CZASZKA !

F:

Tworzy osłonę kostną dla: Mózgowia, Narządów Zmysłu (zmysł równowagi, słuchu), Układu Pokarmowego (odcinek początkowy), Układu Oddechowego (odcinek początkowy)

BUDOWA:

Mózgoczaszka i Trzewioczaszka.

POŁĄCZENIA KOŚCI CZASZKI:

– Szwy (więzozrosty – podstawowe połączenia)

– 2 x Chrząstkozrosty i 2x połączenia stawowe (żuchwa) – połączenia dodatkowe

– Mózgoczaszka – szwy biegną wzdłuż linii ramiennej – szwy piłowate

– Trzewioczaszka (kości jarzmowe) – szwy płaskie Nazwy szwów to najczęściej nazwy kości które łączą np. szew jarzmowo –

skroniowy. U noworodków kości sklepienia nie są połączone występuje między innymi ciemiączko – szwy wraz z wiekiem kostnieją.

1) Staw skroniowo – żuchwowy. Powierzchnie stawowe tworzą: Głowa żuchwy, Dół żuchwy i guzek stawowy, Element dodatkowy to krążek stawowy (dzieli staw na 2 piętra i zrasta się z torebką stawową. Mechanika stawu skroniowo –

żuchwowego jest bardzo złożona. Ruchy w Obu stawach odbywają się równocześnie (stawy sprzężone) Ruchy w stawie są obrotowo- slizgowe: wysuwanie i cofanie, opuszczanie i podnoszenie, Ruchy boczne – żucie.

a) łuk jarzmowy, b)

więzadło boczne, c)

więzadło rylcowo -

żuchwowe

POŁĄCZENIA CZASZKI Z KRĘGOSŁUPEM:

Czaszka łączy się z kręgosłupem za pomocą dwóch stawów: 1) Górny szczytowo- potyliczny:

Utworzony przez kłykcie potyliczne i dorki stawowe górne kręgu szczytowego. Główne ruchy to:

- Zginanie i prostowanie głowy (płaszczyzna strzałkowa) ok 30' (z kręgosłupem szyjnym ok 125')

- Ruchy boczne (płaszczyzna czołowa) do 10' (z kręgosłupem szyjnym ok 45') 2) Dolny szczytowo – obrotowy

2 stawy pośrodkowe (ząb kręgu obrotowego + dołek zębowy kręgu szczytowego) oraz 2 stawy boczne (dołki stawowe dolne kręgu szczytowego +

górne powierzchnie stawu kręgu obrotowego)

Podstawowe ruchy to:

- obrotowy głowy ok 30' (z kręgosłupem szyjnym ok 90') w każdą stronę

- Ruchy nieznaczne to skłony głowy w przód i w tył.

WIĘZADŁA:

– krzyżowe kręgu

– wierzchołka zęba ( przytrzymuję ząb kręgu 2)

– skrzydłowate

MÓZGOCZASZKA

Budowa:

– sklepienie

– postawa czaszki

– ściany: przednia, boczne i tylnia

W skład mózgoczaszki wchodzą:

Pojedyncze kości (1):

Kości Parzyste (2):

– czołowa (1x)

- ciemieniowa (2x)

– sitowa (1x)

- skroniowa (2x)

– klinowa (1x)

– potyliczna (1x)

1) KOŚĆ CIEMIANIOWA(2x - Parzysta):

Tworzą środkową część sklepienia i kostną podstawę wierzchołka czaszki. Na powierzchni zewnętrznej mają guzy ciemieniowe i kresy skroniowe. Naczynia krwionośne rzeźbią kości czaszki od wewnątrz.

Na powierzchni wewnętrznej mają między innymi:

- wyciski palczaste i łęki mózgowe (ukształtowanie powierzchni mózgowej)

- Bruzdy tętnicze (tętnica oponowa środkowa)

Kości ciemieniowe graniczą z kośćmi: potyliczną, czołową, skroniowymi, klinową

2) KOŚĆ SKRONIOWA(2x – Parzysta):

Budują podstawę i ściany boczne czaszki. Maja bardzo złożoną budowę. Skład kości skroniowej:

- część łuskowa

- -||- bębenkowa

- -||- skalista

- -||- sutkowa

Kości te są bardzo cienkie i delikatne.

F: Zawiera ona narząd statyczno – słuchowy. Posiada powierzchnię stawową.

Stanowi przyczep dla wielu bardzo silnych mięśni. Jest częściowo kością pneumatyczną (tak jak szczęka) – ma puste przestrzenie w sobie). Przenosi na czaszkę ciśnienia wywołane żuciem. Zawiera otwory dla nerwów i naczyń krwionośnych.

Kości skroniowe graniczą z kośćmi: potyliczną, ciemieniową, klinową, jarzmową, żuchwą.

a) Łuska,

b) wyrostek jarzmowy,

c) wyrostek rylcowaty,

d) dół żuchwowy,

e) otwór słuchowy

zewnętrzny,

f) wyrostek sutkowy

3) KOŚĆ CZOŁOWA(1x – Pojedyncza):

Budowa:

- Pionowa łuska czołowa: Powierzchnia zewnętrzna zawiera: Guzy czołowe, łuki brwiowe, Gładzizna (między łukami brwiowymi), Brzeg nad oczodołowy (poniżej łuków brwiowych) i wyrostek jarzmowy.

- Dwie części oczodołowe: Zawierają: Powierzchnię oczodołową (wklęsłą), Powierzchnię mózgową, wcięcie sitowe, otwór sitowy przedni i tylni, dół

gruczołu łzowego

- Część nosowa: Zawiera: Brzeg nosowy (połączenie z kośćmi nosowymi i wyrostkami czołowymi szczęk)

- Dwie zatoki czołowe

Kość czołowa graniczy z kośćmi: ciemieniowymi, Nosowymi, szczękowymi, łzowymi, klinową, jarzmową, sitową.

a) Łuska, b) Guz czołowy, c)

Gładzizna, d) Kolec nosowy, e)

Szew czołowy, f) wyrostek

jarzmowy, g) Brzeg nad

oczodołowy

4) KOŚĆ SITOWA

Budowa:

- Pośrodkowa blaszka pionowa

- dwa boczne błędniki

- komórki sitowe (na krawędziach części boczne kości) Łączy się z kośćmi: czołową, klinową, lemieszem, Podniebiennymi, Nosowymi, Szczękowymi, łzowymi.

a) Blaszka pionowa

b) Grzebień koguci

c) Błędniki sitowe

d) Blaszka sitowa

5) KOŚĆ KLINOWA:

Jest położona na środkowej części podstawy czaszki.

Budowa:

- Trzon (zawiera siodło tureckie -miejsce na przysadkę mózgową)

- Skrzydła większe

- Skrzydła mniejsze

- Wyrostki skrzydłowate

Łączy się z kośćmi: sitową, czołową, potyliczną, lemieszem, ciemieniowymi, skroniowymi, jarzmową, podniebiennymi

a) Grzebień siodła

b) Zatoka klinowa

c) Skrzydła mniejsze

d) Skrzydła większe

e) Wyrostki skrzydłowate

f) Otwór okrągły

6) KOŚĆ POTYLICZNA(1x – Pojedyncza)

Budowa:

- część podstawowa

- dwie części boczne

- Łuska potyliczna

Łączy się z kośćmi: ciemieniowymi, skroniowymi, klonowymi, kręgosłupem (kręgiem szczytowym – na nim opiera się cała czaszka) !!!!

a) Guzowatość potyliczna zewnętrzna

g) Guzek gardłowy

b) Grzebień potyliczny zewnętrzny

h) Wyrostek szyjny

c) Kresy karkowe

d) Otwór wielki

e) Kłykieć potyliczny

f) Dół kłykciowy

TRZEWIOCZASZKA

W skład trzewioczaszki wchodzą:

– 2 małżowiny nosowe dolne

– 2 kości nosowe

– lemiesz

– 2 kości łzowe

– 2 kości szczękowe

– 2 kości podniebienne

– 2 kości jarzmowe

– żuchwa

– kość gnykowa

– 3 kosteczki słuchowe (młoteczek, kowadełko, strzemiączko) – 3 w prawym i 3

w lewym uchu czyli razem 6