Z cukrzycą można żyć normalnie, jeśli przestrzega się zaleceń lekarza. Nieleczona uszkadza wzrok, nerki, mózg, serce i powoduje impotencję.
Agnieszka, lat 27
Agnieszka miała 12 lat, gdy rodzice po raz pierwszy pozwolili jej pojechać na obóz. Dzisiaj twierdzi, że były to najgorsze wakacje w jej życiu. –
Ciągle chciało mi się jeść, pić i spać. Nie nadążałam z bieganiem do toalety, ale ponieważ dużo piłam, myślałam, że to naturalne – wspomina.
Wróciła do domu blada i zmęczona. Mama poszła z nią do pediatry.
Przepisał jej tabletki na infekcję pęcherza. Gdy po tygodniu nie czuła się lepiej, zlecił badanie krwi. Wykazało wysoki poziom cukru. Powtórna analiza potwierdziła podejrzenia i dziewczynka trafiła do poradni diabetologicznej. Tu dowiedziała się, że ma cukrzycę i do końca życia, codziennie, będzie brała zastrzyki z insuliny. – Zbuntowałam się po roku
– opowiada Agnieszka. – Miałam dość gotowania strzykawek, kłucia palca kilka razy dziennie i dopasowywania dawki insuliny. Chuda jak patyk i wycieńczona trafiłam do szpitala. Ledwie mnie odratowano.
Dzisiaj pogodziłam się z tym, że muszę na siebie uważać. Ale teraz do dyspozycji mam nowoczesne glukometry badające poziom cukru,
insulinę, jaka jest mi potrzebna i peny do jej dozowania. Żyję normalnie.
Tylko bliskie osoby wiedzą, że mam cukrzycę.
Nieleczona lub źle leczona cukrzyca grozi powikłaniami:
– uszkodzenie siatkówki oka (retinopatia),
– uszkodzenie nerek (nefropatia),
– uszkodzenie nerwów ruchowych, czuciowych lub wegetatywnych
(neuropatia),
– zmiany miażdżycowe w średnich i dużych tętnicach,
– stopa cukrzycowa, czyli trudno gojące się owrzodzenia stopy,
– zaburzenia erekcji.
Sprawdź, czy masz cukrzycę
1. Żeby się tego dowiedzieć, wystarczy zbadanie poziomu cukru we krwi.
Prawidłowy wynik to 60–125 mg%. Jeżeli będzie podwyższony, to nie znaczy jeszcze, że masz cukrzycę. Ale musisz zrobić dalsze badania.
2. Gdy dwukrotnie, badając się na czczo (czyli co najmniej 8 godzin po posiłku), otrzymasz wynik przekraczający górną granicę normy, skonsultuj się z diabetologiem. Może ci zlecić podwójne badanie: na czczo i dwie godziny po posiłku. Ten drugi wynik, jeśli jest równy 200
mg% bądź wyższy, może świadczyć o cukrzycy.
3. Badanie poziomu glukozy w moczu nie jest konieczne. Nie pojawi się ona w moczu, dopóki stężenie we krwi nie przekroczy 180 mg%.
Choroba u dzieci często pojawia się nagle. Wbrew pozorom nie powoduje jej objadanie się słodyczami. Młodzi ludzie zwykle chorują na cukrzycę typu 1. Nie wiadomo dlaczego ich system obronny niszczy komórki trzustki wytwarzające insulinę.
Za słodka krew
Cukier dostarcza nam energii i stale musi być obecny w naszej krwi.
Czasem jednak komórki organizmu nie mogą go wykorzystać. Wtedy dochodzi do cukrzycy. Chorują na nią małe dzieci, dorośli, a nawet kobiety
w
ciąży.
Jedzenie to węglowodany, białka oraz tłuszcze. Jest naszym paliwem dzięki któremu możemy żyć, być aktywni i zdrowi. Wszystkie trzy składniki są ważne, ale szczególne znaczenie w diecie mają węglowodany. Właśnie one przekształcają się w organizmie w cukier
glukozę,
główne
źródło
naszej
energii.
Stale potrzebujemy glukozy. Jednak cukier nie mógłby tak szybko wnikać do wnętrza komórki i tam zamieniać się w energię, gdyby nie insulina. To hormon wydzielany do krwi przez trzustkę. Innymi słowy: insulina jest kluczem, który otwiera komórkę na wchłonięcie cukru. Zaraz po tym, jak spełni swoje zadanie, insulina jest z organizmu usuwana. Dlatego trzustka musi jej stale dostarczać. Kiedy coś zjemy, w naszej krwi rośnie poziom glukozy i insuliny. Wtedy wątroba gromadzi glukozę na zapas.
W przerwie pomiędzy posiłkami ilość insuliny i glukozy we krwi spada.
Nasze komórki dokarmia wtedy wątroba, uwalniając swoje zapasy. Jeżeli z jakichś powodów poziom cukru we krwi nie spada, mówimy wówczas o cukrzycy. Ma ona różne przyczyny i u każdego z nas przebiega inaczej.
Niestety, cukrzyca jest chorobą na całe życie. Nie boli i rozwija się podstępnie. Na szczęście wcześnie wykryta i dobrze leczona nie powoduje groźnych powikłań.
U dzieci nagła
Cukrzyca typu pierwszego, insulinozależna, zwana również młodzieńczą.
•
Na czym polega: uszkodzenie komórek beta, które w trzustce zajmują się wytwarzaniem insuliny. Bez insuliny organizm nie jest w stanie wchłonąć glukozy z krwi. Jego komórki głodują, choć we krwi jest dużo cukru.
•
Kto choruje: głównie dzieci i młodzież. Cukrzycę typu 1 ma około 10
proc. chorych. Naukowcy uważają, że skłonność do niej można
odziedziczyć po przodkach.
•
Objawy choroby:
o
nadmierne pragnienie,
o
częste oddawanie moczu,
o
osłabienie,
senność,
o
zmęczenie,
o
duży apetyt,
o
rozdrażnienie.
•
Leczenie: ratunkiem dla osób z tą cukrzycą jest wstrzykiwanie insuliny pod skórę, skąd przedostaje się ona do krwi. Insuliny nie można zażywać doustnie, ponieważ soki żołądkowe niszczą ją, zanim dotrze do krwiobiegu.
U dorosłych to często ukryta choroba
Cukrzyca typu drugiego, insulinoniezależna, nazywana cukrzycą dorosłych.
•
Na czym polega: chociaż trzustka produkuje insulinę, to komórki mięśniowe i tłuszczowe na nią nie reagują i cukier do nich nie wnika.
Lekarze mówią wtedy o oporności insulinowej lub niewrażliwości na insulinę. W tym typie cukrzycy trzustka czasem produkuje insulinę, ale za mało.
•
Kto choruje: dorośli, częściej osoby starsze, z nadwagą, otyłe. 90 proc.
chorych ma ten rodzaj cukrzycy. Wiele osób latami nie wie o chorobie, podczas gdy niszczy ona ich organizm.
•
Objawy choroby:
o
duże pragnienie i częste oddawanie moczu (nie jest to tak nasilone, jak w cukrzycy typu 1),
o
rozdrażnienie, apatia, zamknięcie się w sobie,
o
nieostre widzenie,
o
senność i osłabienie,
o
wolne gojenie się ran i skłonność do siniaków,
o
nawracające zapalenia skóry, dziąseł, pęcherza moczowego,
o
sucha swędząca skóra,
mrowienie w stopach lub utrata w nich czucia,
o
kłopoty z erekcją u mężczyzn,
o
przewlekłe zapalenie pochwy u kobiet.
Bywa, że na początku w cukrzycy typu 2 nie ma żadnych dolegliwości.
•
Leczenie: odpowiednia dieta, zrzucenie nadwagi, regularny ruch oraz przyjmowanie tabletek, które zmniejszają oporność na insulinę lub pobudzają trzustkę do jej wytwarzania. Jeżeli to nie zadziała, trzeba brać insulinę. Osoby z cukrzycą typu 2 często traktują insulinoterapię jak karę boską. Proszą lekarza, by odsunął o miesiąc czy kilka miesięcy taką terapię. Z włączeniem insuliny nie wolno zwlekać. Gdy we krwi krąży zbyt dużo cukru, uszkadza on naczynia krwionośne, a to prosta droga np. do zawału serca czy utraty wzroku.
Cukrzyca ciężarnych
•
Na czym polega: pojawia się w czasie trwania ciąży, a po jej zakończeniu zanika mniej więcej 6 tygodni po porodzie. Najbardziej
„cukrzycogenny" jest okres między 24. a 28. tygodniem ciąży, dlatego każdej spodziewającej się dziecka kobiecie wykonuje się wtedy tzw. test przesiewowy. Cukrzyca ciążowa jest spowodowana zmianami
hormonalnymi oraz rozkładem insuliny przez enzym pochodzący z łożyska.
•
Kto choruje: 2-3 proc. ciężarnych, częściej kobiety powyżej 25 lat.
•
Objawy choroby: trudno je odróżnić od zmian w organizmie zachodzących z powodu ciąży.
•
Leczenie: odpowiednia dieta, ale jeśli nie będzie skuteczna, kobieta powinna przyjmować insulinę. Po porodzie pozostaje pod kontrolą przez 2-3 miesiące. Niestety, kobiety po cukrzycy ciążowej mają tendencję do rozwoju cukrzycy typu 2 w późniejszym wieku.