Ekonomika turystyki
ćwiczenia 1
podstawowe definicje, ruch turystyczny,
funkcje turystyki
EKONOMIKA TURYSTYKI
jest to dyscyplina badawcza
ekonomii, zajmująca się badaniem zjawisk i prawidłowości ekonomicznych zachodzących na rynku usług turystycznych, mająca na celu ustalenie naukowymi metodami najbardziej efektywnych instrumentów polityki turystycznej i zarządzania, zmierzających do optymalnego zaspokojenia potrzeb społecznych związanych z turystyką.
Przedmiot badawczy ekonomiki turystyki należy
zinterpretować
w dwóch ujęciach:
• makroekonomicznym,
• mikroekonomicznym.
RUCH
TURYSTYCZNY
jest
zjawiskiem
społecznym
i ekonomicznym, polegającym na fizycznym, okresowym i przestrzennym przemieszczaniu się odwiedzających (turystów i wycieczkowiczów) z miejsca stałego pobytu. U podstaw tego przemieszczania tkwią potrzeby (cele), które są treścią turystyki.
Klasyfikacja ruchu turystycznego jest zagadnieniem bardzo złożonym. Ze względu na różnorodność działań i zachowań turystów zawierających się w ruchu turystycznym istnieje wiele podziałów. Najbardziej kompleksowy wydaje się być podział
ruchu
turystycznego na taki, który
opisuje
podróż
turystyczną oraz uczestników podróży.
Podział ruchu turystycznego ze względu
na kryteria opisujące podróż turystyczną
Kryteria opisujące podróż
Przykładowe rodzaje ruchu
turystyczną
turystycznego
Turystyka wypoczynkowa
Turystyka poznawcza
Turystyka kwalifikowana
Turystyka w interesach
Turystyka zdrowotna
Cel podróży
Turystyka motywacyjna
Turystyka alternatywna
Turystyka ekologiczna
Turystyka religijna
Turystyka kulturalna
Turystyka morska
Turystyka miejska
Turystyka wiejska
Turystyka lokalna
Z punktu widzenia Ruch krajowy
miejsca
Ruch zagraniczny
zamieszkania
W zależności
Ruch krótko-, średnio-, długookresowy,
Charakter podró
od czasu trwania
ży
Wycieczki, wyjazdy krótkie i długie
podróży
Turystyka sezonowa i pozasezonowa,
W zależności
Turystyka letnia i zimowa,
od okresu
Turystyka weekendowa
wyjazdu
Kryteria opisujące podróż
Przykładowe rodzaje ruchu
turystyczną
turystycznego
Ze względu na
Turystyka indywidualna
organizatora
Turystyka zorganizowana
Turystyka indywidualna
Ze względu na
Sposób organizacji
Turystyka grupowa
wielkość grupy
podróży
Turystyka rodzinna
Ruch całkowicie finansowany przez
Ze względu na
uczest.
sposób
finansowania
Ruch częściowo finansowany przez
uczest.
Ruch turystyczny ze względu na miejsce
docelowe
Ruch turystyczny ze względu na bazę
Elementy składowe podróży
noclegową
Ruch turystyczny ze względu na
wykorzystywany środek transportu
Podział ruchu turystycznego ze względu
na kryteria opisujące uczestników podróży
Kryteria opisujące uczestników
Przykładowe rodzaje ruchu
ruchu turystycznego
turystycznego
Turystyka dzieci
Turystyka młodzieży
Turystyka rodzinna
Struktura demograficzna
Turystyka emerytów
Turystyka mieszkańców miast
Struktura społeczno-zawodowa
Turystyka nauczycieli
Turystyka ludzi zamożnych
Struktura dochodowa
Turystyka socjalna
Ćwiczenie 1 – Charakterystyka rodzajów ruchu turystycznego Na ć wiczenia 8 oraz 15 marca w grupach 2 lub 3-osobowych prosz ę przygotowa ć opisy rodzajów ruchu turystycznego wraz z przyk ł adami imprez turystycznych w oparciu o przytoczone w prezentacji zestawienie.
Wszystkich odwiedzających dzieli się na dwie kategorie –
turystów
i
odwiedzających
jednodniowych
(wycieczkowiczów)
na podstawie kryterium czasu ich
przebywania
poza
miastem/krajem
swego
stałego
zamieszkania i korzystania z bazy hotelowej odwiedzanego miasta/kraju (powyżej 24 godzin i korzystanie z bazy hotelowej
– turysta, mniej niż 24 godziny i nie korzystanie z bazy hotelowej – wycieczkowicz).
Terminem ODWIEDZAJĄCY
określa się
każdą
osobę
podróżującą
do miejscowości znajdującej się
poza jej
codziennym otoczeniem na czas nie dłuższy niż 12 miesięcy, jeżeli podstawowym celem podróży nie jest podjęcie działalności
zarobkowej
wynagradzanej
w
odwiedzanej
miejscowości.
Odwiedzających od innych podróżnych odróżniają trzy kryteria:
•
Podróż odbywa się do miejsca znajdującego się poza
miejscem stałego zamieszkania;
•
Długość pobytu w odwiedzanej miejscowości nie przekracza 12 kolejnych miesięcy;
•
Głównym celem wizyty nie może być podjęcie pracy
zarobkowej (wypływ pieniędzy do kraju pochodzenia
podróżującego).
KONSEKWENCJE ROZWOJU TURYSTYKI
Płaszczyzna
Płaszczyzna
Płaszczyzna
gospodarcza
społeczno-
przestrzenno-
kulturalna
środowiskowa
Zasięg
Zasi
lokalny
ęg
globalny
Turyści
Ludność
Środowisko
Środowisko
Zasięg
obszarów
antropogeniczne
przyrodnicze
regionalny
Zasięg
recepcji
międzynarodowy
Zasięg
krajowy
F
Wychowawcza
U
N
Wypoczynkowo-zdrowotna
K
C
Etniczna
J
E
Kształceniowa
T
U
R
Y
Ekonomiczna
S
T
Y
Polityczna
K
I
Kształtowania przestrzeni
Większość funkcji dotyczy zarówno turystów, jak i ludności miejscowej, jednakże funkcja wypoczynkowo-zdrowotna w zdecydowanie
większym
stopniu
dotyczy
turystów,
ekonomiczna zaś ludności obszarów recepcji.
Funkcja
wypoczynkowo-zdrowotna
jest
jedną
z
podstawowych funkcji realizowanych przez turystykę, a jej celem jest regeneracja sił fizycznych i psychicznych człowieka następujących poza miejscem stałego zamieszkania.
Z fizjologicznego punktu widzenia wypoczynek może przybierać dwie formy odpowiadające zakresowi aktywności fizycznej i umysłowej. Z formą bierną mamy do czynienia w sytuacji, gdy następuje minimalizacja aktywności fizycznej i umysłowej
człowieka
(np.
turystyka
wypoczynkowa,
agroturystyka), natomiast forma czynna przejawia się w zwiększonej aktywności fizycznej i umysłowej o różnej intensywności (np. turystyka kwalifikowana).
Funkcja kształceniowa wynika bezpośrednio z realizacji potrzeb poznawczych człowieka podczas podróży turystycznej.
Kontakt z otoczeniem w tym w szczególności ze środowiskiem przyrodniczym i antropogenicznym pobudza chęć poszerzania wiedzy o kraju i świecie.
Przykładem może być tutaj organizacja wycieczek i innych form wyjazdów młodzieży szkolnej (a także osób dorosłych), których celem głównym jest poznanie np. historii, geografii czy przyrody obszarów recepcji.
Funkcja wychowawcza turystyki odgrywa bardzo ważną rolę społeczną,
gdyż
jej
celem
(wynikającym
z
definicji
wychowania) jest kształtowanie osobowości człowieka i przygotowanie go do życia w społeczeństwie.
Funkcja etniczna jest realizowana przez turystykę etniczną, której głównym celem są odwiedziny w kraju urodzenia (własnym
lub
przodków),
czemu
sprzyjają
procesy
kultywowania odrębności kulturowej. Funkcja etniczna daje możliwość zarówno emigrantom jak i osobom urodzonym poza granicami
ojczystego
kraju
zwiększenia
świadomości
narodowej i poczucia więzi z historią, kulturą oraz językiem kraju rodzinnego.
Funkcja polityczna jest kształtowana głównie poprzez rozwój turystyki
międzynarodowej,
co
pozwala
na
realizację
zróżnicowanych celów politycznych państwa. Wraz z postępującą integracją gospodarczą i kulturową zarówno na kontynencie
europejskim
jak
i
poza
nim,
następuje
systematyczne zacieśnianie związków pomiędzy państwami.
Funkcja ekonomiczna jest konsekwencją konsumpcyjnego charakteru turystyki. Turyści realizując cele swoich podróży stają się konsumentami różnorakich dóbr i usług, a także stają się jednocześnie nośnikiem popytu na różnorodne świadczenia turystyczne i paraturystyczne. Uczestnicy ruchu turystycznego przenoszą, bowiem wraz ze sobą wszystkie tzw. stałe elementy popytu turystycznego (potrzeby bytowe) oraz tworzą potrzeby konsumpcyjne wynikające z motywu wyjazdów i osiągania celów turystycznych.
Funkcja kształtowania przestrzeni związana jest z szerokim zakresem procesów zmieniających przestrzeń
obszarów
turystycznych
determinowanych
przez
rozwój
ruchu
turystycznego. Procesy te przejawiają się we wzroście liczby ludności miast i miejscowości turystycznych jak i poprzez przestrzenny rozwój terenów miejskich i pozamiejskich.
c.d.n…