5.1 Wstep Do spisu tresci tematu 5 5.1 Wstep Z perspektywy uzytkownika... System plikow to cos, co daje uzytkownikowi mozliwosc dostepu do danych przechowywanych w pamieci pomocniczej(np. dysk). Jest on takze odpowiedzialny za zarzadzanie plikami i przydzielanie im pamieci, za administrowanie pamiecia wolna oraz sterownie dostepem do plikow. Z punktu widzenia uzytkownika system plikow mozemy traktowac jako drzewo z korzeniem (katalog /), w ktorym kazdy wezel nie bedacy lisciem jest katalogiem, a lisc moze byc katalogiem, plikiem zwyklym lub plikiem specjalnym. Nazwe pliku budujemy poprzez uzycie nazw katalogow i symbolu / (np. /home/user). Z kazdym plikiem (a wiec i katalogiem) wiazane sa 3 rodzaje praw dostepu: prawa odczytu prawa zapisu prawa uruchamiania okreslane dla wlasciciela pliku, jego grupy oraz dla innych uzytkownikow. Procesy komunikuja sie z systemem plikow poprzez funkcje systemowe natomiast system plikow udostepnia dane korzystajac z mechanizmu buforowania, ktory reguluje przeplyw danych pomiedzy jadrem a urzadzeniem pamieci pomocniczej. Te urzadzenia z kolei obslugiwane sa przez podprogramy obslugi urzadzen. Cechy charakterystyczne systemu plikow LINUXa: hierarchiczna struktura zgodne traktowanie plikow danych mozliwosc tworzenia i usuwania danych dynamiczne powiekszanie plikow ochrona plikow danych traktowanie urzadzen zewnetrznych jak plikow Wstep Kazdy system plikow jest traktowany jako urzadzenie logiczne i moze byc zwiazany z jednym lub wiecej urzadzeniami fizycznymi. Urzadzenie logiczne identyfikowane jest za pomoca numeru urzadzenia a przeliczania adresow dokonuje podprogram obslugi urzadzenia. (disk driver-w przypadku dysku). System plikow zbudowany jest z ciagu blokow logicznych, zawierajacych 512 (lub wielokrotnosc) bajtow. Rozmiar bloku jest uzalezniony od implementacji systemu (w LINUX-ie 2.0.0 jest to ). Rozmiar taki jest staly wewnatrz danego systemu plikow. Schemat budowy systemu plikow: blok systemowy (boot block) blok identyfikacyjny (super block) lista i-wezlow bloki danych Bloki danych zawieraja dane z plikow oraz dane administracyjne. Jeden blok moze nalezec do jednego i tylko jednego pliku, stad rozmiar bloku jest zwiazany z oszczednoscia pamieci i szybkoscia odczytu. Wewnetrzna reprezentacja plikow jest oparta na strukturze nazwanej i-wezlem (i-node), zawierajacej m.in. opis polozenia pliku, jego wlasciciela, prawa i czasy dostepu... Kazdy plik ma dokladnie jeden i-wezel, choc moze miec wiele nazw. Lista i-wezlow jest przechowywana przez system plikow, choc na czas pracy jest ladowana do pamieci w postaci tablicy i-wezlow w pamieci glownej. Jadro utrzymuje w pamieci jeszcze dwie struktury: tablice plikow i tablice deskryptorow plikow. System plikow komunikuje sie z programami obslugi urzadzen za pomoca podrecznej pamieci buforowej , ktora jest odpowiedzialna za przeplyw danych pomiedzy pamiecia glowna a urzadzeniami zewnetrznymi. Bibliografia System plikow opisano na podstawie ksiazki Maurice J. Bach "Budowa systemu operacyjnego UNIX" Autor: Tomasz Lasica