Historia Polski XX wieku – program ćwiczeń w roku akademickim 2009/10.
1. Ziemie polskie przed wybuchem I wojny światowej.
-
Sytuacja ludności polskiej w trzech zaborach – porównanie.
-
Polskie ugrupowania polityczne i ich stosunek do problemu wskrzeszenia państwowości polskiej – orientacje polityczne.
-
Polskie organizacje paramilitarne przed wybuchem I wojny światowej.
2. Sprawa polska w czasie I wojny światowej.
-
Polskie stronnictwa polityczne, związki polityczne i ośrodki władzy do listopada 1918
roku.
-
Państwa centralne i Ententa wobec problemu wskrzeszenia państwowości polskiej.
3. Polski wysiłek zbrojny w czasie I wojny światowej.
-
Polskie formacje zbrojne u boku państw centralnych i Ententy.
-
Polska Organizacja Wojskowa
4. Kształtowanie się państwa polskiego w latach 1918 – 1921.
-
Rok 1918 na ziemiach polskich: ośrodki władzy na terenie trzech zaborów.
-
Powrót Józefa Piłsudskiego do Warszawy i odbudowa instytucji państwowych oraz armii.
-
Pierwsze wybory i mała konstytucja.
-
Funkcjonowanie państwa do uchwalenia konstytucji marcowej.
-
Ustrój Polski po uchwaleniu konstytucji marcowej.
5. Walka o granice odrodzonej Rzeczpospolitej: granica zachodnia, północna i południowa.
-
Powstanie wielkopolskie.
-
Sprawa polska na konferencji pokojowej w Paryżu i ustalenie granicy z Niemcami.
-
Plebiscyty na terenach spornych i ich rezultaty.
-
Powstania śląskie.
-
Spór polsko – czeski o Śląsk Cieszyński, Spisz i Orawę.
6. Walka o granice odrodzonej Rzeczpospolitej: konflikt polsko – ukraiński w Galicji Wschodniej, wojna z Rosją bolszewicką i traktat ryski.
-
Polskie koncepcje granicy wschodniej.
-
Konflikt polsko – ukraiński w Galicji Wschodniej.
-
Bolszewickie plany ekspansji.
-
Wybuch wojny polsko – rosyjskiej i jej przebieg do końca 1919 roku.
-
Układ z Petlurą i polska ofensywa na Kijów w 1920 roku.
-
Ofensywa bolszewicka na zachód i bitwa o Warszawę.
-
Działania wojenne po bitwie warszawskiej.
-
Traktat ryski.
-
Konflikt polsko – litewski o Wilno.
7. Granice państwa polskiego i jego skład etniczny.
-
Struktura etniczna i wyznaniowa RP.
-
Charakterystyka rozmieszczenia i liczebności Ukraińców, Białorusinów, Żydów, Niemców i innych mniejszości narodowych.
-
Ochrona mniejszości narodowych: mały traktat wersalski i przepisy konstytucyjne.
-
Życie polityczne i społeczne mniejszości narodowych.
8. Gospodarka II Rzeczpospolitej.
-
Struktura zatrudnienia w Polsce, problem reformy rolnej.
-
Kryzys powojenny i reforma Władysława Grabskiego.
-
Budowa Gdyni.
-
Wojna celna z Niemcami i jej następstwa.
-
Wielki kryzys gospodarczy w Polsce.
-
Program budowy COP-u i jego realizacja.
9. Polska w okresie demokracji parlamentarnej 1922 – 1926.
-
Partie polityczne, ich przywódcy, programy, metody działania, organy prasowe.
-
Funkcjonowanie demokracji parlamentarnej do 1926 roku.
-
Przewrót majowy i nowela sierpniowa.
10. Ewolucja ustrojowa RP po przewrocie majowym.
-
Walka z sejmem o zmianę konstytucji.
-
Konstytucja kwietniowa.
-
Partie obozu rządzącego i opozycja.
11. Polska polityka zagraniczna w okresie międzywojennym.
-
Stosunki z państwami sąsiednimi.
-
Polskie sojusze i porozumienia do 1926 roku.
-
Ewolucja polityki zagranicznej po zamach majowym.
-
Polityka równowagi.
12. Rzeczpospolita wobec niemieckiej ekspansji i groźby wybuchu wojny.
-
Polityka polska w dobie Monachium.
-
Stanowisko Polski wobec hitlerowskich roszczeń.
-
Polska wobec likwidacji Czechosłowacji.
-
Gwarancje brytyjskie dla RP i zawarcie sojuszu.
-
Położenie międzynarodowe Polski w momencie wybuchu II wojny światowej.
Literatura:
1. Ajnenkiel Andrzej, Od rządów ludowych do przewrotu majowego, Warszawa 1978
2. Ajnenkiel Andrzej, Polska po przewrocie majowym, Warszawa 1980
3. Batowski Henryk, Między dwiema wojnami 1919 – 1939, Kraków 2001
4. Brzoza Czesław, Polska w czasach niepodległości i II wojny światowej, Kraków 2003
5. Chałupczak Henryk, Browarek Tomasz, Mniejszości narodowe w Polsce 1918 – 1995, Lublin 1998
6. Chwalba Andrzej, Historia Polski 1795 – 1918, Kraków 2000
7. Eberhardt Piotr, Między Rosją a Niemcami, Warszawa 1996
8. Gabinety Drugiej Rzeczpospolitej, (red.) Janusz Faryś i Janusz Pajewski, Szczecin –
Poznań 1991
Historia Dyplomacji Polskiej T. IV 1918 – 1939, Warszawa 1995
9. Holzer Jerzy, Mozaika polityczna II Rzeczpospolitej, Warszawa 1974
10. Kamiński Marek, Zacharias Michał, Polityka zagraniczna II Rzeczypospolitej 1918 –
1939, Warszawa 1987
11. Krasuski Jerzy, Tragiczna niepodległość. Polityka zagraniczna Polski w latach 1919 –
1945, Poznań 2000
12. Landau Zbigniew, Tomaszewski Jerzy, Zarys historii gospodarczej Polski w latach 1918 – 1939, Warszawa 1999;
– Polska w Europie i świecie 1918 – 1939, Warszawa 2005
13. Lipiński Wacław, Walka zbrojna o niepodległość Polski w latach 1905 – 1918, Warszawa 1990
14. Mędrzecki Włodzimierz, Liczebność i rozmieszczenie grup narodowościowych w II Rzeczpospolitej w świetle II spisu powszechnego (1931 r.), [w:] „Dzieje Najnowsze”, 1983, z. 1-2
15. Pajewski Janusz, Budowa II Rzeczypospolitej 1918 – 1926, Kraków 1995
16. Pajewski Janusz, Odbudowa Państwa Polskiego 1914 – 1918, Warszawa 1978
17. Pobóg – Malinowski Władysław, Najnowsza Historia Polski 1864 – 1945, Londyn 1960
18. Rok 1918. Odrodzona Polska w nowej Europie, (red.) Andrzej Ajnenkiel, Warszawa 1999
19. Waldenberg Marek, Narody zależne i mniejszości narodowe w Europie Środkowo –
Wschodniej, Warszawa 2000
20. Wandycz Piotr, Pod zaborami. Ziemie Rzeczpospolitej w latach 1795 – 1918, Warszawa 1994
21. Wereszycki Henryk, Historia polityczna Polski 1864 – 1918, Wrocław 1990
22. Więcej niż niepodległość. Polska myśl polityczna 1918 – 1939, (red.) Jan Jachymek i Waldemar Paruch, Lublin 2001