Na uroczysty pogrzeb Macieja schodzą się nie tylko mieszkańcy wsi, ale uczestniczy w nim także dziedzic, z którym to Lipczanie rozmawiają na temat ugody (chłopi pozostają nieufni). Wszyscy wypowiadają się o zmarłym z wielkim szacunkiem i uznaniem. W Lipcach odbywa się odpust. Niemcy wyjeżdżają. Zostają ogłoszone zapowiedzi Szymka z Nastką. Jagna coraz bardziej jest zauroczona Jasiem. Podjęta zostaje dyskusja na temat podziału majątku, który pozostawił Boryna (spadek zostanie podzielony, gdy Antek wróci do domu). W wyniku kolejnych kłótni i swarów Hanka wyrzuca z gospodarstwa młodą wdowę. Jagna udaje się do matki. Do wsi powraca Antek. Mężczyzna jest pełny podziwu dla żony, która bardzo dobrze gospodarzyła. Lipczanie upatrują w Antku nowego przywódcę społeczności. Mimo że mężczyzna postanowił zmienić swoje zachowanie, spotyka się z Jagną. Ostatecznie jednak między byłymi kochankami dochodzi do kłótni i definitywnego rozstania. Młody Boryna rozważa możliwość wyjazdu za granicę (do Ameryki). Hanka zapewnia męża, że nawet gdyby został aresztowany i osadzony, to ona będzie na niego czekać. Deklaruje również, że zaopiekuje się gospodarstwem. Mimo sprzeciwu Dominikowej, Szymek i Nastka pobierają się. Młodym, ciężko pracującym solidarnie pomagają Lipczanie. We wsi odbywa się narada, na której poruszana jest kwestia budowy rosyjskiej szkoły. Niektórzy chłopi sprzeciwiają się pomysłowi, bowiem to oni musieliby ponosić koszty utrzymania nowej instytucji. Inni, bardziej światli, chcą szkoły jednak nie rosyjskiej, a polskiej. Okazuje się, że wynik głosowania był przesądzony, bowiem naczelnik już wcześniej dał zlecenie i podjął w tej sprawie decyzję. Młoda wdowa cieszy się z przyjazdu Jasia. Jej zachowanie budzi coraz większe oburzenie. Jaś odwiedza umierająca Agatę. We wsi ponownie pojawiają się żandarmi, którzy szukają Rocha. Miejscowi ukrywają poszukiwanego. Mężczyzna opuszcza Lipce. Śmierć Agaty wstrząsa Jasiem. Pocieszająca młodego kleryka Jagusia zostaje wyrzucona z domu przez matkę chłopaka. Organiścina, ku zaskoczeniu Jasia, krytykuje zachowanie wdowy. Spotkanie kleryka z Jagną przerywa matka chłopca. Jasio udaje się na pielgrzymkę do Częstochowy. Młoda wdowa bardzo przeżywa jego wyjazd, czuje się bowiem samotna. Wójt zostaje aresztowany. Sprzeniewierzył około pięciu tysięcy złotych. Organiścina umiejętnie ukierunkowuje wzburzenie społeczności, wskazując na Jagnę jako źródło wszelkiego nieszczęścia (znaczna część sprzeniewierzonych pieniędzy miała być przeznaczona przez wójta na prezenty dla Jagny). Ogół ludności postanawia wypędzic nierządnicę ze wsi. Antek, który mógłby ich powstrzymac opowiada się jednak tak jak większość za wygnaniem. Jagusia może liczyć jedynie na pomoc matki, brata i Mateusza. Zostaje wrzucona na furmankę z obornikiem, po czym wywieziona jest poza wieś.