Dziennik Ustaw Nr 56  3845  Poz. 591
591
ROZPORZŃDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOÂCI
z dnia 18 maja 2001 r.
w sprawie post´powania mediacyjnego w sprawach nieletnich.
Na podstawie art. 3a ż 3 ustawy z dnia 26 paędzier- 4) posiada wykszta"cenie z zakresu psychologii, peda-
nika 1982 r. o post´powaniu w sprawach nieletnich gogiki, socjologii, resocjalizacji lub prawa oraz ma
(Dz. U. Nr 35, poz. 228, z 1992 r. Nr 24, poz. 101, z 1995 r. doĘwiadczenie w zakresie wychowania lub reso-
cjalizacji m"odzieŻy,
Nr 89, poz. 443, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 83,
poz. 931 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136 i Nr 91, poz. 1010)
5) posiada umiej´tnoĘci rozwiÄ…zywania konfliktów
zarzÄ…dza si´, co nast´puje:
oraz nawiÄ…zywania kontaktów mi´dzyludzkich,
6) daje r´kojmi´ naleÅ»ytego wykonywania obowiÄ…z-
ż 1. Rozporządzenie okreĘla szczegó"owe zasady
ków,
i tryb przeprowadzania mediacji, a w szczególnoĘci:
7) odby"a szkolenie dla mediatorów, o którym mowa
1) warunki, jakim powinny odpowiadaç instytucje
w ż 8,
i osoby uprawnione do przeprowadzania post´po-
8) zosta"a wpisana do wykazu, o którym mowa w ż 7
wania mediacyjnego,
ust. 1.
2) sposób rejestracji instytucji i osób uprawnionych
do przeprowadzania post´powania mediacyjnego, ż 5. Post´powanie mediacyjne prowadzi osoba
godna zaufania lub przedstawiciel instytucji, o której
3) sposób szkolenia mediatorów,
mowa w ż 3 ust. 1 lub 2, zwana dalej  mediatorem .
4) zakres i warunki udost´pniania mediatorom akt
ż 6. 1. Mediatorem nie moÅ»e byç czynny zawodo-
sprawy,
wo:
5) form´ i zakres sprawozdania z przebiegu i wyników
1) s´dzia, prokurator, asesor i aplikant sÄ…dowy lub
post´powania mediacyjnego.
prokuratorski oraz inna osoba zatrudniona w sÄ…-
dzie, prokuraturze, Policji lub w innej instytucji
ż 2. Do post´powania mediacyjnego kieruje si´
uprawnionej do Ęcigania przest´pstw,
w szczególnoĘci sprawy, których istotne okolicznoĘci
nie budzą wątpliwoĘci. 2) adwokat i aplikant adwokacki, radca prawny i apli-
kant radcowski, notariusz, asesor i aplikant nota-
ż 3. 1. SÄ…d moÅ»e przekazaç spraw´, w celu przepro-
rialny,
wadzenia post´powania mediacyjnego, instytucji, któ-
3) komornik, aplikant komorniczy i pracownik jego
ra zosta"a wpisana do wykazu, o którym mowa w ż 7
kancelarii,
ust. 1, z zastrzeŻeniem ust. 2, oraz zgodnie ze swoim
4) funkcjonariusz i pracownik S"uÅ»by Wi´ziennej,
statutem zosta"a powo"ana do wykonywania zadał

5) pracownik placówki opiekuł
czo-wychowawczej,
w zakresie:
zak"adu poprawczego lub schroniska dla nielet-
1) mediacji,
nich,
2) resocjalizacji,
6) pracownik instytucji lub cz"onek organizacji zajmu-
3) poradnictwa wychowawczego i pomocy psycholo-
jÄ…cych si´ Ęwiadczeniem pomocy dla ofiar prze-
gicznej,
st´pstw lub dzia"alnoĘciÄ… na ich rzecz.
4) diagnozy psychologicznej,
2. Mediatorem nie moÅ»e byç równieÅ» "awnik sÄ…do-
5) profilaktyki przest´pczoĘci,
wy w czasie trwania kadencji oraz spo"eczny kurator
sÄ…dowy.
6) ochrony wolnoĘci i praw cz"owieka.
3. Mediatorem w danej sprawie nie moÅ»e byç oso-
2. InstytucjÄ… uprawnionÄ… do przeprowadzania po-
ba, która w sprawie nieletniego by"a Ęwiadkiem, wyda-
st´powania mediacyjnego jest równieÅ» rodzinny oĘro-
wa"a opini´, sporzÄ…dza"a wywiad Ęrodowiskowy lub
dek diagnostyczno-konsultacyjny, utworzony na pod-
prowadzi"a terapi´ nieletniego, a takÅ»e osoba, co do któ-
stawie odr´bnych przepisów, który nie podlega wpiso-
rej zachodzi okolicznoĘç tego rodzaju, Å»e mog"aby wy-
wi do wykazu, o którym mowa w ż 7 ust. 1.
wo"aç uzasadnionÄ… wÄ…tpliwoĘç co do jej bezstronnoĘci.
3. Post´powanie mediacyjne w imieniu instytucji,
ż 7. 1. W sÄ…dzie okr´gowym prowadzi si´ wykaz in-
o której mowa w ust. 1 i 2, prowadzi upowaŻniony
stytucji i osób godnych zaufania, uprawnionych do
przez nią pisemnie przedstawiciel, który powinien od-
przeprowadzania post´powania mediacyjnego.
powiadaç warunkom okreĘlonym w ż 4 pkt 1 7.
2. Prezes sÄ…du okr´gowego wpisuje do wykazu in-
ż 4. SÄ…d moÅ»e przekazaç spraw´ w celu przeprowa-
stytucj´ lub osob´ wyraÅ»ajÄ…cÄ… gotowoĘç do przepro-
dzenia post´powania mediacyjnego osobie godnej za-
wadzania post´powania mediacyjnego, po stwierdze-
ufania, która:
niu spe"nienia warunków okreĘlonych odpowiednio
1) ukoł
czy"a 26 lat, w ż 3 i 4, z zastrzeŻeniem ż 6 ust. 1 i 2.
2) korzysta z pe"ni praw cywilnych i publicznych,
3. Prezes sÄ…du okr´gowego skreĘla z wykazu, o któ-
3) biegle w"ada j´zykiem polskim w mowie i piĘmie, rym mowa w ust. 1, instytucj´ lub osob´:
Dziennik Ustaw Nr 56  3846  Poz. 591
1) na jej proĘb´, mediacyjnego oraz roli i uprawnieniach uczestni-
ków,
2) w razie Ęmierci osoby godnej zaufania lub likwida-
cji instytucji, 4) przeprowadza spotkanie mediacyjne z udzia"em
wszystkich uczestników,
3) w razie chociaŻby ograniczenia zdolnoĘci do czyn-
5) pomaga w sformu"owaniu treĘci ugody mi´dzy
noĘci prawnych,
uczestnikami i sprawdza wykonanie wynikajÄ…cych
4) w razie pozbawienia praw publicznych prawomoc-
z niej zobowiązał
,
nym wyrokiem sÄ…dowym,
6) sporzÄ…dza sprawozdanie dla sÄ…du rodzinnego
5) w razie niewykonywania lub nienaleŻytego wyko-
z przebiegu i wyników przeprowadzonego post´-
nywania obowiązków związanych z prowadzeniem
powania mediacyjnego.
post´powania mediacyjnego,
ż 15. JeŻeli nie jest moŻliwe bezpoĘrednie spotka-
6) która nie daje r´kojmi naleÅ»ytego wykonywania
nie uczestników, mediator moÅ»e prowadziç post´po-
obowiązków.
wanie mediacyjne w sposób poĘredni, przekazując
ż 8. 1. Szkolenie mediatorów polega na zaznajo-
uczestnikom informacje, propozycje i zajmowane
mieniu z problematykÄ… post´powania mediacyjnego
przez kaÅ»dego z nich stanowisko, o ile wzgl´dy oddzia-
oraz uzyskaniu wiedzy potrzebnej do wykonywania
"ywania wychowawczego na nieletniego nie stojÄ… te-
czynnoĘci mediatora.
mu na przeszkodzie.
2. Szkolenie, o którym mowa w ust. 1, obejmuje za- ż 16. 1. SÄ…d rodzinny, kierujÄ…c spraw´ do post´po-
j´cia teoretyczne i praktyczne.
wania mediacyjnego, udost´pnia mediatorowi informa-
cje z akt sprawy w zakresie niezb´dnym do przeprowa-
3. Szkolenie przeprowadza si´ wed"ug standardów
dzenia post´powania mediacyjnego, w szczególnoĘci
okreĘlonych w za"ączniku do rozporządzenia.
zawarte w postanowieniu o wszcz´ciu post´powania.
ż 9. 1. W postanowieniu o skierowaniu sprawy do
2. Nie udost´pnia si´ mediatorowi, zawartych w ak-
post´powania mediacyjnego sÄ…d rodzinny okreĘla ter-
tach sprawy, materia"ów obj´tych tajemnicÄ… paÅ‚
stwo-
min, w którym powinien otrzymaç sprawozdanie
wą, s"uŻbową, materia"ów dotyczących stanu zdrowia
z przebiegu i wyników post´powania mediacyjnego,
nieletniego, a takŻe danych o jego karalnoĘci.
nie d"uŻszy niŻ 6 tygodni. W wyjątkowych przypadkach,
gdy istnieje duŻe prawdopodobieł
stwo zawarcia ugo- 3. Udost´pnienie mediatorowi informacji, o któ-
dy, sÄ…d moÅ»e termin ten przed"uÅ»yç na czas okreĘlony, rych mowa w ust. 1, nast´puje w obecnoĘci kierowni-
ka sekretariatu sÄ…du.
nie d"uŻszy niŻ 14 dni.
2. Termin, o którym mowa w ust. 1, biegnie od da- 4. Odpisy i kserokopie dokumentów, a takŻe notat-
ki z akt sprawy i post´powania mediacyjnego mediator
ty dor´czenia osobie godnej zaufania lub instytucji,
o której mowa w ż 3 ust. 1 lub 2, postanowienia o skie- przechowuje w sposób uniemoŻliwiający zapoznanie
si´ z nimi osobom postronnym i zwraca do sÄ…du ro-
rowaniu sprawy do post´powania mediacyjnego.
dzinnego wraz ze sprawozdaniem z przebiegu i wyni-
ż 10. W post´powaniu mediacyjnym uczestniczÄ…:
ków post´powania mediacyjnego.
nieletni, pokrzywdzony oraz rodzice lub opiekun nielet-
ż 17. 1. Po przeprowadzeniu post´powania media-
niego, a jeŻeli pokrzywdzonym jest ma"oletni  takŻe
cyjnego mediator sporzÄ…dza pisemne sprawozdanie,
jego rodzice lub opiekun, zwani dalej  uczestnikami .
które przedstawia sądowi rodzinnemu.
ż 11. Post´powanie mediacyjne przeprowadza si´ za
2. Sprawozdanie powinno zawieraç:
zgodÄ… wszystkich uczestników. Zgoda ta moÅ»e byç cof-
ni´ta w kaÅ»dym stadium post´powania mediacyjnego.
1) sygnatur´ sprawy, nazwisko, imi´ i adres osoby
godnej zaufania lub instytucji przeprowadzajÄ…cej
ż 12. Post´powanie mediacyjne prowadzi si´
post´powanie mediacyjne,
w sposób poufny, uniemoŻliwiający osobom postron-
2) informacje o liczbie, terminach i miejscach spotkał

nym dost´p do informacji uzyskanych w jego toku. Od-
indywidualnych oraz wspólnych, a takŻe wskazanie
stÄ…pienie od poufnoĘci post´powania mediacyjnego
osób biorących w nich udzia",
jest moŻliwe wy"ącznie za zgodą wszystkich uczestni-
3) informacj´ o wynikach post´powania mediacyjne-
ków.
go.
ż 13. Post´powania mediacyjnego nie przeprowa-
dza si´ w lokalu zajmowanym przez uczestników lub 3. Sprawozdanie nie moÅ»e ujawniaç przebiegu spo-
ich rodziny, niezaleŻnie od przeznaczenia tego lokalu tkał
ani teÅ» zawieraç ocen zachowania uczestników
oraz tytu"u prawnego do jego zajmowania, ani w bu- w ich trakcie oraz treĘci ich oĘwiadczeł
, chyba Że
dynku sądu. uczestnik wyraęnie wniesie o ujawnienie tych danych
odnoĘnie do jego osoby.
ż 14. Po skierowaniu sprawy do post´powania me-
diacyjnego mediator:
4. W razie zawarcia ugody za"Ä…cza si´ jÄ… do spra-
wozdania.
1) zapoznaje si´ z informacjami zawartymi w aktach
sprawy,
ż 18. Rozporządzenie wchodzi w Życie po up"ywie
2) nawiÄ…zuje kontakt z uczestnikami i odbiera od nich
14 dni od dnia og"oszenia.
zgod´ na udzia" w post´powaniu mediacyjnym,
3) przeprowadza z uczestnikami spotkania indywidu-
alne, informujÄ…c o istocie i zasadach post´powania Minister SprawiedliwoĘci: L. KaczyÅ‚
ski
Dziennik Ustaw Nr 56  3847  Poz. 591
Za"ącznik do rozporządzenia Ministra SprawiedliwoĘci
z dnia 18 maja 2001 r. (poz. 591)
STANDARDY SZKOLENIA MEDIATORÓW
I. Zakres tematów, które powinny byç obj´te szkole- 3. Trening umiej´tnoĘci mediacyjnych w za-
niem: kresie:
 prowadzenia wst´pnych spotkaÅ‚
ze stronami
1. Prawne i organizacyjne aspekty funkcjonowa-
oraz opanowania wypowiedzi otwierajÄ…cych
nia procedur mediacyjnych mi´dzy poszko-
mediacj´,
dowanym a sprawcÄ… czynu zabronionego:
 dokonania analizy i diagnozy konfliktu obj´tego
mediacjÄ…,
 podstawy prawne zastosowania procedur me-
diacyjnych w sprawach nieletnich z elementami
 prowadzenia sesji mediacyjnych i spotkał
na
wiedzy o mediacji w post´powaniu karnym,
osobnoĘci z uczestnikami post´powania media-
cyjnego (opanowania technik mediacyjnych),
 szczegó"owe omówienie zasad prowadzenia po-
 komunikowania si´ z uczestnikami w sposób
st´powania mediacyjnego,
umoŻliwiający zrozumienie problemu (aktywne
 prawa i obowiÄ…zki mediatora,
s"uchanie, zadawanie pytał
),
 zagadnienia etyki zawodowej mediatorów,
 pomocy w doprowadzeniu do satysfakcjonujÄ…-
cej obie strony ugody,
 zagadnienia praktyczne zwiÄ…zane z organizacjÄ…
 opanowania terminologii umoŻliwiającej wspó"-
post´powania mediacyjnego,
prac´ i wymian´ doĘwiadczeÅ‚
z innymi media-
 zasady wspó"pracy z organami wymiaru spra-
torami.
wiedliwoĘci,
 prowadzenie dokumentacji,
II. Wymagania dotyczące instytucji i osób prowadzą-
cych szkolenie:
 mi´dzynarodowe standardy post´powania me-
diacyjnego.
1. Kwalifikacje osób prowadzących szkolenie:
 wykszta"cenie wyŻsze oraz minimum dwuletnia
praktyka mediacyjna,
2. Psychologiczne mechanizmy powstawania,
eskalacji i rozwiązywania konfliktów:  doĘwiadczenie dydaktyczne w prowadzeniu za-
j´ç i treningów w zakresie rozwiÄ…zywania kon-
 wybrane zagadnienia z psychologii spo"ecznej,
fliktów,
w szczególnoĘci w zakresie praktycznego zasto-
 znajomoĘç i akceptacja zasad etyki zawodowej
sowania wiedzy psychologicznej o mechani-
mediatora.
zmach powstawania, eskalacji i rozwiÄ…zywania
konfliktów,
2. Wymogi w zakresie organizacji szkolenia:
 procedury rozwiązywania konfliktów (negocja-  opracowanie szczegó"owego programu szkole-
cje, mediacje, arbitraŻ, sąd)  podobieł
stwa nia wraz z kosztorysem oraz okreĘleniem wyso-
i róŻnice, koĘci op"aty za uczestnictwo,
 przeprowadzanie w toku szkolenia sprawdzia-
 stosowanie procedur mediacyjnych w Polsce
nów wiedzy z poszczególnych dziedzin obj´tych
i na Ęwiecie (spory zbiorowe, konflikty w spo-
szkoleniem oraz ewidencjonowanie obecnoĘci
"ecznoĘciach lokalnych, konflikty sąsiedzkie, ro-
uczestników,
dzinne, spory sÄ…dowe),
 wydawanie zaĘwiadczeł
o ukoł
czeniu kursu
 róŻne modele mediacji pokrzywdzony sprawca,
okreĘlajÄ…cych jego zakres, liczb´ godzin, wyniki
 wiedza o procesie mediacji (specyfika roli me-
poszczególnych sprawdzianów i osoby prowa-
diatora, etapy mediacji, rola satysfakcji meryto- dzÄ…ce oraz opiniujÄ…ce przydatnoĘç uczestnika do
rycznej, psychologicznej i proceduralnej). pe"nienia funkcji mediatora.