Jezyk polski_Druk 11/5/07 12:29 Page 26
26 Chc� mie� przyjaciela
Chc� mie� przyjaciela
Prezentujemy Pał
stwu tekst Chc� mie� przyjaciela Danuty Wawi"ow, który umieĘciliĘmy w II wydaniu zmie-
nionego podr�cznika do klasy 4. Jutro pójd� w Ęwiat Hanny Dobrowolskiej, zast�pując nim
opowiadanie Ewy Letki Jutro znów pójd� w Ęwiat.
Zamieszczamy takŻe towarzyszące tekstowi polecenia, jak równieŻ nowy scenariusz lekcji do przedstawio-
nego opowiadania.
Zarówno opowiadanie Chc� mie� przyjaciela, jak i scenariusz lekcji, b�dą dla Pał
stwa dost�pne takŻe w cz�-
Ęci otwartej internetowego Klubu Nauczycieli J�zyka Polskiego.
Danuta Wawi"ow
Chc� mie� przyjaciela na spacer. Kasia by"a mamą, Dominika schowa"a g"ow� w piasek. To znaczy,
tatą, a Julka sąsiadką. Potem posz"y wcale tego nie chcia"a, ale tak wysz"o.
W piątek Julka obudzi"a si� jakaĘ smut- z Petronelą do doktora. Kasia by"a pa- Kiedy si� podnios"a, wypluwając piasek
na. AŻ do obiadu nie chcia"a si� bawi� nią doktor, Dominika piel�gniarką, i wytrząsając go z nosa i uszu, zamiast
ani rysowa�, ani biega� z Ciapkiem, a Julka sprzątaczką. Potem posz"y z Pe- pa"acu by" dó", a przy piaskownicy sta"
tylko sta"a przy oknie i myĘla"a. A przy tronelą do teatru i Kasia by"a tancerką, wstr�tny DuŻy Grzesiek ze swoją
obiedzie powiedzia"a do mamy: Dominika piosenkarką, a Julka nikim. wstr�tną procą i rechota" na ca"y g"os,
wywalając w jej stron� swój duŻy j�zyk.
 Wam to dobrze! Ty masz tat�, tata  Ja si� tak nie bawi�!  powiedzia"a  Krowa ma d"uŻszy, a si� nie chwali!
ciebie, Wojtek ma Ciapka, Ciapek ma Julka.  Mia"yĘcie by� moimi przyja-  chcia"a powiedzie� Julka, ale si� roz-
Wojtka, a ja? Nic! ció"kami! Jak tak, to sobie pójd� myĘli"a. Z DuŻym GrzeĘkiem nie by"o
 Masz mnie i tat�, Wojtka i Ciapka  razem z Petronelą! Żartów, wiedzieli o tym wszyscy na
powiedzia"a mama.  To ma"o?  A weę sobie t� swoją pokrak�!  podwórku. Wi�c zamkn�"a oczy,
 Ma"o!  potrząsn�"a g"ową Julka.  Dominika rzuci"a Petronel� daleko na otworzy"a usta i juŻ mia"a rozp"aka�
Ja chc� mie� przyjaciela! dróŻk�.  Mam sto razy "adniejszą si� tak g"oĘno, Żeby us"yszeli ją: mama
I nie czekając na deser, chociaŻ mia"a w domu! w domu, tata w pracy i nawet babcia
by� szarlotka z kremem, posz"a na po-  I te swoje irysy!  doda"a Kasia i rzu- w Krakowie, kiedy nagle us"ysza"a g"o-
dwórko. ci"a na ziemi� torebk� po cukierkach. Ęne  �up! , a potem  Ciach! , a po-
 Wcale nie by"y dobre! tem  �ubudu! O rany! Zamkn�"a wi�c
Na podwórku by"o prawie pusto. Tylko  Fora ze dwora!  zawo"a"y obie. szybko usta, otworzy"a oczy i zobaczy-
na "awce siedzia"a Ania, z którą nikt si� Julka pokaza"a im j�zyk, posz"a do "a, Że po GrzeĘku nie zosta"o nawet Ęla-
nigdy nie bawi", a na trzepaku wisia"y piaskownicy i zacz�"a grzeba� paty- du, a przed piaskownicą na wspania-
g"owami do do"u Kasia i Dominika. kiem w piasku. "ym odrapanym rowerze siedzi Rudy
Julka podesz"a do nich i powiedzia"a: Miko"aj i r�kawem wspania"ej kurtki
 Wstr�tne dziewczyny! Nie chcą si� ze wyciera wspania"y podrapany nos.
 CzeĘ�! Chcecie by� moimi przyjació"- mną przyjaęni�. Dlaczego? Wezm�
kami? i uciekn� do Afryki!  myĘla"a.  Kupi�  JeĘli ci� kiedyĘ zaczepi  powiedzia"
 Ja nie  powiedzia"a Kasia.  Ja jestem sobie ma"pk� i wszyscy b�dą mi Miko"aj  to mnie zawo"aj! Zrobi� go
przyjació"ką Dominiki. zazdroĘci�! na szaro w malinowe ciapki!
 Ja teŻ nie  powiedzia"a Dominika.   Masz, to twoje  rozleg" si� z ty"u ci-  Dobra!  obieca"a Julka.  Chcesz
Ja jestem przyjació"ką Kasi. Chyba chy g"osik. Ko"o piaskownicy sta"a by� moim przyjacielem?
Że& Że coĘ nam przyniesiesz! Ania, z którą nikt nigdy nie chcia" si� Miko"aj zastanowi" si� i powiedzia":
 Co?  spyta"a Julka. bawi�. Julka wzi�"a od niej Petronel�  Czemu nie.
 Lalk�  odpowiedzia"a Kasia.  Taką i ubranka i rzuci"a ko"o siebie na ziemi�.  I b�dziesz si� mną bawi"?
z d"ugimi w"osami. Ania posta"a jeszcze chwil� i odesz"a.  Czemu nie.
 I wózek dla lalki  doda"a Dominika.  I powozisz mnie na rowerze?
 I ubranka.  Jak przyjad� z Afryki z moją przyja-  Czemu nie. Wsiadaj.
 I wtedy b�dziecie si� ze mną bawi�? ció"ką ma"pką  myĘla"a Julka  to zbu- Przejechali si� dwa razy dooko"a pia-
 ucieszy"a si� Julka.  To juŻ id�! duj� dla nas pi�kny pa"ac  i zbudowa- skownicy, jeden raz dooko"a trzepaka
"a z piasku pa"ac  i posadz� dooko"a i dwa razy dooko"a Ęmietnika.
Pobieg"a do domu, wzi�"a wózek z Pe- niego pi�kny ogród z trawy i mleczy  Miko"aj w"aĘnie chcia" pokaza� Julce,
tronelą i ubrankami, a na wszelki wy- i b�dziemy tam mieszka�, i wszyscy jak si� jedzie bez trzymanki z nogami
padek irysy mi�towe. Kasia i Dominika b�dą nam zazdroĘci�! na kierownicy, kiedy z okna na pierw-
juŻ czeka"y przed drzwiami. Zacz�"a si�  Fiuu!  gwizdn�"o jej coĘ nagle nad szym pi�trze wychyli"a si� g"owa
zabawa. Najpierw posz"y z Petronelą uchem i Julka ze strachu jak struĘ DuŻego GrzeĘka i rozleg" si� wrzask:
Jezyk polski_Druk 11/5/07 12:29 Page 27
Biuletyn Klubu Nauczyciela. JóZYK POLSKI 27
 Rudy do budy! Rudy oŻeni" si�  Masz, przy"óŻ sobie babk�  us"y- brzydkie imi�: Ania, bania, proszek
z Julką! MąŻ i Żona, mąŻ i Żona, mąŻ sza"a nagle.  Od razu krew ci prze- do prania&
i Żona, bez ogona! stanie lecie�.  A mnie si� podoba: Anka  sasanka
Od razu w oknie na trzecim pi�trze To Ania, z którą nikt nie chcia" si� ba-  krakowianka!
pokaza"a si� jeszcze jedna g"owa, wi�, sta"a przed nią i podawa"a jej jakiĘ Ania uĘmiechn�"a si�.
a na piątym pi�trze jeszcze jedna, listek.  Mam gum� z motylkiem. Chcesz
a na parterze aŻ trzy.  Odczep si� ode mnie, s"yszysz?!  po"ow�?
Uszy Miko"aja zrobi"y si� czerwone wrzasn�"a Julka.  Czego za mną  Aha. Tylko chodęmy na trzepak.
jak lizaki. "azisz! Najlepiej jest Żu� gum� na trzepaku.
 Zejdę z roweru  powiedzia" cicho Ania skuli"a si� i powoli, ze spuszczoną
do Julki.  Musz� poprawi� "ał
cuch. g"ową odesz"a. Usiad"y na trzepaku, macha"y nogami
Julka zesz"a, a Miko"aj nacisną" peda"y  Poczekaj!  zawo"a"a za nią Julka.  i Żu"y gum�. Potem puszcza"y z gumy
i w jednej chwili znikną" z podwórka, Ja tylko tak powiedzia"am! balony  Julka wi�ksze, a Ania mniej-
jakby go tu nigdy nie by"o, ani jego Wsta"a i kulejąc podesz"a do Ani. sze. Potem pobieg"y na huĘtawk�
roweru, ani piegów, ani czerwonych  Dlaczego w"aĘciwie nikt si� z tobą i huĘta"y si�  Ania wyŻej, a Julka
uszu. nigdy nie bawi?  zapyta"a. niŻej. Potem gra"y w klasy i rzuca"y
 Miko"aj! Miko"aj!  zawo"a"a Julka  Nie wiem  westchn�"a Ania.  MoŻe patykami  Julka daleko, a Ania
i spróbowa"a go dogoni�, ale czy moŻ- dlatego, Że nosz� okulary. blisko. A potem umówi"y si� na jutro
na kogoĘ dogoni� w drewniakach?  Agata teŻ nosi. i posz"y do domu.
Upad"a tylko i st"uk"a sobie kolano.  To moŻe dlatego, Że nie umiem gra�
Siedzia"a wi�c na ziemi, liza"a kolano w gumy. Zawsze mi si� nogi plączą. I nast�pnego dnia, w sobot�, Julka
i myĘla"a, Że najbardziej chcia"aby  JoaĘce teŻ si� plączą. obudzi"a si� weso"a.
zachorowa� na Ęwink� i umrze�.  No to moŻe dlatego, Że mam
1. Podziel opowiadanie na trzy cz�Ęci. 4. Która sytuacja zakoł
czy"a si� po- 7. Napisz, jak sp�dzasz czas ze swoim
Opowiedz o kolejnych próbach myĘlnie? Jak sądzisz, dlaczego? przyjacielem. Przydatne przys"owia
znalezienia przyjaciela przez Julk�. WskaŻ fragment, który ukazuje o przyjaęni:
2. Jakie cechy charakteru: przemian� g"ównej bohaterki.
" Kasi i Dominiki, 5. Ponownie odegrajcie dwie pierwsze
Nie ten przyjaciel, co ci� chwali, ale ten,
" Miko"aja, scenki. Zmieł
cie je w taki sposób,
co ci prawd� mówi.
" Ani, aby zakoł
czy"y si� nawiązaniem
" Julki, przyjaęni przez bohaterów.
Jak kto ceni przyjació", tak cenią go
utrudnia"y im nawiązanie przyjaęni? 6. Jak sobie wyobraŻasz prawdziwego
przyjaciele.
3. Na podstawie podzia"u tekstu do- przyjaciela? Odpowiedz, korzystając
konanego w �wiczeniu 1. kolejno z Banku przyjacielskich s"ówek (Pod-
Gdzie przyjaęł
, tam rado�.
odegrajcie trzy krótkie scenki. r�cznik Jutro pójd� w Ęwiat kl. IV)
Metody pracy:
mapa mentalna, dyskusja, indywidualna,
P jak przyjaęł
!
burza mózgów, komiks, zbiorowa.
Ewa Mazur
Pomoce:
Scenariusz lekcji dla klasy 4. do opowiadania Podr�cznik Jutro pójd� w Ęwiat, kl. 4, arkusze bia"ego
Danuty Wawi"ow Chc� mie� przyjaciela. lub szarego papieru, flamastry, kredki, samoprzylepne kar-
teczki, bia"e karteczki, propozycje przys"ów przygotowane
Czas zaj��: 2 godz. lekcyjne. przez nauczyciela i zaproponowane w podr�czniku.
Cele
Uczeł
: Przygotowanie:
potrafi pracowa� z tekstem, wyodr�bnia� w nim cz�Ęci, Uczniowie mają za zadanie przeczyta� w domu opowiada-
wyszukiwa� i nazywa� uczucia oraz zachowania postaci. nie Danuty Wawi"ow Chc� mie� przyjaciela i zastanowi� si�
umie oceni� post�powanie, zachowanie bohaterów, nad jego tematem.
poda� argumenty uzasadniające w"asne zdanie.
potrafi zgodnie i efektywnie pracowa� w grupie. Przebieg lekcji:
wie jaka jest róŻnica miedzy prawdziwą a fa"szywą 1. Nauczyciel prosi uczniów o luęne refleksje po lekturze
przyjaęnią, potrafi poda� w"asną definicj� przyjaęni. opowiadania.
www.wsip.com.pl
Jezyk polski_Druk 11/5/07 12:29 Page 28
28 Chc� mie� przyjaciela
2. Zgodnie z poleceniem 1. pod tekstem uczniowie mają 9. Nauczyciel prosi o sformu"owanie pisemnych odpowie-
wyodr�bni� i nada� nazwy poszczególnym cz�Ęciom dzi kolejno na trzy pytania:
opowiadania, np. Dlaczego Julka chcia"a zaprzyjaęni� si� z Kasią, Domi-
Rozmowa Julki z mamą o przyjaęni. niką i Miko"ajem?
Próba zbliŻenia si� do zaprzyjaęnionych dziewczynek (Uwaga! Nauczyciel najpierw prosi o sformu"owanie
 Kasi i Dominiki. odpowiedzi na pierwsze pytanie, nast�pnie zapisuje
Krótka zabawa z Miko"ajem. na tablicy drugie, póęniej trzecie).
Ni� porozumienia z Anią. Dlaczego Julka nie myĘla"a na początku o Ani jako
dobrej kandydatce na przyjació"k�?
3. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie: Które cz�Ęci opo- Czy wed"ug Ciebie Julka i Ania mają szans� sta� si�
wiadania opisują próby znalezienia przyjaęni przez Julk� prawdziwymi przyjació"kami? Uzasadnij swą odpo-
przyjaęni? Proponowana odpowiedę  cz�Ę� II, III i IV. wiedę.
(nauczyciel prosi, by uczniowie zapisali je pe"nymi zda-
4. Nauczyciel proponuje podzia" klasy na 3 grupy, przy- niami, podając przynajmniej jeden argument)
dziela grupom scenki (II, III, IV wyodr�bnioną cz�Ę�
opowiadania) obrazujące relacje mi�dzy: 10. Uczniowie odczytują swoje refleksje, mogą je równieŻ
Julką a Dominiką i Kasią, wzajemnie komentowa�, ale bez krytyki. Nauczyciel
Julką a Miko"ajem, zwraca uwag�, by rozpoczynali swe wypowiedzi od
Julką a Anią. s"ów: moim zdaniem, sadz�, Że, uwaŻam, Że.
5. Uczniowie mają w grupach, na uprzednio przygotowa- 11. Odpowiedzi na pytania mogą pos"uŻy� jako wst�p do
nych arkuszach szarego lub bia"ego papieru, zaprojek- dyskusji na temat prawdziwej i fa"szywej przyjaęni.
towa� i wykona� komiks, który w kolejnych scenach Nauczyciel moŻe sprowokowa� uczniów do rozwaŻał

szczegó"owo przedstawi sytuacj� z danej cz�Ęci tekstu. nad istotą przyjaęni  czym si� ona charakteryzuje, po
Charakter i zachowanie portretowanych postaci ucznio- czym moŻna ją pozna�. Zwraca uczniom uwag�, by
wie mogą odda� wy"ącznie mimiką i gestem, bez chmu- zastanowili si� nad róŻnicą mi�dzy znajomoĘcią, kole-
rek z dialogami. Żeł
stwem i przyjaęnią.
6. Uczniowie zawieszają plakaty na Ęcianie. 12. Nauczyciel rozdaje uczniom przygotowane wczeĘniej
karteczki, na których zapisane są przys"owia dotyczą-
7. Nauczyciel prosi, aby uczniowie skoncentrowali si� na ce przyjaęni. Uczniowie swe przemyĘlenia na temat
uczuciach i zachowaniu przedstawionych na obrazkach przyjaęni zapisują kolejno na tablicy i w zeszytach
dzieci, a ich nazwy wyraŻone rzeczownikami zapisy- w postaci mapy mentalnej:
wali na samoprzylepnych karteczkach i w odpowied-
nich miejscach przyklejali na plakatach. PRZYJAŁĄ
Propozycje: Propozycje przys"ów:
Julka  t�sknota, nadzieja, pragnienie kontaktu, Nie ten przyjaciel, co ci� chwali, ale ten, co ci prawd�
samotnoĘ�, wraŻliwoĘ�. mówi.
Kasia, Dominika  oboj�tnoĘ�, niedost�pnoĘ�, nuda, Jak kto ceni przyjació", tak cenią go przyjaciele.
szyderstwo. Gdzie przyjaęł
, tam rado�.
Miko"aj  niesta"oĘ�, wstydliwoĘ�. Prawdziwych przyjació" poznajemy w biedzie.
Ania  wraŻliwoĘ�, nieĘmia"oĘ�, subtelnoĘ�, poczucie Trzeba wielu lat, by znaleę� przyjaciela, wystarczy
samotnoĘci. chwila by go straci�.
MoŻesz zgromadzi� przeróŻne skarby, ale najcenniej-
8. Nauczyciel proponuje, by na mapie mentalnej ucznio- szym jest prawdziwy przyjaciel.
wie okreĘlili stosunek, jaki do Julki mieli poszczególni Przyjaciele  jedna dusza w dwóch cia"ach.
bohaterowie opowiadania Danuty Wawi"ow. Zwyci�zca ma wielu przyjació"  zwyci�Żony prawdziwych.
Najlepszą wagą do mierzenia przyjaęni jest nieszcz�Ęcie.
Dominika, Kasia
D
o
m
i
n
i
k
a
,
K
a
s
i
a
Miko"aj
M
i
k
o
"
a
j
(chwilowe
(ch�� zabawy)
13. Praca domowa:
zainteresowanie,
Uczniowie mają przygotowa� materia"y na gazetk�
rozrywka)
Ęcienną pt. Przyjacielski kącik, mogą umieĘci� tam
opisy swych przyjació", w"asnor�cznie wykonane ilu-
Julka stracje, portrety, zdj�cia, do"ączy� maskotki i pa-
J
u
l
k
a
miątki.
Nauczyciel og"asza konkurs na plakat reklamujący
prawdziwą przyjaęł
; format A1, dowolna technika
mama Ania
m
a
m
a
A
n
i
a
wykonania; konkurs moŻe zosta� rozstrzygni�ty
(troska, czu"o�) (uwaga, sympatia)
podczas najbliŻszej klasowej uroczystoĘci np. andrzejek.
Materia"y do kserowania