MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Anna Betke
Prowadzenie ewidencji gruntów i budynków 311[10].Z3.02
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr in\
. Julitta Rosa
mgr in\
. Sylwia Mikulska
Opracowanie redakcyjne:
mgr in\
. Anna Betke
Konsultacja:
mgr Małgorzata Sienna
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[10].Z3.02
 Prowadzenie ewidencji gruntów i budynków , zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu technik geodeta.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 4
3. Cele kształcenia 5
4. Materiał nauczania 6
4.1. Podstawy gleboznawstwa i klasyfikacji gruntów 6
4.1.1. Materiał nauczania 6
4.1.2. Pytania sprawdzające 8
4.1.3. Ćwiczenia 9
4.1.4. Sprawdzian postępów 11
4.2. Podstawowe pojęcia geodezyjne z zakresu gospodarki nieruchomościami 12
4.2.1. Materiał nauczania 12
4.2.2. Pytania sprawdzające 16
4.2.3. Ćwiczenia 17
4.2.4. Sprawdzian postępów 17
4.3. Obliczanie pól powierzchni 18
4.3.1. Materiał nauczania 18
4.3.2. Pytania sprawdzające 19
4.3.3. Ćwiczenia 19
4.3.4. Sprawdzian postępów 21
4.4. Zakładanie, modernizacja, kontrola i aktualizacja ewidencji gruntów
i budynków 23
4.4.1. Materiał nauczania 23
4.4.2. Pytania sprawdzające 27
4.4.3. Ćwiczenia 27
4.4.4. Sprawdzian postępów 33
5. Sprawdzian osiągnięć 34
6. Literatura 39
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o prowadzeniu ewidencji gruntów
i budynków.
W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne  wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć ju\
ukształtowane,
abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika,
- cele kształcenia  wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem,
- materiał nauczania  wiadomości teoretyczne niezbędne do opanowania treści jednostki
modułowej,
- zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić, czy ju\
opanowałeś określone treści,
- ćwiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować
umiejętności praktyczne,
- sprawdzian postępów,
- sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań. Zaliczenie testu potwierdzi
opanowanie materiału całej jednostki modułowej.
311[10].Z3
Obsługa geodezyjna nieruchomości
311[10].Z3.01
Stosowanie przepisów prawnych
w geodezji
311[10].Z3.02
Prowadzenie ewidencji gruntów
i budynków
311[10].Z3.03
Wykonywanie prac geodezyjnych do
celów prawnych
311[10].Z3.04
Sporządzenie mapy do celów
prawnych
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
- posługiwać się podstawowymi pojęciami z prawoznawstwa,
- posługiwać się aktami normatywnymi,
- stosować przepisy prawa cywilnego, prawa rzeczowego i prawa administracyjnego,
- określać zakres obowiązków organów Słu\
by Geodezyjnej i Kartograficznej,
- określać zasady prowadzenia i przechowywania państwowego zasobu geodezyjnego
i kartograficznego,
- stosować w pracach geodezyjnych i kartograficznych obowiązujące normy, standardy
techniczne oraz przepisy prawne,
- wykonywać badania hipoteczne,
- sprawdzać stan prawny nieruchomości w księdze wieczystej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
 posłu\
yć się podstawowymi pojęciami z zakresu gleboznawstwa,
 określać zasady klasyfikowania gruntów,
 odczytać treść mapy klasyfikacji gruntów,
 operować podstawowymi pojęciami geodezyjnymi w gospodarce nieruchomościami,
 posłu\
yć się dokumentacją geodezyjną, kartograficzną i prawną do sporządzenia operatu
ewidencji gruntów i budynków,
 obliczyć pole powierzchni nieruchomości ró\
nymi metodami,
 wyrównać pole powierzchni,
 pozyskać i opracować dane do prowadzenia i aktualizacji katastru nieruchomości,
 sporządzić operat ewidencji gruntów i budynków,
 wykonać mapę ewidencji gruntów i budynków techniką komputerową.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
4. MATERIAA
NAUCZANIA
4.1. Podstawy gleboznawstwa i klasyfikacji gruntów
4.1.1. Materiał nauczania
Podstawy gleboznawstwa
Gleba jest naturalnym tworem wierzchniej warstwy skorupy ziemskiej powstałym ze
zwietrzeliny skalnej w wyniku oddziaływania na tę zwietrzelinę zmiennych
w czasie ró\
nych czynników w określonych warunkach rzez
by terenu. Składa się ona
z substancji mineralnych (skał, minerałów), składników organicznych (obumarłych części
roślin i zwierząt, próchnicy), wody i powietrza.
Gleba ulega ciągłym zmianom w wyniku działania następujących czynników:
- rodzaju skały macierzystej,
- klimatu,
- rzez
by terenu,
- wód gruntowych,
- wód stojących i płynących,
- wód opadowych,
- człowieka,
Rozwój gleby zale\
y tak\
e od ró\
norakich procesów w niej zachodzących takich, jak:
- erozja fizyczna gleby,
- erozja chemiczna gleby,
- energia cieplna pochodząca z promieni słonecznych,
- roślinność,
- fauna glebowa,
- uprawa ziemi.
Ta zło\
oność czynników i procesów zachodzących w glebie powoduje, i\
w przekroju
podłu\
nym ka\
dego profilu glebowego wyró\
niamy warstwy o ró\
nych właściwościach.
Gleby o takim samym przekroju, odzwierciedlają ten sam stan rozwoju i są zaliczane do
jednego, genetycznie określonego typu gleby. Szczegółową budowę gleby opisuje się przez
oznaczenie poziomów glebowych, np.:
- O poziom organiczny,
- A poziom próchniczny,
- E poziom wymywania (eluwialny),
- B poziom wzbogacania,
- C poziom skały macierzystej,
- G poziom glejowy,
- P poziom bagienny,
- D podło\
a mineralne,
- M poziom murszenia,
- R podło\
e skalne.
W zale\
ności od czynników kształtujących glebę wyró\
niamy następujące typy gleb:
- gleby początkowego stadium rozwoju nie maja wykształconego profilu glebowego.
Występują głównie w górach i na terenach rekultywowanych np. piaskach wydmowych,
- gleby bielicowe podzielić mo\
na na słabo, średnio i silnie zbielicowane. Gleba bielicowa
ma kilkucentymetrowa warstwę próchniczą, która przechodzi w poziom wymywania
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
o zabarwieniu jasnoszarym. Zabarwienie to powstaje na skutek wymycia wodorotlenków
\
elaza, glinu, manganu i związków próchniczych do ni\
ej le\
ących warstw wymywania.
Wymagają starannego pielęgnowania i nawo\
enia,
- gleby brunatne (i płowe) powstają w klimacie umiarkowanym, przede wszystkim pod
roślinnością lasów liściastych i mieszanych. Powstają z utworów ró\
nego pochodzenia
geologicznego i uziarnienia, zasobnych w zasady lub skał kwaśnych (np. zwietrzeliny
granitów, gnejsów), a tak\
e utworów pyłowych (lessów i utworów lessopodobnych).
Brunatna barwa gleb pochodzi od związków \
elaza, brunatnych związków próchniczych
oraz kompleksów \
elazisto-próchniczno-ilastych, które w postaci cienkich otoczek
powlekają ziarna glebowe,
- czarnoziemy to bardzo \
yzne gleby powstałe na podło\
ach lessowych, czasem na glinach
marglistych, bogatych w związki wapnia (w warstwie ornej często obecny jest węglan
wapnia) i magnezu. Czarnoziemy posiadają du\
ą ilość (ok 4%) próchnicy, powstałej
z butwiejących szczątków łąkowo-stepowych roślin zielnych, która nadaje tej glebie
czarną barwę. Nazwa tych gleb wskazuje na barwę pochodzącą od du\
ej zawartości
substancji próchniczych. Do najwa\
niejszych gleb czarnoziemnych nale\
ą: szare gleby
leśne, czarnoziemy, czarne gleby tropikalne,
- czarne ziemie kształtują się z ró\
nych skał macierzystych, najczęściej jednak z utworów
zawierających węglan wapnia przy udziale roślinności łąkowo-zaroślowej lub darniowo-
leśnej, na obszarach zarastających bagien, zanikających jezior lub przy obni\
onym
poziomie wód gruntowych. Czarne ziemie występują równie\
na obszarach urzez
bionych
 na ich wykształcenie wpływ miała wysoka wilgotność powietrza przy jednoczesnej
du\
ej zwięzłości utworów. Charakterystyczną cechą budowy profilów czarnych ziem jest
występowanie skały macierzystej (C) pod dobrze wykształconym poziomem próchniczym
(A) mollic (często przekraczającym 40 cm) o czarnym lub ciemnoszarym zabarwieniu.
Gleby te zawierają od 2 do 5% próchnicy, a odczyn ich w całym profilu jest obojętny lub
zasadowy,
- gleby bagienne  typ gleb, powstający w warunkach stałej wilgotności gruntu,
spowodowanej płytkim poło\
eniem zwierciadła wód podziemnych i przy obecności roślin
wilgotnolubnych. Na ich kierunek rozwoju wpływa niedostatek tlenu, co hamuje rozkład
resztek organicznych i powoduje powstanie torfu. W Polsce spotykane głównie na
pojezierzach i na Polesiu; wraz z glebami murszowymi zajmują ok. 8% powierzchni
kraju. Obszary ich występowania są wykorzystywane jako łąki i pastwiska. Gleby
bagienne nale\
ą do gleb śródstrefowych,
- mady  gleby powstałe w wyniku nagromadzenia się materiału niesionego przez wody
i akumulowanego w wyniku wytracania energii wody. Zasadniczą cechą mad jest obecność
w profilu naprzemianległych warstw o ró\
nym składzie granulometrycznym. Poszczególne
warstwy mogą cechować się skrajnie ró\
nym składem granulometrycznym lub zbli\
onym,
Mady tworzą się wzdłu\
dolin rzecznych w obrębie terasy zalewowej. Wylewy wód rzecznych
powodują ciągłe nagromadzanie się materiału na powierzchni gleby. Jeśli z ró\
nych
przyczyn ten proces jest zahamowany (np. wskutek wybudowania obwałowań rzek),
mogą wyraz
nie zacząć rozwijać się inne procesy glebotwórcze, np. akumulacja próchnicy,
brunatnienie. Kierunek tych procesów jest uzale\
niony od szeregu czynników
glebotwórczych, m.in. pokrywy roślinnej, charakteru skały macierzystej i warunków
hydrologicznych. Mady tworzą zazwyczaj siedliska lasów łęgowych,
- rędzina, gleba zasobna w wapń i próchnicę, wytworzona w procesie wietrzenia skał
wapniowych, węglanowych i gipsowych, nierzadko z domieszką materiału lodowcowego:
piasku i gliny (rędziny mieszane), o korzystnych właściwościach fizycznych i słabo
zasadowym odczynie (odczyn gleby), płytka.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
Klasyfikacja gruntów
Wa\
ną cechą gleby jest jej zdolność produkcyjna, ustalona na podstawie cech
genetycznych. Decyduje ona o podziale gleb na klasy bonitacyjne i powstaniu gleboznawczej
klasyfikacji gruntów. W polskim systemie bonitacji gleby wyró\
nia się 8 klas gleb gruntów
ornych: I, II, IIIa, IIIb, IVa, IVb, V, VI i 6 klas gleb u\
ytków zielonych: I, II, III, IV, V, VI.
W skali kraju gleby orne bardzo dobre i dobre (I II) o powierzchni 3,7%, (IIIa i IIIb) zajmują
18,0%, średniej jakości (IVa i IVb)  35,2% oraz słabe i bardzo słabe (V i VI)  37,3%
ogólnej powierzchni gruntów ornych, górskie 5%. W ogólnej powierzchni u\
ytków zielonych
kraju klasy najsłabsze (V i VI) stanowią a\
42,6%.
- Gleby klasy I  gleby orne najlepsze. Są to: czarnoziemy, rędziny kredowe, gleby
brunatne (tylko te bogate w próchnicę), mady. Są to gleby najbardziej zasobne
w składniki pokarmowe, łatwe do uprawy (przewiewne, ciepłe, nie zaskorupiające się).
- Gleby klasy II  gleby orne bardzo dobre. Mają skład i właściwości podobne (lub nieco
grosze) jak gleby klasy I, jednak poło\
one są w mniej korzystnych warunkach terenowych
co powoduje, \
e plony roślin uprawianych na tej klasie gleb, mogą być ni\
sze ni\
na
glebach klasy I.
- Gleby klasy III (a i b) gleby orne średnio dobre  Gleby brunatne, gleby bielicowe.
W porównaniu do gleb klas I i II, posiadają gorsze właściwości fizyczne i chemiczne.
Odznaczają się du\
ym wahaniem poziomu wody w zale\
ności od opadów
atmosferycznych. Na glebach tej klasy mo\
na ju\
zaobserwować procesy ich degradacji.
- Gleby klasy IV (a i b)  gleby orne średnie. Plony roślin uprawianych na tych glebach są
wyraz
nie ni\
sze ni\
na glebach klas wy\
szych, nawet gdy utrzymywane są one w dobrej
kulturze rolnej. Gleby te są bardzo podatne na wahania poziomu wód gruntowych.
- Gleby klasy V  gleby orne słabe. Do tej klasy nale\
ą gleby kamieniste lub piaszczyste
o niskim poziomie próchnicy. Są ubogie w substancje organiczne. Do tej klasy zaliczmy
równie\
gleby orne słabe poło\
one na terenach nie zmeliorowanych albo takich które do
melioracji się nie nadają.
- Gleby klasy VI  gleby orne najsłabsze. W praktyce nadają się tylko do zalesienia.
Posiadają bardzo niski poziom próchnicy. Próba uprawy roślin na glebach tej klasy niesie
ze sobą du\
e ryzyko uzyskania bardzo niskich plonów
4.1.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jak mo\
na wyjaśnić pojęcie gleba?
2. Jakie czynniki wpływają na rozwój gleby?
3. Jakie procesy wpływają na rozwój gleby?
4. Na jakiej podstawie gleby klasyfikujemy do odpowiedniego typu gleby?
5. Jakie znasz typy gleb?
6. Co określa termin gleboznawcza klasyfikacja gleb?
7. Jakie znasz klasy bonitacyjne gruntów ornych występujące w Polsce?
8. Jakie znasz klasy bonitacyjne u\
ytków zielonych występujące w Polsce?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
4.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie charakterystycznej kombinacji i kolejności warstw gleby określ typ gleby.
Rysunek do ćwiczenia 1
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) porównać rysunki zamieszczone do ćwiczenia z wzorcowymi poziomami warstw
charakterystycznymi dla danego typu gleby ,
2) ustalić typ gleby zamieszczony na rysunku.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
- schemat z wzorcowymi poziomami warstw charakterystycznymi dla danego typu gleby ,
- przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
W terenie pobierz próbkę gleby i wykonaj jej badanie.
Rysunek do ćwiczenia 2
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) określić datę i miejsce pobrania próbki gleby,
2) określić typ gleby na podstawie jej profilu,
3) określić zawartość próchnicy,
4) określić przepuszczalność dla wody,
5) określić pH gleby przy pomocy tabeli barw,
6) określić zawartość wapnia,
7) określić zawartość azotanów,
8) zaobserwować występujące organizmy glebowe,
9) zaobserwować występujące rośliny,
10) sporządzić protokół glebowy.
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
- taśma pomiarowa,
- szpadel,
- lejek,
- filtr,
- pojemnik,
- pręciki do pomiaru pH z tabelą barw,
- 3 zakraplacze z HCl,
- wskaz
nik azotanu z tabelą barw,
- lupa,
- przybory do pisania.
4.1.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) zdefiniować pojęcia gleba?
1
1

2) zdefiniować pojęcia gleboznawcza klasyfikacja gruntów?
1
1

3) rozró\
nić typ gleby na podstawie jej profilu?
1
1

4) określić zawartość próchnicy w glebie?
1
1

5) określić zawartość wapna w glebie?
1
1

6) określić zawartość azotanów w glebie?
1
1

7) określić pH gleby?
1
1

 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
4.2. Podstawowe pojęcia geodezyjne z zakresu gospodarki
nieruchomościami
4.2.1. Materiał nauczania
Podstawowe pojęcia geodezyjne z zakresu gospodarki nieruchomościami
Zgodnie z zapisami aneksu nr1 do instrukcji G-5 przyjmuje się następujące definicje
podstawowych pojęć geodezyjnych funkcjonujących w gospodarce nieruchomościami:
1. obiekt powierzchniowy jest to obszar ograniczony linią zamkniętą, nazywaną poligonem
i opisaną ciągiem par współrzędnych (x,y) np. jednostka ewidencyjna, obręb
ewidencyjny, działka ewidencyjna, u\
ytek gruntowy,
2. jednostka ewidencyjna jest to obszar gruntów poło\
onych w granicach administracyjnych
gminy. W miastach, w których utworzone zostały dzielnice, jednostką ewidencyjną mo\
e
być obszar dzielnicy lub sąsiadujących ze sobą dzielnic,
3. obręb ewidencyjny jest to:
a) podstawowa jednostka powierzchniowa, dla której zakłada się odrębny operat
ewidencyjny; tworzą go powierzchnie wszystkich działek ewidencyjnych
wchodzących w skład obrębu, a jego granice powinny być zgodne z granicami wsi,
miejscowości i sołectw dostosowane do podziału na rejony statystyczne i obwody
spisowe,
b) część jednostki ewidencyjnej utworzona dla celów związanych z techniką zakładania
i prowadzenia ewidencji gruntów i budynków, dla której sporządza się operat
ewidencyjny,
- działka ewidencyjna jest to ciągły obszar gruntu, jednorodny ze względu na stan
prawny, a w razie braku stanu prawnego, ze względu na stan faktyczny,
- u\
ytek gruntowy jest to ciągły obszar gruntu, wyodrębniony ze względu na
jednolity sposób u\
ytkowania lub zagospodarowania.
Wyró\
niamy następujące grupy u\
ytków gruntowych:
1. u\
ytki rolne:
- grunty orne R,
- sady S,
- łąki trwałe A
,
- pastwiska trwałe Ps,
- grunty rolne zabudowane B-R, B-S, B-A
, B-Ps,
- grunty pod stawami Wsr
- rowy W,
2. grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione:
- lasy Ls,
- grunty zadrzewione i zakrzewione np. Lz-R, Lz-A
, Lz-Ps,
3. grunty zabudowane i zurbanizowane:
- tereny mieszkaniowe B,
- tereny przemysłowe Ba,
- inne tereny zabudowane Bi,
- zurbanizowane tereny niezabudowane Bp,
- tereny rekreacyjno-wypoczynkowe Bz,
- u\
ytki kopalne K,
- tereny komunikacyjne:
a) drogi dr,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
b) tereny kolejowe Tk,
c) inne tereny komunikacyjne Ti,
4. u\
ytki ekologiczne E oraz symbol odpowiadający u\
ytkowi gruntowemu określającego
sposób zagospodarowania lub u\
ytkowania terenu np. E-Ws, E-Ls,
5. nieu\
ytki N,
6. grunty pod wodami:
- morskimi wodami wewnętrznymi Wm,
- powierzchniowymi płynącymi Wp,
- powierzchniowymi stojącymi Ws,
7. tereny ró\
ne Tr.
Najwa\
niejszym parametrem charakteryzującym ka\
dy obiekt powierzchniowy jest
granica, czyli linia oddzielająca obiekty powierzchniowe opisana przy pomocy współrzędnych
(x,y). Granica innymi słowy określa zasięg praw, a więc jaj wyznaczenie powinno odbywać
się z najwy\
szą starannością zarówno na etapie pomiaru terenowego, opracowania
kameralnego, jak i utrwalenia znakami granicznymi w terenie. W ewidencji gruntów
i budynków występują dwa rodzaje granic:
1. granice prawne, które wyznaczają zasięg prawa własności do nieruchomości. Powstają
one w wyniku przeprowadzenia czynności geodezyjno-prawnych takich, jak:
- rozgraniczenie nieruchomości,
- podział nieruchomości,
- scalenie i podział nieruchomości na terenach objętych działaniem ustawy
o gospodarce nieruchomościami,
- scalenie i wymiana gruntów na terenach nie objętych działaniem ustawy
o gospodarce nieruchomościami,
- wywłaszczenie nieruchomości,
2. granice ewidencyjne  są to granice przyjęte z pomiaru według faktycznego stanu na
gruncie, niekoniecznie pokrywające się z granicą nieruchomości.
W związku z powy\
szym w czynnościach geodezyjnych nale\
y dą\
yć do określania
granic udokumentowana jest operatem pomiarowym przekazywanym do zasobu geodezyjno-
kartograficznego. Przyjęcie operatu do zasobu jest warunkiem koniecznym, aby granice stały
się granicami prawnymi. Warunkiem dostatecznym jest natomiast, aby w odniesieniu do
wskazanych granic została wydana ostateczna decyzja administracyjna Organu Administracji
Państwowej lub prawomocne orzeczenie sądu.
Granice prawne nieruchomości podlegają stabilizacji w terenie i tak samo, jak punkty
osnowy geodezyjnej są chronione z mocy prawa. Utrwalone w terenie granice są okazywane
stronom postępowania, co znajduje potwierdzenie w protokole granicznym lub protokole
okazania granic.
Formy rozporządzania i korzystania z gruntów. Prawa rzeczowe
Prawo własności
Najwa\
niejszą formą rozporządzania i korzystania z gruntów jest prawo własności.
Własność jest najdoskonalszą formą władania, gdy właściciel w granicach prawa mo\
e
dowolnie rozporządzać nieruchomością. Właścicielowi wolno czynić ze swoją rzeczą
wszystko co nie jest zabronione przez prawo i nie pozostaje w sprzeczności ze społeczno-
gospodarczym przeznaczeniem prawa. W tych granicach właściciel mo\
e rozporządzać
nieruchomością przez co nale\
y rozumieć zbywanie czyli sprzeda\
, obcią\
anie
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
nieruchomości, zrzeczenie się własności, ustanowienie odrębnej własności lokalu. Właściciel
nieruchomości mo\
e korzystać z niej, pobierać po\
ytki, wynajmować, dzier\
awić, oddawać w
u\
yczenie, darować, przekazać w formie spadku . Nabycie i utrata własności następuje
równocześnie. Nabycie prawa własności przez jedną osobę połączone jest z utratą własności
przez dotychczasowego właściciela bowiem prawo własności jest prawem wyłącznym.
Oznacza to ,\
e określona rzecz mo\
e stanowić przedmiot tylko jednego prawa własności.
Prawo własności mo\
na nabyć drogą kupna, spadkobrania, zasiedzenia, przyjęcia darowizny.
Ró\
ne są sposoby utraty własności  w oparciu o umowę sprzeda\
y, darowizny wskutek
zasiedzenia tego prawa przez inną osobę.
Współwłasność
Jest to własność tej samej rzeczy, która przysługuje niepodzielnie kilku osobom.
Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych albo współwłasnością
łączną, którą regulują przepisy, dotyczące stosunków, z których ona wynika. Najczęściej
występującą współwłasnością łączną jest wspólność majątkowa mał\
onków.
U\
ytkowanie wieczyste
U\
ytkowanie wieczyste jest prawem rzeczowym pośrednim między prawem własności
a ograniczonymi prawami rzeczowymi. Polega na oddaniu w u\
ytkowanie nieruchomości
gruntowej będącej własnością państwa, gminy lub związku gmin osobie fizycznej lub prawnej
na czas określony 99 lat (wyjątkowo krócej, lecz nie mniej ni\
40 lat). Dotyczy głównie
gruntów poło\
onych w granicach administracyjnych miast. Prawo powstaje w wyniku
zawarcia umowy w formie aktu notarialnego oraz wpisu do księgi wieczystej. Oddający
w u\
ytkowanie pozostaje właścicielem gruntu i pobiera z tego tytułu opłatę roczną od
u\
ytkownika. U\
ytkownik ma prawa zbli\
one do właściciela. Korzysta z gruntu
z wyłączeniem innych osób. Mo\
e prawem swobodnie rozporządzać, czyli sprzedać je,
obcią\
ać, zapisać w testamencie. U\
ytkownik wieczysty ma pełne prawo własności do
budynków postawionych na gruncie. Przysługuje mu równie\
prawo do \
ądania, przed
zakończeniem umowy, przedłu\
enia u\
ytkowania wieczystego na kolejne okresy od 40 do 99
lat. Właściciel mo\
e odmówić wyłącznie ze względu na wa\
ny interes społeczny.
Zastrze\
enie to ze względu na historyczną zmienność  interesu społecznego mo\
e stanowić
potencjalne zagro\
enie dla prawa. Kolejnym ograniczeniem u\
ytkowania wieczystego jest
mo\
liwość jego rozwiązania, gdy u\
ytkownik wieczysty korzysta z gruntu w sposób
oczywiście sprzeczny z jego przeznaczeniem określonym w umowie.
Ograniczone prawa rzeczowe
U\
ytkowanie
U\
ytkowanie polega na korzystaniu z rzeczy cudzej i powstaje wyłącznie w drodze
umowy stron. U\
ytkownik mo\
e korzystać z rzeczy w sposób podobny (nie identyczny), jak
jej właściciel. U\
ytkownik nie ma prawa zbycia (sprzeda\
y) u\
ytkowanej nieruchomości
U\
ytkowanie jest prawem ściśle związanym z osobą, na rzecz której je ustanowiono,
w związku z tym wygasa ze śmiercią u\
ytkownika. Ponadto u\
ytkowanie wygasa, gdy
u\
ytkownik przez okres dziesięciu lat nie wykonuje swojego prawa.
Słu\
ebność
Słu\
ebność  ograniczone prawo rzeczowe polegające na obcią\
eniu nieruchomości
określonymi prawami w celu zwiększenia u\
yteczności innej nieruchomości (słu\
ebność
gruntowa), albo zapewnienie zaspokojenia określonych potrzeb osoby fizycznej (słu\
ebność
osobista). Przykładem słu\
ebności gruntowej jest prawo przejazdu przez nieruchomość do
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
nieruchomości sąsiedniej w przypadku braku drogi dojazdowej. Słu\
ebność przypisana jest do
nieruchomości co oznacza, \
e w przypadku jej zbycia nowy właściciel nabywa nieruchomość
obcią\
oną słu\
ebnością. Jak ka\
de ograniczenie prawo rzeczowe słu\
ebność ogranicza
mo\
liwość dysponowania obcią\
oną nieruchomością przez jej właściciela. Przykładem
słu\
ebności osobistej mo\
e być do\
ywocie. Powstaje ona, je\
eli w zamian za przeniesienie
własności nieruchomości nabywca zobowią\
e się zapewnić zbywcy (dotychczasowemu
właścicielowi) do\
ywotnie utrzymanie. Słu\
ebność mo\
e powstać w drodze umowy, której
stroną musi być właściciel nieruchomości, która ma zostać obcią\
ona, w wyniku orzeczenia
sądowego, lub te\
na skutek zasiedzenia. Słu\
ebność wygasa na skutek upływu terminu
określonego w umowie, niewykonywania jej przez lat 10 bądz
zrzeczenia się uprawnionego.
Słu\
ebność osobista wygasa przez śmierć uprawnionego.
Zastaw
Zastaw jest to ograniczone prawo rzeczowe ustanawiane w celu zabezpieczenia
wierzytelności (np. po\
yczki). Najwa\
niejszą cechą zastawu jest to, \
e mo\
e być ustanowiony
jedynie na rzeczach ruchomych (oraz na niektórych prawach zbywalnych np: akcjach,
obligacjach). Podstawową ró\
nicą między hipoteką a zastawem jest to, \
e hipotekę ustanawia
się na rzeczach nieruchomych w przeciwieństwie do zastawu.
Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest prawem zbywalnym, przechodzi na
spadkobierców i podlega egzekucji.
Spółdzielcze prawo do lokalu u\
ytkowego.
Własnościowe prawo do lokalu jest zbywalne, przechodzi na spadkobierców i podlega
egzekucji . Umowa zbycia (sprzeda\
y) własnościowego prawa do lokalu u\
ytkowego powinna
być zawarta w formie aktu notarialnego. Jednak mo\
liwość sprzeda\
y, czy te\
dziedziczenia
tego ograniczonego prawa rzeczowego jest obwarowana następującymi warunkami:
- nabywca musi zostać przyjęty w poczet członków spółdzielni mieszkaniowej,
- sprzeda\
prawa do części lokalu jest niewa\
ne.
Prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej
Występuje ono tylko w tych spółdzielniach mieszkaniowych, które budują domy
jednorodzinne w celu przeniesienia ich własności na członków. Jest to prawo zbywalne
i dziedziczne. Prawo do domu jednorodzinnego gaśnie z chwilą przeniesienia własności domu
na członka.
Hipoteka
Hipoteka ograniczone prawo rzeczowe, w potocznym rozumieniu hipoteka to  zastaw na
nieruchomości  działce, domu, mieszkaniu. Hipoteka, czyli obcią\
enie nieruchomości
prawem, na mocy którego wierzyciel mo\
e dochodzić swoich roszczeń z nieruchomości
dłu\
nika. Jest ono zapisywane w dziale IV Księgi Wieczystej, prowadzonej przez sąd
rejonowy odpowiedni dla danej nieruchomości.
Posiadanie
Posiadanie jest instytucją prawa rzeczowego. Jest to stwierdzenie stanu faktycznego,
polegającego na władaniu określoną rzeczą przez osobę posiadacza. Mo\
e ono dotyczyć
właściciela nieruchomości posiadającego dokumenty potwierdzające prawo własności do
nieruchomości, ale równie\
osoby nie posiadającej takiego prawa. Mo\
emy wyró\
nić dwa
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
rodzaje posiadania: samoistne, polegające na tym, \
e posiadacz mo\
e władać rzeczą jak
właściciel, oraz zale\
ne, je\
eli posiadacz włada rzeczą jak u\
ytkownik, zastawnik, najemca, itp.
Struktury terenowe
Obszar działki wyznaczony poprzez jej granice, wraz z u\
ytkami i konturami
klasyfikacyjnymi tworzy strukturę przestrzenną działki. Z kolei strukturę przestrzenną
powierzchniowych obiektów ewidencyjnych tworzą: obręb oraz działki zawarte w obrębie
wraz z ich strukturą przestrzenną.
4.2.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jak mo\
na wyjaśnić pojęcie obiekt powierzchniowy?
2. Jak mo\
na wyjaśnić pojęcie jednostka ewidencyjna?
3. Jak mo\
na wyjaśnić pojęcie obręb ewidencyjny?
4. Jak mo\
na wyjaśnić pojęcie działka ewidencyjna?
5. Jak mo\
na wyjaśnić pojęcie u\
ytek gruntowy?
6. Jak znasz grupy u\
ytków gruntowych?
7. Jakie znasz u\
ytki rolne?
8. Jakie znasz grunty leśne?
9. Jakie znasz grunty zabudowane i zurbanizowane?
10. Jakie znasz u\
ytki ekologiczne?
11. Jakie znasz grunty pod wodami?
12. Co określa termin granica?
13. Jakie znasz rodzaje granic?
14. Jakie czynności geodezyjno-prawne nale\
y przeprowadzić w celu zdefiniowania granic
prawnych?
15. Jaki jest warunek dostateczny zaistnienia granic prawnych?
16. Jaki jest warunek konieczny zaistnienia granic prawnych?
17. Jak mo\
na wyjaśnić pojęcie struktury przestrzennej działki?
18. Jak mo\
na wyjaśnić pojęcie struktury powierzchniowych obiektów ewidencyjnych?
19. Jak mo\
na wyjaśnić pojęcie własność?
20. Jak mo\
na wyjaśnić pojęcie współwłasność?
21. Jak mo\
na wyjaśnić pojęcie u\
ytkowanie wieczyste?
22. Jakie znasz ograniczone prawa rzeczowe?
23. Co określa termin u\
ytkowanie?
24. Co określa termin słu\
ebność?
25. Kiedy wygasa u\
ytkowanie?
26. Kiedy wygasa słu\
ebność?
27. Jak mo\
na wyjaśnić pojęcie słu\
ebność czynna?
28. Jak mo\
na wyjaśnić pojęcie słu\
ebność bierna?
29. Jak mo\
na wyjaśnić pojęcie zastaw?
30. Jak mo\
na wyjaśnić pojęcie hipoteka?
31. Jak mo\
na wyjaśnić pojęcie posiadanie?
32. Jak mo\
na wyjaśnić pojęcie posiadanie samoistne?
33. Jak mo\
na wyjaśnić pojęcie posiadanie zale\
ne
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
4.2.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Posługując się podstawowymi pojęciami z zakresu geodezji w gospodarce
nieruchomościami ułó\
krzy\
ówkę, której ostatecznym rozwiązaniem będzie hasło
 ewidencja gruntów i budynków .
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przygotować definicje podstawowych pojęć z zakresu geodezji w gospodarce
nieruchomościami,
2) zaprojektować formę graficzną krzy\
ówki ze wskazaniem poło\
enia hasła głównego,
3) uło\
yć polecenia do krzy\
ówki,
4) wpisać do krzy\
ówki odpowiedzi na poszczególne polecenia w celu sprawdzenia
poprawności.
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
- kartka papieru,
- linijka,
- ołówek ewentualnie długopis.
4.2.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) zdefiniować pojęcie obiekt powierzchniowy?
1
1

2) definiować pojęcie jednostka ewidencyjna?
1
1

3) zdefiniować pojęcie obręb ewidencyjny?
1
1

4) zdefiniować pojęcie działka ewidencyjna?
1
1

5) zdefiniować pojęcie u\
ytek gruntowy?
1
1

6) rozró\
nić pojęcia u\
ytki gruntowe, u\
ytki rolne, grunty leśne?
1
1

7) rozró\
nić pojęcia u\
ytki ekologiczne, grunty pod wodami, grunty
zabudowane i zurbanizowane? 1
1

8) określić ró\
nicę między granicą prawną a granicą według stanu
faktycznego? 1
1

9) określić ró\
nicę między warunkiem dostatecznym a koniecznym
zaistnienia granicy prawnej? 1
1

10) zdefiniować pojęcia struktura przestrzenna działki?
1
1

11) zdefiniować pojęcia struktura przestrzenna powierzchniowych
obiektów ewidencyjnych? 1
1

12) zdefiniować pojęcie własność?
1
1

13) zdefiniować pojęcie współwłasność?
1
1

14) zdefiniować pojęcie słu\
ebność?
1
1

15) zdefiniować pojęcie u\
ytkowanie?
1
1

16) zdefiniować pojęcie posiadanie?
1
1

17) zdefiniować pojęcie hipoteka?
1
1

18) zdefiniować pojęcie zastaw?
1
1

 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
4.3. Obliczanie pól powierzchni
4.3.1. Materiał nauczania
Metody obliczania pól powierzchni i ich przydatność do określonych celów
W geodezji do obliczania pól powierzchni stosuje się następujące metody:
- analityczną polega ona na wykorzystaniu współrzędnych punktów załamania granic lub
miar kątowych i liniowych pochodzących z pomiarów terenowych. Jest to metoda
najdokładniejsza obliczania pól powierzchni. Obarczona jest tylko błędami pomiaru
elementów terenowych. Stosuje się ją do określania pól jednostek ewidencyjnych,
obrębów, kompleksów i działek ewidencyjnych;
- graficzna polegająca na obliczaniu pól powierzchni na podstawie miar graficznych
wielkości zdjętych z mapy. Powierzchnię określaną najczęściej dzieli się na figury proste
(trójkąty, kwadraty, równoległoboki, trapezy) i traktuje się je jako składowe szukanej
powierzchni. Dokładność uzyskiwana tą metodą to błąd względny zawarty w przedziale
od 1:100 do 1:300. Obarczona jest ona błędami graficznymi mapy. . Ze względu na niską
dokładność wykorzystuje się ją do obliczania jedynie pól powierzchni u\
ytków
gruntowych i konturów klasyfikacyjnych w granicach działek;
- mechaniczna wykorzystuje przyrządy mechaniczne tzw. planimetry wodzikowe.
Po obwiedzeniu konturu powierzchni szukanej przy pomocy kółka całkującego
umieszczonego na ramieniu wodzącym i stałych planimetru mo\
na obliczyć
powierzchnię. Dokładność tej metody jest podobna do dokładności metody graficznej,
choć niewiele mniej dokładna od wspomnianej metody. Ze względu na niską dokładność
wykorzystuje się ją do obliczania jedynie pól powierzchni u\
ytków gruntowych
i konturów klasyfikacyjnych w granicach działek;
- kombinowana inaczej analityczno-graficzna wykorzystuje zarówno miary terenowe jak
i graficzne zdjęte z mapy. Ze względu na niską dokładność wykorzystuje się ją do
obliczania jedynie pól powierzchni u\
ytków gruntowych i konturów klasyfikacyjnych
w granicach działek;
- automatyczna wykorzystuje mapy numeryczne i urządzenia elektroniczne takie, jak
digitizery, planimetry elektroniczne oraz komputery z odpowiednim oprogramowaniem.
Ze względu na niską dokładność wykorzystuje się ją do obliczania jedynie pól
powierzchni u\
ytków gruntowych i konturów klasyfikacyjnych w granicach działek.
Zasady wyrównania pól powierzchni
Określając powierzchnię ka\
dą z metod nale\
y pamiętać o przestrzeganiu podstawowych
zasad:
- wykonywania czynności  od ogółu do szczegółu . Zgodnie z tą zasadą kolejność
obliczania powierzchni jest następująca: najpierw obliczamy powierzchnię jednostki
ewidencyjnej, obrębu, kompleksu, działki, u\
ytku gruntowego. Kompleks nie jest
przedmiotem ewidencji gruntów, a jedynie obszarem pomocniczym wprowadzonym dla
usprawnienia obliczeń. Granice kompleksów pokrywają się z liniami naturalnymi tj.:
drogami, ulicami, ciekami, itp. Suma powierzchni mniejszych konturów powinna być
równa całkowitej powierzchni konturu, z którego zastały wydzielone mniejsze obszary,
w granicach dokładności danej metody obliczania powierzchni,
- wykonywania obserwacji nadliczbowych. Obliczenie powierzchni nale\
y wykonywać
dwukrotnie korzystając za ka\
dym razem z innych danych,
- powierzchnię nale\
y obliczać z dokładnością do 1 m2,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
- za powierzchnię bezbłędną przyjmuje się powierzchnię uzyskaną metodą analityczną.
W przypadku wykorzystania innych metod do obliczenia powierzchni, ni\
metoda
analityczna obliczenia nale\
y wykonać dwukrotnie przestrzegając zasady, \
e dopuszczalne
ró\
nice dwukrotnego obliczania powierzchni, jak równie\
między powierzchniami
wyrównanymi a obliczonymi nie powinny przekraczać wartości podanych poni\
ej:
- dla skali 1:10 000 "P = 0, 002P + 2,0 "P,
- dla skali 1:5 000 "P = 0, 002P + 1,0 "P,
- dla skali 1:2 000 "P = 0, 002P + 0,4 "P,
- dla skali 1:1 000 "P = 0, 002P + 0,2 "P,
- dla skali 1:500 "P = 0, 002P + 0,1 "P.
gdzie:
P  powierzchnia wyra\
ona w metrach kwadratowych,
"P  ró\
nica dopuszczalna.
Po sprawdzenie, \
e ró\
nice są dopuszczalne, nale\
y je rozrzucić proporcjonalnie do
poszczególnych powierzchni.
4.3.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie znasz metody obliczania pola powierzchni?
2. Na czym polega metoda analityczna obliczania powierzchni?
3. Na czym polega metoda graficzna obliczania powierzchni?
4. Na czym polega metoda kombinowana obliczania powierzchni?
5. Na czym polega metoda mechaniczna obliczania powierzchni?
6. Jakimi błędami obarczone są poszczególne metody obliczani powierzchni?
7. Jakie zasady obowiązują przy obliczaniu powierzchni?
8. Jaką metodą nale\
y obliczyć powierzchnię działki ewidencyjnej?
9. Jaką metodą nale\
y obliczyć powierzchnię u\
ytku gruntowego?
10. Jaka jest odchyłka dopuszczalna obliczenia powierzchni wykonanego inną metodą ni\

analityczną dla skali 1:1000 i 1: 500?
4.3.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Oblicz powierzchnię trójkąta, w którym dana jest długość jednego boku a=121,95 m oraz
dwa kąty przyległe do tego boku ą=42� 302 153 i �=30� 182 003 .
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) nazwać metodę obliczenia powierzchni,
2) przypomnieć wzór:
3) podstawić dane i obliczyć powierzchnię szukaną.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
- kalkulator,
- kartka.
Ćwiczenie 2
Oblicz powierzchnię sześcioboku znając współrzędne jego wierzchołków:
Nr punktu X Y
1 157,12 418,26
2 361,52 250,93
3 558,50 301,45
4 650,18 541,82
5 507,23 694,18
6 289,72 721,50
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) nazwać metodę obliczenia powierzchni,
2) przypomnieć wzory:
2P = Łxi(yi+1  yi-1)
2P = Łyi(xi+1  xi-1)
3) podstawić dane i obliczyć powierzchnię szukaną.
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
- kalkulator,
- kartka.
Ćwiczenie 3
Stosując zasadę  od ogółu do szczegółu oblicz powierzchnie działki oraz występujących
w działce u\
ytków mając dane współrzędne załamania granic działki i u\
ytków.
Tabela do ćwiczenia 3. Współrzędne punktów załamania granic działki i u\
ytków
Nr punktu X Y
1 500,00 500,00
2 721,68 873,46
3 690,68 1355,68
4 177,25 1389,50
5 105,76 574,11
6 602,09 671,98
7 456,51 954,60
8 708,85 1073,05
9 146,68 1040,84
10 284,66 998,67
11 352,58 527,71
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
Rysunek do ćwiczenia 3
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) nazwać metodę obliczenia powierzchni,
2) przypomnieć wzory:
2P = Łxi(yi+1  yi-1)
2P = Łyi(xi+1  xi-1)
3) podstawić dane i obliczyć powierzchnię ogólną działki,
4) obliczyć powierzchnie poszczególnych u\
ytków ze współrzędnych załamania ich granic,
5) obliczyć sumę powierzchni wszystkich u\
ytków,
6) otrzymaną sumę powierzchni u\
ytków porównać z powierzchnią całej działki obliczoną
ze współrzędnych załamania granic działki,
7) obliczyć ró\
nicę między powierzchnią u\
ytków a powierzchnią działki,
8) wyrównać powierzchnie u\
ytków do powierzchni działki.
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
- kalkulator,
- kartka.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
4.3.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) rozró\
nić pojęcia metoda analityczna, graficzna, kombinowana,
mechaniczna obliczania pól powierzchni? 1
1

2) określić błędy występujące w metodzie analitycznej obliczania pól
powierzchni? 1
1

3) określić błędy występujące w metodzie graficznej obliczania pól
powierzchni? 1
1

4) określić błędy występujące w metodzie kombinowanej obliczania pól
powierzchni? 1
1

5) określić błędy występujące w metodzie mechanicznej obliczania pól
powierzchni? 1
1

6) sklasyfikować metody obliczania pól powierzchni od metody
najdokładniejszej do najmniej dokładnej? 1
1

7) obliczyć powierzchnię metodą analityczną z wykorzystaniem
pomierzonych w terenie wielkości kątowych i liniowych? 1
1

8) obliczyć powierzchnię metodą analityczną z wykorzystaniem
współrzędnych punktów załamania granic? 1
1

9) określić dopuszczalną odchyłkę obliczonego pola powierzchni
w zale\
ności od skali mapy? 1
1

 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
4.4. Zakładanie, modernizacja, kontrola i aktualizacja ewidencji
gruntów i budynków
4.4.1. Materiał nauczania
Zakładanie ewidencji gruntów i budynków
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29
marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków zało\
enie ewidencji polega na
wykonaniu czynności technicznych i administracyjnych mających na celu:
- utworzenie komputerowych baz danych ewidencyjnych oraz operatu ewidencyjnego,
- uruchomienie systemu komputerowego umo\
liwiającego:
a) aktualizację baz danych ewidencyjnych,
b) tworzenie raportów obrazujących dane ewidencyjne,
c) udostępnianie danych ewidencyjnych.
Częściami składowymi operatu ewidencyjnego są:
- operat geodezyjno-prawny, który jest zbiorem dowodów prowadzonym dla ka\
dego
obrębu ewidencyjnego, uzasadniających wpisy do komputerowych baz danych
ewidencyjnych,
- operat opisowo-kartograficzny, który składa się z:
d) komputerowych wydruków raportów, które obrazują dane ewidencyjne w momencie
zakładania ewidencji,
e) kopii odpowiedniego fragmentu mapy ewidencyjnej.
Na podstawie baz danych ewidencyjnych przy wykorzystaniu informatycznego systemu
komputerowego tworzy się dla poszczególnych obrębów następujące podstawowe raporty
obrazujące dane ewidencyjne:
1) rejestr gruntów,
2) rejestr budynków,
3) rejestr lokali,
4) kartotekę budynków,
5) kartotekę lokali,
6) mapę ewidencyjną.
Rejestr gruntów jest raportem sporządzonym na podstawie danych ewidencyjnych,
o wszystkich działkach ewidencyjnych w granicach obrębu, zebranych według ich
przynale\
ności do poszczególnych jednostek rejestrowych gruntów. Zawiera on ponadto:
a) dane określające:
- podmioty ewidencyjne,
- dzier\
awców gruntów,
b) oznaczenia odpowiednich jednostek rejestrowych budynków oraz odpowiednich pozycji
kartoteki budynków, związanych z poszczególnymi działkami zabudowanymi.
Rejestr budynków jest raportem sporządzonym na podstawie danych ewidencyjnych,
dotyczących budynków stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności, zebranych
według ich przynale\
ności do poszczególnych jednostek rejestrowych budynków. Rejestr
budynków zawiera ponadto:
a) dane określające właścicieli budynków,
b) dane określające osoby:
u\
ytkowników wieczystych gruntów,
-
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
jednostek organizacyjnych sprawujących zarząd lub trwały zarząd nieruchomościami,
-
państwowych osób prawnych, którym Skarb Państwa powierzył w stosunku do jego
-
nieruchomości wykonywanie prawa własności lub innych praw rzeczowych,
organów administracji publicznej, które gospodarują nieruchomościami
-
wchodzącymi w skład zasobu nieruchomości Skarbu Państwa oraz gminnych,
powiatowych i wojewódzkich zasobów nieruchomości,
- u\
ytkowników,
c) oznaczenia jednostek rejestrowych gruntów, pozycji kartoteki budynków i jednostek
rejestrowych lokali, związanych z poszczególnymi budynkami.
Rejestr lokali jest raportem sporządzonym na podstawie danych ewidencyjnych,
dotyczących lokali stanowiących odrębne nieruchomości, zgrupowanych według ich
przynale\
ności do poszczególnych jednostek rejestrowych lokali. Rejestr lokali zawiera
ponadto:
a) dane określające właścicieli lokali,
b) dane określające osoby:
u\
ytkowników wieczystych gruntów,
-
jednostek organizacyjnych sprawujących zarząd lub trwały zarząd nieruchomościami,
-
państwowych osób prawnych, którym Skarb Państwa powierzył w stosunku do jego
-
nieruchomości wykonywanie prawa własności lub innych praw rzeczowych,
organów administracji publicznej, które gospodarują nieruchomościami
-
wchodzącymi w skład zasobu nieruchomości Skarbu Państwa oraz gminnych,
powiatowych i wojewódzkich zasobów nieruchomości,
- u\
ytkowników,
c) oznaczenia jednostek rejestrowych budynków i pozycji kartoteki budynków związanych
z poszczególnymi lokalami.
Kartoteka budynków jest raportem sporządzonym na podstawie danych ewidencyjnych
o budynkach, zebranych w pozycjach kartoteki budynków. Kartoteka budynków zawiera
ponadto:
a) dane określające podmioty ewidencyjne oraz innych władających budynkami w całości
lub w części,
b) oznaczenia jednostek rejestrowych gruntów lub jednostek rejestrowych budynków
związanych z poszczególnymi budynkami,
c) pozycję kartoteki budynków tworzą dane o budynkach wybudowanych na gruntach
wchodzących w skład jednej jednostki rejestrowej gruntów.
Kartoteka lokali jest raportem sporządzonym na podstawie danych ewidencyjnych
o lokalach, zebranych w pozycjach kartoteki lokali. Kartoteka lokali zawiera ponadto:
a) dane określające właścicieli lokali oraz innych władających lokalami,
b) oznaczenia jednostek rejestrowych gruntów, jednostek rejestrowych budynków oraz
w przypadku lokali stanowiących odrębne nieruchomości  oznaczenia jednostek
rejestrowych lokali związanych z poszczególnymi lokalami,
c) pozycję kartoteki lokali stanowią dane o lokalach znajdujących się w jednym budynku.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
Treść mapy ewidencyjnej stanowią następujące elementy:
1. granice: państwa, jednostek zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego
państwa (gmin, powiatów i województw) jednostek ewidencyjnych, obrębów, działek,
2. oznaczenia punktów granicznych, z wyró\
nieniem punktów, których poło\
enie określone
zostało w odpowiednim trybie i z wymaganą dokładnością, a spośród nich  punktów
trwale stabilizowanych w terenie,
3. kontury u\
ytków gruntowych i ich oznaczenia,
4. kontury klas gleboznawczych i ich oznaczenia,
5. kontury budynków,
6. numery działek ewidencyjnych,
7. granice rejonów statystycznych i ich oznaczenia,
8. dane opisowo-informacyjne, a w szczególności:
a) nazwy jednostek zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa,
b) oznaczenia jednostki ewidencyjnej i obrębu,
c) nazwy ulic, placów, uroczysk, cieków, zbiorników wodnych i innych obiektów
fizjograficznych,
d) numery dróg publicznych nadane na podstawie przepisów o drogach publicznych,
e) numery porządkowe i ewidencyjne budynków,
8) nazwy zespołów urbanistycznych, przysiółków i niw.
Mapę ewidencyjną, w zale\
ności od stopnia zurbanizowania terenu i struktury władania
gruntów, sporządza się w skalach: 1:500, 1:1.000, 1:2.000 lub 1:5.000. Jej edycję stanowią
mapy obrębowe. Do opracowania mapy ewidencyjnej stosuje się odpowiednie standardy
techniczne dla mapy zasadniczej, ustalone odrębnymi przepisami. Przy edycji mapy,
szczególnie w skali 1:2.000 lub 1:5.000, jej dane opisowo-informacyjne dotyczące budynków
oraz numery punktów granicznych nie muszą być wykazywane.
Modernizacja ewidencji gruntów i budynków
Modernizacja ewidencji to zespół działań technicznych, organizacyjnych
i administracyjnych podejmowanych przez starostę w celu:
1. uzupełnienia bazy danych ewidencyjnych i utworzenia pełnego zakresu zbiorów danych
ewidencyjnych zgodnie z wymogami rozporządzenia,
2. modyfikacji istniejących danych ewidencyjnych do wymagań określonych
w rozporządzeniu,
3. poprawy funkcjonowania informatycznego systemu obsługującego bazę danych
ewidencyjnych.
Działania modernizacyjne wykonuje się:
1. w sposób ciągły, w ramach bie\
ącej aktualizacji operatu ewidencyjnego,
2. kompleksowo.
Modernizacja kompleksowa mo\
e być wykonywana etapami dostosowanymi do
tworzenia poszczególnych raportów:
rejestr gruntów,
-
rejestr budynków,
-
rejestr lokali,
-
kartotekę budynków,
-
kartotekę lokali,
-
-
mapę ewidencyjną.
Etapy modernizacji określa się w projekcie modernizacji ewidencji, który sporządza
starosta dla całej jednostki ewidencyjnej lub jej części. Częścią składową projektu
modernizacji ewidencji jest mapa przeglądowa w skali 1:10 000 lub 1: 25 000.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
Kontrola ewidencji gruntów i budynków
Starosta zapewnia przeprowadzenie okresowych weryfikacji danych ewidencyjnych
w zakresie:
zgodności tych danych z treścią dokumentów z
ródłowych stanowiących podstawę wpisu
-
do ewidencji,
zgodności treści mapy ewidencyjnej ze stanem faktycznym w terenie.
-
Weryfikację przeprowadza się w ka\
dym obrębie co najmniej raz na 10 lat, obejmując nią
co najmniej 10% dokumentów z
ródłowych, które stanowiły podstawę dokonanych zmian
w operacie ewidencyjnym. Starosta zarządza sprawdzenie wszystkich danych ewidencyjnych
obrębu, je\
eli w wyniku weryfikacji wyjdą na jaw istotne nieprawidłowości w prowadzeniu
ewidencji. Weryfikację przeprowadza się w ka\
dym obrębie co najmniej raz na 15 lat,
obejmując nią cały obszar obrębu. Właściwy miejscowo wojewódzki inspektor nadzoru
geodezyjnego i kartograficznego w razie stwierdzenia nieodpowiedniego stanu operatu
ewidencyjnego mo\
e zarządzić przeprowadzenie okresowych weryfikacji w krótszych
odstępach czasowych. Niezgodności stwierdzone w wyniku weryfikacji podlegają usunięciu
w trybie przewidzianym dla aktualizacji operatu ewidencyjnego.
Aktualizacja ewidencji gruntów i budynków
Aktualizacja operatu ewidencyjnego następuje poprzez wprowadzanie
udokumentowanych zmian do bazy danych ewidencyjnych z urzędu lub na wniosek strony.
Z urzędu wprowadza się zmiany wynikające z:
prawomocnych orzeczeń sądowych, aktów notarialnych, ostatecznych decyzji
-
administracyjnych, aktów normatywnych,
opracowań geodezyjnych i kartograficznych, przyjętych do państwowego zasobu
-
geodezyjnego i kartograficznego, zawierających wykazy zmian danych ewidencyjnych,
dokumentacji architektoniczno-budowlanej gromadzonej i przechowywanej przez organy
-
administracji publicznej.
Wykaz zmian powstały w wyniku aktualizacji powinien zawierać następujące dane
ewidencyjne:
identyfikatory jednostki ewidencyjnej i obrębu,
-
numer odpowiedniej jednostki rejestrowej gruntów, budynków lub lokali,
-
numer odpowiedniej pozycji kartoteki budynków lub lokali,
-
numer księgi wieczystej,
-
oznaczenie obiektu bazy danych ewidencyjnych, którego dane ewidencyjne uległy
-
zmianie,
dane ewidencyjne, które uległy zmianie, z wyszczególnieniem danych dotychczasowych
-
oraz danych aktualnych,
datę sporządzenia wykazu,
-
nazwisko, imię oraz podpis osoby, która sporządziła wykaz.
-
Aktualizacji operatu ewidencyjnego dokonuje się niezwłocznie po uzyskaniu przez
starostę odpowiednich dokumentów określających zmiany danych ewidencyjnych i na ich
podstawie dokonuje się aktualizacji rzeczowych praw związanych, a w szczególności:
prawa u\
ytkowania wieczystego gruntu oraz własności wzniesionych na tym gruncie
-
budynków,
własności lokalu oraz udziału we współwłasności gruntu,
-
własności lokalu oraz udziału w u\
ytkowaniu wieczystym gruntu,
-
własności lokalu oraz udziału we współwłasności budynku.
-
O dokonanych zmianach w danych ewidencyjnych starosta zawiadamia:
organy podatkowe,
-
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
wydział ksiąg wieczystych właściwego miejscowo sądu rejonowego,
-
właściwe miejscowe jednostki statystyki publicznej,
-
osoby i jednostki organizacyjne, na których wniosek lub zgłoszenie zmiana została
-
wprowadzona.
Dane ewidencyjne, które utraciły swą aktualność podlegają archiwizacji.
4.4.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Na czy m polega zało\
enie operatu ewidencji gruntów i budynków?
2. Jakie są części składowe operatu ewidencyjnego?
3. Jaka jest zawartość części geodezyjno-prawnej operatu ewidencyjnego?
4. Jaka jest zawartość części opisowo-kartograficznej operatu ewidencyjnego?
5. Jakie raporty podstawowe są tworzone dla poszczególnych obrębów?
6. Jakie informacje zawiera rejestr gruntów?
7. Jakie informacje zawiera rejestr budynków?
8. Jakie informacje zawiera rejestr lokali?
9. Jakie informacje zawiera kartoteka budynków?
10. Jakie informacje zawiera kartoteka lokali?
11. Jakie informacje zawiera mapa ewidencyjna?
12. Jaki jest szereg skalowy mapy ewidencyjnej?
13. Co określa termin modernizacja ewidencji gruntów i budynków?
14. Jaka jest ró\
nica między modernizacją ciągłą a okresową?
15. W jakich obszarach danych ewidencyjnych starosta przeprowadza kontrolę ewidencji
gruntów i budynków?
16. Jak często przeprowadza się kontrolę ewidencji?
17. W jakim przypadku okres weryfikacji danych operatu ewidencyjnego mo\
e być krótszy
ni\
przewiduje to instrukcja techniczna?
18. Na czyj wniosek dokonuje się aktualizacji operatu ewidencyjnego?
19. W jakim przypadku następuje aktualizacja z urzędu?
20. Jakie dane ewidencyjne powinien zawierać wykaz zmian powstały na skutek
aktualizacji?
21. W jakim terminie nale\
y dokonać zmian aktualizacyjnych operatu ewidencyjnego?
22. Jakie organy nale\
y powiadomić o aktualizacji operatu ewidencyjnego?
4.4.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dla dowolnie wybranego budynku sporządz
jego rejestr.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przygotować formularz  Rejestr budynku ,
2) zebrać informacje zgodnie z zasadami tworzenia rejestru budynku:
- dane określające właścicieli budynków,
- dane określające osoby:
a) u\
ytkowników wieczystych gruntów,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
b) jednostek organizacyjnych sprawujących zarząd lub trwały zarząd
nieruchomościami,
państwowych osób prawnych, którym Skarb Państwa powierzył w stosunku do jego
-
nieruchomości wykonywanie prawa własności lub innych praw rzeczowych,
organów administracji publicznej, które gospodarują nieruchomościami
-
wchodzącymi w skład zasobu nieruchomości Skarbu Państwa oraz gminnych,
powiatowych i wojewódzkich zasobów nieruchomości,
- u\
ytkowników,
- oznaczenia jednostek rejestrowych gruntów, pozycji kartoteki budynków i jednostek
rejestrowych lokali, związanych z poszczególnymi budynkami,
3) wypełnić rejestr budynku.
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
- formularz  Rejestr budynków ,
- przybory do pisania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
Województwo:...............................................
Powiat: ..........................................................
Gmina: ..........................................................
Miejscowość: & ............................................
Jednostka ewidencyjna:.................................
Obręb: ...........................................................
(Nazwa organu wydającego dokument)
Nr kancelaryjny:..........................................
REJESTR BUDYNKÓW
Nr jednostki rejestrowej budynków: .......................... KW: ............................
Pozycja kartoteki budynków: .....................................
Właściciel: .................................................................
Siedziba: ....................................................................
Udział: .......................................................................
Liczba Pow. u\
ytkowa
lokali w m2
Numer
Adres Funkcja
AM
budynku budynku
działka
Sporządzono według stanu z dnia: .........................
Sporządził(a): ........................................................
(pieczęć urzędowa) (imię i nazwisko osoby reprezentującej organ)
Data i podpis
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
2
budynku BUD
Liczba
kondygnacji
Powierzchnia
zabud .w m
Nr ewidencyjny
Ćwiczenie 2
Na mapie ewidencyjnej w skali 1: 5 000 wybierz działkę i sporządz
jej wyrys.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przygotować fragment mapy ewidencyjnej z zaznaczoną działką ewidencyjną,
2) przygotować kalkę techniczną,
3) przygotować pisaki kreślarskie,
4) przygotować linijkę, ekierkę,
5) przygotować część opisową wyrysu z mapy ewidencyjnej,
6) wykreślić wyrys fragmentu mapy ewidencyjnej.
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
- mapa ewidencyjna w skali 1: 5 000,
- przybory kreślarskie,
- kalka techniczna.
Ćwiczenie 3
Wykonaj badanie ksiąg wieczystych korzystając z Protokołu badania ksiąg wieczystych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) pójść do Wydziału Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego,
2) odnalez
ć w katalogu rzeczowym konkretną księgę,
3) przekazać numer księgi archiwiście,
4) wykonać badanie księgi według zamieszczonego poni\
ej wzoru.
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
- księga wieczysta,
- protokół badania ksiąg wieczystych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
Województwo: .............................
Powiat: .........................................
Jednostka ewidencyjna: .................
Obręb:  nazwa: ............................
...........  numer .............................
PROTOKÓA

badania ksiąg wieczystych (dla nieruchomości gruntowych)
w Sądzie Rejonowym w ...........................................................
Data ....................................................
Lp. Dział I Dział II Dział III
1. właściciel Rodzaj
2. wieczysty ograniczonych
u\
ytkownik praw
rzeczowych
Podstawa
Imię
ustalenia Uwagi
i nazwisko,
danych
imiona
wym.
rodziców Podstawa
w kol.8
lub nazwa wpisu
osoby
prawnej,
adres
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Ćwiczenie 4
Dla dowolnie wybranego budynku sporządz
arkusz danych ewidencyjnych budynku.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przygotować formularz  Arkusz danych ewidencyjnych budynku ,
2) zebrać informacje zgodnie z arkuszem.
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
- arkusz danych ewidencyjnych budynku,
- przybory do pisania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
informacje o sposobie wykorzystania
Poło
\

enie nieruchomo
ś
ci i inne
Nr KW lub
Rodzaj nieruchomo
ś
ci
Informacje o mapach
Zd
Pole powierzchni
Numer działki
miejscowo
ś
ci
Nazwa
Powiat: & & & & & & & & & & ..........
Jednostka ewidencyjna: & & & & & &
Obręb ewidencyjny: & & & & & & & ..
Numer: & & & & & & & & & & ............
Ulica:& & & & & & & & & & & & & &
ARKUSZ DANYCH EWIDENCYJNYCH BUDYNKÓW
Ilość Informacja Ilość lokali
kondygnacji o materiale
nieruchomo inne
ści
N P
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
Data sporządzenia: & & & & & & & ,& & &
Sporządził: & & & & & & & & & & & & & .
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
Nr porz
ą
dkowy budynku
Powierzchnia zabudowy
Kod funkcji u
\

ytkowej
Identyfikator budynku
Inne materiały
Pow. pom. przynale
\

w
Rejestr zabytków
Rok budowy
"
pow.lokali w m
Nr działki
Uwagi
drewno
mur
m
numer
numer
liczba
liczba
2
2
4.4.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wyjaśnić pojęcie ewidencja gruntów i budynków?
1
1

2) określić części składowe operatu ewidencyjnego?
1
1

3) elementy części geodezyjno-prawnej operatu ewidencyjnego?
1
1

4) rozró\
nić elementy części opisowo-kartograficznej operatu
ewidencyjnego? 1
1

5) określić zawartość raportów podstawowych?
1
1

6) określić szereg skalowy mapy ewidencyjnej?
1
1

7) wyjaśnić pojęcie modernizacja ewidencji gruntów i budynków?
1
1

8) rozró\
nić pojęcia modernizacja ciągła i kompleksowa?
1
1

9) określić obszary danych ewidencyjnych podlegających kontroli?
1
1

10) wyjaśnij pojęcie aktualizacja danych ewidencyjnych?
1
1

11) określić na czyj wniosek przeprowadza się aktualizację operatu
ewidencyjnego? 1
1

12) określić zawartość wykazu zmian danych ewidencyjnych po
aktualizacji? 1
1

13) sporządzić kartotekę budynku?
1
1

14) sporządzić rejestr gruntów?
1
1

15) sporządzić rejestr u\
ytków?
1
1

16) wykonać wyrys z mapy ewidencyjnej?
1
1

 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
5. SPRAWDZIAN OSI
GNI
Ć
INSTRUKCJA DLA UCZNIA
1. Przeczytaj uwa\
nie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 22 zadania. Do ka\
dego zadania dołączone są 4 mo\
liwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki nale\
y błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem
poprawnego wyniku.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłó\
jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
9. Na rozwiązanie testu masz 60 min.
Powodzenia!
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Powierzchnię działki ewidencyjnej obliczamy metodą
a) analityczną.
b) graficzną.
c) kombinowaną.
d) mechaniczną.
2. Metoda analityczna obliczania powierzchni obarczona jest błędem
a) skurczu mapy.
b) kartowania współrzędnych.
c) pomiaru.
d) zdejmowania graficznego miar z mapy.
3. Uporządkuj kolejność metod obliczania powierzchni od metody najdokładniejszej do
najmniej dokładnej
a) analityczna, mechaniczna, graficzna, kombinowana.
b) mechaniczna, kombinowana, graficzna, analityczna.
c) mechaniczna, graficzna, kombinowana, analityczna.
d) analityczna, kombinowana, graficzna, mechaniczna.
4. Wzór na odchyłkę dopuszczalną obliczenia powierzchni dla skali 1:1000 to
a) "P = 0,002P + 0,2 "P.
b) "P = 0,002P + 0,4 "P.
c) "P = 0,002P + 2,0 "P.
d) "P = 0,002P + 1,0 "P.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
5. Dopuszczalna odchyłka powierzchni "P = 0,002P + 0,1 "P, je\
eli skala jest 1:500,
a powierzchnia wynosi 0,1450 ha ma wartość
a) 6,5 m2.
b) 6,7 m2.
c) 7,0 m2.
d) 7,5 m2.
6. Przy obliczaniu powierzchni obowiązuje zasada od ogółu do szczegółu
a) oraz przyjmowania za bezbłędną powierzchnię z metody analitycznej.
b) oraz wykonywania obserwacji nadliczbowych.
c) wykonywania obserwacji nadliczbowych oraz przyjmowania za bezbłędną
powierzchnię z metody analitycznej.
d) wykonywania obserwacji nadliczbowych, przyjmowania za bezbłędną powierzchnię
z metody analitycznej oraz określania powierzchni do 1 m2.
7. Działka ewidencyjna jest to obszar gruntu
a) ciągły i jednorodny ze względu na stan prawny.
b) jednorodny ze względu na stan faktyczny.
c) ciągły i jednorodny ze względu na stan prawny oraz na stan faktyczny.
d) jednorodny ze względu na stan prawny, a w razie braku stanu prawnego, ze względu
na stan faktyczny.
8. U\
ytek gruntowy jest to obszar gruntu
a) wyodrębniony ze względu na jednolity sposób u\
ytkowania lub zagospodarowania.
b) ciągły i wyodrębniony ze względu na jednolity sposób u\
ytkowania lub
zagospodarowania.
c) ciągły i wyodrębniony ze względu na jednolity sposób u\
ytkowania lub władania.
d) ciągły i wyodrębniony ze względu na jednolity sposób władania lub
zagospodarowania.
9. Ograniczonym prawem rzeczowym jest
a) u\
ytkowanie.
b) własność.
c) posiadanie.
d) u\
ytkowanie wieczyste.
10. Wska\
, w którym dziale Księgi Wieczystej zapisuje się ograniczone prawo rzeczowe
 Hipoteka
a) I dziale.
b) II dziale.
c) III dziale.
d) IV dziale.
11. W celu zdefiniowania granic nale\
y przeprowadzić
a) wskazanie granic.
b) wznowienie granic.
c) wywłaszczenie nieruchomości.
d) wycenę nieruchomości.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
12. Symbol E-Ws oznacza u\
ytki ekologiczne pod
a) wodami.
b) wodami wewnętrznymi.
c) wodami płynącymi.
d) wodami stojącymi.
13. Prawo rzeczowe  posiadanie jest to instytucja prawa rzeczowego oznaczająca
a) u\
ytkowanie rzeczy cudzej na podstawie umowy stron.
b) prawo do u\
ytkowania nieruchomości przez określony czas, nie krótszy ni\
40 lat.
c) stan faktyczny, polegający na władaniu określoną rzeczą przez osobę posiadacza.
d) obcią\
enie jednej nieruchomości określonymi prawami w celu zwiększenie
u\
yteczności drugiej nieruchomości.
14. Symbol Bz oznacza
a) tereny przemysłowe.
b) inne tereny zabudowane.
c) zurbanizowane tereny niezabudowane.
d) tereny rekreacyjno-wypoczynkowe.
15. Gleboznawcza klasyfikacja gruntów jest to
a) przynale\
ność gleby do danego typu w zale\
ności od rodzaju skały macierzystej.
b) zdolność produkcyjna, ustalona na podstawie cech genetycznych.
c) zawartość próchnicy w profilu glebowym zale\
na od cech genetycznych.
d) zdolność produkcyjna oraz zawartość próchnicy, ustalona na podstawie cech
genetycznych.
16. Mapa ewidencyjna tworzona jest w skali
a) 1:5 000.
b) 1:5 000 i 1:1 000.
c) 1:5 000, 1:1 000 i 1:2 000.
d) 1:500, 1:1 000, 1:2 000 lub 1:5 000.
17. Treścią mapy ewidencyjnej jest
a) kontur budynku.
b) uzbrojenie terenu.
c) rzez
ba terenu.
d) mała architektura.
18. Aktualizacja operatu ewidencji gruntów i budynków jest to wprowadzanie
a) zmian do bazy danych ewidencyjnych z urzędu.
b) udokumentowanych zmian do bazy danych ewidencyjnych na wniosek strony.
c) udokumentowanych zmian do bazy danych ewidencyjnych z urzędu lub na wniosek
strony.
d) zmian do bazy danych ewidencyjnych z urzędu i na wniosek strony.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
19. Aktualizacji operatu ewidencji gruntów i budynków dokonuje
a) geodeta uprawniony.
b) ka\
dy, kto posiada dokumenty potwierdzające zaszłe zmiany.
c) właściciel składając wniosek o wprowadzenie zmiany.
d) starosta poprzez pracownika ośrodka geodezyjno-kartograficznego.
20. Obiektem powierzchniowym ewidencji gruntów i budynków jest
a) mapa ewidencyjna.
b) jednostka ewidencyjna.
c) mapa zasadnicza.
d) rejestr gruntów.
21. Operat ewidencji gruntów i budynków składa się z operatów
a) geodezyjno-kartograficznego i opisowo-prawnego.
b) geodezyjno-kartograficznego lub opisowo-prawnego.
c) geodezyjno-prawnego i opisowo-kartograficznego.
d) geodezyjno-prawnego oraz w szczególnych przypadkach opisowo kartograficznego.
22. Raportem podstawowym operatu ewidencji gruntów i budynków jest
a) rejestr lokali.
b) wykaz lokali.
c) wykaz budynków.
d) wykaz gruntów.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ...............................................................................
Prowadzenie ewidencji gruntów i budynków
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
21 a b c d
22 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
6. LITERATURA
1. Śmiałowska-Uberman Z.: Kompendium wiedzy prawnej dla geodetów. Gall,
Katowice 2003
2. Jagielski A.: Przewodnik do ćwiczeń z Geodezji I. Stabil, Kraków 2004
3. Instrukcja techniczna G-5
4. Wytyczne techniczne G-5.1
5. Rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca
2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39