Mapa jako źródło informacji

Sabina Tkocz

Kraków 2006

Źródło: http://geotur.republika.pl

MAPA JAKO ŹRÓDŁO INFORMACJI GEOGRAFICZNEJ I TURYSTYCZNEJ.

Mapa jest podstawowym narzędziem turysty. Zawiera wiele istotnych informacji,

których nie znajdziemy w innych źródłach jak np. przewodniki.

Mapa jest rysunkiem, wykonanym w zmniejszeniu i za pomocą znaków

umownych.

Zmniejszenie – czyli skala – wskazuje jaka jest proporcja między mapą a

rzeczywistością.

Np. mapa wykonana w skali 1: 100 000 oznacza, że 1 cm na mapie to 100 000

cm w rzeczywistości – czyli 1 km.

Cały rysunek mapy wykonany jest za pomocą znaków umownych: punktów, linii

czy powierzchni. Punktowe znaki pokazują pojedyncze elementy, nie dające się

przedstawić w skali mapy, ze względu na ich niewielkie rozmiary (np. budynki,

schroniska… odczytać z mapy). Liniowe znaki przedstawiają liniowe elementy

terenu: rogi, linie kolejowe, granice, itp. Znaki powierzchniowe używane są do

oznaczenia elementów większych powierzchni, takich jak zbiorniki wodne, lasy,

zabudowa osiedli itp. Na mapie mamy też do czynienia z oznaczeniami w postaci

napisów: nazw, skrótów, objaśnień.

Szczególnym rodzajem map są MAPY TOPOGRAFICZNE to mapy wykonane na

podstawie pomiarów, fotografii i zdjęć terenowych w dużych skalach (1:10 000 i

większych), a przez ich zmniejszenie uzyskuje się mapy o uproszczonym rysunku

(1:50 000, 1:100 000).

Mapy topograficzne są mapami wieloarkuszowymi. Są udostępniane w

Warszawie w Centralnym Ośrodku Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej oraz

odpowiednich ośrodkach miast wojewódzkich.

Na podstawie map topograficznych tworzy się mapy turystyczne, które oprócz

elementów topograficznych zawierają także elementy turystyczne przedstawione

odpowiednimi znakami umownymi (np. szlaki turystyczne).

Istnieje kilka rodzajów map turystycznych.

Biorąc pod uwagę skalę mapy, jej treść i przeznaczenie możemy wyróżnić nast.

rodzaje map:

• szczegółowe – to mapy o dużych skalach (1:25 000 – 1:100 000), które

pozwalają na poruszanie się w terenie i dokładne określenie swojego miejsca.

Mapy te zawierają oprócz elementów topograficznych oznaczenia obiektów i

urządzeń turystycznych (do nich należą także kieszonkowe atlasy

turystyczne),

• specjalistyczne – są przeznaczone dla uprawiających różne formy turystyki

akty wnej, kwalifikowanej, np.:

o taterników,

o lotniarzy,

o narciarskie,

o szlaków turystycznych,

o do biegów na orientację (w dużych skalach, zawierają jak mapy

topograficzne szczegółowe informacje z pominięciem wielu nazw),

o plażowe (w dużych skalach przedstawiają wycinki wybrzeża morskiego

lub jezior z oznaczeniem zagospodarowania plaży),

o szlaków rowerowych,

o szlaków obszarów wodnych,

• plany miast – szczegółowe plany miejscowości w dużych skalach.

Przedstawiają geometrycznie układ przestrzenny miasta z dużą ilością

Mapa jako źródło informacji

1

elementów orientacyjnych, z reguły zawierają również elementy turystyczne.

Można je podzielić na:

o ogólne plany orientacyjne: miasta, dzielnicy, centrum,

o turystyczne plany miast, pokazujące funkcje, jakie pełnią w mieście

poszczególne jego części (obszary przemysłowe, komunikacyjne,

handlowe, reprezentacyjne, zabytkowe),

o plany biznesowe (handlowe), wyróżniające określony rodzaj firm

produkcyjnych lub handlowych i ich rozmieszczenia,

o plany komunikacyjne – szczegółowy układ komunikacji miasta w tym

linie transportu miejskiego,

o plany specjalne poszczególnych części miasta, obiektów,

o atlasy miast – szczegółowe plany miast wydane w formie książkowej

• przeglądowe – obejmują przeważnie duży obszar; mapy regionów

turystycznych, okolic miast, części kraju, województwa,

• małoskalowe – tworzone w skalach mniejszych niż 1:300 000,

przedstawiające duże regiony turystyczne, kraje, części krajów (np.

Skandynawię jako część kontynentu, krainę, Grecję kontynentalną, Austrię

jako kraj),

• tematyczne – w dużych skalach, przedstawiają rozmieszczenie elementów

turystycznych z jednej dziedziny oraz mapy do badań różnych zjawisk

turystycznych na dużych obszarach (np. mapa zamków, parków narodowych

czy krajobrazowych),

• samochodowe – przeznaczone dla turystów zmotoryzowanych, obejmujące

duże obszary - całe kraje lub ich części. Pokazują one głównie elementy

potrzebne przy poruszaniu się samochodem, klasyfikację dróg (wg

nawierzchni, ważności), oznaczenia kilometrażu i urządzeń i obiektów

przydrożnych (np. stacje benzynowe, zajazdy itp.,). Coraz częściej znajdują

się tam również informacje turystyczne.

Mapa jako źródło informacji

2