dr inż. Mariusz Frukacz

Ćwiczenia z geodezji II

TEMAT 4

Redukcje długości pomierzonych dalmierzem elektromagnetycznym.

Poprawki odwzorowawcze dla długości w układach „1965” i „2000”.

1. Poprawka atmosferyczna

1.1. Poprawka atmosferyczna wyrażona w ppm [mm/km] obliczona dla danego dalmierza elektromagnetycznego:



Bp

11, 2 e



D

∆

=  A −

+

[ ppm] ,

a



273,15 + t

273,15 + t 

gdzie:

t – temperatura w [°C],

p – ciśnienie w [hPa],

e – prężność pary wodnej w [hPa],

A, B – parametry zależne od typu dalmierza (dla Leica TC 407: A=282; B=79,4).

1.2. Długość poprawiona o wpływ warunków atmosferycznych wyniesie: 6

D

D

D

D 10−

=

+ ∆ ⋅

⋅

.

a

p

a

p

2. Poprawka kalibracyjna

2.1. Poprawka kalibracyjna ma postać

−6

D

∆

= c + d ⋅ D ⋅10 ,

k

k

a

gdzie:

c – stała zestawu dalmierz – reflektor (stała dodawania) w [m], d

=

−

k – poprawka skali dalmierza [ppm], równa d k

1 , gdzie k

k

d

d – skala dalmierza.

2.2. Długość poprawiona o wpływ błędów instrumentalnych: D = D + D

∆ lub D = D ⋅ k + c .

k

a

k

k

a

d

3. Poprawka z tytułu pochylenia osi celowej dalmierza, wpływ refrakcji i krzywizny Ziemi 3.1. Długość poprawioną z tytułu pochylenia osi celowej dalmierza oraz wpływu refrakcji i krzywizny Ziemi obliczymy wzorem:

2



k 

k

D

S = D sin Z − 1− 

sin 2 Z ,

k



2  2 RA

gdzie:

Z – pomierzony kąt zenitalny,

k – współczynnik refrakcji (dla zadań typowych przyjmujemy k = 0.13), RA – odległość stanowiska instrumentu od środka Ziemi, R = R + H + i

A

A

A

gdzie:

HA – wysokość stanowiska instrumentu nad poziomem morza, iA – wysokość instrumentu na stanowisku, R – lokalny promień Ziemi obliczony wzorem: 2

a 1− e

b

R =

lub R =

2

2

1− e sin B

2

2

1− e sin B

gdzie

B – szerokość geodezyjna środka odcinka, a, b, e – parametry elipsoidy GRS-80 (a = 6378 137,00000 m, b = 6356 752,31414

m, e = 0,0818191910428).

Dla większości zadań dla okolic Krakowa (B=50°) można przyjąć lokalny promień Ziemi R = 6 382 km

1

dr inż. Mariusz Frukacz

Ćwiczenia z geodezji II

4. Redukcja na poziom odniesienia

4.1. Długość zredukowaną na poziom odniesienia (czyli na poziom morza) obliczymy ze wzoru:



H 

S = S 1−

śr

,

0





R 

gdzie:

Hśr – średnia wysokość nad poziomem morza mierzonego odcinka, gdzie: 1  S



H

.

śr = H

+ 

+ i − i 

A

2

A

B

 tgZ



5. Poprawka odwzorowawcza do długości

5.1. Redukcja odwzorowawcza długości w układzie „1965” – strefa I a. Obliczenie poprawki odwzorowawczej l [mm/km]

2

2

l = C [( X − )

A

+ ( Y − B) ]+ T ,

s

s

gdzie:

XS, YS – współrzędne środka redukowanego odcinka wyrażone w [km], A, B, C, T – parametry poprawki odwzorowawczej zależne od strefy: Strefa

A

B

C

T

I

5467

4637

6, 1318 4706 ⋅ 10-3

-200

II

5806

4603

6, 1351 4556 ⋅ 10-3 -200

III

5999

3501

6, 1343 4346 ⋅ 10-3 -200

IV

5627

3703

6, 1369 9929 ⋅ 10-3

-200

b. Obliczenie długości zredukowanej do układu „1965”

−6

S

= S + S ⋅ l ⋅10

65

0

0

5.2. Redukcja odwzorowawcza długości w układzie „2000”

a. Obliczenie współrzędnej yGK odwzorowania Gaussa-Krügera 6

Y

− c ⋅10 − 500000

2000

y

=

,

GK

m 0

gdzie:

Y2000 – współrzędna środka odcinka w układzie „2000”

c – cecha strefy (jej numer, wynoszący odpowiednio 5, 6, 7, 8 – powstaje przez podzielenie wartości południka osiowego strefy przez 3) m0 – skala na południku środkowym strefy wynosząca w układzie „2000” m0 =

0,999923)

b. Obliczenie elementarnego zniekształcenia liniowego dla środka odcinka 2



y





GK

6

σ = 1+

 m −1 ⋅10 mm

2

0

km



2 R 



c. Obliczenie długości zredukowanej do układu „2000”

−6

S

= S + S ⋅σ ⋅10

2000

0

0

2