Co wchodzi w skład Państwowego Systemu Odniesień Przestrzennych Państwowy System Odniesień
Omów zastosowanie serwisów post-processingu ASG-EUPOS POZGEO - umożliwia wysłanie pliku
Przestrzennych tworzą: 1)Geodezyjny układ odniesienia (EUREF-89 = ETRF-89) 2)Układ wysokości
obserwacyjnego do automatycznych obliczeń. Po pozytywnej weryfikacji przesłanego pliku i wykonaniu obliczeń,
Kronsztad 3)Układ współrzędnych płaskich prostokątnych „2000” (mapa zasadnicza) 4)Układ współrzędnych
użytkownik otrzymuje raport z obliczeń ze współrzędnymi wyznaczanego punktu w obecnie funkcjonujących
płaskich prostokątnych „1992” (mapy w skali 1:10 000 i w skalach mniejszych). Ad. 1 Elipsoidę GRS'80
polskich układach odniesienia. Serwis POZGEO przeznaczony jest do obliczeń w trybie postprocessingu obserwacji
stosuje się formalnie w Polsce w odwzorowaniach kartograficznych, nowych państwowych układów
GPS wykonywanych metodą statyczną. Do obliczeń wykorzystywane są obserwacje fazowe z odbiorników jedno i
współrzędnych "1992", "2000". W Polsce, obowiązuje redukcja pomiarów poziomych do epoki 1989,0
dwuczęstotliwościowych, przekonwertowane do ustalonego formatu danych obserwacyjnych. Dostęp do serwisu
(ETRF'89). Państwowe osnowy geodezyjne, poziome i trójwymiarowe (EUREF-POL + POLREF) są dowiązane
realizowany jest przez stronę internetową systemu. Po zalogowaniu się użytkownik może przesłać dane obserwacyjne
do punktów sieci europejskiej w układzie ETRF'89. Ad. 2 Układ wysokości tworzą wartości geopotencjale
za pomocą przygotowanego formularza zgłoszeń. Po przesłaniu pliku obserwacyjnego, jest on sprawdzany pod
podzielone przez przeciętne wartości przyspieszenia normalnego siły ciężkości, zwane dalej „wysokościami
względem poprawności formatu, a następnie przekazywany do aplikacji automatycznego postprocessingu.
normalnymi”, odniesione do średniego poziomu Morza Bałtyckiego w Zatoce Fińskiej, wyznaczonego dla
Oprogramowanie prowadzi obliczenia bazując na podwójnych różnicach obserwacji fazowych. Dodatkową cecha
mareografu w Kronsztadzie koło Sankt Petersburga. Ad. 3 Układ współrzędnych płaskich prostokątnych
oprogramowania jest korzystanie z absolutnych kalibracji dla anten GPS. Obliczenia dla przesłanych plików
„2000”, wg teorii odwzorowania kartograficznego Gaussa-Krügera. Obszar kraju dzieli się na cztery pasy
obserwacyjnych wykonywane są w oparciu o 6 najbliższych stacji referencyjnych, do których wyznaczone wektory
południkowe o szerokości 3̊ długości geograficznej każdy i o południkach osiowych 15̊, 18̊, 21̊ i 24̊ długości
spełniają określone kryteria dokładnościowe. Na ich podstawie realizowane jest wyrównanie, którego wynikiem są
geograficznej wschodniej, ponumerowane odpowiednio 5, 6, 7 i 8. Współczynnik zmiany skali w południku
współrzędne stacji w układzie ETRF2000. Dodatkowo współrzędne są przeliczane do układów 2000, 1992 oraz 1965.
osiowym każdego pasa południkowego równa się 0,999923. Punkt przecięcia się obszaru równika z obszarem
Obliczenia w serwisie POZGEO wykonywane są dla plików obserwacyjnych spełniających poniższe kryteria:-
południka osiowego otrzymuje współrzędną x = 0, a punkty leżące na południku osiowym współrzędną y =
Obserwacje zapisane w formacie RINEX v2.x; - obserwacje statycznych wykonanych jednocześnie do 4 satelitów -
500 000m. Aby jednoznacznie określić położenie punktu przed współrzędną y podaje się numer pasa
Maksymalny rozmiar pliku 17 MB; - przesyłane pliki dłuższe niż 15 minut i krótsze niż 24h. POZGEO D - Jego
południkowego. Ad. 4 Układ współrzędnych płaskich prostokątnych „1992”, wg teorii odwzorowania
zadaniem jest udostępnianie plików obserwacyjnych ze stacji referencyjnych systemu ASG-EUPOS oraz utworzonych
kartograficznego Gaussa-Krügera. Pas południkowy o szerokości obejmującej cały obszar kraju, o południku
wirtualnych stacji referencyjnych, na podstawie parametrów zadanych przez użytkownika. Parametry wprowadzane
osiowym 19̊ długości geograficznej wschodniej. Współczynnik zmiany skali 0,9993 w południku osiowym.
przez użytkownika dotyczą wyboru stacji referencyjnych, określenia daty obserwacji, długości sesji obserwacyjnych
Punkt przecięcia się obrazu równika z obrazem południka osiowego otrzymuje współrzędną x = - 5 300 000m, a
oraz interwału rejestracji. w przypadku stacji wirtualnej należy dodatkowo określić współrzędne, dla których ma być
punkty leżące na południku osiowym współrzędną y = 500 000.
wygenerowana. Formaty udostepniania to RINEX 2.1x oraz skompresowany Compact RINEX. Ze względu na
dodatkową możliwość wygenerowania wirtualnych stacji referencyjnych, użytkownik może opracować dane
obserwacyjne w oparciu o dwa podejścia. W przypadku generowania wirtualnych stacji referencyjnych należy
Do czego służy i co zawiera standard RTCM? ( R adio T echnical C ommission for M aritime Services) nazwa
pamiętać że plik obserwacyjny jest przygotowywany w oparciu o najbliższą stację referencyjną (przejmuje także
organizacji oraz standard transmisji poprawek różnicowych systemu GPS dla pomiarów DGPS/RTK. Poprawki
charakterystykę jej anteny). Aby zagwarantować poprawność obliczeń należy tak wybierać współrzędne stacji
RTCM wysyłane ze stacji referencyjnej do odbiornika RTCM są przekazywane w czasie rzeczywistym z
wirtualnych aby były generowane w oparciu o różne stacje fizyczne.
wykorzystaniem kodu C/A. RTCM w wersjach: 1)2.0 - poprawki DGPS 2)2.1 – GPS 3)2.2 – GLONASS 4)2.3
- depesze dotyczące anteny 5)3.0 - szybkość transmisji, dane o FKP i VRS 6)3.1 - parametry do transmisji do
określonego układu współrzędnych Zawartość standardu: dane przesyłane w kolejnych depeszach
Opisz rolę powierzchniowych systemów GNSS w realizacji układu odniesienia. Układ odniesienia w rozumieniu
przesyłanych z różną prędkością; depesze mogą być transmitowane drogą radiową lub internetową; każda
zbioru punktów powiązanych z Ziemią, jest obiektem dynamicznym, poddanym permanentnym obserwacjom. Stanom
depesza składa się z : header - nagłówek (typ depeszy, czas, długość depeszy), body - depesza binarna (dane dla
quasi-statycznym (epokowym) sieci stacji ITRF / ETRF przypisuje się indeks epoki obserwacyjnej. Celem
każdego typu danych). Format RTCM SC-104 zawiera 63 typy wiadomości: Typ 1 - poprawki różnicowe
ujednolicenia pomiarów geodezyjnych, obserwacje aktualne, dotyczące wyznaczeń położeń punktów, redukuje się do
GPS Typ 2 - poprawki delta-różnicowe Typ 3 - parametry stacji referencyjnej Typ 4 - parametry geodezyjne
umownego stanu początkowego. w Polsce, obowiązuje redukcja pomiarów poziomych do epoki 1989,0 (ETRF'89).
Typ 5 - status konstelacji satelitów Typ 10 - poprawki różnicowe dla kodu P Typ 11 - poprawki różnicowe dla
Państwowe osnowy geodezyjne, poziome i trójwymiarowe (EUREF-POL + POLREF) są dowiązane do punktów sieci
kodu C/A L2 Typ 13 - parametry przekaźnika naziemnego Typ 15 - wiadomość jonosferyczna (troposferyczna)
europejskiej w układzie ETRF'89. Systemy powierzchniowe: 1)postprocessing Pomiary statyczne o dokładności mm-
Typ 18-21 - wiadomości RTK Typ 23 - typ anteny Typ 24 - punkt odniesienia anteny (ARP) Typ 31-36 -
cm. Pomiar statyczny służy do przestrzennego określenia punktu w oparciu o zarejestrowane w określonym okresie
wiadomości o GLONASS
czasu w pamięci odbiornika dane obserwacyjne z systemu GNSS oraz obliczenia współrzędnych i wysokości punktów
w trybie post-process. 2)RTN Pomiary RTK i DGNSS o dokładności cm-dm-m. Pomiar czasu rzeczywistego również
Jak rozumiesz pojęcie zintegrowanej sieci geodezyjnej opartej o ASG EUPOS? Krajową zintegrowana sieć
służy do przestrzennego określenia punktu z tą różnicą, że współrzędne określane są w oparciu o poprawki przesyłane
geodezyjną stanowią: sieć zerowego rzędu (polski fragment sieci EUREF), zwany EUREF-POL, składająca się
w czasie rzeczywistym.
z 11 punktów o odległościach między punktami rzędu 250-300 km. Krajowa sieć zintegrowana pierwszego
rzędu POLREF, o odległościach między punktami od 20 do 25 km. Ogółem sieć ta składa się z 348 punktów,
które zostały nawiązane do sieci EUREF-POL. System ASG-EUPOS jest wielofunkcyjnym systemem
Podaj zasady działania niwelacji satelitarnej i opisz od czego zależy jej dokładność. Niwelacja satelitarna polega na
pozycjonowania satelitarnego, opartego na powierzchniowej sieci stacji referencyjnych GNSS. Stacja ASG-
przeliczeniu wysokości geoidy(pomierzonych metodami GNSS) na wysokości w państwowym systemie odniesien
EUPOS jest to naziemna stacja referencyjna systemu ASG-EUPOS, stanowiąca punkt podstawowej osnowy
przestrzennych Kronsztad 86. Realizuje się ją poprzez wyznaczenie odstępu geoidy do elispoidy, która jest niezbędna
geodezyjnej I klasy pod względem dokładności równoważną punktom sieci POLREF: rozmieszczenie stacji co
do realizacji wzoru : Hn=He-N. Gdzie He- wysokość elipsoidalna, hn wysokość normalna, N - odstęp geoidy od
około 70 km, do sieci stacji referencyjnych włączone zostały istniejące stacje EPN i IGS, współrzędne stacji w
elipsoidy. W Polsce GEOIDA IWELACYJNA 2001, jest to model siatki kwadratów, której każdy węzeł ma
systemie ETRS89 oraz układach państwowych, grupy stacji referencyjnych: 81 stacje krajowe z modułem GPS,
wyznaczony odstęp elipsoidalny. Dzięki tym wartością metodą interpolacji można wyznaczyć odstęp elipsoidalny w
18 stacji krajowych z modułem GPS/GLONASS, 22 stacje zagraniczne, 2 centra zarządzania (Wa-wa i
dowolnym punkcie modelu. Dokładność zależy od: czasu pomiaru, dokładności pomiaru, wysokości anteny,
Katowice). Poprzez sieć stacji referencyjnych systemu ASG-Eupos, punktów podstawowej osnowy geodezyjnej
dokładności przeniesienia wysokości, metodyki pomiaru, przyjętego modelu tropo- i atmosfery, długości wektorów
EUREF-POL i POLREF przenoszony jest za pośrednictwem pomiaru GNSS na obszar Polski geodezyjny
(czas jest od tego zależny), zasłonięcia horyzontu, użytej efemerydy w postprocessingu, geometrii sieci, dokładności
system odniesienia ETRS89, którego realizacja jest układ ETRF’89 (EUREF) W skład systemu Eupos wchodzą
pkt nawiązania.
16 państw centralnej i wschodniej Europy. Zapewnia on zachowanie jednolitego standardu technicznego i
wymiane danych ze stacji przygranicznych.
Podstawowa zasada pomiarów GNSS (geometria) 1)Układ współrzędnych zaczepiony jest w środku ciężkości Ziemi,
Jak widzisz dalszy rozwój systemów GNSS? 1)w chwili obecnej niedogodnością systemów GNSS jest
jest geocentryczny 2)Oś x przecina południk 0° i leży w płaszczyźnie równika 3)Oś y jest prostopadła do osi x i leży
ograniczona dostępność sygnału, w związku z czym w przyszłości nastąpi zwiększenie liczby satelitów, aby
w płaszczyźnie równika 4)Oś z leży na linii biegunów. Układ ten obraca się wokół własnej osi, równocześnie cały
sygnał mógł być odbierany z każdego miejsca na Ziemi 2)w celu poprawienia dokładności pomiarów nastąpi
układ obraca się wokół Słońca. Współrzędne punktu na Ziemi wyznaczany jest na podstawie przestrzennego wcięcia
wzrost ilości dostarczanych informacji poprzez zwiększenie liczby częstotliwości L1, L2, L5 i inne; poprzez
wstecz, mierzona jest odległość od satelitów do punktu (Ro).
pomiary na kilku częstotliwościach eliminujemy błędy, (np. błąd jonosfery przy pomiarach L1/L2) jednak są
Wymień różnice pomiędzy standardem RTCM2 a RTCM3 Standard RTCM 2 -szybkość 5 kbit/s; -zapewnia
błędy których nie da się wyeliminować w ten sposób 3)rozwój systemów GNSS następuje poprzez odchodzenie
poprawki do współrzędnych; - działa tylko na odległość 50 km; -potrzeba niewielkiej ilości danych; -korekty
od rozwiązań sieciowych w kierunku PPP (przestrzenne wcięcie wstecz), które wykorzystują obserwacje
obserwacji;- zapis od 1; Standard RTCM 3 - szybkość 2 kbit/s; - obsługuje sygnał L2C i L5; - potrzebuje transferu
kodowe i fazowe; w PPP występują błędy zegara satelity oraz zegara odbiornika, których wyeliminowanie jest
danych z systemu GLONASS i GALILEO; - zapis od 1000
możliwe poprzez użycie droższych zegarów o większej dokładności lub poprzez dystrybuowanie czasu za
pomocą internetu; dokładniejsze określenie pozycji satelity za pomocą systemu DORIS 4)rozwój w niwelacji
satelitarnej polega na podniesieniu dokładności pomiarów wysokościowych. Nastąpi to poprzez wykorzystanie
Wymień i scharakteryzuj techniki pomiarowe GNSS W zależności od celu, jakiemu wyniki pomiarów mają służyć, i
systemu GBAS w celu wyznaczenia poprawki troposferycznej w pomiarach RTK 5)dla geodetów w
wymaganej dokładności wyników, w zależności od liczby odbiorników GPS, w zależności od liczny odbiorników
najbliższym czasie nic się nie zmieni 6)system GALILEO ma szanse na funkcjonowanie dopiero w roku 2019-
GPS, którymi dysponujemy, oraz ich parametrów w zależności od cech dostępnego oprogramowania komputerowego
2020 7)w ASG-EUPOS zostanie powszechnie wprowadzony system GLONASS, co może wpłynąć na
do wyznaczenia pozycji w systemie GPS powinno się wybrać jedną z procedur pomiarowych: Pomiar statyczny -
zwiększenie dostępności satelitów
wykonując pomiary w procedurze statycznej, co najmniej dwa, a w miarę możliwości większa liczba odbiorników
GPS rozmieszczonych zazwyczaj w punktach sieci geodezyjnej, gromadzi w przeciągu około jednej godziny
obserwacje faz fal nośnych pewnej grupy satelitów GPS. Dla sąsiednich stacji obserwacyjnych lub stacji położonych
Omów koncepcje i warunki prawne działania systemu ASG EUPOS w Polsce? Warunki prawne to: 1)Projekt
w odległościach nieprzekraczających pojedynczych setek kilometrów są to z reguły obserwacje tych samych
nowelizacji rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 sierpnia 2000 r. w sprawie państwowego systemu
satelitów. Wyniki pomiarów statycznych faz fali są najczęściej formowane w związki podwójnych różnic fazowych.
odniesień przestrzennych (Dz. U. Nr 70, poz. 821) 2)WYTYCZNE TECHNICZNE G-1.12 Pomiary satelitarne
Pomiary RTK / DGPS Ze względu na dokładność oraz stosowaną technologię, pomiary różnicowe w czasie
oparte na systemie precyzyjnego pozycjonowania ASGEUPOS 3)Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. „Prawo
rzeczywistym dzielimy na pomiary RTK (ang. Real-Time Kinematic) oraz pomiary DGPS (ang. Differential GPS).
geodezyjne i kartograficzne”, Dz. U. z 2000 r. nr 100, poz. 1086, z późniejszymi zmianami) 4)Wytyczne
Pomiary RTK – serwis NAWGEO Termin RTK odnosi się do metody fazowych pomiarów satelitarnych, w których
Techniczne G-4.1: 2007 "Pomiary sytuacyjne i wysokościowe metodami bezpośrednimi", Główny Geodeta
pozycja wyznaczona przez odbiornik mobilny poprawiana jest w czasie rzeczywistym z wykorzystaniem danych
Kraju, GUGiK, Warszawa, 2007 5)Instrukcja Techniczna O-3/O-4 „Prowadzenie państwowego zasobu
obserwacyjnych wysyłanych ze stacji bazowej. Obserwacje wykonywane przez odbiornik GNSS ze względu na błędy
geodezyjnego i kartograficznego oraz kompletowanie dokumentacji prac geodezyjnych i kartograficznych”,
pomiarowe spowodowane głównie wpływem atmosfery ziemskiej, mają ograniczoną dokładność. Błędy te mogą być
6)Główny Geodeta Kraju, GUGiK, Warszawa 2001. Rola i miejsce systemu ASG-EUPOS - Wielofunkcyjny
wyznaczone gdy odbiornik wykonujący pomiary zostanie ustawiony na punkcie o znanych współrzędnych. Poprzez
system precyzyjnego pozycjonowania i nawigacji to system wielofunkcyjnych stacji, służących do wyznaczania
porównanie odległości mierzonej (od satelity nawigacyjnego do odbiornika GNSS) z odległością teoretyczną,
pozycji punktów geodezyjnych i nawigacji obiektów ruchomych, poruszających się na lądzie, morzu i w
wyliczoną na podstawie parametrów orbity satelity nawigacyjnego oraz współrzędnych punktu pomiarowego
powietrzu. W Polsce jest nawiązaniem do aktywnych punktów osnowy I klasy. Punkty odniesienia stacji
odbiornik jest w stanie wyliczyć korekty do mierzonych odległości oraz zmiany współrzędnych. Odbiornik
referencyjnych systemu ASG-EUPOS stanowią osnowę geodezyjną. Jest to sieć naziemnych stacji
wykonujący obserwacje w celu wyliczenia korekt pomiarowych oraz mający możliwość wysłania tych informacji np.
referencyjnych ASG-EUPOS wraz z punktami sieci EUREF-POL i POLREF, jako osnowa podstawowa.
drogą radiową (UHF) lub GSM (GPRS) nazywamy odbiornikiem bazowym lub stacją referencyjna.
Realizuje stabilny i jednolity układ odniesienia na obszarze Polski system ASG-EUPOS stanowi część
środkowo-europejskiego systemu precyzyjnego pozycjonowania EUPOS i jest w pełni zgodny z jego
Wymień obowiązujący akty prawne, instrukcje i zalecenia techniczne dotyczące wykonywania pomiarów sytuacyjno-
standardem.
wysokościowych technikami GNSS. 1. Konstytucja RP- def. ukłąd i kompetencje instytucji państwowych na rzecz
których wykonuje się prace 2. Ustawy: -z dn. 17 maja 1989r. Prawo geodezyjne i Kartograficzne(tekst jednolity Dz. U.
z 2010r. nr 193, poz.1287) -z dn. 4.03.2010r. o iinfrastrukturze informacji przestrzennej( dz. U. z 2010r. nr 76,
Omów różnicę między RTK, a RTN Oba typy pomiarów to ciągłe pomiary kinematyczne. Ciągłe pomiary
poz.489) 3. Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 16 lipca 2001 r. w sprawie
kinematyczne - klasyczna metoda bazująca na opracowaniu obserwacji w tzw. post-processingu. Stosowana do
zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych, ewidencjonowania systemów i przechowywania kopii
dzisiaj w przypadkach, gdy metody RTK nie zdają egzaminu, np. przy wyznaczaniu środków rzutów kamery w
zabezpieczających bazy danych, a także ogólnych warunków umów o udostępnianie tych baz. 4. Instrukcja G-4
nalotach fotogrametrycznych. RTK (Real Time Kinematic) - metoda kinematyczna z wyznaczeniem pozycji w
(1988). Inne dokumenty nie są prawomocne, ale Główny Geodeta Kraju oraz ośrodki zalecają korzystanie Instrukcje:
czasie rzeczywistym. Warunkiem realizacji pomiarów RTK: 1)bezpośrednia łączność między stacją bazową a
G-4 (2011), O-1, O-3, G-1, G-2, G-3; Wytyczne techniczne: G-1.5, G-1.9, G-1.10, G-2.1, G-2.2, G-3.1, G-3.2;
odbiornikiem ruchomym. Informacje ze stacji bazowej w postaci obserwacji lub poprawek do obserwacji są
Zalecenia techniczne G-1.10- pomiary satelitarne GNSS oparte na systemie stacji referencyjnych ASG-EUPOS
przesyłane do odbiornika ruchomego, gdzie następuje proces opracowania i wyznaczenia pozycji. Opracowanie
obserwacji ze stacji bazowej oraz odbiornika ruchomego następuje bezpośrednio w terenie w przenośnym
komputerze. Metoda bazuje na algorytmie OTF. 2)Wymaga widoczności minimum 5 satelitów powyżej 150.
Wymień serwisy ASG-EUPOS i przyporządkuj im prace geodezyjne, które można z ich pomocą wykonać. System
3)konieczność zapewnienia ciągłej łączności między stacją bazową i odbiornikiem ruchomym oraz
ASG-EUPOS może zostać wykorzystany do zakładania szczegółowych poziomych osnów geodezyjnych II i III klasy,
ograniczeniem zasięgu metody wynikającym z możliwości uproszczonych algorytmów stosowanych w
osnów pomiarowych: poziomych i wysokościowych, w pomiarach sytuacyjno-wysokosciowych, w pomiarach
komputerze przenośnym. 4)Typowe warunki pomiarów RTK to: Inicjalizacja około 1 minuty, Pomiar pikiety 3-
realizacyjnych, pomiarach związanych z katastrem nieruchomości , pomiarach związanych z pozyskiwaniem danych
5 sekundy, Zasięg pomiarów 10 do 30km, Dokładność ±1-2cm+2ppm-S dla składowych horyzontalnych i około
do krajowego systemu informacji o terenie oraz do innych prac geodezyjnych jeżeli dokładnośći gwarantowane w
±3cm+2ppm-S dla składowej wysokościowej. RTN - w pomiarach tych rolę stacji bazowej przejmuje sieć stacji
wykorzystywanych serwisach systemu są wystarczające. System ASG-EUPOS umożliwia korzystania z następujących
permanentnych przesyłających dane obserwacyjne w czasie rzeczywistym do Centrum Zarządzania.
serwisów i usłóg: -POZGEO serwis automatycznych obliczeń w trybie postprocessingu obserwacji GPS
Oprogramowanie sterujące w Centrum Zarządzania przetwarza dane ze stacji tworząc albo poprawki
wykonywanych metodą statyczną, umożliwiający wyznaczenie współrzędnych w państwowych systemie odniesień
powierzchniowe wysyłane do użytkownika, albo obserwacje z Wirtualnej Stacji Referencyjnej (VRS). Zaletą
przestrzennych. Dopuszcza się wykorzystanie do wyznaczenia współrzędnych punktów geodezyjnej poziomej osnowy
systemu powierzchniowego RTK jest możliwość pracy z jednym odbiornikiem ruchomym. Rolę stacji bazowej
pomiarowej. -POZGEO D serwis udostępniania zbiorów obserwacji satelitarnych GNSS w wybranych przez
przejmuję na siebie system. Odległości między stacjami według obecnych warunków oprogramowania Centrum
użytkownika stacji referencyjnych systemu ASG-EUPOS, a także obserwacji interpolowanych dla pozycji określonej
Zarządzania mogą wynosić 70-80 km, a otrzymywane dokładność i niezawodność wyznaczenia pozycji jest
przez użytkownika zakładać osnowy pomiarowe. -NAWGEO serwis obejmujący udostępnianie poprawek RTK,
wyższa niż dla typowych pomiarów RTK
umożliwiający wyznaczenie pozycji poziomej z błędem średnim nie przekraczającym ±0,03m i wysokości ±0,05m
przy wykorzystaniu odbiornika L1/L2. W zależności od trybu pomiaru można pomierzyć: punkty osnowy pomiarowej
i wysokościowej, szczegóły sytuacyjne będące przedmiotem ewidencji gruntów i budynków oraz punkty
Omów różnicę pomiędzy pomiarami DGNSS a RTK. DGNSS – różnicowe pomiary satelitarne GNSS oparte na
dostosowania wykorzystane w transformacji; szczegóły sytuacyjne należące do I grupy dokładnościowej; szczegóły
pomiarach kodowych pseudoodległości do satelitów, przy których wyznaczane współrzędna są korygowane za
sytuacyjne należące do II grupy dokładnościowej; szczegóły sytuacyjne należące do III grupy dokładnościowej;
pomocą poprawek DGNSS (serwis KODGIS 0,25m przy L1/L2, 1,5m przy L1; serwis NAWGIS 3m przy L1)
dopuszcza się pomiar ekscentryczny punktów niedostępnych do bezpośrednio pomiaru RTK wykorzystując wcięcie
RTK - różnicowe pomiary satelitarne polegające na pomiarach fazowych pseudoodległości do satelitów, przy
liniowe lub domiary ortogonalne pod warunkiem zachowania wymaganych dokładności dla danego typu prac
których wyznaczane współrzędne są na bieżąco korygowane za pomocą poprawek RTK (serwis NAWGEO
geodezyjnych oraz dla długości elementów takiej konstrukcji geometrycznej poniżej 50m. KODGIS serwis
0,03m (poziomo) i 0,05(pion) przy L1/L2) Różnice: 1)sposób pomiaru pseudoodległości do satelity (kodowe-
obejmujący udostępnianie poprawek DGNSS, umożliwiający wyznaczenie współrzędnych z błędem średnim nie
DGNSS, fazowe-RTK) 2) różne poprawki- dla RTK mamy poprawki RTK z serwisu NAWGEO, dla DGNSS
przekraczającym ±0,25m przy wykorzystaniu z odbiorników L1/L2 oraz nie przekraczającym ±1,5m przy
mamy poprawki DGNSS z serwisu KODGIS lub NAWGIS 3) różne dokładności poprawek, dlatego metody
wykorzystaniu odbiorników L1. -NAWGIS serwis obejmujący udostępnianie poprawek DGNSS, umożliwiający
metody RTK i DGNSS są wykorzystywane w różnych pomiarach, w zależności jakie dokładności chcemy
wyznaczenie współrzędnych z błędem średnim nie przekraczającm ±3,0m przy wykorzystaniu odbiorników L1.
uzyskać. Dokładności: DGNSS: serwis KODGIS 0,25m przy L1/L2, 1,5m przy L1; serwis NAWGIS 3m przy
L1. RTK: serwis NAWGEO 0,03m (poziomo) i 0,05(pion) przy L1/L2 4)różnice zachodzące w dokładnościach
Wymień układy współrzędnych obowiązujące w Polsce realizowane technikami satelitarnymi 1)w geodezyjnym
między dwoma niezależnymi pomiarami punktu kontrolnego: różnica współrzędnych dwukrotnego pomiaru dla
układzie odniesienia ETRF-89 jako współrzędne prostokątne kartezjańskie i geodezyjne, przy czym wysokość
RTK: dx,dy ≤ ±0,05 m dh ≤ ±0,07 m dla DGNSS: dx,dy ≤ ±0,60 m, dh ≤ ±0,90 m ( KODGIS) 5) różne warunki
elipsoidalną punktu przelicza się na wysokość normalną przy wykorzystaniu aktualnie obowiązującego modelu
pomiaru szczegółów II gr: RTK: odchylenie standardowe od składowej poziomej ≤±0,05m a dla DGNSS ≤±0,30m
geoidy; Przeniesienie na obszar Polski geodezyjnego systemu odniesienia ETRS89 odbywa się poprzez sieć stacji
6) różne warunki pomiaru szczegółów III gr: odchylenie standardowe od składowej poziomej ≤±0,10m a dla DGNSS
referencyjnych systemu ASG-EUPOS i punktów podstawowej osnowy geodezyjnej EUREF-POL i POLREF za
≤±0,50m
pośrednictwem obserwacji satelitarnych GNSS. 2)w układach współrzędnych płaskich prostokątnych 1992
(parametry: południk osiowy L = 19° długości geograficznej wschodniej, pas południkowy o szerokości obejmującej
cały obszar kraju, współczynnik zmiany skali 0.9993 w południku osiowym, punkt przecięcia się obrazu równika z
Omów warunki zakładania osnów pomiarowych technikami GNSS. Do zakładania osnowy pomiarowej
obrazem południka osiowego otrzymuje współrzędną x = -5.300.000m, a punkty leżące na południku osiowym
techniką GNSS wykorzystuje się: 1)metodę pomiarów statycznych i szybkich statycznych, w nawiązaniu do
współrzędną y = 500.000 m) i 2000 (Obszar kraju dzieli się na cztery pasy południkowe o szerokości 3° długości
najbliższych stacji systemu ASG-EUPOS, przy wykorzystaniu serwisu POZGEO D albo do lokalnej stacji
geograficznej każdy i o południkach osiowych: 15°, 18°, 21° i 24° długości geograficznej wschodniej, ponumerowane
referencyjnej spełniającej warunki punktu nawiązania geodezyjnego 2)metodę pomiarów RTK GNSS przy
odpowiednio numerami: 5, 6, 7 i 8. Podział obszaru kraju na pasy odwzorowania układu "2000" przedstawia rysunek.)
wykorzystaniu serwisu NAWGEO systemu ASG-EUPOS albo w nawiązaniu do lokalnej stacji referencyjnej
- w wyniku przeliczenia współrzędnych z geodezyjnego układu odniesienia, zgodnie z obowiązującymi regułami
spełniającej warunki punktu nawiązania geodezyjnego, położonej w odległości nie większej niż 5km. Przy
matematycznymi, 3)w układzie współrzędnych płaskich prostokątnych 1965 (z zastosowaniem siedmioparametrowej
czym w obydwu przypadkach wymagane jest wykonanie pomiarów kontrolnych na punktach osnowy
transformacji przestrzennej z dostosowaniem do punktów poziomej osnowy geodezyjnej I i II klasy, z usunięciem
geodezyjnej wyższej klasy. Punkty osnowy pomiarowej sytuacyjnej i wysokościowej należy mierzyć co
odchyłek na punkach łącznych metodą Hausbrandta). Układ wysokości Kronsztad ‘86 tworzą wartości
najmniej odbiornikami L1/L2 przy następujących warunkach: a) odbiornik powinien wyznaczać pozycję w
geopotencjalne podzielone przez przeciętne wartości przyspieszenia normalnego siły ciężkości, odniesione do
oparciu o minimum 6 satelitów GNSS b) odbiornik powinien uwzględniać poprawki sieciowe lub poprawki ze
średniego poziomu Morza Bałtyckiego w Zatoce Fińskiej, wyznaczonego dla mareografu w Kronsztadzie koło Sankt
stacji referencyjnej oddalonej nie więcej niż 5km c) parametr PDOP powinien być mniejszy lub równy 3 d)
Petersburga (Federacja Rosyjska). •
Wysokości normalne określa się z pomiarów geodezyjnych
odchylenie standardowe pozycji dla składowej poziomej powinno być mniejsze lub równe +-0,02m e) dla
nawiązanych do punktów podstawowej osnowy geodezyjnej kraju.
interwału zapisu pozycji co 1s. czas trwania pomiaru powinien wynosić co najmniej 30 sekund f) w przypadku
umieszczenia anteny GNSS na tyczce zaleca się wykorzystanie podpórek do tyczki na czas wykonywania
pomiaru.
Omów zastosowanie serwisów czasu rzeczywistego. NAWGEO to podstawowy serwis systemu ASG-EUPOS
udostępniający poprawki do pomiarów w czasie rzeczywistym RTK. Umożliwia uzyskiwanie najwyższych
dokładności zarówno w pomiarach kinematycznych, jak i określaniu położenia obiektów statycznych.
Umożliwia wyznaczenie pozycji poziomej z błędem średnim nie przekraczającym 0,03m i wysokości0,05m
przy wykorzystaniu odbiornika L1/L2 Dzięki wielu dostępnym formatom poprawek, serwis NAWGEO pozwala
użytkownikowi wykorzystać szeroką gamę sprzętu pomiarowego dostępnego na rynku. Ze względu na możliwą
do uzyskania wysoką dokładność pomiarów, serwis NAWGEO dedykowany jest przede wszystkim pomiarom
geodezyjnym. W przypadku pomiarów punktów poziomej i wysokościowej pomiarowej osnowy geodezyjnej,
pomiarów szczegółów sytuacyjnych będących przedmiotem ewidencji gruntów i budynków oraz punktów
wykorzystywanych jako punkty dostosowania w transformacji otrzymane współrzędne powinny być
sprawdzone za pomocą drugiego, niezależnego pomiaru wykonanego metodą RTK z wykorzystaniem
odbiorników co najmniej L1/L2, statyczną lub klasyczną. Można też mierzyć szczegóły sytuacyjne należące do
I, II i III grupy dokładnościowej. Najwyższe dokładności w pomiarach satelitarnych w czasie rzeczywistym
można uzyskać wykorzystując dostępne w serwisie NAWGEO sieciowe poprawki RTK (ang. Real-Time
Kinematics), co umożliwia powtarzalność wyznaczeń współrzędnych bez względu na odległość odbiornika od
fizycznej stacji referencyjnej. W serwisie NAWGEO, poza rozwiązaniami sieciowymi, dostępne są także
tradycyjne poprawki RTK z pojedynczej, wybranej przez użytkownika stacji referencyjnej. KODGIS-
udostępnia poprawki DGNSS, umożliwia wyznaczenie współrzędnych z błędem średnim nie przekraczającym
0,25m przy korzystaniu z odbiorników L1/L2 oraz nie przekraczającym 1,5m przy wykorzystaniu odbiorników
L1. Przeznaczony jest głównie do wykonywania pomiarów na potrzeby budowy lub aktualizacji systemów
informacji przestrzennej. Serwis KODGIS może być również wykorzystywany do wspomagania służb
ratowniczych, w archeologii, rolnictwie, leśnictwie, energetyce, telekomunikacji, turystyce i rekreacji,
automatycznej nawigacji, itp. Wszędzie tam użytkownicy mogą stosować tańsze kodowe odbiorniki
jednoczęstotliwościowe i korzystać z poprawek serwisu KODGIS, celem podniesienia dokładności
wyznaczanych współrzędnych. Z wykorzystaniem tego serwisu można mierzyć szczegóły należące do II grupy
dokładności pomiaru sytuacyjnego(odbiornik co najmniej L1/L2), oraz szczegóły z III grupy dokładności
pomiaru sytuacyjnego. NAWGIS – udostępnia poprawki DGNSS, umożliwia wyznaczenie współrzędnych z
błędem średnim nie przekraczającym3,0, przy wykorzystaniu odbiorników L1. Odbiór poprawek DGNSS
w tym serwisie nie wymaga dwukierunkowej komunikacji z Centrum Zarządzającym, tj. w przypadku
dokładniejszego serwisu KODGIS. Nie jest wymagane przesłanie do systemu przybliżonej pozycji odbiornika,
zatem z serwisu NAWGI korzystać mogą użytkownicy wyposażeni w jeszcze prostsze odbiorniki kodowe.
Poprawki DGNSS wyznaczane są, w zależności od wymagań, z północnej lub południowej podsieci stacji
referencyjnych dla jej punktu środkowego i przesyłane w formacie RTCM przez Internet protokołem NTRIP.
Podobnie jak w przypadku poprawek RTK z pojedynczych stacji referencyjnych system generuje poprawkę
właściwą dla danej części kraju (północnej lub południowej) i wysyła ją do odbiornika użytkownika w formacie
RTCM. Różnica polega na rodzaju danych zawartych w wiadomościach RTCM, które w przypadku serwisu
NAWGIS zawierają jedynie poprawki kodowe.
Co wchodzi w skład Państwowego Systemu Odniesień Przestrzennych Państwowy System Odniesień
Omów zastosowanie serwisów post-processingu ASG-EUPOS POZGEO - umożliwia wysłanie pliku
Przestrzennych tworzą: 1)Geodezyjny układ odniesienia (EUREF-89 = ETRF-89) 2)Układ wysokości Kronsztad
obserwacyjnego do automatycznych obliczeń. Po pozytywnej weryfikacji przesłanego pliku i wykonaniu obliczeń,
3)Układ współrzędnych płaskich prostokątnych „2000” (mapa zasadnicza) 4)Układ współrzędnych płaskich
użytkownik otrzymuje raport z obliczeń ze współrzędnymi wyznaczanego punktu w obecnie funkcjonujących
prostokątnych „1992” (mapy w skali 1:10 000 i w skalach mniejszych). Ad. 1 Elipsoidę GRS'80 stosuje się
polskich układach odniesienia. Serwis POZGEO przeznaczony jest do obliczeń w trybie postprocessingu obserwacji
formalnie w Polsce w odwzorowaniach kartograficznych, nowych państwowych układów współrzędnych
GPS wykonywanych metodą statyczną. Do obliczeń wykorzystywane są obserwacje fazowe z odbiorników jedno i
"1992", "2000". W Polsce, obowiązuje redukcja pomiarów poziomych do epoki 1989,0 (ETRF'89). Państwowe
dwuczęstotliwościowych, przekonwertowane do ustalonego formatu danych obserwacyjnych. Dostęp do serwisu
osnowy geodezyjne, poziome i trójwymiarowe (EUREF-POL + POLREF) są dowiązane do punktów sieci
realizowany jest przez stronę internetową systemu. Po zalogowaniu się użytkownik może przesłać dane obserwacyjne
europejskiej w układzie ETRF'89. Ad. 2 Układ wysokości tworzą wartości geopotencjale podzielone przez
za pomocą przygotowanego formularza zgłoszeń. Po przesłaniu pliku obserwacyjnego, jest on sprawdzany pod
przeciętne wartości przyspieszenia normalnego siły ciężkości, zwane dalej „wysokościami normalnymi”,
względem poprawności formatu, a następnie przekazywany do aplikacji automatycznego postprocessingu.
odniesione do średniego poziomu Morza Bałtyckiego w Zatoce Fińskiej, wyznaczonego dla mareografu w
Oprogramowanie prowadzi obliczenia bazując na podwójnych różnicach obserwacji fazowych. Dodatkową cecha
Kronsztadzie koło Sankt Petersburga. Ad. 3 Układ współrzędnych płaskich prostokątnych „2000”, wg teorii
oprogramowania jest korzystanie z absolutnych kalibracji dla anten GPS. Obliczenia dla przesłanych plików
odwzorowania kartograficznego Gaussa-Krügera. Obszar kraju dzieli się na cztery pasy południkowe o
obserwacyjnych wykonywane są w oparciu o 6 najbliższych stacji referencyjnych, do których wyznaczone wektory
szerokości 3̊ długości geograficznej każdy i o południkach osiowych 15̊, 18̊, 21̊ i 24̊ długości geograficznej
spełniają określone kryteria dokładnościowe. Na ich podstawie realizowane jest wyrównanie, którego wynikiem są
wschodniej, ponumerowane odpowiednio 5, 6, 7 i 8. Współczynnik zmiany skali w południku osiowym każdego
współrzędne stacji w układzie ETRF2000. Dodatkowo współrzędne są przeliczane do układów 2000, 1992 oraz 1965.
pasa południkowego równa się 0,999923. Punkt przecięcia się obszaru równika z obszarem południka osiowego
Obliczenia w serwisie POZGEO wykonywane są dla plików obserwacyjnych spełniających poniższe kryteria:-
otrzymuje współrzędną x = 0, a punkty leżące na południku osiowym współrzędną y = 500 000m. Aby
Obserwacje zapisane w formacie RINEX v2.x; - obserwacje statycznych wykonanych jednocześnie do 4 satelitów -
jednoznacznie określić położenie punktu przed współrzędną y podaje się numer pasa południkowego. Ad. 4
Maksymalny rozmiar pliku 17 MB; - przesyłane pliki dłuższe niż 15 minut i krótsze niż 24h. POZGEO D - Jego
Układ współrzędnych płaskich prostokątnych „1992”, wg teorii odwzorowania kartograficznego Gaussa-
zadaniem jest udostępnianie plików obserwacyjnych ze stacji referencyjnych systemu ASG-EUPOS oraz utworzonych
Krügera. Pas południkowy o szerokości obejmującej cały obszar kraju, o południku osiowym 19̊ długości
wirtualnych stacji referencyjnych, na podstawie parametrów zadanych przez użytkownika. Parametry wprowadzane
geograficznej wschodniej. Współczynnik zmiany skali 0,9993 w południku osiowym. Punkt przecięcia się
przez użytkownika dotyczą wyboru stacji referencyjnych, określenia daty obserwacji, długości sesji obserwacyjnych
obrazu równika z obrazem południka osiowego otrzymuje współrzędną x = - 5 300 000m, a punkty leżące na
oraz interwału rejestracji. w przypadku stacji wirtualnej należy dodatkowo określić współrzędne, dla których ma być
południku osiowym współrzędną y = 500 000.
wygenerowana. Formaty udostepniania to RINEX 2.1x oraz skompresowany Compact RINEX. Ze względu na
Do czego służy i co zawiera standard RTCM? ( R adio T echnical C ommission for M aritime Services) nazwa
dodatkową możliwość wygenerowania wirtualnych stacji referencyjnych, użytkownik może opracować dane
organizacji oraz standard transmisji poprawek różnicowych systemu GPS dla pomiarów DGPS/RTK. Poprawki
obserwacyjne w oparciu o dwa podejścia. W przypadku generowania wirtualnych stacji referencyjnych należy
RTCM wysyłane ze stacji referencyjnej do odbiornika RTCM są przekazywane w czasie rzeczywistym z
pamiętać że plik obserwacyjny jest przygotowywany w oparciu o najbliższą stację referencyjną (przejmuje także
wykorzystaniem kodu C/A. RTCM w wersjach: 1)2.0 - poprawki DGPS 2)2.1 – GPS 3)2.2 – GLONASS 4)2.3
charakterystykę jej anteny). Aby zagwarantować poprawność obliczeń należy tak wybierać współrzędne stacji
- depesze dotyczące anteny 5)3.0 - szybkość transmisji, dane o FKP i VRS 6)3.1 - parametry do transmisji do
wirtualnych aby były generowane w oparciu o różne stacje fizyczne.
określonego układu współrzędnych Zawartość standardu: dane przesyłane w kolejnych depeszach
Opisz rolę powierzchniowych systemów GNSS w realizacji układu odniesienia. Układ odniesienia w rozumieniu
przesyłanych z różną prędkością; depesze mogą być transmitowane drogą radiową lub internetową; każda
zbioru punktów powiązanych z Ziemią, jest obiektem dynamicznym, poddanym permanentnym obserwacjom. Stanom
depesza składa się z : header - nagłówek (typ depeszy, czas, długość depeszy), body - depesza binarna (dane dla
quasi-statycznym (epokowym) sieci stacji ITRF / ETRF przypisuje się indeks epoki obserwacyjnej. Celem
każdego typu danych). Format RTCM SC-104 zawiera 63 typy wiadomości: Typ 1 - poprawki różnicowe
ujednolicenia pomiarów geodezyjnych, obserwacje aktualne, dotyczące wyznaczeń położeń punktów, redukuje się do
GPS Typ 2 - poprawki delta-różnicowe Typ 3 - parametry stacji referencyjnej Typ 4 - parametry geodezyjne
umownego stanu początkowego. w Polsce, obowiązuje redukcja pomiarów poziomych do epoki 1989,0 (ETRF'89).
Typ 5 - status konstelacji satelitów Typ 10 - poprawki różnicowe dla kodu P Typ 11 - poprawki różnicowe dla
Państwowe osnowy geodezyjne, poziome i trójwymiarowe (EUREF-POL + POLREF) są dowiązane do punktów sieci
kodu C/A L2 Typ 13 - parametry przekaźnika naziemnego Typ 15 - wiadomość jonosferyczna (troposferyczna)
europejskiej w układzie ETRF'89. Systemy powierzchniowe: 1)postprocessing Pomiary statyczne o dokładności mm-
Typ 18-21 - wiadomości RTK Typ 23 - typ anteny Typ 24 - punkt odniesienia anteny (ARP) Typ 31-36 -
cm. Pomiar statyczny służy do przestrzennego określenia punktu w oparciu o zarejestrowane w określonym okresie
wiadomości o GLONASS
czasu w pamięci odbiornika dane obserwacyjne z systemu GNSS oraz obliczenia współrzędnych i wysokości punktów
Jak rozumiesz pojęcie zintegrowanej sieci geodezyjnej opartej o ASG EUPOS? Krajową zintegrowana sieć
w trybie post-process. 2)RTN Pomiary RTK i DGNSS o dokładności cm-dm-m. Pomiar czasu rzeczywistego również
geodezyjną stanowią: sieć zerowego rzędu (polski fragment sieci EUREF), zwany EUREF-POL, składająca się
służy do przestrzennego określenia punktu z tą różnicą, że współrzędne określane są w oparciu o poprawki przesyłane
z 11 punktów o odległościach między punktami rzędu 250-300 km. Krajowa sieć zintegrowana pierwszego
w czasie rzeczywistym.
rzędu POLREF, o odległościach między punktami od 20 do 25 km. Ogółem sieć ta składa się z 348 punktów,
Podaj zasady działania niwelacji satelitarnej i opisz od czego zależy jej dokładność. Niwelacja satelitarna polega na
które zostały nawiązane do sieci EUREF-POL. System ASG-EUPOS jest wielofunkcyjnym systemem
przeliczeniu wysokości geoidy(pomierzonych metodami GNSS) na wysokości w państwowym systemie odniesien
pozycjonowania satelitarnego, opartego na powierzchniowej sieci stacji referencyjnych GNSS. Stacja ASG-
przestrzennych Kronsztad 86. Realizuje się ją poprzez wyznaczenie odstępu geoidy do elispoidy, która jest niezbędna
EUPOS jest to naziemna stacja referencyjna systemu ASG-EUPOS, stanowiąca punkt podstawowej osnowy
do realizacji wzoru : Hn=He-N. Gdzie He- wysokość elipsoidalna, hn wysokość normalna, N - odstęp geoidy od
geodezyjnej I klasy pod względem dokładności równoważną punktom sieci POLREF: rozmieszczenie stacji co
elipsoidy. W Polsce GEOIDA IWELACYJNA 2001, jest to model siatki kwadratów, której każdy węzeł ma
około 70 km, do sieci stacji referencyjnych włączone zostały istniejące stacje EPN i IGS, współrzędne stacji w
wyznaczony odstęp elipsoidalny. Dzięki tym wartością metodą interpolacji można wyznaczyć odstęp elipsoidalny w
systemie ETRS89 oraz układach państwowych, grupy stacji referencyjnych: 81 stacje krajowe z modułem GPS,
dowolnym punkcie modelu. Dokładność zależy od: czasu pomiaru, dokładności pomiaru, wysokości anteny,
18 stacji krajowych z modułem GPS/GLONASS, 22 stacje zagraniczne, 2 centra zarządzania (Wa-wa i
dokładności przeniesienia wysokości, metodyki pomiaru, przyjętego modelu tropo- i atmosfery, długości wektorów
Katowice). Poprzez sieć stacji referencyjnych systemu ASG-Eupos, punktów podstawowej osnowy geodezyjnej
(czas jest od tego zależny), zasłonięcia horyzontu, użytej efemerydy w postprocessingu, geometrii sieci, dokładności
EUREF-POL i POLREF przenoszony jest za pośrednictwem pomiaru GNSS na obszar Polski geodezyjny
pkt nawiązania.
system odniesienia ETRS89, którego realizacja jest układ ETRF’89 (EUREF) W skład systemu Eupos wchodzą
Podstawowa zasada pomiarów GNSS (geometria) 1)Układ współrzędnych zaczepiony jest w środku ciężkości Ziemi,
16 państw centralnej i wschodniej Europy. Zapewnia on zachowanie jednolitego standardu technicznego i
jest geocentryczny 2)Oś x przecina południk 0° i leży w płaszczyźnie równika 3)Oś y jest prostopadła do osi x i leży
wymiane danych ze stacji przygranicznych.
w płaszczyźnie równika 4)Oś z leży na linii biegunów. Układ ten obraca się wokół własnej osi, równocześnie cały
Jak widzisz dalszy rozwój systemów GNSS? 1)w chwili obecnej niedogodnością systemów GNSS jest
układ obraca się wokół Słońca. Współrzędne punktu na Ziemi wyznaczany jest na podstawie przestrzennego wcięcia
ograniczona dostępność sygnału, w związku z czym w przyszłości nastąpi zwiększenie liczby satelitów, aby
wstecz, mierzona jest odległość od satelitów do punktu (Ro).
sygnał mógł być odbierany z każdego miejsca na Ziemi 2)w celu poprawienia dokładności pomiarów nastąpi
Wymień różnice pomiędzy standardem RTCM2 a RTCM3 Standard RTCM 2 -szybkość 5 kbit/s; -zapewnia
wzrost ilości dostarczanych informacji poprzez zwiększenie liczby częstotliwości L1, L2, L5 i inne; poprzez
poprawki do współrzędnych; - działa tylko na odległość 50 km; -potrzeba niewielkiej ilości danych; -korekty
pomiary na kilku częstotliwościach eliminujemy błędy, (np. błąd jonosfery przy pomiarach L1/L2) jednak są
obserwacji;- zapis od 1; Standard RTCM 3 - szybkość 2 kbit/s; - obsługuje sygnał L2C i L5; - potrzebuje transferu
błędy których nie da się wyeliminować w ten sposób 3)rozwój systemów GNSS następuje poprzez odchodzenie
danych z systemu GLONASS i GALILEO; - zapis od 1000
od rozwiązań sieciowych w kierunku PPP (przestrzenne wcięcie wstecz), które wykorzystują obserwacje
Wymień i scharakteryzuj techniki pomiarowe GNSS W zależności od celu, jakiemu wyniki pomiarów mają służyć, i
kodowe i fazowe; w PPP występują błędy zegara satelity oraz zegara odbiornika, których wyeliminowanie jest
wymaganej dokładności wyników, w zależności od liczby odbiorników GPS, w zależności od liczny odbiorników
możliwe poprzez użycie droższych zegarów o większej dokładności lub poprzez dystrybuowanie czasu za
GPS, którymi dysponujemy, oraz ich parametrów w zależności od cech dostępnego oprogramowania komputerowego
pomocą internetu; dokładniejsze określenie pozycji satelity za pomocą systemu DORIS 4)rozwój w niwelacji
do wyznaczenia pozycji w systemie GPS powinno się wybrać jedną z procedur pomiarowych: Pomiar statyczny -
satelitarnej polega na podniesieniu dokładności pomiarów wysokościowych. Nastąpi to poprzez wykorzystanie
wykonując pomiary w procedurze statycznej, co najmniej dwa, a w miarę możliwości większa liczba odbiorników
systemu GBAS w celu wyznaczenia poprawki troposferycznej w pomiarach RTK 5)dla geodetów w
GPS rozmieszczonych zazwyczaj w punktach sieci geodezyjnej, gromadzi w przeciągu około jednej godziny
najbliższym czasie nic się nie zmieni 6)system GALILEO ma szanse na funkcjonowanie dopiero w roku 2019-
obserwacje faz fal nośnych pewnej grupy satelitów GPS. Dla sąsiednich stacji obserwacyjnych lub stacji położonych
2020 7)w ASG-EUPOS zostanie powszechnie wprowadzony system GLONASS, co może wpłynąć na
w odległościach nieprzekraczających pojedynczych setek kilometrów są to z reguły obserwacje tych samych
zwiększenie dostępności satelitów
satelitów. Wyniki pomiarów statycznych faz fali są najczęściej formowane w związki podwójnych różnic fazowych.
Omów koncepcje i warunki prawne działania systemu ASG EUPOS w Polsce? Warunki prawne to: 1)Projekt
Pomiary RTK / DGPS Ze względu na dokładność oraz stosowaną technologię, pomiary różnicowe w czasie
nowelizacji rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 sierpnia 2000 r. w sprawie państwowego systemu
rzeczywistym dzielimy na pomiary RTK (ang. Real-Time Kinematic) oraz pomiary DGPS (ang. Differential GPS).
odniesień przestrzennych (Dz. U. Nr 70, poz. 821) 2)WYTYCZNE TECHNICZNE G-1.12 Pomiary satelitarne
Pomiary RTK – serwis NAWGEO Termin RTK odnosi się do metody fazowych pomiarów satelitarnych, w których
oparte na systemie precyzyjnego pozycjonowania ASGEUPOS 3)Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. „Prawo
pozycja wyznaczona przez odbiornik mobilny poprawiana jest w czasie rzeczywistym z wykorzystaniem danych
geodezyjne i kartograficzne”, Dz. U. z 2000 r. nr 100, poz. 1086, z późniejszymi zmianami) 4)Wytyczne
obserwacyjnych wysyłanych ze stacji bazowej. Obserwacje wykonywane przez odbiornik GNSS ze względu na błędy
Techniczne G-4.1: 2007 "Pomiary sytuacyjne i wysokościowe metodami bezpośrednimi", Główny Geodeta
pomiarowe spowodowane głównie wpływem atmosfery ziemskiej, mają ograniczoną dokładność. Błędy te mogą być
Kraju, GUGiK, Warszawa, 2007 5)Instrukcja Techniczna O-3/O-4 „Prowadzenie państwowego zasobu
wyznaczone gdy odbiornik wykonujący pomiary zostanie ustawiony na punkcie o znanych współrzędnych. Poprzez
geodezyjnego i kartograficznego oraz kompletowanie dokumentacji prac geodezyjnych i kartograficznych”,
porównanie odległości mierzonej (od satelity nawigacyjnego do odbiornika GNSS) z odległością teoretyczną,
6)Główny Geodeta Kraju, GUGiK, Warszawa 2001. Rola i miejsce systemu ASG-EUPOS - Wielofunkcyjny
wyliczoną na podstawie parametrów orbity satelity nawigacyjnego oraz współrzędnych punktu pomiarowego
system precyzyjnego pozycjonowania i nawigacji to system wielofunkcyjnych stacji, służących do wyznaczania
odbiornik jest w stanie wyliczyć korekty do mierzonych odległości oraz zmiany współrzędnych. Odbiornik
pozycji punktów geodezyjnych i nawigacji obiektów ruchomych, poruszających się na lądzie, morzu i w
wykonujący obserwacje w celu wyliczenia korekt pomiarowych oraz mający możliwość wysłania tych informacji np.
powietrzu. W Polsce jest nawiązaniem do aktywnych punktów osnowy I klasy. Punkty odniesienia stacji
drogą radiową (UHF) lub GSM (GPRS) nazywamy odbiornikiem bazowym lub stacją referencyjna.
referencyjnych systemu ASG-EUPOS stanowią osnowę geodezyjną. Jest to sieć naziemnych stacji
Wymień obowiązujący akty prawne, instrukcje i zalecenia techniczne dotyczące wykonywania pomiarów sytuacyjno-
referencyjnych ASG-EUPOS wraz z punktami sieci EUREF-POL i POLREF, jako osnowa podstawowa.
wysokościowych technikami GNSS. 1. Konstytucja RP- def. ukłąd i kompetencje instytucji państwowych na rzecz
Realizuje stabilny i jednolity układ odniesienia na obszarze Polski system ASG-EUPOS stanowi część
których wykonuje się prace 2. Ustawy: -z dn. 17 maja 1989r. Prawo geodezyjne i Kartograficzne(tekst jednolity Dz. U.
środkowo-europejskiego systemu precyzyjnego pozycjonowania EUPOS i jest w pełni zgodny z jego
z 2010r. nr 193, poz.1287) -z dn. 4.03.2010r. o iinfrastrukturze informacji przestrzennej( dz. U. z 2010r. nr 76,
standardem.
poz.489) 3. Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 16 lipca 2001 r. w sprawie
Omów różnicę między RTK, a RTN Oba typy pomiarów to ciągłe pomiary kinematyczne. Ciągłe pomiary
zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych, ewidencjonowania systemów i przechowywania kopii
kinematyczne - klasyczna metoda bazująca na opracowaniu obserwacji w tzw. post-processingu. Stosowana do
zabezpieczających bazy danych, a także ogólnych warunków umów o udostępnianie tych baz. 4. Instrukcja G-4
dzisiaj w przypadkach, gdy metody RTK nie zdają egzaminu, np. przy wyznaczaniu środków rzutów kamery w
(1988). Inne dokumenty nie są prawomocne, ale Główny Geodeta Kraju oraz ośrodki zalecają korzystanie Instrukcje:
nalotach fotogrametrycznych. RTK (Real Time Kinematic) - metoda kinematyczna z wyznaczeniem pozycji w
G-4 (2011), O-1, O-3, G-1, G-2, G-3; Wytyczne techniczne: G-1.5, G-1.9, G-1.10, G-2.1, G-2.2, G-3.1, G-3.2;
czasie rzeczywistym. Warunkiem realizacji pomiarów RTK: 1)bezpośrednia łączność między stacją bazową a
Zalecenia techniczne G-1.10- pomiary satelitarne GNSS oparte na systemie stacji referencyjnych ASG-EUPOS
odbiornikiem ruchomym. Informacje ze stacji bazowej w postaci obserwacji lub poprawek do obserwacji są
Wymień serwisy ASG-EUPOS i przyporządkuj im prace geodezyjne, które można z ich pomocą wykonać. System
przesyłane do odbiornika ruchomego, gdzie następuje proces opracowania i wyznaczenia pozycji. Opracowanie
ASG-EUPOS może zostać wykorzystany do zakładania szczegółowych poziomych osnów geodezyjnych II i III klasy,
obserwacji ze stacji bazowej oraz odbiornika ruchomego następuje bezpośrednio w terenie w przenośnym
osnów pomiarowych: poziomych i wysokościowych, w pomiarach sytuacyjno-wysokosciowych, w pomiarach
komputerze. Metoda bazuje na algorytmie OTF. 2)Wymaga widoczności minimum 5 satelitów powyżej 150.
realizacyjnych, pomiarach związanych z katastrem nieruchomości , pomiarach związanych z pozyskiwaniem danych
3)konieczność zapewnienia ciągłej łączności między stacją bazową i odbiornikiem ruchomym oraz
do krajowego systemu informacji o terenie oraz do innych prac geodezyjnych jeżeli dokładnośći gwarantowane w
ograniczeniem zasięgu metody wynikającym z możliwości uproszczonych algorytmów stosowanych w
wykorzystywanych serwisach systemu są wystarczające. System ASG-EUPOS umożliwia korzystania z następujących
komputerze przenośnym. 4)Typowe warunki pomiarów RTK to: Inicjalizacja około 1 minuty, Pomiar pikiety 3-
serwisów i usłóg: -POZGEO serwis automatycznych obliczeń w trybie postprocessingu obserwacji GPS
5 sekundy, Zasięg pomiarów 10 do 30km, Dokładność ±1-2cm+2ppm-S dla składowych horyzontalnych i około
wykonywanych metodą statyczną, umożliwiający wyznaczenie współrzędnych w państwowych systemie odniesień
±3cm+2ppm-S dla składowej wysokościowej. RTN - w pomiarach tych rolę stacji bazowej przejmuje sieć stacji
przestrzennych. Dopuszcza się wykorzystanie do wyznaczenia współrzędnych punktów geodezyjnej poziomej osnowy
permanentnych przesyłających dane obserwacyjne w czasie rzeczywistym do Centrum Zarządzania.
pomiarowej. -POZGEO D serwis udostępniania zbiorów obserwacji satelitarnych GNSS w wybranych przez
Oprogramowanie sterujące w Centrum Zarządzania przetwarza dane ze stacji tworząc albo poprawki
użytkownika stacji referencyjnych systemu ASG-EUPOS, a także obserwacji interpolowanych dla pozycji określonej
powierzchniowe wysyłane do użytkownika, albo obserwacje z Wirtualnej Stacji Referencyjnej (VRS). Zaletą
przez użytkownika zakładać osnowy pomiarowe. -NAWGEO serwis obejmujący udostępnianie poprawek RTK,
systemu powierzchniowego RTK jest możliwość pracy z jednym odbiornikiem ruchomym. Rolę stacji bazowej
umożliwiający wyznaczenie pozycji poziomej z błędem średnim nie przekraczającym ±0,03m i wysokości ±0,05m
przejmuję na siebie system. Odległości między stacjami według obecnych warunków oprogramowania Centrum
przy wykorzystaniu odbiornika L1/L2. W zależności od trybu pomiaru można pomierzyć: punkty osnowy pomiarowej
Zarządzania mogą wynosić 70-80 km, a otrzymywane dokładność i niezawodność wyznaczenia pozycji jest
i wysokościowej, szczegóły sytuacyjne będące przedmiotem ewidencji gruntów i budynków oraz punkty
wyższa niż dla typowych pomiarów RTK
dostosowania wykorzystane w transformacji; szczegóły sytuacyjne należące do I grupy dokładnościowej; szczegóły
Omów różnicę pomiędzy pomiarami DGNSS a RTK. DGNSS – różnicowe pomiary satelitarne GNSS oparte na
sytuacyjne należące do II grupy dokładnościowej; szczegóły sytuacyjne należące do III grupy dokładnościowej;
pomiarach kodowych pseudoodległości do satelitów, przy których wyznaczane współrzędna są korygowane za
dopuszcza się pomiar ekscentryczny punktów niedostępnych do bezpośrednio pomiaru RTK wykorzystując wcięcie
pomocą poprawek DGNSS (serwis KODGIS 0,25m przy L1/L2, 1,5m przy L1; serwis NAWGIS 3m przy L1)
liniowe lub domiary ortogonalne pod warunkiem zachowania wymaganych dokładności dla danego typu prac
RTK - różnicowe pomiary satelitarne polegające na pomiarach fazowych pseudoodległości do satelitów, przy
geodezyjnych oraz dla długości elementów takiej konstrukcji geometrycznej poniżej 50m. KODGIS serwis
których wyznaczane współrzędne są na bieżąco korygowane za pomocą poprawek RTK (serwis NAWGEO
obejmujący udostępnianie poprawek DGNSS, umożliwiający wyznaczenie współrzędnych z błędem średnim nie
0,03m (poziomo) i 0,05(pion) przy L1/L2) Różnice: 1)sposób pomiaru pseudoodległości do satelity (kodowe-
przekraczającym ±0,25m przy wykorzystaniu z odbiorników L1/L2 oraz nie przekraczającym ±1,5m przy
DGNSS, fazowe-RTK) 2) różne poprawki- dla RTK mamy poprawki RTK z serwisu NAWGEO, dla DGNSS
wykorzystaniu odbiorników L1. -NAWGIS serwis obejmujący udostępnianie poprawek DGNSS, umożliwiający
mamy poprawki DGNSS z serwisu KODGIS lub NAWGIS 3) różne dokładności poprawek, dlatego metody
wyznaczenie współrzędnych z błędem średnim nie przekraczającm ±3,0m przy wykorzystaniu odbiorników L1.
metody RTK i DGNSS są wykorzystywane w różnych pomiarach, w zależności jakie dokładności chcemy
Wymień układy współrzędnych obowiązujące w Polsce realizowane technikami satelitarnymi 1)w geodezyjnym
uzyskać. Dokładności: DGNSS: serwis KODGIS 0,25m przy L1/L2, 1,5m przy L1; serwis NAWGIS 3m przy
układzie odniesienia ETRF-89 jako współrzędne prostokątne kartezjańskie i geodezyjne, przy czym wysokość
L1. RTK: serwis NAWGEO 0,03m (poziomo) i 0,05(pion) przy L1/L2 4)różnice zachodzące w dokładnościach
elipsoidalną punktu przelicza się na wysokość normalną przy wykorzystaniu aktualnie obowiązującego modelu
między dwoma niezależnymi pomiarami punktu kontrolnego: różnica współrzędnych dwukrotnego pomiaru dla
geoidy; Przeniesienie na obszar Polski geodezyjnego systemu odniesienia ETRS89 odbywa się poprzez sieć stacji
RTK: dx,dy ≤ ±0,05 m dh ≤ ±0,07 m dla DGNSS: dx,dy ≤ ±0,60 m, dh ≤ ±0,90 m ( KODGIS) 5) różne warunki
referencyjnych systemu ASG-EUPOS i punktów podstawowej osnowy geodezyjnej EUREF-POL i POLREF za
pomiaru szczegółów II gr: RTK: odchylenie standardowe od składowej poziomej ≤±0,05m a dla DGNSS ≤±0,30m
pośrednictwem obserwacji satelitarnych GNSS. 2)w układach współrzędnych płaskich prostokątnych 1992
6) różne warunki pomiaru szczegółów III gr: odchylenie standardowe od składowej poziomej ≤±0,10m a dla DGNSS
(parametry: południk osiowy L = 19° długości geograficznej wschodniej, pas południkowy o szerokości obejmującej
≤±0,50m
cały obszar kraju, współczynnik zmiany skali 0.9993 w południku osiowym, punkt przecięcia się obrazu równika z
Omów warunki zakładania osnów pomiarowych technikami GNSS. Do zakładania osnowy pomiarowej
obrazem południka osiowego otrzymuje współrzędną x = -5.300.000m, a punkty leżące na południku osiowym
techniką GNSS wykorzystuje się: 1)metodę pomiarów statycznych i szybkich statycznych, w nawiązaniu do
współrzędną y = 500.000 m) i 2000 (Obszar kraju dzieli się na cztery pasy południkowe o szerokości 3° długości
najbliższych stacji systemu ASG-EUPOS, przy wykorzystaniu serwisu POZGEO D albo do lokalnej stacji
geograficznej każdy i o południkach osiowych: 15°, 18°, 21° i 24° długości geograficznej wschodniej, ponumerowane
referencyjnej spełniającej warunki punktu nawiązania geodezyjnego 2)metodę pomiarów RTK GNSS przy
odpowiednio numerami: 5, 6, 7 i 8. Podział obszaru kraju na pasy odwzorowania układu "2000" przedstawia rysunek.) -
wykorzystaniu serwisu NAWGEO systemu ASG-EUPOS albo w nawiązaniu do lokalnej stacji referencyjnej
w wyniku przeliczenia współrzędnych z geodezyjnego układu odniesienia, zgodnie z obowiązującymi regułami
spełniającej warunki punktu nawiązania geodezyjnego, położonej w odległości nie większej niż 5km. Przy
matematycznymi, 3)w układzie współrzędnych płaskich prostokątnych 1965 (z zastosowaniem siedmioparametrowej
czym w obydwu przypadkach wymagane jest wykonanie pomiarów kontrolnych na punktach osnowy
transformacji przestrzennej z dostosowaniem do punktów poziomej osnowy geodezyjnej I i II klasy, z usunięciem
geodezyjnej wyższej klasy. Punkty osnowy pomiarowej sytuacyjnej i wysokościowej należy mierzyć co
odchyłek na punkach łącznych metodą Hausbrandta). Układ wysokości Kronsztad ‘86 tworzą wartości
najmniej odbiornikami L1/L2 przy następujących warunkach: a) odbiornik powinien wyznaczać pozycję w
geopotencjalne podzielone przez przeciętne wartości przyspieszenia normalnego siły ciężkości, odniesione do
oparciu o minimum 6 satelitów GNSS b) odbiornik powinien uwzględniać poprawki sieciowe lub poprawki ze
średniego poziomu Morza Bałtyckiego w Zatoce Fińskiej, wyznaczonego dla mareografu w Kronsztadzie koło Sankt
stacji referencyjnej oddalonej nie więcej niż 5km c) parametr PDOP powinien być mniejszy lub równy 3 d)
Petersburga (Federacja Rosyjska). •
Wysokości normalne określa się z pomiarów geodezyjnych
odchylenie standardowe pozycji dla składowej poziomej powinno być mniejsze lub równe +-0,02m e) dla
nawiązanych do punktów podstawowej osnowy geodezyjnej kraju.
interwału zapisu pozycji co 1s. czas trwania pomiaru powinien wynosić co najmniej 30 sekund f) w przypadku
umieszczenia anteny GNSS na tyczce zaleca się wykorzystanie podpórek do tyczki na czas wykonywania
pomiaru.
Omów zastosowanie serwisów czasu rzeczywistego. NAWGEO to podstawowy serwis systemu ASG-EUPOS
udostępniający poprawki do pomiarów w czasie rzeczywistym RTK. Umożliwia uzyskiwanie najwyższych
dokładności zarówno w pomiarach kinematycznych, jak i określaniu położenia obiektów statycznych.
Umożliwia wyznaczenie pozycji poziomej z błędem średnim nie przekraczającym 0,03m i wysokości0,05m
przy wykorzystaniu odbiornika L1/L2 Dzięki wielu dostępnym formatom poprawek, serwis NAWGEO pozwala
użytkownikowi wykorzystać szeroką gamę sprzętu pomiarowego dostępnego na rynku. Ze względu na możliwą
do uzyskania wysoką dokładność pomiarów, serwis NAWGEO dedykowany jest przede wszystkim pomiarom
geodezyjnym. W przypadku pomiarów punktów poziomej i wysokościowej pomiarowej osnowy geodezyjnej,
pomiarów szczegółów sytuacyjnych będących przedmiotem ewidencji gruntów i budynków oraz punktów
wykorzystywanych jako punkty dostosowania w transformacji otrzymane współrzędne powinny być
sprawdzone za pomocą drugiego, niezależnego pomiaru wykonanego metodą RTK z wykorzystaniem
odbiorników co najmniej L1/L2, statyczną lub klasyczną. Można też mierzyć szczegóły sytuacyjne należące do
I, II i III grupy dokładnościowej. Najwyższe dokładności w pomiarach satelitarnych w czasie rzeczywistym
można uzyskać wykorzystując dostępne w serwisie NAWGEO sieciowe poprawki RTK (ang. Real-Time
Kinematics), co umożliwia powtarzalność wyznaczeń współrzędnych bez względu na odległość odbiornika od
fizycznej stacji referencyjnej. W serwisie NAWGEO, poza rozwiązaniami sieciowymi, dostępne są także
tradycyjne poprawki RTK z pojedynczej, wybranej przez użytkownika stacji referencyjnej. KODGIS-
udostępnia poprawki DGNSS, umożliwia wyznaczenie współrzędnych z błędem średnim nie przekraczającym
0,25m przy korzystaniu z odbiorników L1/L2 oraz nie przekraczającym 1,5m przy wykorzystaniu odbiorników
L1. Przeznaczony jest głównie do wykonywania pomiarów na potrzeby budowy lub aktualizacji systemów
informacji przestrzennej. Serwis KODGIS może być również wykorzystywany do wspomagania służb
ratowniczych, w archeologii, rolnictwie, leśnictwie, energetyce, telekomunikacji, turystyce i rekreacji,
automatycznej nawigacji, itp. Wszędzie tam użytkownicy mogą stosować tańsze kodowe odbiorniki
jednoczęstotliwościowe i korzystać z poprawek serwisu KODGIS, celem podniesienia dokładności
wyznaczanych współrzędnych. Z wykorzystaniem tego serwisu można mierzyć szczegóły należące do II grupy
dokładności pomiaru sytuacyjnego(odbiornik co najmniej L1/L2), oraz szczegóły z III grupy dokładności
pomiaru sytuacyjnego. NAWGIS – udostępnia poprawki DGNSS, umożliwia wyznaczenie współrzędnych z
błędem średnim nie przekraczającym3,0, przy wykorzystaniu odbiorników L1. Odbiór poprawek DGNSS w tym
serwisie nie wymaga dwukierunkowej komunikacji z Centrum Zarządzającym, tj. w przypadku dokładniejszego
serwisu KODGIS. Nie jest wymagane przesłanie do systemu przybliżonej pozycji odbiornika, zatem z serwisu
NAWGI korzystać mogą użytkownicy wyposażeni w jeszcze prostsze odbiorniki kodowe. Poprawki DGNSS
wyznaczane są, w zależności od wymagań, z północnej lub południowej podsieci stacji referencyjnych dla jej
punktu środkowego i przesyłane w formacie RTCM przez Internet protokołem NTRIP. Podobnie jak
w przypadku poprawek RTK z pojedynczych stacji referencyjnych system generuje poprawkę właściwą dla
danej części kraju (północnej lub południowej) i wysyła ją do odbiornika użytkownika w formacie RTCM.
Różnica polega na rodzaju danych zawartych w wiadomościach RTCM, które w przypadku serwisu NAWGIS
zawierają jedynie poprawki kodowe.