Modlitwa różańcowa w obozie koncentracyjnym
PiÄ…tek, 01 Maj 2009 18:55
Ze zbiorów jasnogórskich
Dla uczczenia jubileuszu Pontyfikatu polskiego Papieża rzymski Ośrodek Dokumentacji i
Pontyfikatu Jana Pawła II zorganizował wystawę wędrującą po kilku polskich miastach
wystawę darów, które Ojciec Święty otrzymał w ciągu dotychczasowej służby Kościołowi. Dary
(w wyborze) pochodzą z różnych krajów (na wystawie, w większości z Polski), zróżnicowane w
formie i w treści są odbiciem całego Pontyfikatu. Dlatego też tytuł wystawy brzmi: Pontyfikat
przełomu tysiąclecia. 25 lat Jana Pawła II na stolicy św. Piotra .
Na wystawie prezentowane są obiekty z dziedziny malarstwa, rzezby, modelarstwa, są także
tkaniny i dokumenty archiwalne. Jeśli chodzi o zasadnicze tematy, to można tu wyróżnić grupę
przedmiotów bezpośrednio związanych z osobą Ojca Świętego tzw. papalia, przedmioty
zwiÄ…zane z dziejami Polski pamiÄ…tki narodowe i dokumenty polskiej martyrologii oraz
przedmioty upamiętniające papieskie podróże do Ojczyzny i innych krajów.
Niecodzienne różańce
Wśród ponad 400 eksponatów prezentowanych na wystawie wyróżnia się, pochodząca od
różnych ofiarodawców, grupa różańców, na które zwracam szczególną uwagę w związku z
przeżywanym niedawno Rokiem Różańca Świętego oraz trwającym jeszcze miesiącem
różańcowym. W grupie tej znajduje się różaniec od dzieci z Kościerzyny na Pomorzu, które,
ofiarowując Ojcu Świętemu dar modlitwy, uwieczniły się przez umieszczenie swoich fotografii w
paciorkach różańcowych. Jest tu różaniec z soli, pochodzący od pracującej młodzieży z
południowej Polski; różaniec od harcerzy; różaniec z Węgier, a także różaniec od młodzieży
akademickiej z Holandii, na którego łącznikach widnieje wizerunek Matki Boskiej
Częstochowskiej.
Z modlitwą różańcową związany jest też pewien dokument (wystawiony w gablocie), o którym
pragnę tu opowiedzieć.
Jest to dar ofiarowany Ojcu Świętemu podczas jego II pielgrzymki do Ojczyzny w 1983 r. przez
byłych więzniów obozu koncentracyjnego w Gusen (Austria). Obóz w Gusen związany był z
1 / 5
Modlitwa różańcowa w obozie koncentracyjnym
PiÄ…tek, 01 Maj 2009 18:55
wielkim obozem w Mauthausen (jego podobóz). Założony został w celu wyniszczenia polskich
patriotów, głównie inteligencji, przez wyczerpującą pracę w kamieniołomach. Zamordowano w
nim 27 tys. Polaków na 34 tys. uwięzionych. Na metalowej okładce dokumentu (zawierającej
kilka kartek rękopisu) znajduje się obozowy znak: litera P na czerwonym trójkącie, a nad nim
czarna kostka do gry. Niżej napis: Żywy Różaniec 1939-1945. W dokumencie zawarta jest
opowieść o tym, jak modlitwa różańcowa w czasach ogromnego cierpienia w obozie
koncentracyjnym podtrzymywała więzniów, będąc dla nich zródłem mocy i nadziei na
przetrwanie. Autorzy dokumentu (Wacław Milke i inni) wspominają, że u początku modlitwy
różańcowej w obozie stanęło wydarzenie, które wstrząsnęło całym obozem: bestialska śmierć
księdza modlącego się na różańcu. Zapis w dokumencie tak o tym mówi: Pewnego
pazdziernikowego dnia 1940 r. jeden z więzniów, ksiądz katolicki, skrycie odmawiał Różaniec
(prawdopodobnie otrzymany od kolegów zatrudnionych w magazynach odzieżowych). Religijne
praktyki były surowo zabronione przez władze obozowe. Ksiądz ten został schwytany podczas
modlitwy przez esesmana, który więznia pobił i rozkazał mu wyrzucić różaniec. Więzień
ucałował krzyżyk i nadal kurczowo trzymał różaniec w ręku. Odmowa wykonania polecenia
doprowadziła esesmana do szału, wyrwał więzniowi różaniec i zaczął go wściekle bić i kopać, a
następnie zmusił do zjedzenia różańca. Pobity, zalany krwią na wpół przytomny więzień połykał
ziarenka różańca przy akompaniamencie szyderczych i ordynarnych śmiechów zebranych
esesmanów, dalej bity. Zmarł .
W dokumencie czytamy: Wiadomość o tym wydarzeniu błyskawicznie rozeszła się wśród
więzniów, wywołując powszechną odrazę i oburzenie nie tylko wśród więzniów katolików, ale
także innych wyznań i niewierzących. Profanacja różańca i męczeństwo współwięznia
spowodowały, że modlitwę różańcową zaczęto odmawiać w obozie, na razie w niewielkich, a
potem w coraz liczniejszych grupach .
O znaczeniu modlitwy różańcowej zapisano w cytowanym dokumencie: W beznadziejnych
warunkach eksterminacji więzniów modlitwa do Matki Bożej przynosiła ulgę, dodawała otuchy i
wiary w przetrwanie, a jednocześnie była jedną z form ruchu oporu, stała się silnym ogniwem
łączącym umęczonych i głodnych więzniów różnych wyznań, a nawet niewierzących.
W wieczór wigilijny 1941 r. piętnastoosobowa grupa bliskich sobie kolegów, między innymi Piotr
Naruszewicz, Stefan Nawiada, Wacław Milke, Mieczysław Paszkiewicz, Alojzy Waluś i inni,
utworzyÅ‚a «Å»ywy Różaniec, każdy z uczestników zobowiÄ…zaÅ‚ siÄ™ odmawiać codziennie jednÄ…
dziesiątkę różańca i zachęcać do odmawiania różańca innych kolegów. Ta forma modlitwy
złączyła tych kolegów jeszcze silniej i dodawała wewnętrznej mocy i nadziei na przetrwanie .
Żywy różaniec
2 / 5
Modlitwa różańcowa w obozie koncentracyjnym
PiÄ…tek, 01 Maj 2009 18:55
2 lutego 1942 r. więzniowie zorganizowali w obozie potajemnie koncert, na którym śpiewano
pieśni religijne i patriotyczne, recytowano poezję polskich poetów. Na tej uroczystości zebrała
siÄ™ pokazna liczba wiÄ™zniów należących do kół «Å»ywego RóżaÅ„ca. Oni też dokonali aktu
zawierzenia całego obozu w Gusen Matce Najświętszej. Wyrazem tego było opasanie całego
obozu paciorkami różańca, które rozrzucili wzdłuż drutów kolczastych (pod napięciem
elektrycznym) otaczających obóz. Różaniec otrzymali od więznia pracującego w magazynie
odzieżowym. Świadomość ta napisali więzniowie w omawianym tu dokumencie napawała
wiarą, że opieka Matki Najświętszej ustrzeże od nieszczęść i zagłady oraz dodawała ufności, iż
przy Jej pomocy przeżycie tego ciężkiego obozu stanie się możliwe. Ta silna wiara w
przetrwanie zrodziła wśród członków Żywego Różańca myśl, aby po powrocie do kraju złożyć
Matce Najświętszej na Jasnej Górze w Częstochowie wotum dziękczynne .
Więzniowie postanowili wówczas zrobić różaniec, który byłby symbolem ich modlitwy i nadziei.
Pierwszą część radosną Różańca wykonano w połowie 1943 r. z granitu, z kamienia, który w
trudzie i w pocie umęczeni więzniowie nosili na swych plecach. Kostki granitowe w ilości 59
sztuk, wielkości 1 cm3 każda, wykonali więzniowie Hiszpanie (...). Każda kostka posiadała
wywiercony otwór, w którym złożono prochy zamordowanych i spalonych w krematorium
więzniów. Następnie kostki te zagipsowano i pomalowano na czarny kolor z białymi kropkami
od 1 do 6 imitującymi kostki do gry. Wykonanie kostek odbyło się w wielkiej tajemnicy .
Wszystkie kostki zostały rozdzielone wśród więzniów.
Drugą część Różańca bolesną, wykonano w podobny sposób z kawałka drewna odłamanego
z obozowej szubienicy. Została ona wykonana dla uczczenia śmierci 17-letniego chłopca, który
(przywieziony do obozu wraz ze swym bratem) został rozstrzelany w bestialski sposób. W
drewnianych kostkach różańcowych również umieszczono prochy więzniów spalonych w
krematorium.
Trzecią część Różańca chwalebną zrobiono z plastikowej szyby zestrzelonego przez
hitlerowców w 1944 r. amerykańskiego samolotu, którego załogę wymordowano w okrutny
sposób. Paciorki różańcowe urny z prochami pomordowanych w formie czarnych kostek do
gry jak z poprzednich części, również rozdzielono wśród więzniów.
Na Jasną Górę
3 / 5
Modlitwa różańcowa w obozie koncentracyjnym
PiÄ…tek, 01 Maj 2009 18:55
5 maja 1945 r. obóz w Gusen został oswobodzony przez żołnierzy amerykańskich. Wierni
złożonym w obozie koncentracyjnym ślubom, byli więzniowie w Gusen, którzy powrócili do
kraju, udali się w dziękczynnej pielgrzymce na Jasną Górę, do stóp Tej, która przez wszystkie
lata nocy wojennej była ich mocą i nadzieją. Zebrali też ocalone kostki różańcowe i z nich
wykonali różańce. W dokumencie zapisano:
Organizatorem wykonania i przekazania różańca na Jasną Górę w Częstochowie był długoletni
więzień obozu Gusen, jeden z pierwszych współorganizatorów Wacław Milke z Płocka.
Ziarna różańca wykonane zostały ze srebra, w których umieszczono kostki urny. Wykonawcą
różańca był Bronisław Piotrowski z Płocka. Uroczyste złożenie różańca-wotum nastąpiło w
sierpniu 1960 r. podczas Mszy św. celebrowanej przez byłego więznia Gusen ks. Antoniego
Jezierskiego, w obecności byłych więzniów uczestników Żywego Różańca . Ofiarowany na
Jasną Górę różaniec znajduje się obecnie w Kaplicy Pamięci Narodu (usytuowanej na wałach
nad wieczernikiem) w sąsiedztwie różnych wotów i pamiątek związanych z martyrologią
Polaków podczas II wojny światowej.
Druga część Różańca bolesna (z drewnianymi kostkami) została wykonana w 1979 r. przez
plastyczkę Annę Grocholską z Warszawy. Ofiarowano ją do akademickiego kościoła św. Anny
w Warszawie z intencją przekazania studiującej młodzieży miłości do maryjnej modlitwy
różańcowej. Przekazanie miało miejsce w czasie uroczystej Mszy św. celebrowanej przez bp.
Zbigniewa Kraszewskiego w asyście kilku księży byłych więzniów obozu koncentracyjnego.
Uczestniczyli w niej także inni więzniowie z Gusen. Od tamtej chwili w kościele św. Anny
uczestnicy nabożeństwa różańcowego modlą się na tym różańcu-wotum.
Trzecia część Różańca chwalebna (z kostkami plastykowymi) z oprawą wykonaną również
przez Annę Grocholską została przekazana do wrocławskiej katedry w pazdzierniku 1980 r.
podczas Mszy św., którą sprawował abp Henryk Gulbinowicz. Asystowali i uczestniczyli byli
więzniowie Gusen.
W dokumencie przekazanym Ojcu Świętemu więzniowie, których złączył Żywy Różaniec ,
zapisali, że w ten sposób, dziękują Bogu i Matce Najświętszej za życie i wolność, za to, że
mogli wrócić do Ojczyzny i dopełnić ślubu złożonego w ciężkich dniach obozowych cierpień.
4 / 5
Modlitwa różańcowa w obozie koncentracyjnym
PiÄ…tek, 01 Maj 2009 18:55
A opisując historię różańca-wotum, pragnęliby zapewne powtarzać wraz z Ojcem Świętym
modlitwę bł. Bartłomieja Longo:
O błogosławiony Różańcu Maryi,
słodki łańcuchu, który łączysz nas z Bogiem,
więzi miłości, która nas jednoczysz z aniołami,
wieżo ocalenia od napaści piekła (...)
Ostatnim akcentem naszych warg będzie Twoje słodkie Imię,
o Królowo Różańca, o Matko nasza droga. (...)
Pocieszycielko strapionych,
bądz wszędzie błogosławiona,
dziÅ› i zawsze, na ziemi i w niebie.
Helena Kupiszewska, Rzym
Tygodnik Niedzieli - Niedziela Ogólnopolska 43/2003
5 / 5
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Podstawy Modlitwy RóżańcowejDziecko żyje dzięki modlitwie różańcowejModlitwa różańcowaMoc modlitwy różańcowejŚwiadectwo o skuteczności modlitwy różańcowejMODLITWAPotrzebne mateiały do wykonania modlitewnikaModlitwa serca10 Modlitwa wieków10 [dzień 3] Modlitwa uciekinieraModlitwa o?atyfikację ks[1] Jewięcej podobnych podstron