KOLONIE
* Kolonie belgijskie: Kongo Belgijskie, Ruanda, Burundi
* Kolonie brytyjskie: Nowa Anglia, Nowa Południowa Walia, Indie, Kanada, Rodezja, Jamajka, Barbados, Święta Helena, Bahamy, Dominika, Honduras Brytyjski Saint
Vincent, Malediwy, Cejlon (Sri Lanka), Saint Lucia, Sierra Leone, Gujana Brytyjska, Mauritius, Seszele, Malta, Gambia, Singapur, Gujana, Nigeria, FidŜi, Egipt, Bahrajn, Somali Bryt., Trynidad & Tobago, Brunei, Oman, Oman Traktatowy (ZEA), Niasa (Malawi), Uganda, Malezja, Hong Kong,
Tonga, Suazi, Nowa Finlandia, Nowe Hebrydy (Vanuatu), Bhutan, Kuwejt, Togo Brytyjskie, Katar, Kamerun Brytyjski, Tanganika, Kenia, Kajmany
* Kolonie duńskie: Grenlandia, Wyspy Dziewicze, Wyspy Owcze
* Kolonie francuskie: Algieria, Maroko, Francuska Afryka Równikowa, Indochiny Francuskie, Tunezja, Annam, Togo Francuskie, Komory, Sudan Francuski, Gwinea
Francuska, Francuska Afryka Zach., Madagaskar, Somali Francuskie,
Senegambia, Niger, Dahomej Francuski (Benin), Syria, Liban, Majotta
* Kolonie hiszpańskie: Wicekrólestwo Peru, Nowa Hiszpania, Maroko Hiszpańskie, Gwinea Równikowa, Państwa Ameryki Środkowej i Płd (poza: Brazylią, Surinamem, Gujaną i Belize)
* Kolonie holenderskie: Holenderskie Indie Wsch., Gujana Holenderska, Antyle Holend., Aruba
* Kolonie japońskie: Tajwan, Korea, Karoliny,
* Kolonie niemieckie: Kamerun, Niemiecka Afryka Płd-Zach., Niemiecka Afryka Wschodnia, Togoland, Nauru, Samoa Niemieckie, Karoliny, Mariany
* Kolonie portugalskie: Angola, Brazylia, Mozambik, Gwinea Port., Timor Wschodni, Makau
* Kolonie rosyjskie: Alaska
* kolonie szwedzkie: Nowa Szwecja, Gwadelupa
* Kolonie włoskie: Libia, Somali Włoskie, Etiopia, Erytrea (3 ostatnie od 1936 r. istniały jako jedna kolonia Włoska Afryka Wschodnia)
DEKOLONIZACJA AFRYKI (z podziałem na kolonizatorów):
DEKOLONIZACJA - proces wyzwalania się spod władzy kolonialnej terytoriów zaleŜnych i niesamodzielnych oraz tworzenia niepodległych państw
DEKOLONIZACJA AFRYKI (wg. lat)
DEKOLONIZACJA EUROPY (od Imperium Osmańskiego):
1821 -GRECJA
1877 – RUMUNIA
1878 –BUŁGARIA
XIX -BOŚNIA & HERCEGOWINA
XIX - JUGOSŁAWIA (późniejsza Serbia, Czarnogóra i Kosowo oraz Macedonia) DEKOLONIZACJA AZJI
- Od ZSRR:
- Od Wielkiej Brytanii
1991 – KIRGISTAN, TURKMENISTAN,
1919 – AFGANISTAN
TADśYKISTAN,
1923 – NEPAL
UZBEKISTAN, KAZACHSTAN, GRUZJA,
1932 - IRAK
AZERBEJDśAN, ARMENIA,
1946 - JORDANIA
- Od USA
1947 - INDIE, PAKISTAN
1946 – FILIPINY
1948 - IZRAEL, SRI LANKA, BIRMA
- Od Holandii
1951 - OMAN
1945 - INDONEZJA
1957 - MALEZJA
1960 – CYPR
1961 - KUWEJT
DEKOLONIZACJA AUSTRALII & OCEANII
1965 – MALEDIWY, SINGAPUR
- Od Wielkiej Brytanii:
1967 – JEMEN PŁD.
1901 - AUSTRALIA
1971 - BAHRAJN, KATAR, ZEA
1907 - NOWA ZELANDIA
1984 - BRUNEI
1970 – TONGA, FIDśI,
- Od Francji
1978 – TUVALU, WYSPY SALOMONA,
1943 – LAOS, LIBAN
1979 – KIRIBATI
1945 - WIETNAM
1989 – VANUATU (jako kondominium Brytyjsko-
1946 - SYRIA
Francuskie)
1953 – KAMBODśA
- Od USA
- Od Chin:
1986 – MIKRONEZJA, WYSPY MARSHALLA
1911 – MONGOLIA
1994 – PALAU
DEKOLONIZACJA AMERYKI (wg. lat)
ODKRYWCY & ICH ODKRYCIA / TERENY EXPLOROWANE:
Hanno – Kartagiński odkrywca zachodniego wybrzeŜa Afryki
Pytiasz – grecki badacz Hiperborei, opisał m.in. Wyspy Brytyjskie Ksenofont –Ateński pisarz, historyk, poprowadził słynny odwrót 10 tysię cy przez pustynię do morza.
Nearchos – oficer armii Aleksandra Wielkiego, podróŜujący do Indii Nehsi – Egipski odkrywca krainy Punt
Eryk Rudy – wikiński odkrywca i kolonizator Grenlandii
Eriksson - Wiking, odkrywca Nowej Funlandii
Marco Polo – włoski podróŜnik, jako pierwszy w czasach nowoŜytnych dotarł do Chin Vasco da Gama - portugalski odkrywca drogi morskiej do Indii Właściwych David Livingstone - badacz wnętrza Afryki, odkrywca górnego biegu rzeki Zambezi i Jeziora Niasa Krzysztof Kolumb -odkrywca Ameryki, załoŜyciel pierwszej europejskiej kolonii na półkuli zach.
Amerigo Vespucci - nawigator jednej z ekspedycji do brzegów Brazylii, jego imieniem nazwano kontynent Paweł Edmund Strzelecki - polski geolog i podróŜnik, badacz Australii Ferdynand Magellan – hiszpański odkrywca i podróŜnik dookoła świata James Cook - angielski kapitan, Ŝeglarz i odkrywca. Odkrył Hawaje, zbadał drogę wodną do Kanady, wybrzeŜa Antarktyki, Cieśninę Beringa, wybrzeŜa Ameryki Północnej, Australię i Nową Zelandię Odoryk z Pordenone – włoski podróŜnik na Daleki Wschód
Pizon – Hiszpański odkrywca ujścia Amazonki
Grijala – Hiszpański odkrywca Jukatanu
Bastidas – odkrywca rzeki Magdalena
De Soto – hiszpański, Ŝeglarz, odkrywca i konkwistador, pierwszy Europejczyk, który zbadał Florydę i Mississippi De Leon – Hiszpański odkrywca Florydy
De Orellana - jako pierwszy Europejczyk spłynął w dół Amazonki, odkrywca rzeki Orellana Cadamosto – Portugalski odkrywca Zielonego Przylądka
Diaz – portugalski odkrywca Przylądka Dobrej Nadziei i WybrzeŜy Namibi Da Cintra – odkrywca wysp Bijagos
De Cavilhao – Portugalski odkrywca, dotarł jako I do Indii
De Sinqueira – Podróźnik jako pierwszy przekroczył równik
De Villalabos – Hiszpański odkrywca wysp Palau
Dampier – dowódca trzeciej ekspedycji dookoła świata
Drake – pirat, dowódca m.in. drugiej ekspedycji dookoła świata, badacz Karaibów Wallis – Odkrywca wyspy Tahiti
Shouten – holenderski Ŝeglarz odkrywca Przylądka Horn
DieŜniew – rosyjski Ŝeglarz, pierwszy Europejczyk, który przepłynął Cieśninę Beringa De Ojeda – Odkrywca Jeziora Maracaibo
Nino – hiszpański podróŜnik sternik w pierwszej i dowódca w drugiej wyprawie Krzysztofa Kolumba.
Niño wyruszył w stronę WybrzeŜa Perłowego
De Balboa – hiszpański konkwistador, pierwszy Europejczyk nad Pacyfikiem, załoŜyciel Darién De Guzmane – Prąd Zatokowy
De Abamine – Kalifornia
De Veldivia – Jeden z hiszpańskich przywódców, który podbił północne i środkowe Chile Annes – okdrywca wysp Arguin (wyspy u zachodniego wybrzeŜa Mauretanii) De Gam – odkrywca drogi do Indii
Trisac – odkrywca WybrzeŜa Rio De Oro (Sahara Zachodnia)
Cao – Ŝeglarz portugalski, odkrywca Angoli i Kongo oraz ujścia rzeki Kongo De Costa – odkrywca WybrzeŜy Kości Słoniowej
De Menegeo – odkrywca Nowej Gwineii
Tasman – odkrywca Tasmanii i Nowej Zelandii, ponadto opłynął Australię De Quires – Odkrywca Nowych Hebrydów (Vanuatu)
Bass – Opłynął Tasmanię