POJĘCIE SYSTEMU

POLITYCZNEGO

POJĘCIE SYSTEMU POLITYCZNEGO

System polityczny – jedna z

podstawowych kategorii politologicznych,

Wielość ujęć:

a) instytucjonalne

b) strukturalno – funkcjonalne

c)

systemowe

UJĘCIE INSTYTUCJONALNE

Ogół osób, grup i organizacji w ich -

wzajemnych powiązaniach i współdziałaniu –

posiadających dominujących wpływ na

wypracowanie, wprowadzenie w Ŝycie i

interakcje norm regulujących Ŝycie

wewnętrzne danego społeczeństwa

Ujęcie charakterystyczne dla prawoznawstwa

UJĘCIE STRUKTURALNO -

FUNKCJONALNE

Dynamiczny proces polityczny

zachodzący w obrębie poszczególnych

wspólnot np. państwo, partia polityczna

Strukturalne elementy systemu

politycznego:

a) role

b) wzajemne relacje,

c) „wzorce” zachowań podmiotów

stosunków społecznych

UJĘCIE SYSTEMOWE

Rozpatruje relacje między systemem a

jego otoczeniem, sprowadzając je do

trzech etapów:

a) wejścia,

b) przetworzenia,

c) wyjścia

OTOCZENIE SYSTEMU POLITYCZNEGO

Istota powiązań między otoczeniem a systemem politycznym polega na oddziaływaniu otoczenia na system, ale teŜ i relacji zwrotnej

Warunkuje istotę i zadania systemu politycznego

Otoczenie systemu politycznego obejmuje sferę: a) wewnętrzną:

- ekonomiczną – określoną przez typ własności środków produkcji

- struktura społeczna – określoną przez podziały społeczne

- kultura – idee i poglądy

b) zewnętrzną – charakter stosunków

międzynarodowych (występowanie innych

systemów politycznych)

PODSYSTEMY SYSTEMU

POLITYCZNEGO

Instytucjonalny

Funkcjonalny

Regulacyjny

Komunikacyjny

PODSYSTEMY INSTYTUCJONALNY

Podsystem instytucjonalny spełnia

funkcję inicjującą w stosunku do

pozostałych podsystemów i całego

systemu politycznego.

Określa treść systemu politycznego,

podstawowe kierunki działalności,

charakter obowiązujących norm.

PODSYSTEMY INSTYTUCJONALNY

Na podsystem instytucjonalny składają się: a) partie polityczne,

b) organizacje społeczne,

c) organy władzy państwowej,

d) grupy interesu,

e) organy administracji rządowej

f) instytucje samorządowe

PODSYSTEMY FUNKCJONALNY

Składa się z ogółu funkcji i ról

wypełnianych przez poszczególne

elementy podsystemu instytucjonalnego

oraz przez system polityczny w całości.

To równieŜ kaŜde działanie

przyczyniające się do zachowania

systemu w długotrwałym okresie.

FUNKCJE SYSTEMU POLITYCZNEGO

Regulacyjna – oznacza sterowanie

procesami według reguł przyjętych w

danym systemie politycznym

Mediacyjna – polega na rozwiązaniu

konfliktów i mediacji w przypadku

sprzecznych interesów grupowych

Adaptacyjna – usprawnianie działania instytucji

Innowacyjna – polega na wprowadzeniu do otoczenia reguł i mechanizmów

działania

PODSYSTEMY REGULACYJNY

(NORMATYWNY)

Ogół norm, za których pośrednictwem

regulowane są stosunki społeczno –

polityczne.

Obejmuje:

a) normy prawne – konstytucja, ustawy b) normy pozaprawne – np. polityczne c) reguły nienormatywne – tradycja

polityczna, kultura polityczna

PODSYSTEMY KOMUNIKACYJNY

Obejmuje ogół związków i stosunków

istniejących między róŜnymi strukturalnymi elementami podsystemu instytucjonalnego

np. między partiami politycznymi, między

parlamentem a rządem.

Najistotniejsze są związki podtrzymujące i naruszające istniejący system – decydują o stopniu stabilności systemu politycznego

PODSYSTEMY KOMUNIKACYJNY

W ramach tych powiązań wyróŜnić moŜna:

a) związki i stosunki wspierające system (np. koalicja partii w parlamencie)

b) naruszające jego podstawy

(np. antysystemowa koalicja)

c) indyferentne w stosunku do systemu

politycznego

ELEMENTY SYSTEMU POLITYCZNEGO

idee i wartości polityczne – np. idea

suwerenności narodu, trójpodziału władzy

organizacje i instytucje uczestniczące w Ŝyciu politycznym kraju i organizujące te Ŝycie, np.

aparat państwowy, partie polityczne, grupy interesu, związki zawód.

normy regulujące i organizujące wcielanie w Ŝycie idei i wartości politycznych oraz regulujące strukturę i funkcjonowanie organizacji i instytucji politycznych np. normy prawne, moralne

DEFINICJA SYSTEMU POLITYCZNEGO

System polityczny to ogół organów

państwowych, partii politycznych oraz organizacji i grup społecznych – formalnych i nieformalnych – funkcjonujących w ramach procesu politycznego danego państwa oraz generalnych zasad i norm, regulujących wzajemne stosunki między nimi.