu tej energii najbardziej
wód rzecznych. Wykorzystaniu tej energii najbardziej
sprzyjają górskie rzeki o wysokim spadzie.
sprzyjają górskie rzeki o wysokim spadzie.
Z kolei energia pływów morskich może być
Z kolei energia pływów morskich może być
wykorzystywana tylko w dwudziestu miejscach na świecie,
wykorzystywana tylko w dwudziestu miejscach na świecie,
bo tylko tam występuje odpowiednio duża różnica między
bo tylko tam występuje odpowiednio duża różnica między
przypływem a odpływem.
przypływem a odpływem.
www.biomasa.org/edukacja
Courtesy of DOE/NREL
Wykorzystanie energii wody
Wykorzystanie energii wody
Udział rejonów świata w wielkości zainstalowanych mocy
w małych elektrowniach wodnych
Reszta świata
5%
Ameryka Północna
Europa
17%
39%
Ameryka Południowa i
Środkowa
9%
Chiny
30%
Światowe zasoby wody to także wielki magazyn energii, z którego
Światowe zasoby wody to także wielki magazyn energii, z którego
współcześnie pochodzi około 20% globalnej energii elektrycznej.
współcześnie pochodzi około 20% globalnej energii elektrycznej.
www.biomasa.org/edukacja
Zalety energii wody
Zalety energii wody
Produkcja energii elektrycznej z energii wody:
Produkcja energii elektrycznej z energii wody:
Courtesy of DOE/NREL
nie przyczynia się do emisji gazów cieplarnianych,
nie przyczynia się do emisji gazów cieplarnianych,
nie powoduje zanieczyszczeń,
nie powoduje zanieczyszczeń,
nie pociąga za sobą wytwarzania odpadów.
nie pociąga za sobą wytwarzania odpadów.
Zasoby energii wody można łatwo magazynować,
Zasoby energii wody można łatwo magazynować,
a elektrownie wodne cechują się dużą żywotnością:
a elektrownie wodne cechują się dużą żywotnością:
68% polskich hydroelektrowni ma już ponad 50 lat.
68% polskich hydroelektrowni ma już ponad 50 lat.
Zaletą elektrowni wodnych jest także możliwość
Zaletą elektrowni wodnych jest także możliwość
wykorzystania zbiornika wodnego np. do ochrony
wykorzystania zbiornika wodnego np. do ochrony
przeciwpowodziowej, rybołówstwa i celów rekreacyjnych.
przeciwpowodziowej, rybołówstwa i celów rekreacyjnych.
www.biomasa.org/edukacja
Wady elektrowni wodnych
Wady elektrowni wodnych
Mimo, że energia woda jest odnawialnym z
ródłem energii,
Mimo, że energia woda jest odnawialnym z
ródłem energii,
elektrownie wodne  zwłaszcza duże  mogą wywierać
elektrownie wodne  zwłaszcza duże  mogą wywierać
negatywny wpływ na środowisko:
negatywny wpływ na środowisko:
budowa dużej zapory wiąże się z zalaniem
budowa dużej zapory wiąże się z zalaniem
sporych obszarów,
sporych obszarów,
pod wodą mogą znalez
ć się tereny rolnicze,
pod wodą mogą znalez
ć się tereny rolnicze,
miejsca historyczne,
miejsca historyczne,
zwierzęta i ptaki mogą stracić naturalne siedliska.
zwierzęta i ptaki mogą stracić naturalne siedliska.
Duże elektrownie wodne wywierają negatywny wpływ na
Duże elektrownie wodne wywierają negatywny wpływ na
krajobraz, a zapory wodne uniemożliwiają rybom
krajobraz, a zapory wodne uniemożliwiają rybom
przemieszczanie się w górę i w dół rzeki.
przemieszczanie się w górę i w dół rzeki.
Dlatego korzystniejsza jest budowa małych elektrowni wodnych.
Dlatego korzystniejsza jest budowa małych elektrowni wodnych.
www.biomasa.org/edukacja
Energia geotermalna
Energia geotermalna
Energia geotermalna jest wewnętrznym ciepłem Ziemi
Energia geotermalna jest wewnętrznym ciepłem Ziemi
nagromadzonym w skałach oraz w wodach
nagromadzonym w skałach oraz w wodach
wypełniających pory i szczeliny skalne.
wypełniających pory i szczeliny skalne.
Energia geotermalna wykorzystywana była już przed
Energia geotermalna wykorzystywana była już przed
tysiącami lat, na długo przed paliwami kopalnymi, o czym
tysiącami lat, na długo przed paliwami kopalnymi, o czym
świadczą stare legendy potwierdzane póz
niejszymi
świadczą stare legendy potwierdzane póz
niejszymi
odkryciami archeologicznymi.
odkryciami archeologicznymi.
Jednak na szeroką skalę zaczęto ją wykorzystywać
Jednak na szeroką skalę zaczęto ją wykorzystywać
dopiero w początkach XX wieku.
dopiero w początkach XX wieku.
www.biomasa.org/edukacja
Courtesy of DOE/NREL
Potencjał energii geotermalnej
Potencjał energii geotermalnej
Występowanie gorących z
ródeł o temp. powyżej 150 st. C,
Występowanie gorących z
ródeł o temp. powyżej 150 st. C,
ograniczone jest tylko do niektórych regionów globu. Są to:
ograniczone jest tylko do niektórych regionów globu. Są to:
Azja środkowa,
Azja środkowa,
Afryka wschodnia i zachodnia,
Afryka wschodnia i zachodnia,
część Półwyspu Arabskiego,
część Półwyspu Arabskiego,
wyspy środkowego i zachodniego Pacyfiku
wyspy środkowego i zachodniego Pacyfiku
(na przykład Hawaje),
(na przykład Hawaje),
a w Europie  Alpy.
a w Europie  Alpy.
Jednak chyba najbardziej znanym ze swych złóż geotermalnych
Jednak chyba najbardziej znanym ze swych złóż geotermalnych
miejscem świata jest Pierścień Ognia, obejmujący strefy przybrzeżne
miejscem świata jest Pierścień Ognia, obejmujący strefy przybrzeżne
i zachodnie wyspy Oceanu Spokojnego.
i zachodnie wyspy Oceanu Spokojnego.
www.biomasa.org/edukacja
Wykorzystanie energii geotermalnej
Wykorzystanie energii geotermalnej
Elektrownie geotermalne na świecie wytwarzają ponad
Elektrownie geotermalne na świecie wytwarzają ponad
8200 MW energii, zaopatrując w prąd około
8200 MW energii, zaopatrując w prąd około
60 milionów ludzi. Główni producenci wytwarzanego
60 milionów ludzi. Główni producenci wytwarzanego
w ten sposób prądu to Stany Zjednoczone, Filipiny,
w ten sposób prądu to Stany Zjednoczone, Filipiny,
Włochy, Meksyk, Japonia i Nowa Zelandia.
Włochy, Meksyk, Japonia i Nowa Zelandia.
W Polsce zasoby geotermalne znajdują się pod powierzchnią 80%
W Polsce zasoby geotermalne znajdują się pod powierzchnią 80%
terytorium, ich eksploatacja nie jest jednak łatwa.
terytorium, ich eksploatacja nie jest jednak łatwa.
Zakłady geotermalne pracują w Zakopanem, w Pyrzycach k.
Zakłady geotermalne pracują w Zakopanem, w Pyrzycach k.
Szczecina, w Uniejowie i w Mszczonowie k. Warszawy, zaś
Szczecina, w Uniejowie i w Mszczonowie k. Warszawy, zaś
z
ródła geotermalne są wykorzystywane w uzdrowiskach,
z
ródła geotermalne są wykorzystywane w uzdrowiskach,
takich jak Cieplice, Duszniki Zdrój, Lądek Zdrój, Ustroń,
takich jak Cieplice, Duszniki Zdrój, Lądek Zdrój, Ustroń,
Konstancin i Ciechocinek.
Konstancin i Ciechocinek.
www.biomasa.org/edukacja
Zalety energii geotermalnej
Zalety energii geotermalnej
energia geotermalna jest nieszkodliwa dla środowiska
energia geotermalna jest nieszkodliwa dla środowiska
jej pokłady są zasobami lokalnymi, więc mogą być
jej pokłady są zasobami lokalnymi, więc mogą być
użytkowane w pobliżu miejsca pozyskiwania
użytkowane w pobliżu miejsca pozyskiwania
instalacje geotermalne nie wywierają najczęściej
instalacje geotermalne nie wywierają najczęściej
niekorzystnego wpływu na krajobraz
niekorzystnego wpływu na krajobraz
zasoby energii geotermalnej są dostępne niezależnie
zasoby energii geotermalnej są dostępne niezależnie
od pogody
od pogody
Courtesy of DOE/NREL
www.biomasa.org/edukacja
Wady energii geotermalnej
Wady energii geotermalnej
efektem ubocznym korzystania z energii geotermalnej
efektem ubocznym korzystania z energii geotermalnej
jest niebezpieczeństwo zanieczyszczenia atmosfery,
jest niebezpieczeństwo zanieczyszczenia atmosfery,
a także wód powierzchniowych i głębinowych przez
a także wód powierzchniowych i głębinowych przez
szkodliwe gazy i minerały - jednym z nich jest
szkodliwe gazy i minerały - jednym z nich jest
siarkowodór (H2S), który w wysokich stężeniach
siarkowodór (H2S), który w wysokich stężeniach
może być niebezpieczny dla ludzkiego zdrowia,
może być niebezpieczny dla ludzkiego zdrowia,
istnieje ryzyko przemieszczenia się złóż
istnieje ryzyko przemieszczenia się złóż
geotermalnych, które na całe dziesięciolecia mogą
geotermalnych, które na całe dziesięciolecia mogą
 uciec z miejsca eksploatacji
 uciec z miejsca eksploatacji
dogodne do wykorzystania energii geotermalnej
dogodne do wykorzystania energii geotermalnej
warunki występują w niewielu miejscach
warunki występują w niewielu miejscach
Courtesy of DOE/NREL
www.biomasa.org/edukacja
Biomasa
Biomasa
Biomasa to organiczne frakcje produktów, odpadów
Biomasa to organiczne frakcje produktów, odpadów
i pozostałości z rolnictwa (substancje roślinne
i pozostałości z rolnictwa (substancje roślinne
i zwierzęce), leśnictwa oraz pokrewnych przemysłów,
i zwierzęce), leśnictwa oraz pokrewnych przemysłów,
jak również odpady przemysłowe.
jak również odpady przemysłowe.
Do celów energetycznych wykorzystuje się:
Do celów energetycznych wykorzystuje się:
drewno i odpady z przerobu drewna,
drewno i odpady z przerobu drewna,
rośliny pochodzące z upraw energetycznych,
rośliny pochodzące z upraw energetycznych,
produkty rolnicze i odpady organiczne z rolnictwa,
produkty rolnicze i odpady organiczne z rolnictwa,
frakcje organiczne odpadów komunalnych,
frakcje organiczne odpadów komunalnych,
i komunalnych osadów ściekowych,
i komunalnych osadów ściekowych,
niektóre odpady przemysłowe.
niektóre odpady przemysłowe.
Courtesy of DOE/NREL
www.biomasa.org/edukacja
Warunki sprzyjające
Warunki sprzyjające
wykorzystaniu biomasy
wykorzystaniu biomasy
rozwinięty przemysł drzewny dostarczający dużej ilości
rozwinięty przemysł drzewny dostarczający dużej ilości
odpadów, np. w Europie wykorzystanie drewna ma
odpadów, np. w Europie wykorzystanie drewna ma
największe znaczenie w krajach o dużym zalesieniu, takich
największe znaczenie w krajach o dużym zalesieniu, takich
jak Finlandia, Szwecja czy Austria
jak Finlandia, Szwecja czy Austria
duże obszary niewykorzystanych słabo urodzajnych gleb
duże obszary niewykorzystanych słabo urodzajnych gleb
W Polsce dużym potencjałem biomasy dysponują
W Polsce dużym potencjałem biomasy dysponują
północne i zachodnie województwa, posiadające
północne i zachodnie województwa, posiadające
duże nadwyżki słomy z gospodarstw rolnych.
duże nadwyżki słomy z gospodarstw rolnych.
www.biomasa.org/edukacja
Courtesy of DOE/NREL
Zalety wykorzystania biomasy
Zalety wykorzystania biomasy
zerowy bilans emisji dwutlenku węgla  ilość dwutlenku
zerowy bilans emisji dwutlenku węgla  ilość dwutlenku
węgla emitowana podczas spalania jest równoważona
węgla emitowana podczas spalania jest równoważona
ilością dwutlenku węgla pochłanianego przez rośliny
ilością dwutlenku węgla pochłanianego przez rośliny
w procesie fotosyntezy,
w procesie fotosyntezy,
mniejsza niż w przypadku paliw kopalnych emisja
mniejsza niż w przypadku paliw kopalnych emisja
innych zanieczyszczeń,
innych zanieczyszczeń,
wykorzystanie lokalnych z
ródeł energii,
wykorzystanie lokalnych z
ródeł energii,
tworzenie nowych miejsc pracy,
tworzenie nowych miejsc pracy,
zwłaszcza na terenach wiejskich,
zwłaszcza na terenach wiejskich,
zagospodarowanie nieużytków
zagospodarowanie nieużytków
i utylizacja odpadów
i utylizacja odpadów
Courtesy of DOE/NREL
www.biomasa.org/edukacja
Wady wykorzystania biomasy
Wady wykorzystania biomasy
stosunkowo mała gęstość surowca, utrudniająca jego
stosunkowo mała gęstość surowca, utrudniająca jego
transport, magazynowanie i dozowanie;
transport, magazynowanie i dozowanie;
szeroki przedział wilgotności biomasy, utrudniający jej
szeroki przedział wilgotności biomasy, utrudniający jej
przygotowanie do wykorzystania w celach
przygotowanie do wykorzystania w celach
energetycznych;
energetycznych;
mniejsza niż w przypadku paliw kopalnych wartość
mniejsza niż w przypadku paliw kopalnych wartość
energetyczna surowca:
energetyczna surowca:
do produkcji takiej ilości energii, jaką uzyskuje się z
do produkcji takiej ilości energii, jaką uzyskuje się z
tony dobrej jakości węgla kamiennego potrzeba około
tony dobrej jakości węgla kamiennego potrzeba około
2 ton drewna bądz
słomy;
2 ton drewna bądz
słomy;
niektóre odpady są dostępne tylko sezonowo
niektóre odpady są dostępne tylko sezonowo
www.biomasa.org/edukacja
Czy tradycyjne z
ródła energii
Czy tradycyjne z
ródła energii
można zastąpić alternatywnymi?
można zastąpić alternatywnymi?
W XX wieku potrzeby energetyczne świata gwałtownie
W XX wieku potrzeby energetyczne świata gwałtownie
wzrosły. Podczas gdy w roku 1960 ludzkość zużywała
wzrosły. Podczas gdy w roku 1960 ludzkość zużywała
142,5 EJ (1 EJ = 1018 J) energii pierwotnej, pod koniec
142,5 EJ (1 EJ = 1018 J) energii pierwotnej, pod koniec
stulecia wartość ta wynosiła już 425 EJ.
stulecia wartość ta wynosiła już 425 EJ.
Globalne zapotrzebowanie na energię nadal będzie
Globalne zapotrzebowanie na energię nadal będzie
wzrastać, zwiększając się o dwie trzecie
wzrastać, zwiększając się o dwie trzecie
przez pierwszych 30 lat XXI wieku.
przez pierwszych 30 lat XXI wieku.
Tymczasem zasoby paliw kopalnych wyczerpują się, a ich
Tymczasem zasoby paliw kopalnych wyczerpują się, a ich
wykorzystanie powoduje niekorzystne zmiany klimatu.
wykorzystanie powoduje niekorzystne zmiany klimatu.
Wszystko wskazuje na to, że w przyszłości OZE
Wszystko wskazuje na to, że w przyszłości OZE
będą wykorzystywane coraz częściej.
będą wykorzystywane coraz częściej.
www.biomasa.org/edukacja