Próbny egzamin maturalny z chemii 2011r.

Odpowiedzi i schemat punktowania – poziom rozszerzony

ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA

POZIOM ROZSZERZONY

Zdający otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania, precyzyjnie odpowiadające poleceniom zawartym w zadaniach. Odpowiedzi niezgodne z poleceniem (nie na temat) są traktowane jako błędne. Komentarze wykraczające poza zakres polecenia nie podlegają ocenianiu.

Gdy do jednego polecenia zdający podaje kilka odpowiedzi (jedną prawidłową, inne nieprawidłowe), to nie otrzymuje punktów za żadną z nich.

Jeżeli polecenie brzmi: Napisz równanie reakcji... , to w odpowiedzi zdający powinien napisać równanie reakcji chemicznej, a nie jej schemat.

Niewłaściwy dobór lub brak współczynników w równaniu reakcji powoduje utratę 1 punktu za zapis tego równania.

W rozwiązaniach zadań rachunkowych oceniane są: metoda, wykonanie obliczeń i podanie wyniku z jednostką. Błędny zapis jednostki lub jej brak przy ostatecznym wyniku liczbowym wielkości mianowanej powoduje utratę 1 punktu. W obliczeniach wymagane jest poprawne zaokrąglanie wyników liczbowych.

Całkowicie poprawne rozwią zanie zadań , uwzglę dniają ce inny tok rozumowania niż w podanym schemacie punktowania, należ y ocenić pełną

liczbą punktów.

Za poprawne obliczenia będące konsekwencją zastosowania niepoprawnej metody zdający nie otrzymuje punktów.

Za poprawne spostrzeżenia i wnioski będące konsekwencją niewłaściwie zaprojektowanego doświadczenia zdający nie otrzymuje punktów.

Za napisanie wzorów strukturalnych zamiast wzorów półstrukturalnych (grupowych) nie odejmuje się punktów.

Zapis „↓”, „↑” w równaniach reakcji nie jest wymagany.

W równaniach reakcji, w których ustala się stan równowagi, brak „⇄” nie powoduje utraty punktów.

Elementy odpowiedzi umieszczone w nawiasach nie są wymagane.

1

Próbny egzamin maturalny z chemii 2011r.

Odpowiedzi i schemat punktowania – poziom rozszerzony

ie

Punktacja

na

Kryteria oceniania

d

Uwagi

a

Oczekiwana odpowiedź

za

Z

sumaryczna

czynność

Np.:Za określenie masy próbki pozostałej po rozpadzie (0,25g)

Moż liwe są inne

1

sposoby

1.

2

rozwią zania

tego

Za obliczenie liczby atomów siarki pozostałych w próbce (0,043· 1023 atomów)

1

zadania!

Za poprawne napisanie równania rozpadu izotopu siarki-35

moż na uż yć :

0

2. 35 0 35

e

1

1

S → β + Cl

-1 zamiast β

16 -1 17

a) Za poprawne określenie liczby elektronów w jonie (18)

1

3.

2

b) Za poprawne podanie liczby wiązań σ i π (liczba wią zań σ = 2, liczba wią zań π = 1)

1

a) Za poprawne określenie położenia pierwiastka w układzie okresowym ( blok d, grupa 6, okres 4)

1

4.

2

b) Za poprawnie zapisana konfiguracje elektronową ([Ar]4s13d5 lub [Ar] 3d54s1 )

1

Za poprawne przyporządkowanie molekuł w trzech - kolumnach 2 pkt, za poprawne przyporządkowanie w dwóch - kolumnach 1 pkt. Poprawne podanie przykładów w jednej kolumnie 5. – 0 pkt

2

2

R

U

U i R

Al, S2-

2-

Cu2+, NO -

, H

3

SO3

2O2, H2

Za poprawne wyznaczenie liczby moli produktów reakcji (3,75 mola)

1

6.

2

Za poprawne obliczenie ciśnienia w naczyniu z zakładaną dokładnością (1193,52hPa)

1

7. Za poprawne określenie stężenia nasyconego roztworu NaCl (27,1%)

1

1

8. Za poprawne określenie rodzaju roztworu węglanu litu (roztwór nienasycony)

1

1

2

Próbny egzamin maturalny z chemii 2011r.

Odpowiedzi i schemat punktowania – poziom rozszerzony

a) Za poprawne napisanie równania reakcji (np. K3PO4 + MgCl2 + NH4Cl → MgNH4PO4↓ + 3KCl

1

b) Za poprawne wyznaczenie liczb moli jonów ortofosforanowych(V) w próbce (0,0005 mola)

1

9.

3

Za poprawne obliczenie stężenia molowego jonów ortofosforanowych(V) w roztworze 1

(0,01 mola/dm3)

10. Za poprawne wskazanie soli ulegających hydrolizie kationowej (MnSO4, Al(NO3)3)

1

1

Za poprawne napisanie równań reakcji po 1pkt

dla probówki III

mogą być napisane

Probówka III: 2NH +

dwa równania dla

4 + S2- + 2H2O ⇄ 2NH3· H2O + H2S

obu jonów z wodą

Probówka V: CO 2-

3 + 2H2O ⇄ H2CO3 + 2OH-

11.

3

3

lub CO 2-

3 + 2H2O ⇄ CO2· H2O + 2OH-

lub CO 2-

-

3 + H2O ⇄ HCO3 + OH-

Probówka VI: CH3COO- + H2O ⇄ CH3COOH + OH-

a) Za poprawnie zaprojektowane doświadczenie

Cu

Cu

I.

II.

1

12.

2

H2SO4(rozc)

HNO3(rozc)

b) Za poprawnie podane obserwacje np .(w probówce I brak zmian, a w probówce drugiej wydziela

1

się bezbarwny gaz)

3

Próbny egzamin maturalny z chemii 2011r.

Odpowiedzi i schemat punktowania – poziom rozszerzony

Za poprawnie podaną obserwację i adekwatne do tego wnioski 1pkt

Doświadczenie

Obserwacja

Wniosek

Zmiana barwy roztworu K2CrO4 z Jony chromianowe(VI) ( lub jony

2-

A.

ż ółtej na pomarań czową

CrO4 ) są nietrwałe w ś rodowisku

1

kwaś nym

13.

Zmiana barwy roztworu K2Cr2O7 z Jony dichromianowe(VI) ( lub jony

2

pomarań czowej na zieloną

Cr

2-

2O7 )

w ś rodowisku kwaś nym

mają własnoś ci utleniają ce lub (są

utleniaczem lub redukują się do Cr3+

1

B.

lub inne prawidłowe sformułowanie

wskazują ce na własnoś ci utleniają ce

jonu dichromianowego (VI))

2-

2-

14. Za poprawnie zapisane równanie reakcji (2CrO4 + 2H+ ⇄ Cr2O7 + H2O)

1

1

Za poprawne podanie wzorów produktów reakcji

15.

1

1

K2Cr2O7 + 3K2SO3 + 4H2SO4 → Cr2(SO4)3 + 4 K2SO4 + 4H2O

a) Za poprawne wskazanie wzorów kwasów (H

+

3O+, NH4 )

1

16.

2

b) Za poprawnie napisane równanie reakcji (H

+

3O+ + F- ⇄ HF + H2O lub NH4 + F- ⇄ HF+ NH3)

1

17. Za poprawne wskazanie odpowiedzi - ( c )

1

1

Za poprawną metodę obliczenia stężenia reagenta B np:

18. v1 = k[A]3[B]-2

1

2

v2 = k(3[A])3(x[B])-2

4

Próbny egzamin maturalny z chemii 2011r.

Odpowiedzi i schemat punktowania – poziom rozszerzony

v2=3 v1

Za poprawne obliczenie stężenia i podanie odpowiedzi ( podstawienie do równania v2=3v1 wyraż eń

na v2 i v1 i rozwią zanie powstałego równania ( x=3) odp: stęż enie reagenta B należ y zwię kszyć 3

1

razy)

Za poprawną metodę obliczenia entalpii tworzenia glukozy

1

19. (∆ H = 6 ∆ H1 + 6 ∆ H2 +(- ∆ H3))

2

Za poprawne obliczenie entalpii tworzenia glukozy (∆ H = -1273,3 kJ/mol)

1

Za poprawne wyznaczenie stężeń jonów Ag + i Cl ¯

1

([Ag+] = 4 • 10-6mol/dm3 i [Cl-] = 3 • 10-5mol/dm3)

Za poprawne obliczenie iloczynu jonowego soli

20.

1

3

(Ij = 1,2• 10-10)

Za poprawnie podany wniosek dotyczący wytrącenia osadu

1

(Osad się nie wytrą ci)

Za każde poprawnie podane równanie reakcji po 1 pkt

21.

-

2

2

(A(-): Fe – 2e- → Fe 2+ ; K(+): 2H2O + O2 + 4e-→ 4OH )

Za poprawnie podany przykład substancji

22.

1

1

(dowolny kwas typy HX lub jego rozpuszczalna w wodzie sól metalu cięż kiego)

Za poprawną metodę wyznaczenia czasu elektrolizy

1

23.

2

Za poprawne obliczenie czasu elektrolizy

1

(7720 s lub 128 min 40 s lub 2 h 8 min 40 s)

Za poprawnie napisane równanie reakcji elektrodowej

24.

1

1

(2H2O - 4e- → O2 + 4H + lub H2O - 2e- → 1/2O2 + 2H +)

Za poprawnie podany wzór wraz z nazwą

25.

1

1

(CH3─ CH2─ CH3 – propan)

5

Próbny egzamin maturalny z chemii 2011r.

Odpowiedzi i schemat punktowania – poziom rozszerzony

Za poprawnie napisane równanie reakcji nitrowania toluenu:

Inny możliwy

1

produkt reakcji

26

2

Za poprawnie napisane równanie reakcji nitrowania nitrobenzenu:

H2SO4

1

+

HNO

3

+

H2O

Inny możliwy

produkt reakcji

Za każde poprawnie podane równanie reakcji po 1 pkt

(CH2═ CH─ CH3 + Cl2 → CH2═ CH─ CH2Cl + HCl

27.

3

3

CH2═ CH─ CH2Cl + NaOH → CH2═ CH─ CH2OH + NaCl

CH2═ CH─ CH2OH + H2O2 ― kat. → HOCH2─ CH(OH)─ CH2OH

a) Za poprawnie napisany bilans elektronowy

1

-I +III +VII +II

(C – 4e¯ → C , Mn + 5e¯ → Mn)

28. b) Za poprawnie dobrane współczynniki w równaniu reakcji

2

(5C2H5OH + 4MnO4¯ + 12H+ → 5CH3COOH + 4Mn2+ + 11H2O)

1

6

Próbny egzamin maturalny z chemii 2011r.

Odpowiedzi i schemat punktowania – poziom rozszerzony

Za poprawną metodę ustalenia stosunku molowego pierwiastków

1

29. Za poprawnie podany wzór empiryczny

2

(C4H10O )

1

Za każde poprawnie podane pary izomerów po 1 pkt

np:

COOH

COOH

COOH

COOH

30.

|

|

|

|

H

2

2

― C ―OH

HO ― C ―H

H ― C ―OH

H ― C ―OH

|

|

i

|

|

HO ― C ―H

H ― C ― OH

HO ― C ―H

H ― C ― OH

|

|

|

|

COOH

COOH

COOH

COOH

Za poprawne określenie budowy trzech cukrów – 2 pkt, dwóch cukrów – 1 pkt, jednego – 0 pkt 31.

2

2

(np.: celuloza – B., sacharoza – A. i C., skrobia – A.)

Za poprawne podanie nazw czterech związków – 2 pkt, trzech lub dwóch nazw -1 pkt, jednej lub

każ de

inne

poprawne

nazwy – 0 pkt

przyporzą dkowanie

(np.: glikol (gliceryna, sacharoza lub inny cukier nieredukują cy),

32.

2

2

(np.: biuret (peptyd, białko),

(np.: glukoza (maltoza, laktoza, fruktoza),

(dowolny kwas organiczny lub nieorganiczny)

a) Za poprawne wskazanie probówek w których zaszła denaturacja (II, IV, V)

1

33. b) Za poprawne wyjaśnienie zjawiska wysalania białka

2

1

(np.: dehydratacja i agregacja czą steczek białka w zolu)

7