PROGRAMOWANA ŚMIERĆ KOMÓRKI (PCD) U
procesu, a jakie specyficzne dla danego typu ROŚLIN. PCD = PROGRAMMED CELL DEATH
komórki. Następnie po zapoznaniu się w toku ćwiczeń z innymi przykładami rozbuduj swoją Na podstawie obserwacji mikroskopowej
odpowiedź tak, aby miała charakter
poniższych przykładów PCD u roślin
uniwersalny dla PCD u roślin .
sformułuj, jakie cechy są wspólne dla tego
1. Zmiany w dojrzewającym pylniku np. lilii Lilium sp. (dwa przekroje poprzeczne przez pylnik, reprezentujące wczesne (1) i późne (2) stadium jego rozwoju).
.
Rys. 1. Zmiany w budowie pylnika wywołane procesem PCD
(schemat). Przekrój poprzeczny przez A: - młody pylnik, B-dojrzały pęknięty pylnik. Źródło: Leśniewska J. 2003.
Tapetum pylnikowe w aspekcie programowanej śmierci.
Kosmos, 52, 4: 399-412.
Korzystając z rysunku zidentyfikuj na preparacie 1. wskazane na nim tkanki i porównaj budowę pylnika w tym wczesnym stadium ze stadium dojrzałym. Odpowiedz pisemnie na następujące pytania:
1. Które warstwy komórek zanikły
w czasie dojrzewania pylnika?
2. Jakie argumenty przemawiają
za tym, że nastąpiło to w wyniku
PCD?
3. Jaka jest relacja między PCD
a funkcją tych komórek?
2. Komórki czapeczki w korzeniach marchwi Daucus carota L. lub pszenicy Triticum aestivum L.
hodowane na bibule. Przygotuj preparat:
•
na szkiełku przedmiotowym umieść dużą kroplę wody, do niej przenieś delikatnie młody korzonek i przykryj szkiełkiem nakrywkowym. Woda powinna wypełniać całą powierzchnię pod szkiełkiem nakrywkowym,
•
kroplę roztworu błękitu Evansa (0.5% roztwór wodny) umieść przy krawędzi szkiełka przykrywkowego. Ze strony przeciwnej przyłóż bibułę celem odsączenia wody i wprowadzenia barwnika w jej miejsce,
•
po ok. 1 min. za pomocą bibuły odsącz nadmiar barwnika jednocześnie dodając wodę z drugiej strony szkiełka nakrywkowego. Obserwuj korzeń przy maksymalnie zamkniętej przysłonie aperturowej i maksymalnym oświetleniu.
Na podstawie obserwacji korzenia oraz wiedząc, iż błękit Evansa wnika do wnętrza komórek martwych barwiąc je na kolor niebieski odpowiedz pisemnie na pytania: 1. Gdzie zlokalizowane są komórki
martwe (zabarwione na niebiesko)?
2. Gdzie zlokalizowane są komórki
jeszcze żywe (niezabarwione), ale
już w trakcie zamierania,
charakteryzujące się obkurczonymi,
odstającymi od ścian protoplastami i
zmniejszonymi, skondensowanymi
jądrami komórkowymi?
3. Jaka jest relacja między PCD
a funkcją komórek czapeczki?
3. Różnicowanie się elementów trachealnych (cewek) w trakcie rozwoju słoja rocznego przyrostu drewna w pniu sosny pospolitej Pinus sylvestris L. (cztery przekroje poprzeczne, barwienie: celuloza – na zielono, lignina- na czerwono).
Prześledź wygląd słoja drewna w czterech terminach okresu wegetacyjnego, odległych od siebie o 40
dni (zbiór 4 – 4 maja, zbiór 8 – 10 lipca, zbiór 12 – 28 sierpnia, zbiór 16 – 8 października). Policz liczbę komórek w każdej ze stref różnicowania dla jednego zbioru w 3 rzędach promieniowych i podaj średnią. Odpowiedz pisemnie na następujące pytania: 1. Jakie fazy można wyróżnić w trakcie
różnicowania się cewki? Wymień je
w porządku chronologicznym.
2.
Na czym polegają procesy zachodzące
w komórce w każdej z tych faz?
3. Jakimi parametrami różnią się cewki
drewna wczesnego i późnego?
4.
Z czego, teoretycznie i faktycznie
różnice te wynikają?
5. Porównaj szerokość stref w słoju drewna
na etapie tworzenia się drewna
wczesnego – wiosną i drewna późnego –
latem.
6. Jaka jest relacja między PCD a funkcją
cewki?