2010-11-10

Negatywne skutki erozji wodnej dla różnych dziedzin

gospodarki:

Rolnictwo:

•

zmniejszanie miąższości gleby

•

wymywanie składników pokarmowych

•

pogorszenie struktury gleby

•

straty powierzchni uprawnej (wąwozy, żłobiny itp.)

•

niszczenie roślin uprawnych

Gospodarka wodna:

•

pogorszenie stosunków hydrologicznych

•

pogorszenie warunków eksploatacji urządzeń

hydrotechnicznych

•

wzrost spływu powierzchniowego

•

spadek retencji

•

zmiany przepływów rzek

•

wzrost sedymentacji rzecznej (zagrożenie powodziowe)

Sposoby przeciwdziałania erozji wietrznej gleb

•

zalesianie,

•

zadarnianie,

•

zakładanie niwelacyjnych progów stokowych,

•

odpowiednie stosowanie orki.

Konieczne jest stosowanie odpowiednich gatunków roślin

i płodozmianów.

1

2010-11-10

Przykład przeciwdziałania erozji

wietrznej gleb torfowych

Zakładanie pasów ochronnych z drzew i krzewów sadzonych

pasami w odległości 60-100m, a także wzdłuż rowów

melioracyjnych, prostopadle do kierunku najczęściej

wiejących wiatrów.

Stosowane rośliny: różne odmiany wierzb o giętkich,

elastycznych łodygach, topola, świerk, jodła, sosna,

Na poprzeczne pasy używa się krzaki dzikiej róży, wierzby itp.

Ustawianie płotków ochronnych.

Zabiegi antyerozyjne:

• tarasowanie stromych stoków i umacnianie skarpy

darniną, krzewami, a nawet murami oporowymi;

•otaczanie pól na stokach rowami opasującymi wzgórze,

w których zbierają się wody opadowe i spływy tych wód;

• przegradzanie ukształtowanych już jarów i wąwozów

różnymi zaporami z użyciem bali drewnianych lub kamieni

w celu zahamowania spływającej wody;

•sadzenie krzewów w formie żywopłotów i

wiatrochronnych pasów drzew na graniach pól wzdłuż

cieków wodnych, przy drogach i na uskokach terenu;

•pokrywanie ziemi ściółką ze słomy lub obornika lub masą

zielonych roślin, które uprawia się w międzyrzędziach lub

pod roślina główną;

2

2010-11-10

•utrwalanie ruchomych gleb piaszczystych, a niekiedy lotnych

piasków za pomocą roślin o silnie rozwiniętym systemie

korzeniowym, np. lucerny, roślin trawiastych oraz roślin

drzewiastych i krzewiastych;

•stosowanie racjonalnej orki z wycinaniem bruzd zgodnie z

nierównościami terenu w poprzek stoku, a nie wzdłuż;

•odpowiedni dobór gatunku roślin do uprawy, zapobieganie

niszczeniu struktury gleby, unikanie monokultur i stosowanie

właściwego płodozmianu z roślinnością trawiasto-motylkową;

•zabudowywanie techniczne potoków i rzek górskich.

Skutki uprawy rolniczej na polach uprawnych:

- Obniżone plony na stokach (niedostatek wody i składników

pokarmowych, zmniejszenie miąższości poziomu

próchnicznego, obniżenie ilości próchnicy)

- Zanieczyszczenie wód powierzchniowych – eutrofizacja

- Rozprzestrzenianie zanieczyszczeń stałych, płynnych i

gazowych

Zabiegi przeciwerozyjne:

-dostosowanie sposobu użytkowania gruntów na stokach - 12-

15% uprawa mechaniczna w poprzek stoków,

-nieobsianych na zimę pól nie bronować przed zimą,

dobieranie roślin uprawnych, zadarnianie zbocz (15-35%) lub

zalesianie (pow. 35%),

-nadmiar wody odprowadzać systemem wzmocnionej sieci

melioracyjnej, w razie konieczności użytkowania gleb na

stromych stokach stosować tarasowanie zboczy.

3