Przychód krańcowy monopolu dTR=P·dX+X·dP

/dX

dTR

dP

X

dP

stąd:

=

M

R

=

P

+

X · oraz

MR = P 1

( +

·

)

MONOPOL

dX

dX

P

dX

poniewa

dX

P

ż:

1

·

= Edp

to:

MR = P 1

( +

)

dP

X

Edp

1

a zatem:

MR = P 1

( −

)

Edp

Graficzna ilustracja przychodów producenta nie Sposoby różnicowania cen: różnicującego cen i doskonale różnicującego ceny 1.

Różnicowanie cen pierwszego stopnia (doskonałe Brak różnicowania cen

Doskonałe różnicowanie cen różnicowanie cen) – polega na pobieraniu od każdego j.p.

j.p.

konsumenta maksymalnej ceny, jaką jest on skłonny 6

6

zapłacić.

5

5

MC

MC

2.

Różnicowanie cen drugiego stopnia (ilościowe 4

4

AR

różnicowanie cen) – polega na oferowaniu różnych 3

3

P=AR

ilości dobra po różnych cenach (cena ulega zmianie wraz 2

2

P=MR

ze zmianą wielkości konsumpcji, przy czym 1

1

w określonych przedziałach konsumpcji ceny są stałe).

0

0

1 2 3 4 X

1 2 3 4 X

-1

-1

3.

Różnicowanie cen trzeciego stopnia (segmentacja MR

rynku) – polega na podziale rynku według przyjętego MC=MR<P=AR

MC=MR=P<AR

kryterium (np. płci, wieku, położenia geograficznego).

X=2 P=4

X=3 P =5 P =4 P =3

1

2

3

TR=8

TR=12

Graficzna ilustracja przychodów producenta różnicującego Graficzna ilustracja sposobu ustalania cen przez ceny w zależności od wielkości konsumpcji producenta dokonującego segmentacji rynku Segment I

Segment II

j.p.

j.p.

j.p.

j.p.

6

P=5 dla X=1 X=2

5

MC

MC

PI

P

4

X=3 X=4

P

M

M

PM

AR

PII

3

D

P=4 dla X=5 X=6

2

D

D

2

P=MR

X=7 X=8

1

1

MR

MR

2

MR

1

0

P=3 dla X=9 X=10

1 4 5 8 9 12 16 X

X

X

X

X

X

X

I

M

II

-1

X=11 X=12

Konsumenci znajdujący się w segmencie rynku o niższej wartości MC=MR=P<AR

TR= 20 + 16 + 12 = 48

współczynnika elastyczności cenowej popytu (przy poszczególnych poziomach ceny), płacą ceny wyższe (segment I) w porównaniu z cenami płaconymi w segmentach, w których popyt jest bardziej elastyczny (segment II) KRÓTKOOKRESOWY WYNIK EKONOMICZNY

KRÓTKOOKRESOWY WYNIK EKONOMICZNY

MONOPOLISTY

MONOPOLISTY

Zysk ekonomiczny

Zysk normalny

TC

j.p.

j.p.

j.p.

j.p.

MC

TC

MC

ATC

ATC

P

TR

0

0

TR =TC

=ATC

0

0

0

P

Пe

TR

TR

0

Пe

TC0

ATC0

P=AR=D

P=AR=D

MR

MR

X

X

0

X

X0

X

0

X

X0

X

KRÓTKOOKRESOWY WYNIK EKONOMICZNY

DŁUGOOKRESOWY WYNIK EKONOMICZNY

MONOPOLISTY

MONOPOLISTY

Strata ekonomiczna

j.p.

TC

j.p.

j.p.

j.p.

ATC

MC

LMC

LTC

ATC0

LATC

Le

TR0

TC

P

0

L

P

Пe

TR

0

e

TR

0

0

TR

Пe

LTC0

ATC0

P=AR=D

P=AR=D

MR

MR

X

X

0

X

X0

X

0

X

X0

X

EFEKTYWNOŚĆ

NIEEFEKTYWNOŚĆ

MONOPOLU DOSKONALE

MONOPOLU

Monopolista jest nieefektywny

zarówno technicznie

RÓśNICUJĄCEGO CENY

Monopolista doskonale

(LATC≠min.), jak i alokacyjnie różnicujący ceny osiąga

j.p.

(P≠LMC).

j.p.

efektywność alokacyjną

LMC

Produkuje mniej i drożej niż

LMC

(P=LMC). Jednocześnie może się

konkurent doskonały,

zdarzyć, że ostatnia sprzedana

powiększając swoje zyski o część

LATC

nadwy

LATC

żki konsumenta.

jednostka zostanie

C

P

wyprodukowana po minimalnym

M

Funkcjonowanie monopolu

długookresowym koszcie

rozpatrywać można także w

P

P

K.D.

D

M

B

kontekście kosztu społecznego.

przeciętnym, co oznaczać będzie

P=AR=D

Monopol powoduje powstanie

P=MR=D

osiągnięcie przez monopolistę

A

straty nadwyżki producenta (pole

doskonale różnicującego ceny

MR

ABD) i konsumenta (BCD)

także efektywności technicznej X

X

X

M

K.D.

X

produkując mniej niż konkurent

M

X

(LATC=min.).

doskonały.