POSTĘPOWANIE WOBEC
DŁUŻNIKÓW
ALIMENTACYJNYCH
Ośrodek Pomocy Społecznej w Sulęcinie
Oddział Świadczeń Rodzinnych
Monika Dul- Naczelnik OŚR w Sulęcinie
Ewelina Jeziorska- Inspektor OŚR w
Sulęcinie
Ustawa o pomocy osobom uprawnionym do
alimentów z dnia 7 września 2007 r. (Dz. U. z
2009 r., poz. 1, Nr 7)
Po otrzymaniu wniosku o podjęcie działań wobec dłużnika
alimentacyjnego lub po przyznaniu świadczeń z funduszu
alimentacyjnego ( jeżeli jesteśmy jednocześnie organem
właściwym dłużnika i wierzyciela) kierujemy do dłużnika
alimentacyjnego:
Wezwanie w celu przeprowadzenia wywiadu
alimentacyjnego oraz złożenia oświadczenia
majątkowego
Wezwanie wysyłamy listem poleconym za potwierdzeniem odbioru w celu
potwierdzenia czy dłużnik otrzymał wezwanie.
Często bywa, że dłużnicy nie odbierają korespondencji przekonani, że zwalnia
ich to z odpowiedzialności.
1. Dłużnik alimentacyjny stawił się na
wezwanie
Pracownik Świadczeń Rodzinnych przeprowadza wywiad alimentacyjny oraz odbiera oświadczenie majątkowe w celu ustalenia sytuacji rodzinnej, dochodowej i zawodowej dłużnika, a także jego stanu zdrowia oraz przyczyn niełożenia na utrzymanie osoby uprawnionej.
Dłużnik, który stawia się na wywiad alimentacyjny jest informowany, że ma obowiązek stawiania się na każde wezwanie Organu i informowania o wszelkich zmianach sytuacji życiowej. Dłużnicy informowani są również o obowiązku spłaty należności powstałych z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu
alimentacyjnego oraz mają możliwość wpłaty tych należności w kasie Organu bądź na konto bankowe. O
każdej wpłacie dłużnika Organ informuje właściwego Komornika Sądowego.
W przypadku gdy dłużnik nie pracuje, nie prowadzi działalności gospodarczej, nie ma ustalonego prawa do renty lub emerytury organ właściwy dłużnika zobowiązuje w/w do zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny lub poszukujący pracy w przypadku braku możliwości zarejestrowania się jako bezrobotny. Dłużnicy informowani są, że nie dopełnienie powyższego obowiązku skutkować będzie skierowaniem wniosku do prokuratury o ściganie za przestępstwo określone w art. 209 § 1 kk.
W przypadku gdy dłużnik jest bezrobotny zarejestrowany w powiatowym urzędzie pracy organ występuje z wnioskiem do PUP o podjęcie działań zmierzających do aktywizacji
zawodowej dłużnika.
Wniosek o aktywizację składamy co kwartał do momentu podjęcia przez dłużnika
zatrudnienia lub uzyskania świadczeń emerytalnych lub rentowych.
Wnioski te składamy co kwartał żeby mieć lepszy pogląd na sytuację zawodową dłużnika, gdyż dłużnik mógłby zaraz po dostarczeniu zaświadczenia z PUP wyrejestrować się i nie podjąć zatrudnienia. Powiatowy Urząd Pracy w odpowiedzi na wniosek o aktywizację informuje:
-
Czy dłużnik w dalszym ciągu figuruje w PUP
-
Czy w okresie rejestracji odmówił bez uzasadnionej przyczyny podjęcia zatrudnienia lub innej formy aktywizacji
-
Jakie zastosowano formy aktywizacji wobec danego dłużnika.
Informacje, które otrzymujemy są niezwykle istotne do prowadzenia działań zmierzających do polepszenia skuteczności egzekucji. Dzięki temu bezrobotni dłużnicy są pod stałą kontrolą organu.
3. W przypadku gdy dłużnik jest zatrudniony lub ma ustalone prawo do renty
lub emerytury organ niezwłocznie przekazuje informacje do Komornika
Sądowego oraz organu właściwego wierzyciela o podjętych działaniach
wobec dłużnika. Jednocześnie jeżeli z zaświadczenia o zatrudnieniu dłużnika
wynika, że umowa zawarta jest na czas określony po upływie zatrudnienia
organ kieruje do dłużnika wezwanie o dostarczenie zaświadczenia o
zatrudnieniu pod rygorem wystosowania zobowiązania do zarejestrowania
się w PUP. Informacje o zatrudnieniu bądź pobieranych świadczeniach przez
dłużnika są istotne dla komornika sądowego do prowadzenia skutecznej
egzekucji.
W każdym z trzech przypadków po przeprowadzonym wywiadzie
przekazujemy do komornika sądowego informacje istotne dla
egzekucji pochodzące z wywiadu alimentacyjnego i oświadczenia
majątkowego. Na koniec okresu świadczeniowego przekazujemy
informacje do organu właściwego wierzyciela i komornika
sądowego o podjętych działaniach wobec dłużnika.
2. Dłużnik alimentacyjny nie stawił się na
wezwanie w celu przeprowadzenia wywiadu
alimentacyjnego oraz złożenia oświadczenia
majątkowego;
1. Jeżeli urząd pocztowy zwróci korespondencję z adnotacją „ adresat nie
mieszka” bądź „adresat wyprowadził się” organ występuje do
właściwego komornika sądowego (zgodnie z art.1086 kodeksu
postępowania cywilnego z dnia 17 listopada 1964 r.) o ustalenie
aktualnego miejsca pobytu dłużnika alimentacyjnego. Zawsze na wniosek
organu komornik sądowy prowadzi działania terenowe w celu ustalenia
pobytu dłużnika, które często jest inne niż miejsce zameldowania.
2. Jeżeli dłużnik bądź dorosły domownik odebrał wezwanie na wywiad lub
pismo takie zostało dwukrotnie awizowane (zgodnie z art. 44 kodeksu
postępowania administracyjnego z 14 czerwca 1960 r. takie pismo uważa się
za doręczone) i pomimo tego nie stawił się w wyznaczonym terminie:
organ wszczyna postępowanie dotyczące uznania dłużnika za uchylającego się od
zobowiązań alimentacyjnych (często po takim wszczęciu postępowania dłużnik
zgłasza się do Organu bo nie wie co może to dla niego oznaczać i wtedy jest
możliwość przeprowadzenia wywiadu, rozeznania jego sytuacji oraz o
poinformowaniu o konsekwencji niewywiązywania się chociaż w
niewielkich kwotach z obowiązku alimentacyjnego)
następnie występuje do komornika sądowego z prośbą o wystawienie
zaświadczenia o stanie egzekucji za okres ostatnich 6 miesięcy, a w
szczególności o podanie czy dłużnik w w/w okresie wywiązywał się w każdym
miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwot
bieżąco ustalonych alimentów.
po otrzymaniu informacji od komornika sądowego organ występuje do
dłużnika z informacją o możliwości zapoznania się przed wydaniem decyzji z
zebranymi w toku postępowania aktami sprawy w terminie 7 dni od daty
odebrania pisma.
Po upływie terminu do zapoznania się z aktami sprawy lub gdy dłużnik zgłosił się
w celu zapoznania z aktami sprawy organ wydaje decyzję administracyjną:
jeżeli z akt sprawy wynika, że dłużnik wywiązywał się w każdym miesiącu przez
okres ostatnich 6 miesięcy ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż
50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów organ wydaje decyzję o umorzeniu
postępowania w sprawie uznania dłużnika za uchylającego się od zobowiązań
alimentacyjnych
jeżeli z akt sprawy wynika, że dłużnik nie wywiązywał się w każdym miesiącu
przez okres ostatnich 6 miesięcy ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie
niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów organ wydaje decyzję o
uznaniu dłużnika za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych
( Jeżeli dłużnik po wszczęciu postępowania, a przed wydaniem decyzji, w sprawie uznania
dłużnika za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych wywiązał się z obowiązku
określonego w art. 5 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów np.
przeprowadzono z nim wywiad alimentacyjny, i w związku z tym ustała przyczyna powodująca wszczęcie postępowania, wówczas organ właściwy powinien umorzyć wszczęte wcześniej postępowanie, bez względu na wysokość wyegzekwowanych w ostatnim okresie kwot. – Informacja Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej Departamentu Świadczeń Rodzinnych z dnia 12 marca 2012 r.)
uchylającego się od zobowiązań
alimentacyjnych stała się ostateczna
W momencie kiedy decyzja o uznaniu dłużnika za uchylającego się od
zobowiązań alimentacyjnych stanie się ostateczna organ właściwy dłużnika :
kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy (przed wysłaniem
wniosku o zatrzymanie prawa jazdy kierujemy wniosek o udostępnienie
danych ze zbioru danych osobowych czy dłużnik posiada uprawnienia do
prowadzenia pojazdów mechanicznych.)
oraz składa wniosek o ściganie za przestępstwo określone w art. 209§1
kodeksu karnego (po wysłaniu wniosku do Prokuratury współpracujemy z
Policją prowadzącą sprawę danego dłużnika, dłużnik jest przez nich
informowany, że powinien zgłosić się do Organu w celu dopełnienia
obowiązku, którego zaniechanie spowodowało skierowanie wniosku o
ściganie)
Czynności, o których mowa w punkcie 2 prezentacji począwszy
od wszczęcia postępowania w sprawie uznania dłużnika za
uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych do wniosku o
ściganie za przestępstwo określone w art. 209 § 1 k k stosujemy
również w przypadku, gdy dłużnik alimentacyjny:
odmówił złożenia oświadczenia majątkowego,
odmówił zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy
jako bezrobotny lub poszukujący pracy,
odmówił bez uzasadnionej przyczyny, w rozumieniu
przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy,
przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej
pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych,
prac interwencyjnych, robót publicznych albo udziału w
szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych.
Na koniec okresu świadczeniowego organ
przekazuje informacje o podjętych działaniach
wobec dłużnika oraz o ich efektach do organu
właściwego wierzyciela i Komornika sądowego.
W przypadku uzyskania w trakcie okresu
świadczeniowego informacji o zatrudnieniu
dłużnika, uzyskaniu przez niego praw
emerytalnych lub rentowych i wszelkich istotnych
dla skuteczności egzekucji informacji organ
niezwłocznie powiadamia o tym komornika
sądowego
Postępowanie administracyjne wobec
dłużnika alimentacyjnego prowadzone
przez organ właściwy wierzyciela
Na koniec okresu świadczeniowego lub po uchyleniu decyzji w
sprawie przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego organ
właściwy wierzyciela wydaje decyzję administracyjną w sprawie
zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu
otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu
alimentacyjnego wraz z ustawowymi odsetkami.
Po uprawomocnieniu się decyzji oraz po upływie terminu spłaty
należności organ wystawia dłużnikowi upomnienie, w którym
wskazuje kwotę należności głównej oraz odsetki wyliczone na dzień
wystawienia upomnienia i nowy termin zwrotu.
W przypadku gdy dłużnik nie zastosuje się do wezwania do zapłaty,
organ właściwy wierzyciela wystawia do właściwego urzędu
skarbowego tytuł egzekucyjny, zgodnie z ustawą o postępowaniu
egzekucyjnym w administracji z dnia 17 czerwca 1966 r.
Należy zaznaczyć, że wszelkie czynności
prowadzone w celu polepszenia ściągalności
należności od dłużników alimentacyjnych
wymagają współpracy wielu organów w tym:
Ośrodków Pomocy Społecznej, Komorników Sądowych,
Powiatowych Urzędów Pracy, Starostwa Powiatowego, Policji,
Prokuratury, Kuratorów Sądowych i Urzędów Skarbowych.
Ilość dłużników alimentacyjnych na terenie Gminy Sulęcin na
dzień 31-12-2011 r.- 111 osób
W 2011 r. Ośrodek podejmował następujące działania wobec
dłużników alimentacyjnych wynikające z ustawy o pomocy
osobom uprawnionym:
-
wnioski o podjęcie działań zmierzających do aktywizacji zawodowej dłużników- 116
-
informacje przekazane komornikom sądowym istotne dla egzekucji pochodzące z
wywiadów alimentacyjnych oraz oświadczeń majątkowych- 67
-
zobowiązania do zarejestrowania się w PUP – 43
-
Wnioski o zatrzymanie prawa jazdy – 11
-
Wnioski o zwrot zatrzymanego prawa jazdy – 5
-
Wnioski o ściganie za przestępstwo określone w art.. 209 §1 kk – 66
Ogólna kwota wypłaconych świadczeń z funduszu
alimentacyjnego- stan na 31-12-2011 r. – 848 246,00 zł
Ogólna kwota zwrócona przez dłużników alimentacyjnych z
tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego- stan
na 31-12-2011 r. – 123 442,00 zł
Procent ściągalności w stosunku do wypłacanych świadczeń
wyniósł około 14 ,55 %
Ogólna kwota zwrócona przez gminy właściwe wierzyciela, dla
których jesteśmy organem właściwym dłużnika – 5 814,00 zł
Gorzów Wlkp., dnia 19 czerwca 2012