W y k ł a d 1 P o d s t a w y w o d - k a n . S t r o n a | 1/3

Systemy zaopatrzenia w wod miast i aglomeracji miejsko – przemysłowej poj cia

podstawowe:

System stanowi układ współdziałaj cych elementów, których zadaniem jest

dostarczenie wody do poszczególnych odbiorców w niezb dnej ilo ci, pod

odpowiednim ci nieniem, o odpowiedniej jako ci, o ka dej porze w ci gu zało onego

okresu eksploatacji.

W systemie zaopatrzenia wyst puj nast puj ce elementy:

-uj cia wody

-pompownie

-zakłady uzdatniania wody (stacje uzdatniania wody)

-zbiorniki zapasowo-wyrównawcze

-sieci przewodów wodoci gowych

Cz ci składowe systemu mog si zmienia w zale no ci od miejscowych warunków

naturalnych, rodzaju potrzeb odbiorców oraz ze wzgl dów ekonomicznych

Pod wzgl dem terytorialnym mo emy wyró ni :

- system lokalny (zaopatrujacy jedn miejscowo , zakład przemysłowy, osiedle)

- system centralny (który zaopatruje w wod du e aglomeracje miejsko-przemysłowe,

miejscowo ci satelitarne)

- system grupowy (zaopatrzenie kilku miast lub osiedli i zakładów przemysłowych

- system okr gowy (regionalny, rejonowy) obejmuj cy zaopatrzenie w wod du ych

obszarów danego kraju z wieloma aglomeracjami miejsko-przemysłowymi

Pod wzgl dem współpracy cz ci składowych wodoci gu i systemów hydraulicznych

mo emy wyró ni :

-system grawitacyjny

-system pompowy

-mieszany

-system jednostrefowy lub wielostrefowy

-system z jednym lub wieloma ródłami zasilania

W zale no ci od roli jak spełniaj przewody wodoci gowe w układzie sieci mo emy

podzieli je na nast puj ce rodzaje:

1. Przewody tranzytowe – których zadaniem jest doprowadzenie wody z uj cia do

stacji uzdatniania, ze stacji uzdatniania do pocz tku magistrali miejskiej. Z

przewodów tranzytowych nie pobiera si wody (po drodze)

2. magistrale (przewody główne)- zadaniem ich jest doprowadzenie wody do

poszczególnych dzielnic miasta, do zakładów przemysłowych. Umownie

przyjmuje si za przewody magistralne przewody których rednica jest > od 300

mm

3. Przewody rozdzielcze- układa si je wzdłu wi kszo ci ulic w mie cie, z tych

przewodów odbiorcy pobieraj wod bezpo rednio za pomoc poł cze

domowych. rednica przewodów rozdzielczych nie powinna mie rednicy

mniejszej od 100 mm w miastach i osiedlach oraz nie mniejszej jak 80 mm w

wodoci gach wiejskich.

4. Poł czenie domowe – odcinek przewodu wodoci gowego ł cz cego sie

rozdzielcz z poszczególnymi budynkami i innymi obiektami

W y k ł a d 1 P o d s t a w y w o d - k a n . S t r o n a | 2/3

Podstawowe układy wodoci gowe

Najprostszy schemat układu wodoci gowego przedstawia rys nr 1

W układzie uj cie - sie wodoci gowa – zbiornik mo emy wyró ni nast puj ce

warianty:

-ze zbiornikiem pocz tkowym (przepływowym lub bocznym) rys 2

-ze zbiornikiem ko cowym rys 2 i 3

-ze zbiornikiem centralnym (po rednim) rys 2

Rys 4 Schemat wodoci gu z pompami zlokalizowanymi w jednym budynku

Rys 5 Schemat wodoci gu grawitacyjnego

Rys 6 Podział wodoci gu na strefy

Mo emy wyró ni trzy podstawowe układy sieci:

1. siec rozgał zieniowa (promienista)

odznacz si tym, e przewód magistralny o du ej rednicy dzieli si na przewody o

rednicach stopniowo zmniejszaj cych si i lepo zako czonych. Woda dopływa do

ka dego z punktów rozbioru z jednej tylko strony. System ten ma wiele wad z

których najwa niejsza jest konieczno wył czenia wody dla całej dzielnicy czy

osiedla w razie uszkodzenia jednego z pocz tkowych odcinków sieci. Zasilenie tylko

z jednej strony mo e by równie niebezpieczne ze wzgl dów przeciwpo arowych

w godzinach wi kszego zu ycia wody.

Schemat sieci rozgał zionej (promienistej)

1. Przewód tranzytowy

2. Przewody magistralne

3. Przewody rozdzielcze

Sie promienista stosowana jest najcz ciej w zakładach przemysłowych lub w

wodoci gach tymczasowych na budowie lub małych wodoci gach komunalnych.

Układ promienisty mo e stanowi równie etap przej ciowy do budowy sieci

pier cieniowej

2. sie pier cieniowa – zwana równie obiegow zapewnia pewno dopływu wody.

W razie uszkodzenia odcinka sieci woda dopływa do sieci z innych kierunków.

Równie wzgl dy po arowe przemawiaj za układem pier cieniowym. Ponadto sie

pier cieniowa lepiej znosi uderzenia hydrauliczne, powstaj ce przy raptownym

zatrzymaniu przepływu wody. Wad tej sieci jest to, e jest ona dłu sza a wi c i

kosztowniejsza od rozgał zieniowej (promienistej).

Schemat sieci pier cieniowej (obiegowej)

1. Przewód tranzytowy

2. Przewody magistralne

3. Przewody rozdzielcze

3. układ mieszany

W y k ł a d 1 P o d s t a w y w o d - k a n . S t r o n a | 3/3

Strefowanie sieci

Normalnie ci nienie w sieci wodoci gowej wynosi nie wi cej ni 3÷4 at. Ci nienie takie

wystarcza na pokrycie zapotrzebowania wody przy zabudowie 6÷8 kondygnacyjnej.

Maksymalne ci nienia nic przekraczaj 5÷6 at. W wielu wypadkach jednak teren jest

bardzo zró nicowany pod wzgl dem wysoko ci, przy którym ró nice poziomów

powoduj konieczno przekraczania podanych warto ci ci nienia. W tej sytuacji

miasto dzielimy na strefy ci nienia: doln i górn . Podział mo e by dwojaki:

równoległy lub szeregowy.

Rysunek 6a przedstawia równoległy podział na strefy. Ze wspólnej pompowni

prowadzi si oddzielne przewody zasilaj ce do obu stref. Ka da strefa ma swój

własny zespół pomp.

Na rys 6b pokazano schemat szeregowego podziału na strefy. W tym wypadku

cała ilo wody dla osiedla jest tłoczona do strefy pierwszej i do pompowni,

któr buduje si specjalnie do tłoczenia wody z przewodów pierwszej strefy do

przewodów strefy drugiej.

Strefowanie równoległe wymaga jednego budynku stacji pomp, natomiast

zachodzi konieczno układania drugiej sieci przewodów. Strefowanie za

szeregowe wymaga 2 budynków i jednej sieci — bardziej rozległej, W praktyce

cz ciej spotykamy Strefowanie szeregowe. Przy strefowaniu szeregowym

mo na zamiast drugiego wysokiego zbiornika zastosowa np. hydrofor.

Obliczenie zapotrzebowania na wod – zasady obliczania

Na terenie miast i osiedli miejskich mo emy wyró ni kilka grup odbiorców wody z

wodoci gu miejskiego:

− gospodarstwa domowe,

− zakłady usługowe i inne instytucje o charakterze publicznym,

− zakłady przemysłowo-składowe, zakłady budowlane,

− odbiorcy wody zu ywaj cy wod do mycia ulic, podlewania zieleni miejskiej, do

podlewania ogródków działkowych,

− woda zu ywana przez stra po arn na cele przeciwpo arowe.

Zu ycie wody przez odbiorców ulega du ym wahaniom i zmianom w okresie rocznym.

Czynniki maj ce wpływ te zmiany to:

− zmieniaj ca si liczba mieszka ców w mie cie,

− zmieniaj cy si standard wyposa enia mieszka w urz dzenia sanitarne,

− charakter miasta (przemysłowy, przemysłowo - rolniczy, rolniczy)

− wielko przemysłu itp.

Du e zmiany zu ycia wody wyst puj tak e w okresach tygodniowych, dobowych,

godzinowych.