Prawo finansowe wykład odrabiany 08.11.2013
DŁUG SKARBU PAŃSTWA
art 216/214 Konstytucji
Zalicza do materii ustawowej m.in. zasoby i tryb 1. emisji papierów wartościowych przez SP
2. Zaciąganie pożyczek oraz udzielanie gwarancji i poręczeń finansowych przez państwo.
Obecnie kwestie te są normowane przez:
1) U. f. p.
2) u. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez SP oraz niektóre os.prawne (97) Kompetencje Ministra finansów:
1) Sprawuje kontrolę nad sektorem finansów publicznych zakresie przestrzegania konstytucyjnego limitu zadłużenia (art 74)
2) art 80 – zaciąga w imieniu SP pożyczki i kredyty 3) art 95 – emituje skarbowe papiery wartościowe opiewające na świadczenia pieniężne 4) art 75 – opracowuje 4-letnia strategie zarządzania długiem SP oraz oddziaływania na państwowy dług publiczny
5) art 75a – przyjmuje w depozyt wolne środki finansowe określonych jednostek finansów publicznych.
Art 76 i 80 u.f.p.
SP może zaciągać pożyczki i kredyty wyłącznie na finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa,czyli na finansowanie deficytu budżetu państwa, środków europejskich oraz rozchodów.
Art 82 ufp
Kwota zaciągniętych pożyczek i kredytów NIE MOZE PRZEKROCZYC limitów określonych w ustawie budżetowej.
Art 95/1 ufp
Skarbowy papier warotsicowy jest papierem wartościowym, w którym SP stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela takiego papieru i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia, które może mieć charakter pieniężny lub niepieniężny.
Skarbowe papiery wartościowe należy zaliczyć do dłużnych papierów wartościowych będących obok papierów udziałowych(akcji) podstawowym instrumentem rynku finansowego.
Prawne podstawy emisji skarbowych papierów wartościowych: 1. ufp
2. 1 z 6 rozporządzeń MF dotyczących poszczególnych rodzajów skarbowych papierów wartościowych
3. listy emisyjne sporządzone na potrzeby każdej emisji Art 95/2 ufp
Skarbowe papiery wartościowe mogą być emitowane w granicy limitów określonych w ustawie budżetowej
RÓZNICE W SKARBOWYCH PAPIERACH WARTOŚCIOWYCH ZE WZGLĘDU NA RODZAJ
ŚWIADCZENIA GŁÓWNEGO
Świadczenie główne
Emitent
Tytuł dłużny zaliczony do długu
Pieniężne
MF
TAK
Niepieniężne
Minister do spraw SP w
NIE
porozumienie z MF
W PL nie emituje się,
ustawa dopuszcza.
Wydanie posiadaczowi określonej
akcji, udziałów należącej do tej pory
do SP.
Na przedmiot praw ucieleśnionych w skarbowych papierach wartościowych opiewających na świadczenia pieniężne składa się prawo do:
1. Wykupu papierów wartościowych (świadczenie główne).
2. Oprocentowania (świadczenie uboczne)
Oprocentowanie to może przybrać formę:
1) Odsetek (obliczanych wg stałej lub zmiennej stopy %) 2) Dyskonta (różnica między ceną sprzedaży z wartością nominalną) Oprocentowanie w formie odsetek może być:
1. Wypłacane na bieżąco wraz z upływem okresu odsetkowego.
2. Kapitalizowanie (odsetki naliczane po zakończeniu każdego okresu odsetkowego nie są wypłacane na bieżąco, ale dodawane do kwoty pierwotnego kapitału; w kolejnym okresie odsetkowym nalicza się już od sumy tych wartości ) INDEKSACJA – szczególny rodzaj oprocentowania, które polega na zwiększeniu wartości kapitału w oparciu o pewnie wskaźnik referencyjny.
BONY SKARBOWE(nie emituje o ile nie musi,
wykorzystywane uzupełniająco przez MF,
Pierwotny termin wykupu
Nie dłuższy niż rok (krótkoterminowe papiery wartościowe) Adresaci
Inwestorzy instytucjonalni(tzw hurtowe papiery wartościowe o wartości nominalnej 10 tys zł)
Oprocentowanie
Dyskonto
Miejsce emisji
Kraj
Sprzedaż
Z dyskontem
Pierwotny termin wykupu
Dłuższy niż rok 2,5,7,10-letnie
Adresaci
Inwestorzy instytucjonalni(tzw hurtowe papiery wartościowe o wartości nominalnej 1 tys zł) i prywatni(tzw detaliczne papiery wartościowe o wartości 100 zł)
Oprocentowanie
Dyskonto lub odsetki
Miejsce emisji
Kraj i zagranica (np. obligacje jankierskie,samurajskie, globalne) Sprzedaż
Z dyskontem, poniżej i powyżej wartości nominalnej.
EMISJA HURTWYCH PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH
(bony i wiele obligacji skarbowych sprzedawanych w drodze przetargu) agent emisji
inwestor 2
NBP
emitent SP
DSPW
dilerzy skarbowych
papierów wartościowych
i BANK GOSP. KRAJ.
Inwestor
Rynek pierwotny
rynek wtórny
EMISJA DETALICZNA
INWESTOR
AGENT EMISJI PKOBP
EMITENT
INWESTOR
INEWSTOR 2
RYNEK PIERWOTNY
RYNEK WTÓRNY
SKARBOWY PAPIER OSZCZĘDNOŚCIOWY – jest skarbowym papierem wartości adresowanym przede wszystkim do os. fizycznych, stowarzyszeń, fundacji.
Skarbowy papier oszczędnościowy może być wyłączony z obrotu na rynku wtórnym albo obrót ten może być ograniczony wyłącznie do wskazanych podmiotów.
Zgodnie z art 48 ufp większość jednostek sektora finansów publicznych może dokonywać lokat wolnych środków finansowych z wyjątkiem środków pochodzących z dotacji: 1. w skarbowych pw
2. w obligacjach emitowanych przez jst
3. na rachunkach bankowych w bankach mających siedzibę w RP
4. w formie depozytu u Ministra finansów
art 78 ufp
Minister finansów działając w imieniu SP, w celu sfinansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwa.
Skutek: → wzrost długu publicznego i wzrost długu SP
POŻYCZKA
LOKATA
SKARB PAŃSTWA
INSTYTUCJA
GOSPODARKI
BUDŻETOWEJ
SEKTOR FINANSÓW
PUBLICZNYCH
skutek: → wzrost długu SP, nie rośnie państwowy dług publiczny!, zmniejsza się ryzyko przekroczenia konstytucyjnego limitu zadłużenia DEPOZYT
SKARB
INSTYTUCJA
PAŃSTWA
GOSPODARKI
BUDŻETOWEJ
SEKTOR FINANSÓW
PUBLICZNYCH