1. Budowa oka ludzkiego i mechanizm widzenia
Twardówka, ciało rzęskowe, tęczówka, komora oka, rogówka, soczewka, naczyniówka, nerw wzrokowy, plamka ślepa, plamka żółta, siatkówka, ciałko szkliste
Mechanizm widzenia: rogówka (załamanie) przednia komora oka źrenica soczewka (skupienie) ciałko szkliste siatkówka
2. Leki stosowane w stanach zapalnych – podział
a) p/bakteryjne
- sulfonamidy (sulfacetamid)
- lomefloksacyna
- amikacyna
- neomycyna
- chloramfenikol
- ofloksacyna
- ciprofloksacyna
- oksytetracyklina
- erytromycyna
- polimyksyna B
- gentamycyna
- tobramycyna
- gramicydyna
b) p/wirusowe
-acyklovir
- triflurydyna
c) p/grzybicze
- amoterycyna B (ogólnie)
- natamycyna (miejscowo)
- clotrimazol (miejscowo)
d) odkażające i ściągające
3. Antybiotyki i sulfonamidy stosowane miejscowo w postaci kropli lub maści ocznych: a) Sulfacetamid (Sulfacetamidum, Sulfacetamidum H-E-C)-kr
b) amikacyna, (Biodacyna- kr)
c) detreomycyna (Cusi-chloramhenicol- maść)
d) fluorochinolony miejscowe: Ciprofloksacyna (Ciloxan- kr)
e) erytromycyna, (Cusi- Erythromycin- maść)
f) gentamycyna, (Gentamycin- kr, maśc, Dexamytrex- kr,maść)
g) neomycyna, (Neomycinum- maść, Dicortineff, Maxitrol- kr, m)
h) oksytetracyklina, (Oxycort A- m, Atecortin)
i) polimyksyna B, (Atecortin)
j) tobramycyna (Tobrex- kr, m, Tobradex- kr)
4. Cusiviral/Zovirax/Virolex – charakterystyka
a) CUSI-VIRAL 3%- maść oczna (sk: acyklowir)
Dz: p/wirusowe. W: opryszczkowe zap rogówki. D: 5x 10mm co 4h do worka spojówkowego b) ZOVIRAX 3%- maść oczna (sk: acyklowir) j/w
c) VIRU-POS - maść, j/w
5. Zapalenie siatkówki wywołane przez wirusa cytomegalii – leczenie Stosuje się: Gancyklowir lub foskarnet.
6. Grzybice oka – leczenie
Ogólnie: Amoterycyna B.
Miejscowo: Natamycyna, Clotrimazol
7. Cincol, Oculosan – leki o działaniu odkażającym
a) CINCOL (Rp) –kr oczne, sk: azotan nafazoliny, siarczan cynku W: Doraźnie w ostrym i przewlekłym zapaleniu spojówek o różnej przyczynie i umiarkowanym nasileniu.
b) OCULOSAN- kr oczne (sk: j/w+ kwiat pomarańczy, świetlik, oczar kanadyjski, lawenda) W: j/w 8. Glikokortykosteroidowe leki oczne
- DEXAMETAZON (Dexamytrex, Maxitrol, Tobradex)
- FLUDROKORTYZON (Cortineff, Dicortieff)
- FLUROMETOLON (Flarex, Flucon)
- HYDROKORTYZON (Oxycort A)
- LOTEPREDOL (Latemax)
- PREDNIZOLON (Prednisolon)
9. Naclof, Indocorylle – charakterystyka
Należą do niesteroidowych leków p/zapalnych
a) NACLOF- kr (Sk: diklofenak)
W: Pooperacyjne stany zapalne po operacji zaćmy i innych zabiegach chirurgicznych. Ból i światłowstręt.
Pourazowe stany zapalne (urazy bez perforacji gałki ocznej). Hamowanie zwężenia źrenicy w czasie operacji zaćmy.
Profilaktyka torbielowatego obrzęku plamki po operacji zaćmy z implementacją soczewki. Niezakaźne stany zapalne przedniego odcinka oka.
b) INDOCORYLLE- kr (sk: indometycyna)
W: W okresie pooperacyjnym w celu przeciwdziałania zwężeniu źrenicy oraz jako lek przeciwzapalny po zabiegach usunięcia zaćmy i operacjach na przednim odcinku oka, a także w leczeniu bólu po okulistycznych zabiegach operacyjnych.
10. Leki stosowane w alergicznym zapaleniu spojówek:
Znoszą reakcje alergiczne przez blokowanie receptorów histaminowych (H1).
a) Oftophenazol- kr (sk:ANTAZOLINA)
b) Betadrin- kr (DIFENHYDRAMINA, nafazolina)
c) Zaditen, -kr (KETOTIFEN)
d) Emadine- kr (EMEDASTYNA)
e) Cromohexal- kr (KROMOGLIKAN DISODOWY)
f) Cusicrom- kr j/w
g) Polcrom- kr j/w
h) Vividrin- kr j/w
i)
Opatanol- kr (OLOPATADYNA)
j)
Alomide- kr (LODOKSAMID
11. Starazolin, Visine Classic – charakterystyka
Substancja czynna: TETRAZOLINA
W: Zapalenie spojówek wywołane czynnikami fizycznymi, np. kurz, dym, wiatr, blask słoneczny, podrażnienie przez soczewki kontaktowe. Zmęczenie oczu na skutek długiego czytania, pracy przy komputerze, oglądania telewizji czy prowadzenia samochodu w nocy. Alergiczne zapalenie spojówek.
D: Dorośli i dzieci powyżej 6 roku życia 1-2 krople wkraplać do każdego oka 2-3 razy dziennie. Aby uniknąć interakcji z innymi lekami okulistycznymi, należy zachować 15-minutową przerwę między stosowaniem poszczególnych kropli. Nie stosować u dzieci poniżej 2 roku życia.
12. Visine – rodzaje, różnice
SUCHE OCZY
ZMĘCZONE OCZY
CLASSIC
Powidok, średniołańcuchowe
TS-polisacharyd 0,5%, mannitol,
Tetryzolina
triglicerydy, chlorek
hydrat
benzalkonium, glicerol (85%), 3-
dwuwodorotetraoksofosforanu(V)
hydrat octanu sodu, trometamol.
sodu, 12-hydrat
wodorotetraoksofosforanu(V) dwusodu
W: Łagodzenie objawów w
Nawilżanie w celu zmniejszenia
W: Objawowe leczenie stanów,
cięższych przypadkach suchych
zmęczenia lub zapobiegania
którym towarzyszy obrzęk i
oczu związanych z czynnikami
zmęczeniu, nadwyrężeniu i
przekrwienie spojówek, będących
środowiskowymi
podrażnieniu oczu, spowodowanego
skutkiem podrażnienia, np. przez
czynnikami środowiskowymi, takimi
dym, kurz, wiatr, kosmetyki,
jak używanie komputera, czytanie lub
soczewki kontaktowe. Alergiczne
prowadzenie pojazdu.
stany zapalne oczu takie jak katar
sienny, uczulenie na pyłki traw.
Łagodzenie pieczenia, świądu,
bolesności, nadmiernego łzawienia
i podrażnienia oczu.
D: 1-2 krople do każdego oka 3-4
D: 1 kr do każdego oka 3-4 razy
D: 1-2 kr do każdego oka 2-3 razy
razy dziennie
dziennie
dziennie. Od 2 r.ż.
13. Jaskra, jaskra z wąskim i szerokim kątem przesączania
Jaskra- choroba oczu prowadząca do postępującego i nieodwracalnego uszkodzenia nerwu wzrokowego i komórek zwojowych siatkówki i co za tym idzie pogorszenia lub utraty wzroku. Głównym czynnikiem powodującym uszkodzenie nerwu wzrokowego w jaskrze jest nadmierny wzrost ciśnienia wewnątrz gałki ocznej. Leczenie jaskry polega na stosowaniu kropli do oczu, leków w postaci tabletek, zabiegów laserowych lub operacji.
a) Jaska w szerokim kątem przesączania- W jaskrze z szerokim, otwartym kątem przesączania (ok.80% chorych) ciecz wodnista nie może swobodnie wydostać się na zewnątrz oka, a zablokowanie odpływu następuje zwykle w tzw.
beleczkach rogówkowo-twardówkowych kąta przesączania lub w twardówce. Proces ten trwa latami - ciśnienie w oku podnosi się nieznacznie, ale stale.Ta postać jaskry jest bezbolesna i nie daje żadnych objawów aż do momentu prawie całkowitego uszkodzenia nerwu.
b) Jaskra z wąskim kątem przesączania- W przypadku jaskry z wąskim, zamykającym się kątem (20% chorych) droga odpływu cieczy wodnistej na zewnątrz gałki ocznej zablokowana jest przez "pogrubienie" tęczówki lub jej pofałdowanie np: w momencie poszerzenia źrenicy. Ciśnienie w oku jest wtedy wysokie, chory odczuwa ból oka, któremu towarzyszy okresowe zamglenie widzenia.
14. Leki stosowane w jaskrze:
a) Pilokarpina- działa bezpośrednio na zakończenia nerwów przywspółczulnych w tęczówce i na włókna mięśniowe zwieracze źrenicy. Efekt I: następuje zwężenie źrenicy co ułatwia odpływ cieczy wodnistej w j. z zamkniętym kątem przesączania. Efekt II: rozszerzenie przestrzeni międzybeleczkowych kata przesączania co jest korzystne w jaskrze z otwartym katem przesączania.
b) Karbachol- bezpośrednio pobudza zakończenia nerwów przywspółczulnych oraz pośrednio hamuje aktywność acetylocholino esterazy.
c) Epinefryna- zmniejsza wytwarzanie cieczy i ułatwia jej odpływ.
d) Dipiwefryna- to prekursor adrenaliny, szybko przenika przez rogówkę i ulega przemianie w formę czynną e) Brimonidyna- działa jak epinefryna
f) Fenylefryna- p/obrzękowo, zwęża naczynia, w j. z szerokim katem przesączania, rozszerza źrenice przed operacjami, oftalmoskopią i innymi badaniami
g) Betaksolol, Karteolol, Metipranolol, Timolol- należą do gr β-blokerów (blokują receptory β-adrenergiczne).
Obniżają ciśnienie śródgałkowe w wyniku zmniejszenia wytwarzania cieczy wodnistej przez nabłonek ciała rzęskowego.
15. TRUSOPT, AZOPT , TRAVATAN- charakterystyka
a) TRUSOPT- kr (dorzolamid) W: jaskra
b) AZOPT- kr (brynzolamid) W: jaskra z otwartym kątem przesączania.
c) TRAVATAN-kr (trawoprost) W:j/w
16. XALATAN, XALACIM – charakterystyka
a) XALATAN- kr (latanoprost) :W jaskra, Obniżenie podwyższonego ciśnienia śródgałkowego .
b) XALACIM- kr (latanoprost, melaniam timolu) W: j/w
17. Leki stosowane ogólne w leczeniu jaskry zalety i wady
Podawane są tylko w nagłym przypadku lub jako przygotowanie do operacji. Obniżają one ciśnienie wewnątrzgałkowe przez hamowanie anhydrozy węglanowej. Efekt: zahamowanie wytwarzania wodorowęglanu sodu w cieczy wodnistej gałki ocznej który zwiększa ciśnienie osmotyczne w komorze przedniej oka. Nie można ich stosować długotrwale ponieważ zab gosp elektrolitową.
Lek: ACETAZOLAMID (Duramid- tabl)
18. Zaćma – charakterystyka
Zaćma (katarakta)- jest schorzeniem które powstałym na skutek utlenienia rodnika SH rozp białka soczewki. Efekt: białko soczewki staje się nierozpuszczalne o mniejszej przeźroczystości i soczewka ulega stopniowemu zmętnieniu.
19. QUINAX, CATALIN, VITREOLENT – charakterystyka
a) QUINAX- kr (azepentacen)
W: Zapobiegawczo i leczniczo w zaćmie starczej, przede wszystkim w początkowej fazie rozwoju zaćmy korowej.
Może być stosowana w innych postaciach zaćmy (pourazowa, wrodzona, wtórna, wikłająca), jednak skuteczność leku jest w tych przypadkach mniejsza.
b) CATALIN- kr (pirenoksyna) W: j/w
c) VITREOLENT- kr (jodek potasu, jodek sodu)
W: Zmętnienia i wylewy krwawe do ciała szklistego różnego pochodzenia, zmiany okołonaczyniowe naczyń siatkówki, zmętnienia jako pierwszy objaw zaćmy starczej.
20. AMD – charakterystyka schorzenia, leczenie
Zwyrodnienie plamki żółtej. Do typowych objawów zwyrodnienia plamki żółtej należą: widzenie prostych linii jako linii falistych lub zniekształconych i postępujące trudności w czytaniu. Choroba postępuje w różnym tempie i może prowadzić nawet do całkowitej utraty wzroku. Degeneracja plamki żółtej jest główną przyczyną utraty wzroku u ludzi powyżej 50. roku życia.
Metody leczenia
a) Terapia fotodynamiczna (PDT) z zastosowaniem verteporfiny (Visudyne). Lek podaje się dożylnie powoli przez 10
min a następnie po upływie kolejnych 5 minut od zakończenia podawania chore miejsce siatkówki oka naświetla się specjalnym laserem. Laser ten stosuje się wyłącznie do PDT. Światło lasera aplikuje się przez założoną na gałkę oczną pacjenta soczewkę. Zabieg prowadzi się w zaciemnionym pomieszczeniu i pacjent po zabiegu musi unikać światła, otrzymuje specjalne okulary.
b) Lucentis - nazwa międzynarodowa ranibizumab. Stosowany w postaci iniekcji do ciała szklistego w jednej niezmiennej dawce 0.5 mg. Lek podaje się przez igłę do oka w warunkach aseptyki najlepiej na sali operacyjnej.
21. Zespół suchego oka – zapobieganie i leczenie
Stosuje się preparaty o składzie zbliżonym do łez. Zawierają one w składzie wodę i substancje zwiększające lepkość (pochodne celulozy, alkoholu poliwinylowego, poliwynylopirolidonu, kwasu poliakrylowego).
Prep: Artelac- kr, Tears naturale, Oculotect- żel, Vidisic - żel, Visine suche oczy
22. Zasady aplikacji kropli i maści ocznych
Zanim przystąpimy do aplikacji kropli do oczu powinniśmy umyć zarówno twarz, jak i dłonie. Następnie należy odchylić głowę do tyłu. Wreszcie odchylamy delikatnie dolną powiekę palcem wskazującym. W drugiej dłoni trzymamy pionowo buteleczkę z lekiem, skierowaną otworem do dołu, kierujemy ją nad oko. Następnie zakraplamy jedną kroplę bezpośrednio na odchyloną powiekę, w jej zewnętrznym rogu. Zamykamy powieki i delikatnie uciskamy palcem kącik przynosowy szpary powiekowej. Należy przytrzymać palec przez około minutę i starać się w tym czasie powstrzymać odruch mrugania. Jeśli mamy zapisane jednocześnie krople do oczu oraz maść, powinniśmy przyjmować je z zachowaniem przynajmniej 15-minutowego odstępu.
23. Konserwanty w kroplach ocznych, wpływ na soczewki
24. Krople oczne, które mogą stosować w zespole suchego oka osoby noszące szkła kontaktowe HyloComod- kr, Visine suche oczy, Systane Ultra - kr
25. Leki mające zastosowanie w diagnostyce chorób oka
a) Środki miejscowo znieczulające (proksymetakina, oksybuprokaina, bipuwakaina, lidokaina) b) Rozszerzające źrenicę- cholinolityczne (atropina, homatropina, tropicamid)