Magiczne słowo - indeks glikemiczny , czyli cukier trzymany
w ryzach
Za pomocą indeksu glikemicznego dokonuje się klasyfikacji produktów
spożywczych w zależności od tego w jakim stopniu wpływają na wzrost
poziomu glukozy we krwi po ich bezpośrednim spożyciu; IG odnosi się
tylko do węglowodanów, ponieważ ani białko ani tłuszcze nie powodują
wzrostu poziomu glukozy we krwi. Takie stężenie - podniesienie poziomu
glukozy określa się mianem glikemii. U ludzi, przeciętnie jej wielkość
zamyka się w przedziale 4,5-5,5 mmol/l, a po spożyciu posiłku bogatego
w węglowodany, może wzrosnąć nawet do 6,5-7,2 mmol/l. Mamy do
czynienia z prawidłowością - im indeks glikemiczny danego produktu
wyższy, tym poziom glukozy we krwi wzrasta szybciej po jego spożyciu.
Sytuacja, gdy w organizmie występuje zbyt niskie stężenie glukozy
nazywa się hipoglikemią, natomiast gdy jest ono za wysokie, mamy do
czynienia z hiperglikemią, która jest zjawiskiem bardzo niekorzystnym. W
przypadku jej zaistnienia, organizm reaguje samoczynnie by przywrócić
odpowiedni poziom glukozy. Trzustka zaczyna zwiększać wydzielanie
insuliny, która sprawia, że glukoza z krwi wnika do tkanki mięśniowej i
tłuszczowej. Hormon ten wpływa również na gospodarkę tłuszczami,
zwiększając odkładanie się tłuszczu w tkance tłuszczowej.
Reasumując, można powiedzieć, że spożywanie produktów o niskim
indeksie glikemicznym powoduje powolny wzrost poziomu glukozy we
krwi, co przyczynia się do małego wydzielania insuliny, co ma z kolei
wpływ na szybsze zużywanie rezerw tłuszczowych organizmu i
jednoczesną utratę wagi. Dodatkowo, dietę taką potraktować można jak
środek profilaktyczny przeciwko cukrzycy typu 2.
Ukryta choroba
Hiperglikemia jest powodem niezdiagnozowanej lub źle kontrolowanej
cukrzycy, choroby wyjątkowo groźnej i podstępnej. Można żyć z nią nawet
10 lat, zanim zostanie zdiagnozowana. Zasadniczo wyróżniamy trzy
rodzaje cukrzycy (1, 2 i cukrzyca ciężarnych), ale to właśnie typ drugi
stanowi 85-95% wszystkich przypadków zachorowań. Najważniejszym
objawem cukrzycy jest podwyższenie stężenia glukozy we krwi. W
zależności od stopnia zaawansowania choroby może ono występować
jedynie bezpośrednio po spożyciu węglowodanów lub niezależnie od tego.
Innymi objawami są częstomocz, zwiększone pragnienie, polifagia,
ketonuria, zaburzenia wzroku i nadmierne wysychanie skóry.
Podczas gdy cukrzyca typu pierwszego była w wielu wypadkach chorobą
dziedziczną, pocieszającym jest fakt, że ryzyko wystąpienia cukrzycy typu
2 może być zminimalizowane za sprawą odpowiedniej diety, utrzymywania
1
stałej, prawidłowej masy ciała, spożywania nienasyconych kwasów
tłuszczowych omega - 3 i odpowiedniej ilości błonnika. Konieczna jest
również aktywność fizyczna. Amerykańskie Towarzystwo Diabetologiczne,
w swoich wytycznych odnośnie profilaktyki przeciwcukrzycowej, wśród
działań prewencyjnych wymienia również umiarkowane spożycie alkoholu
(jego nadmiar działa z drugiej strony zupełnie odwrotnie). Wśród zaleceń
wymieniane jest również spożywanie pokarmów o niskim indeksie
glikemicznym. Z drugiej natomiast strony, klinicznie potwierdzono, że
komponowanie jadłospisu składającego się z produktów o wysokim GI
przyczynia się nie tylko do zwiększenia ryzyka wystąpienia cukrzycy typu
2, ale również do nadwagi lub otyłości, rozwoju chorób układu krążenia,
próchnicy zębów czy niektórych rodzajów nowotworów.
Wiesz, co jesz
Nie sposób zapamiętać wartości indeksu glikemicznego wszystkich
produktów spożywczych, ale warto pamiętać o kilku prawidłowościach,
które przydadzą się w komponowaniu takiej diety.
Warto wiedzieć, że produkty spożywane na surowo mają znacznie niższy
indeks glikemiczny niż produkty przetworzone - gotowane, duszone czy
smażone. Należy kategorycznie zrezygnować z białego pieczywa, na rzecz
pełnoziarnistego, które zawiera bardzo dużo błonnika, witamin i
pierwiastków śladowych, mającego zdolność obniżania poziomu glukozy
we krwi. Błonnik sam w sobie opóźnia ponadto przemianę węglowodanów,
sprawia również, że glukoza łatwiej przedostaje się do komórek. Nie bez
znaczenia pozostaje również, tak prozaiczna z pozoru sprawa, jak czas
spożywania potrawy. Im szybciej jemy, tym szybciej glukoza wchłaniana
jest do krwi.
Orientacyjny poziom indeksu glikemicznego przybliża specjalnie stworzona
trzywarstwowa piramida żywienia, która wskazuje, jakie produkty należy
spożywać. Wszystkie produkty podzielone zostały na trzy grupy: niski
indeks glikemiczny (55 lub mniej), średni indeks (56-69) i wysoki indeks
glikemiczny (70 i więcej).
Podstawą zestawienia są owoce, warzywa, nasiona roślin strączkowych,
chude mięso i ryby, a także produkty mleczne o niskiej zawartości
tłuszczu.
Kolejnym jej piętrem są nisko przetworzone produkty zbożowe -
makarony, kasze, płatki z pełnego ziarna i pieczywo razowe. Ostatnim
szczeblem zestawienia jest pieczywo białe, ziemniaki i słodycze. Jest to
piętro umowne, ponieważ dietetycy sugerują, aby całkowicie
wyeliminować te produkty z jadłospisu.
Dietetycy zalecają spożywanie produktów, których IG nie przekraczają 60.
Na przykład ananas posiada indeks 59, grejpfrut 25, a jogurt naturalny
bez cukru tylko 15.
2
Bardzo trudno jest skomponować dietę, która dostarczy optymalnych ilości
witamin, minerałów i środków odżywczych. Dodatkowo, życie w biegu i
brak czasu na przygotowanie odpowiednio skomponowanych posiłków
sprawia, że często, nawet mimo dobrych chęci nie jesteśmy w stanie
dostarczyć organizmowi wystarczającej ilości substancji odżywczych. Na
pomoc przychodzą odpowiednio skomponowane suplementy diety. Są to
preparaty dostarczające w skoncentrowanej formie składniki o
prozdrowotnym działaniu fizjologicznym. Ich systematyczne stosowanie
korzystnie wpływa funkcjonowanie całego organizmu.
Dla wszystkich chcących zadbać profilaktycznie o odpowiedni poziom
glukozy we krwi, firma ASA przygotowała Diabetamid. Polecany jest nie
tylko osobom, u których zdiagnozowano cukrzycę typu 2 (jako kuracja
wspomagająca podstawowe leczenie farmakologiczne), ale co ważniejsze
wszystkim tym, którzy nie chcą w przyszłości zachorować i wcześniej
postanowili zadbać o swoje zdrowie. Diabetamid wspomaga fizjologiczny
proces transportu glukozy z krwi do komórek, reguluje działanie insuliny,
uzupełnia niedobory chromu i biotyny w organizmie. Preparat wzbogacono
o standaryzowany wyciąg z żeń-szenia i kozieradki, a także chrom i
biotynę. Chrom nie tylko wpływa na produkcję insuliny, zwiększa
magazynowanie glukozy w mięśniach pod postacią glikogenu, ale także -
co ważne w cukrzycy i jej profilaktyce - przeciwdziała powstawaniu
otyłości, gdyż ogranicza odkładanie się tłuszczów w tkance podskórnej.
Kolejny składnik - biotyna, zwiększa wrażliwość na insulinę, co korzystnie
wpływa na enzymy biorące udział w metabolizmie glukozy.
Komponowanie jadłospisu bazując na produktach o niskim indeksie
glikemicznym i dodatkowe wzbogacenie jej o dedykowane prawidłowemu
poziomowi glukozy suplementy diety jest doskonałym rozwiązaniem dla
każdego. Taki rodzaj diety wpływa nie tylko na obniżenie masy ciała, ale
również w dłuższej perspektywie czasu na nasze zdrowie, minimalizując
ryzyko wystąpienia przewlekłych chorób cywilizacyjnych jak schorzenia
sercowo - naczyniowe czy cukrzyca.
3