Modele polityki społecznej -zestawienie
Model liberalny
Model motywacyjny
Model socjaldemokratyczny
i
W modelu tym jednostka jest w pierwszej kolejności odpowiedzialna za występowanie problemów tks
Jednostka jest podmiotem i przedmiotem samodzielnie realizowanej polityki społecznej. Jest w społecznych.
Powinna ona samodzielnie podejmować aktywność zmierzającą do W modelu tym zakłada się, iż spora część obywateli nie jest w stanie zapewnić sobie samodzielnie on
pierwszej kolejności odpowiedzialna zarówno za powstanie jak i rozwiązywanie problemów rozwiązywania własnych problemów, ale jako element społeczeństwa ma prawo do odpowiedniego poziomu dobrobytu i bezpieczeństwa socjalnego. Odpowiedzialność za dobrobyt d
społecznych. Problemy społeczne powinny być rozwiązywane poprzez konkurencję na wolnym rynku, wsparcia ze strony państwa. Jednostka nie ma dużej swobody w wyborze sposobu zaspokojenia i bezpieczeństwo socjalne obywateli ponosi przede wszystkim społeczeństwo, ponieważ je
przy pomocy rodziny i organizacji charytatywnych. Dopiero ewidentna utrata zdolności działania potrzeb, ponieważ jeżeli pracuje podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Rodzina i ani rodzina, ani rynek prywatny nie są w stanie zagwarantować każdemu zaspokojenie lao
przez jednostkę i rodzinę otwiera pole działania dla organizacji pozarządowych.
grupy sąsiedzkie stanowią jedynie uzupełnienie w sferze zabezpieczenia naglących, potrzeb na dostatecznym poziomie.
R
doraźnych potrzeb najbliższych.
Mechanizmy rynkowe nie dają gwarancji zaspokojenia przez wszystkich obywateli ważnych ze uk
Rynek prywatny jest jednym z dwóch naturalnych kanałów właściwego zaspokajania potrzeb W modelu tym dopuszcza się możliwość o wiele szerszej ingerencji państwa w sprawy socjalne niż w społecznego punktu widzenia potrzeb na pożądanym poziomie. W modelu tym wskazuje się na n
obywateli.
Wolny rynek uważany jest za najlepszy mechanizm gwarantujący modelu liberalnym. Programy socjalne powinny jednak jak najmniej zakłócać mechanizm niedoskonałości rynku tzw. negatywne efekty zewnętrzne jego funkcjonowania. Ponieważ ryla
sprawiedliwy, uzależniony od indywidualnego wysiłku podział dóbr. Poziom zaspokojenia funkcjonowania gospodarki rynkowej i w możliwie jak największy sposób służyć mechanizmy rynkowe ze swej strony nie są w stanie same zagwarantować oR
potrzeb zależy od indywidualnych starań i od osiągniętej na rynku wydajności.
rozwojowi gospodarczemu.
bezpieczeństwa socjalnego, stąd potrzebna jest korekta podziału dochodu narodowego przez państwo i jego aktywna polityka społeczna.
Skrajni liberałowie empiryczni, którzy uważają mechanizmy rynkowe za maksymalizujące ogólny dobrobyt, dopuszczają ograniczoną interwencję państwa w sprawy socjalne, jeżeli celem polityki społecznej będzie np. łagodzenie problemu ubóstwa. Państwo za pośrednictwem własnych a
służb socjalnych i zasiłków pomaga w ostateczności tym, który sami nie potrafią sobie tw
Państwo jest w tym modelu gwarantem bezpieczeństwa socjalnego obywateli. W procesie s
pomóc. państwo nawet jeśli interweniuje, zostawia zawsze dużo miejsca dla inicjatyw Odpowiedzialność za zaspokajanie podstawowych potrzeb obywateli przejmuje państwo ń
zaspokajania wszystkich ważnych potrzeb mechanizmy rynkowe muszą być zastąpione przez a
prywatnych, a często stymuluje ich rozwój i je wspomaga. Państwo stymuluje rynek zmuszając wszystkich obywateli pracujących do obowiązkowego uczestnictwa w p
planowane działania państwowe. Władze publiczne powinny stworzyć system gwarantujący każdemu la
prywatny zarówno pasywnie- poprzez gwarantowanie jedynie poziomu minimum, jak i ubezpieczeniach społecznych zorganizowanych i prowadzonych przez władze publiczne.
o
aktywnie poprzez subsydiowanie prywatnych programów, świadczeń i usług (np. w zaspokojenie jego ważnych potrzeb.
R
postaci ulg podatkowych). Polityka społeczna państwa ma charakter marginalny.
Istotnymi podmiotami świadczącymi usługi socjalne są podmioty niepaństwowe działające na zasadach non-profit oraz komercyjne.
Cel polityki społecznej
Zajmuje się ona przede wszystkim kształtowaniem motywacyjnych i równoważących stosunków społecznych, łagodząc różne zakłócenia i destrukcyjne nastroje. Celem są przede wszystkim W modelu tym preferuje się selektywne programy socjalne kierowane do grup społecznych o zdrowi i wykształceni pracownicy, a dopiero pośrednio i w drugiej kolejności zdrowi i W modelu tym polityka społeczna stanowi integralną instytucję w ramach danego społeczeństwa.
najniższych dochodach, a jednocześnie promuje się samozaradność obywateli. Polityka społeczna wykształceni obywatele –stąd duże znaczenie przypisywane technice ubezpieczeniowej, Sprzyja ona rozwojowi gospodarki i jest wręcz niezbędna dla jej prawidłowego rozwoju. Celem są może wkroczyć jedynie wtedy, gdy zawiodą dwa podstawowe kanały właściwego zaspokajania za pomocą, której możliwe jest stosunkowo wierne odzwierciedlanie statusu przede wszystkim zdrowi wykształceni obywatele, a dopiero pośrednio – zdrowi i potrzeb indywidualnych: rodzina i rynek prywatny i może mieć jedynie charakter doraźny. Głównym społecznego danej osoby, jej zasług i wydajności. Programy socjalne są traktowane jako wykształceni pracownicy.
zadaniem polityki społecznej jest łagodzenie biedy.
ważny dodatek do gospodarki, pełniąc wobec niej rolę służebną. Zakłada się, że pomoc ma być wsparciem i motywacją do działania.
Prawo do świadczeń
Potrzeby ludzkie powinny być zaspokajane przede wszystkim zgodnie z kryterium stażu pracy, zasług i wydajności. Świadczenia społeczne nie wynikają z faktu zamieszkania czy obywatelstwa, lecz przysługują tym, którzy wykonują pracę. Zakres świadczeń oraz ich jakość zależą od poziomu Polityka społeczna obejmuje wszystkich obywateli. Prawa socjalne wynikają z faktu Uprawnienia do świadczeń wiążą się opłacaniem składek z reguły w prywatnych wydajności pracy mierzonej wynagrodzeniem. Prawo do pomocy i wysokość świadczeń jest silnie obywatelstwa lub zamieszkania w danym kraju. Polityka społeczna zajmuje się instytucjach ubezpieczeniowych.
uzależnione od statusu danej osoby na rynku pracy. Świadczenia przysługują przede redystrybucją dochodów i gwarantuje dostęp do świadczeń i usług oparty na kryterium wszystkim osobom ubezpieczonym, a same ubezpieczenia są obowiązkowe i mają potrzeb, niezależnie od funkcjonowania rynku i wkładu własnego jednostki.
powszechny charakter podmiotowy i przedmiotowy. Ubezpieczenia prywatne i dodatkowe świadczenia z tytułu pracy pełnią rolę marginalną.
System polityki społecznej
Państwo gwarantuje podstawowe bezpieczeństwo socjalne, a zadania z tego zakresu j
(pomocy społecznej) realizują organizacje pozarządowe. Państwo nie jest ani monopolistą Model socjaldemokratyczny wyróżnia państwowy system finansowania i świadczenia en
ani biernym obserwatorem w zakresie pomocy społecznej, ponieważ podejmuje w tym zakresie usług społecznych, natomiast wykorzystanie organizacji pozarządowych w realizacji zc
świadczeń i usług jest zdecydowanie ograniczony
łe
Polityka społeczna państwa ma charakter marginalny.
współpracę z innymi podmiotami. W modelu tym dominują obowiązkowe ubezpieczenia
. Ograniczenie znaczenia podmiotów
Istotnymi podmiotami świadczącymi
o
społeczne uzupełnione przez pomoc społeczną. Znaczenie podmiotów prywatnych w prywatnych (zarówno komercyjnych jak i non-profit) w zaspokajaniu ważnych potrzeb społecznych p
usługi socjalne są podmioty niepaństwowe działające na zasadach non-profit oraz komercyjne.
zaspokajaniu ważnych potrzeb obywateli jest ograniczone ze względu na dobrze rozwinięte wynika z powszechnego dostępu do publicznych świadczeń i usług socjalnych oraz wysokiego i sk
świadczenia społeczne. Podmioty prywatne mają największe znaczenie w usługach dla rodziny, przy standardu zaspokajania potrzeb, gwarantowanych przez programy publiczne.
lity
czym rola podmiotów o charakterze komercyjnym jest niewielka, większe znaczenie maja podmioty o o
charakterze non-profit.
p
Charakter wsparcia
ta
W modelu tym dużą rolą odgrywają świadczenia zaopatrzeniowe, czyli świadczenia i toIs
Rolę pierwszoplanową odrywają świadczenia pieniężne (głównie o charakterze usługi o charakterze uniwersalnym, dostępne w zasadzie bezwarunkowo dla wszystkich W modelu liberalnym dominują świadczenia pieniężne, głównie zasiłki pomocy społecznej, ubezpieczeniowym), natomiast usługi publiczne zastępujące rodzinę są stosunkowo obywateli (mieszkańców) usługi socjalne świadczone są z reguły przez podmioty prywatne.
. Duży nacisk kładzie się na rozwój usług socjalnych. Publiczne usługi słabo rozwinięte.
socjalne obejmują wszystkie ważne obszary życia.
Standard zaspokojenia potrzeb
Wysokość świadczeń jest umiarkowana, dostęp do nich ograniczony, a korzystanie z nich połączone jest z obniżeniem statusu. System świadczeń i usług gwarantuje jedynie minimalny Świadczenia socjalne kompensują utracone dochody osobom ubezpieczonym, pozostałe Standard zaspokojenia potrzeb gwarantowany przez politykę społeczną nie odbiega od standard zaspokojenia potrzeb, ludzie, którzy chcą zaspokajać potrzeby na wyższym osoby mają zagwarantowany standard życiowy na minimalnym poziomie.
standardu normalnego dla klas średnich.
poziomie muszą korzystać z oferty rynkowej.
Typ solidarności
W modelu tym dominuje solidarność na zasadach wzajemności, rozumiana jako mechanizm W modelu tym dominuje solidarność wzajemna, ale wspólnoty bazowe tworzą wspólnoty W modelu instytucjonalnym solidarność ma charakter braterski, opierając się na silnych zależy od istnienia indywidualnego interesu we wzajemnym pomaganiu sobie. Ludzie pomagają ubezpieczeniowe w ramach ubezpieczeń społecznych. Prawa socjalne wiążą się ściśle z więziach społecznych i kolektywnym charakterze systemu pomocy - ludzie pomagają sobie, przede wszystkim tym, którzy ich wspomagają. Wyklucza się ze społeczności tych, którzy nie wywiązywaniem się z obowiązku pracy (nieformalnego) i płacenia składek. Są więc ponieważ są równymi członkami tej samej wspólnoty. Wspólnotę bazową stanowią tu dołożyli się do zgromadzonego funduszu ryzyka, albo pozwala się im należeć do grupy na gorszych uwarunkowane statusem pracownika. Pomoc dla jednostek będących „poza nawiasem” wszyscy obywatele, a właściwie wszyscy mieszkańcy danego kraju. Prawo do pomocy jest warunkach niż gdyby płacili składki.
systemu ubezpieczeń społecznych ma charakter fakultatywny.
niezależne od przynależności do danej grupy i ma uniwersalny charakter.
Charakter redystrybucji dokonywanej za pomocą polityki społecznej Redystrybucja dokonywania za pomocą polityki społecznej ma głównie charakter Redystrybucja dokonywana za pomocą polityki społecznej ma charakter wertykalny Redystrybucja
, a jej
dokonywania za pomocą polityki społecznej ma głównie charakter wertykalny: horyzontalny: między różnymi fazami życia człowieka (solidarność międzypokoleniowa), celem jest wyrównanie poziomu zaspokojenia ważnych potrzeb przez wszystkich obywateli od bogatych do biednych, ale jej rozmiar jest stosunkowo niewielki.
miedzy zdrowymi, a chorymi (solidarność międzygrupowa), itp.
(mieszkańców).
System podatkowy
System podatkowy konieczny do sfinansowania polityki społecznej opiera się na niskich Podatki, konieczne do sfinansowania polityki społecznej, kształtują się na średnim poziomie, a Podatki, konieczne do sfinansowania polityki społecznej, kształtują się na wysokim poziomie, a podatkach i słabej progresji podatkowej.
system podatkowy jest umiarkowanie progresywny.
system podatkowy jest wysoce progresywny.
twsńa pyd
USA, Kanada, Wielka Brytania
Niemcy, Austria, Francja
Szwecja, Holandia, Norwegia
łakyrzP