1

Opracowanie: mgr Małgorzata Nowak

Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna

w Sycowie

Przykłady ćwiczeń usprawniających funkcje percepcyjno-motoryczne.

1. Ćwiczenia usprawniające orientację przestrzenno-kierunkową

A. Orientacja w makroprzestrzeni

*Identyfikowanie symetrycznych części własnego ciała.

*Identyfikacja symetrycznych części ciała osoby stojącej naprzeciw lub swego lustrzanego odbicia

*Ćwiczenia orientacji w przestrzeni:

-wykonywanie poleceń wymagających poruszania się w przestrzeni wg. słownej instrukcji

-wykonywanie poleceń wg. instrukcji graficznej (schematu, planu, znaków).

-zapisywanie za pomocą znaków planu poruszania się.

B. Orientacja w mikroprzestrzeni

• Obserwowanie i odtwarzanie wzajemnego połoŜenia przedmiotów na wydzielonej przestrzeni.

• Graficzne odwzorowywanie układów przestrzennych.

• Porównywanie układów przestrzennych lub graficznych róŜniących się tylko połoŜeniem elementów.

• Dyktanda graficzne.

• RóŜnicowanie i klasyfikowanie symboli literowych i cyfrowych róŜniących się połoŜeniem w przestrzeni.

• Układanie mozaik z figur geometrycznych.

• Układanie obrazka (wg. wzoru) z pociętych części.

2. Usprawnianie motoryki

A. Ćwiczenia ogólnej sprawności ruchowej

• Chodzenie i bieganie po nierównym podłoŜu, omijanie przeszkód, poruszanie się po określonym torze.

• Podskoki ,ćwiczenia ze skakanką, przeskakiwanie przeszkód, skoki na batucie lub materacu spręŜynowym.

• Zeskoki z wysokości.

• Czołganie się i chodzenie na czworakach.

• Ćwiczenia równowaŜne.

• Chwyty oburącz i jedną ręką przedmiotów rzucanych do dziecka.

• Rzuty do celu.

• Podrzucanie, odbijanie i toczenia piłki (obręczy).

• Bieg do celu z wykonywaniem określonych czynności.

B. Usprawnianie czynności samoobsługowych

• Mycie, wycieranie, pranie drobnych rzeczy.

• Ubieranie się, zapinanie guzików, wiązanie sznurowadeł.

• Posługiwanie się sztućcami.

• Zakręcanie i odkręcanie kranu, butelki , otwieranie pudełek

• Przenoszenie przedmiotów.

C. Ćwiczenia manualne

• Nawlekanie koralików, przewlekanie sznurków.

• Zbieranie drobnych przedmiotów dwoma palcami lub pęsetą.

• Ugniatanie papierowych kul i rzucanie do celu.

• Zwijanie sznurka, robienie spirali z węŜyka igielitowego.

• Modelowanie w glinie, plastelinie, masie solnej.

• Zabawy palcami w naśladowanie ruchów lub dźwięków.

• Wydzieranie i wycinanie po śladzie; wycinanki, wydzieranki.

• Szycie na papierze.

1

2

D. Ćwiczenia grafomotoryczne

• Ćwiczenia rozmachowe rąk:

-kreślenie duŜych ruchów w powietrzu, na tablicy, na piasku,

-pogrubianie duŜych konturów,

-zamalowywanie duŜych płaszczyzn,

-kreślenie na tablicy (następnie na kartce leŜącej na stole- początkowo w pozycji stojącej) oburącz,

-kreślenie w powietrzu i na tablicy "leŜącej ósemki"- przekraczanie linii środka

-kreślenie duŜego koła j.w- przekraczanie linii środka

• Usprawnianie mięśni dłoni i palców,

-zamalowywanie obrazków konturowych,

-kreskowanie pionowo, poziomo, ukośnie,

-wypełnianie konturu linią ciągłą (spirala, kłębuszek),

-kopiowanie przez kalkę techniczną,

-pogrubianie konturu rysunku,

-labirynty,

-kreślenie form kolistych i falistych wg. wzoru,

-obrysowywanie szablonów,

-rysowanie szlaczków literopodobnych (po śladzie, po linii przerywanej, kończenie wzoru, odwzorowywanie, rysowanie z pamięci)

-łączenie punktów linią ciągłą,

-samodzielne rysowanie wzorów.

3.Usprawnianie spostrzegania wzrokowego

A. Obserwowanie i porównywanie naturalnych okazów

(wyodrębnianie róŜnic, podobieństw, klasyfikowanie, nazywanie , tworzenie pojęć).

B. Ćwiczenia z wykorzystaniem figur geometrycznych (róŜnorodne kształty, kolory, wielkości):

-wyszukiwanie podobnych kształtów,

-segregowanie,

-kompozycje pasowe (rytmy)

-domino figuralne,

-dobieranie figury do konturu,

-odszukiwanie figur w złoŜonych układach,

-uzupełnianie figur brakującymi elementami,

-odtwarzanie kompozycji przestrzennych.

C. Inne zabawy usprawniające spostrzegawczość:

-"Zaczarowany stoliczek" -odgadywanie jakie przedmioty zmieniły połoŜenie,

-"Co się zmieniło"- zmiany w pomieszczeniu lub wyglądzie dzieci,

-rozpoznawanie cieni,

-rozpoznawanie rysunku na podstawie fragmentu,

-wyszukiwanie róŜnic na podobnych ilustracjach,

-zapamiętywanie szczegółów na ilustracji,

-odszyfrowywanie rysunków przez zamalowywanie oznaczonych pól,

-loteryjki typu "Memo",

-odwzorowywanie prostych rysunków,

-układanie wzoru z pociętych części, puzzle.

4.Usprawnianie percepcji słuchowej

A. Ćwiczenia kształcące ogólną wraŜliwość słuchową

*Ćwiczenia rozwijające mowę i wzbogacające słownik;

-uściślenie rozumienia, znaczenia pojedynczych wyrazów-w oparciu o ilustracje

-uściślenie rozumienia zdań ( czynności, stosunki przestrzenne i czasowe, związki logiczne), j.w.

-zapamiętywanie i rozumienie treści opowiadań

-powtarzanie wyrazów, zdań i krótkich historyjek

-zapamiętywanie wierszyków, piosenek

2

3

-układanie zdań z podanymi wyrazami,

-wymienianie nazw zwierząt, mebli, roślin itp.,

-opowiadanie treści obrazków, historyjek obrazkowych,

-próby samodzielnego wypowiadania się.

• Odtwarzanie rytmu:

-wyklaskiwanie

-rysowanie szlaczków w rytm uderzeń

-ustawianie klocków zgodnie z usłyszaną strukturą rytmiczną

-odtwarzanie układów przestrzennych za pomocą struktury czasowej

• RóŜnicowanie natęŜenia i źródła dźwięku,

• Rozpoznawanie dźwięków występujących w otoczeniu ( w naturze lub z taśmy magnetofonowej).

B. RóŜnicowanie dźwięków mowy ludzkiej

• Ćwiczenia słuchu fonematycznego

-róŜnicowanie podobnie brzmiących słów (przez wskazywanie na obrazku),

-róŜnicowanie podobnie brzmiących sylab,

-segregowanie obrazków w których nazwie występuje określona głoska.

• Utrwalanie ciągów słownych ( wierszyki ,rymowanki, dni tygodnia, wyrazy, zdania ,cyfry.)

C. Ćwiczenia syntezy i analizy słuchowej

• WyróŜnianie wyrazów w zdaniu , układanie struktury zdania z klocków, porównywanie długości zdań.

• Synteza i analiza sylabowa oraz układanie struktury sylabowej wyrazu, kończenie wyrazu.

• Synteza i analiza głoskowa ( najpierw wyróŜ nianie samogłoski począ tkowej w wyrazach dwusylabowych typu: o-sa, nastę pnie spółgłoski w wyrazach rozpoczynają cych się głoskami, które moŜ na dłuŜ ej wybrzmiewać , np.: sok, las rak, wuj, mak itp.) Ć wiczenia analizy głoskowej warto rozpocząć od uś wiadomienia połoŜ enia narzą dów artykulacyjnych podczas wymawiania poszczególnych głosek (wykorzystujemy lustro i labiogramy- ilustracje obrazują ce ułoŜ enie warg i ję zyka).

Etapy nauki czytania i pisania metodą sylabową (wersja skrócona)

1. Wyrazy typu : la-to , wo-da, ku-ra, so-wa, ko-za;

2. Wyrazy typu: las, mak, dom, kot, tor, sok;

3. Wyrazy typu : sa-ła-ta, za-ba-wa, ko-ra-le;

4. Wyrazy typu : pal-ma, las-ka, tor-ba, kar-ta;

5. Wyrazy typu : ze-gar, wa-gon, bu-rak, po-tok;

6. Wyrazy typu: kot-let, kak-tus, kan-gur, bal-kon;

7. Wyrazy typu: bra-ma, pra-ca, dro-ga, kla-sa;

8. Wyrazy typu: most, krok, płot, włos, błysk, kret;

3