SZKARŁUPNIE (Echinodermata)

gromada: lilowce, rozgwiazdy, wężowidła, jeżowce, strzykwy

! są przykładem ewolucji regresywnej

! wyłącznie morskie o małej tolerancji na zmiany zasolenia (stenohalinowe)

! wszystkie szkarłupnie należą do wtóroustych, o rozwiniętej celomie

! doszło do wtórnego przekształcenia symetri dwubocznej w radialną (najczęściej

pięcioramienną)

! ich ciało stanowi tacza centralna, a także u niektórych pięć ramion

! szkarłupnie mają część górną – grzbietową oraz dolną -­‐ brzuszną

! pod nabłonkiem znajduje się cienka warstwa tkanki łącznej z elementami szkieletu

zbudowanego z płytek lub igieł

! w związku z przejściem do dennego trybu życia nastąpiła zmiana organizacji ciała

– regresji uległo wiele narządów

! układ nerwowy ma prymitywną budowę, w zasadzie brak w nim mózgu

! narządy zmysłów są mocno uwstecznione

! układ oddechowy – albo wcale go nie ma, albo jest bardzo słabo rozwinięty

! układ krwionośny – jest otwarty i brak w nim serca

! układ pokarmowy – rozpoczyna się otworem gębowym, krótki przełyk rozszerzający

się w żołądek, jelito uchodzące odbytem

! układ wydalniczy nie występuje

! układ rozrodczy – szkarłupnie są rozdzielnopłciowe, przechodzą złożone

przeobrażenie z larwą

! układ ambulakralny – radialny system kanałów wypełnionych cieczą; układ ten jest

zaopatrzony w silne mięśnie i dzięki ich pracy woda porusza ogromną liczbą

wypustek (nóżek) tego układu

! płyn wewnątrz układu ambulakralnego kontaktuje się ze środowiskiem przez płytkę

madreporową, która ma postać sitka i znajduje się na wierzchniej stronie ciała

szkarłupni

! kształt nóżek ambulakralnych jest uzależniony od pełnionych przez nie funkcji

! nóżki służą do oddychania, lokomocji i odżywiania

! posiadają komórki zmysłów na powierzchni ciała, nie są one jednak zgrupowane

w narządy zmysłów

© Soffy

1

© Soffy

2