2. Turystyczne zasoby powiatu
Powiat nakielski
Powiat nakielski leży w środkowo-zachodniej części województwa kujawsko-
pomorskiego, zaś pod względem historyczno-etnograficznym na terenie dwóch
malowniczych krain Krajny i Pałuk. Zajmuje powierzchnię ponad 1.120 km2, który
zamieszkuje 86 tys. mieszkańców. W jego skład wchodzą cztery gminy miejsko-
wiejskie: Nakło nad Notecią (w mieście znajduje się również siedziba powiatu),
Mrocza, Kcynia i Szubin oraz gmina wiejska Sadki.
Przez powiat przebiega odcinek międzynarodowego szlaku rowerowego Euro-
Route (R-1) Francja-Rosja oraz fragment międzynarodowej drogi wodnej E-70
Antwerpia-Kaliningrad (w najbliższym czasie zostanie ukończona budowa przystani
wodnej w Nakle nad NoteciÄ…).
Jest terenem różnorodnym pod względem przyrodniczym i krajobrazowym.
Malownicza kraina zapewnia dużą dawkę spokoju i relaksu dla poszukujących
wytchnienia i odpoczynku. Niezapomnianych wrażeń estetycznych dostarczają
podróżnikom łąki, lasy i szlaki wodne. Na miłośników historii i architektury czekają
liczne zespoły pałacowo-parkowe oraz zabytki sakralne, m.in. kościół pw. WNMP 
Sanktuarium Krzyża Świętego w Kcyni, dwór rodziny Kaczorowskich w Broniewie,
Pałac Bnińskich w Samostrzelu (gm. Sadki), czy pałac w Lubaszczu (gm. Nakło nad
NoteciÄ…).
Powiat nakielski to region przyjazny ludziom i środowisku, otwarty na
współpracę i inwestycje. Jest atrakcyjnym miejscem zaangażowania kapitału
zarówno przez krajowych, jak i zagranicznych przedsiębiorców. Oferta inwestycyjna
poparta jest dogodnymi warunkami lokalizacyjnymi i komunikacyjnymi. Do
największych zakładów pracy należy Cukrownia Nakło, będąca oddziałem Krajowej
Spółki Cukrowej S.A.
5
Turystyka
Gmina Nakło nad Notecią
Turystyka piesza
- Szlak Żółty Nadnotecki - początek Bydgoszcz Prądy, koniec Piła Kalina, trasa liczy
100 km, prowadzi wzdłuż doliny Noteci, przez łąki i lasy
Turystyka rowerowa
- Klub Turystyki Rowerowej przy Zespole Szkół Żeglugi Śródlądowej w Nakle
 Żegluga , e-mail: [e-mail] lub [e-mail]
- Szlak Niebieski - trasa Bydgoszcz - Nakło
- Szlak czerwony Nakło - Karnowo
- Szlak zielony - Nakło - Kowalewko
- Alpa Paintball Leszek Pałubicki - ul. J. Sobieskiego 7/17, Paterek, tel. [phone]
- Przystań ZSŻŚ z wypożyczalnią sprzętu wodnego podczas sezonu
- Prywatne stawy rybne w Gorzeniu - możliwość odpłatnego wędkowania
- Jazda konna w Gorzeniu - prywatnie, odpłatnie
Gmina Szubin
- Kąpielisko w Wąsoszu leży w obszarze chronionego krajobrazu jezior żędowskich
oraz w pobliżu obszaru leśnego. W bezpośrednim sąsiedztwie biegnie ścieżka
rowerowa, przy jeziorze znajdują się miejsca parkingowe, plaża i boisko sportowe,
a w pobliżu jeszcze trzy jeziora: Żędowskie, Skrzynka, Gąbińskie
- Ścieżka przyrodnicza Folusz - trasa rozpoczyna się w Kowalewie, prowadzi do
mostu na Gąsawce, przy dawnym młynie Folusz, a następnie do miejscowości
Słupy, długość trasy to ok. 6 km
- Na terenie Nadleśnictwa Szubin znajdują się 3 ścieżki edukacyjne:  Leśny Kącik
Edukacyjny w Leśnictwie Nakło,  Dziewicza Góra w Leśnictwie Tur oraz
 Zielonowo w Leśnictwie Kowalewo
- Ścieżka rowerowa - obejmująca miejscowości Wąsosz, Chomętowo, Gąbin,
MÄ…koszyn, Smolniki. Na przebiegu trasy znajduje siÄ™ 5 miejsc postojowych, jej
długość to ok. 17 km. Trasa zaczyna się nad jeziorem Wąsoskim, następnie
udajemy się tzw. "ścieżką zdrowia" nad brzegiem jeziora Skrzynka w kierunku
Chomętowa. W Smolnikach wracamy na ścieżkę rowerową i udajemy się przez
MÄ…koszyn do WÄ…sosza
- Spływy kajakowe - kajaki wypożyczyć można na przystani w Nakle nad Notecią -
tel. [phone], transport zapewnia Karol Wolny z Paterka  tel.
605-066-010 lub Roman Szulc  tel. [phone]. W Rynarzewie skorzystać można
z dawnej przystani żeglarskiej klubu  Bryza (teren prywatny, w przypadku większej
grupy należy zapytać o zgodę właściciela w kiosku RUCH na Rynarzewskim Rynku).
6
Istnieje także możliwość noclegu w Zamościu (świetlica wiejska max. 20-30 osób) -
tel. Teresa Stachowiak 52 384-55-33, stąd można też wypłynąć z Noteci
- Szubiński szlak rowerowy - początek w Starych Słonawach, kończy się w Szubinie
przy OSP, liczy ok. 41 km. Trasa prowadzi przez leśne drogi, doliną Gąsawki, punkt
widokowy z wiaduktu na panoramę Szubina, ruiny zamku Sędziwoja Pałuki i most
na Gąsawce, z którego podziwiać można gotycki kościół pw. św. Marcina
- Szlak Rynarzewo - Szubin - szlak pieszy przejezdny dla rowerzystów, liczy ponad
12 km, prowadzi dolinami GÄ…sawki i Noteci, koniec przy PKP w Szubinie, gdzie Å‚Ä…czy
siÄ™ z Zielonym Nadnoteckim Szlakiem Rowerowym
Gmina Mrocza
Gmina Mrocza to liczne jeziora o różnej powierzchni, lecz tylko kilka z nich pełni
funkcje rekreacyjno-wypoczynkową. Plaża i kąpielisko niestrzeżone znajdują się
nad: Jeziorem Witosławskim w Witosławiu, Jeziorem Rościminśkim Małym w
Rościminie, Jeziorem Rościmińskim Dużym w Rościminie, Jeziorem Mintarz (Miętus)
w Wielu, Jeziorem Małym w Ostrowie i Jeziorem Hetmańskim w Mroczy. Ponadto nad
Jeziorem Słupowskim w Drzewianowie i Jeziorem Wielkim w Samsieczynku oprócz
plaży i kąpieliska niestrzeżonego są rekreacyjne ogródki działkowe.
Place zabaw znajdują się w miejscowościach: Drążno, Drzewianowo, Mrocza,
Samsieczynek, Wiele i Witosław.
Stajnia Janowo Młyn w miejscowości Wyrza. W ofercie nauka jazdy konnej,
pensjonat dla koni, treningi ujeżdżeniowe i skokowe z instruktorem, -usługi masaży
rehabilitacyjnych jak i odprężających dla koni, trening młodych koni.
Pola namiotowe, campingi
- Rościmin, Jezioro Rościmińskie Małe - plaża z pomostem, pole namiotowe,
parking, energia elektryczna, woda, bar oraz sklep spożywczy
- Wiele, Jezioro Mintarz - plaża, zagospodarowane pole namiotowe, parking, mała
gastronomia, energia elektryczna, woda, sanitariaty, tel. [phone]
- Witosław, Jezioro Witosławskie - pięknie położona plaża, energia elektryczna,
woda, sanitariaty oraz parking
Gmina Kcynia
Na terenie gminy Kcynia przebiega kilka szlaków pieszych, w tym: szlak zielony
Polichno-Kcynia, szlak czerwony Kcynia-Grocholin-Chodzież.
Szlaki rowerowe
- szlak nakielsko-kcyński w ramach  Nadnoteckiego Szlaku Rowerowego
rozpoczyna się w Paterku na skrzyżowaniu dróg w stronę Kcyni i Szubina i
przebiega przez miejscowości: Paterek, Polichno, Rozwarzyn, Józefkowo, Paulina,
Kowalewko Folwark, Weronika, Piotrowo, Kowalewko, Ludwikowo, Mieczkowo,
Smogulec, Nowa Wieś Notecka, Gromadno, Dębogóra, Tupadły, Studzienki
- szlak Powstania Wielkopolskiego na Kujawach Bydgoszcz  Bydgoszcz prowadzi
przez miejsca związane z walkami w czasie Powstania Wielkopolskiego a także
ułatwia zwiedzanie południowo-zachodniej części województwa kujawsko-
7
pomorskiego. Bydgoszcz - Ślesin - Nakło - Wyrzysk - Pobórka Wielkopolska -
Białośliwie - Szamocin - Margonin - Gołańcz - Wapno - Kcynia - Szubin - Rynarzewo
- Żnin - Rogowo - Gniezno - Trzemeszno - Mogilno - Strzelno - Kruszwica -
Inowrocław - Złotniki Kujawskie - Nowa Wieś Wielka - Brzoza - Antoniewo 
Bydgoszcz.
- Stajnia Pancho - Alicja i Jakub Ciemnoczołowscy, Laskownica 44, tel. [phone],
669- 850-008, e-mail: [e-mail], www.stajniapancho.com
W ofercie: trening koni i rajdy konne, kursy i szkolenia z zakresu jazdy konnej w
stylu western, konne pokazy kaskaderskie
- Ćwik Ireneusz Klub Jez
dziecki, Górki Zagajne 11, tel. [phone]
- wesołe miasteczko obsługa imprez i festynów wynajem Andrzej Bonk,
Dziewierzewo 60, tel. [phone], fax [phone]
W ofercie: dmuchane zamki, popcorn, wata cukrowa
Gmina Sadki
Turystyka rowerowa
- Trasa z Sadek do Górki Klasztornej - przez: Radzicz, Liszkówko i Trzeboń - długość
19,8 km
- Sadki - Gródek Krajeński - przez: Radzicz, Liszkówko, Liszkowo, Fanianowo, Dębno,
Ferdynandowo, TopolÄ™, Dz
wierszno Wielkie - długość 26,3 km
- Sadki - Więcbork - przez: Radzicz, Liszkówko, Liszkowo, Trzeboń, A
obżenicę,
Luchowo, Dz
wierszno Małe, Dz
wierszno Wielkie, Runowo Krajeńskie - długość 37,1
km
- Sadki - Mrocza - przez: Radzicz, Glinki, Dębionek Formozę, Dębionek, Broniewo,
Kaz
mierzewo, Witosław, Orle, Orlinek, Białowieżę - długość 30,3 km; przez:
Radzicz, Liszkówko, Liszkowo, Fanianowo, Dębno, Izabelę, Witosław, Orle, Orlinek,
Białowieżę - długość 30,6 km; przez: Dębowo, Wyrzę i Matyldzin - długość 18,3 km,
oraz przez: Sadkowski Młyn, Dębionek, Broniewo, Wyrze, Matyldzin - długość 17,5
km
- Sadki - Nakło nad Notecią - przez: Sadkowski Młyn, Dębionek, Broniewo, Wyrza,
Małocin, Chrząstowo - długość 21,6 km; przez: Samostrzel, Bnin, Jadwiżyn, Borek,
A
odzia, Anieliny, Bielawy - długość 27,5 km; przez: Samostrzel, A
odziÄ™, Anieliny,
Śmielin, Dębowo i Olszewkę - długość 23,1 km
- Sadki - Osiek nad Notecią - przez: Sadkowski Młyn, Dębionek, Dębionek Formoza,
Radzicz, Liszkówko, Auguścin, Glesno, Bagdad, Rudę, Konstantynowo - długość
29,9 km; przez: Kraczki, Glesno, Bagdad, Rudę i Dąbki - długość 19,1 km oraz
przez: Samostrzel, Borek, Jadwiżyn, Ostrówek - długość 17 km
- Sadki - A
obżenica - przez: Sadkowski Młyn, Dębionek, Dębionek Formoza, Radzicz,
Machowo, Glesno, Liszkowo, Trzeboń - długość 30,6 km; przez: Radzicz, Liszkówko,
Auguścin, Liszkowo, Trzeboń - długość 21,1 km; przez: Sadkowski Młyn, Dębionek,
Dębionek Formoza, Liszkówko, Liszkowo, Trzeboń - długość 23,2 km; przez:
Samostrzel, Mrozowo, Kraczki, Glesno, Liszkowo, Trzeboń - długość 24,5 km
- Sadki - przez: Radzicz, Liszkówko, Machowo, Kraczki, Glesno, Bagdad, Rudę,
Dąbki, Żelazno, Bnin, Samostrzel - długość 34,4 km
- Sadki - Kcynia - przez Samostrzel, Gromadno, Iwno, A
ankowice - długość 24,4 km
- Trasa przez Sadki - Dębowo, Broniewo, Dębionek, Dębionek Formoza, Liszkówko,
Radzicz, Machowo, Kraczki, Mrozowo, Bnin, Jadwiżyn, Borek, Samostrzel, A
odziÄ™,
8
Anieliny, Śmielin, Dębowo - długość 56,8 km
- Stadnina koni w Dobrzyniewie - Mrozowo 1, tel. [phone]
Baza noclegowa
Gmina Nakło nad Notecią
- Noclegi Nakło Paterek Agnieszka Kazimierczak - ul. Wyzwolenia 2a, Nakło, tel.
697-707-166
- Willa Anna - ul. Dąbrowskiego 56, Nakło, tel. [phone], tel. [phone]
- Hotelik  Zacisze - ul. Bydgoska 1, Nakło, tel. [phone]
-  Zajazd u Jana - Minikowo 1b, tel. [phone]
- Hotel  Art Cafe - ul. Dworcowa 7, Naklo, tel. [phone]
- Hotel  Pod Lipami - ul. Lipowa 2, Minikowo, tel. [phone]
- Zajazd Wik International - ul. Nakielska 8, Åšlesin, tel. [phone]
- Zajazd u Jana - Minikowo 1b tel./fax [phone]
Gmina Szubin
- Hotel  Saga - ul. Poznańska 32, Zamość, 24 miejsca noclegowe, tel.
52 384-00-01, e-mail: [e-mail]
- Motel  Tramp - ul. Jana Pawła II 40, Szubin, 21 miejsc noclegowych, tel.
52 384-26-44, adres e-mail: [e-mail]
- Usługi Noclegowe Natalia Perenc - ul. Kochanowskiego 22, Szubin, 10 miejsc
noclegowych, tel. [phone]
Gmina Mrocza
Ośrodek Sportowo - Rekreacyjny, Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury i Rekreacji w
Mroczy
ul. Sportowa 1 (Stadion Miejski), tel. [phone], fax [phone], e-mail:
[e-mail]
Budynek usytuowany jest w zaciszu, wśród zieleni na terenie Stadionu Miejskiego
w Mroczy. Ośrodek dysponuje siedmioma pokojami:
- 1 pokój 1-osobowy z łazienką,
- 1 pokój 2-osobowy, łazienka w holu,
- 2 pokoje 3-osobowe, Å‚azienka w holu,
- 1 pokój 4-osobowy, łazienka w holu,
- 2 pokoje 6-osobowe, Å‚azienka w holu.
Ponadto w Ośrodku znajduje się: sala konferencyjna, siłownia, sauna i sala
treningowa.
Gmina Kcynia
Stowarzyszenie  Ordo ex Chao (po uzgodnieniu), ul. Dworcowa 8, Kcynia, tel. 52
384-71-71
9
Gmina Sadki
-  Patpolis - ul. Wyzwolenia 47, Sadki, tel. [phone] lub 796-478-022
Gospodarstwa agroturystyczne
Gmina Szubin
- Gospodarstwo Agroturystyczne Elżbieta i Zbigniew Katafiasz - ul. Wierzbowa 2,
Królikowo, 24 miejsca noclegowe w sezonie od 1 maja do 30 września, tel.
52 384-78-50
- Gospodarstwo Agroturystyczne  Stajnia parta Maria Kałużna - Małe Rudy 24, 10
miejsc noclegowych, tel. [phone]
Gmina Mrocza
Matyldzin, gospodarstwo agroturystyczne - Matyldzin 30, Małgorzata Irzycka, tel.
kom. 506-337-893
Gmina Kcynia
- Gospodarstwo Agroturystyczne Stefania i Krzysztof Białachowscy, Dębogóra 23,
tel. [phone], e-mail: [e-mail]
- Zofia Ososko, Dziewierzewo 71, tel. [phone]
Gmina Sadki
- Gospodarstwo Agroturystyczne J. Szpucha-Gagajek - ul. Rzeczna 5, Dębowo,
rezerwacje pod nr tel. [phone] lub 708-477-507, do dyspozycji 15 miejsc
noclegowych
Restauracje, bary, puby, dyskoteki
Gmina Nakło nad Notecią
- Bar Józefinka - ul. Wiejska 2, Występ, tel. [phone]
- Bar uniwersalny Gredon - ul. Dworcowa 6a, Nakło, tel. [phone]
- Bar - ul. Plac Zamkowy 1, Nakło
- Bar Stylowy A. Sitarz - ul. Dąbrowskiego 17, Nakło, tel. [phone]
- Bar Poker Klub - ul. Dworcowa 2a, Nakło, tel. [phone]
- Bar Kard - ul. Nowa 18, Nakło
- Cafe Emilia - ul. Bydgoska 35, Nakło, tel. [phone]
- Club Q10 - ul. Mickiewicza 3, Nakło, tel. [phone]
- Marley Club - ul. Gimnazjalna 1, Nakło
- Kawiarnia Cukiernia Anna - ul. Rynek 12, Nakło, tel. [phone]
- Karczma w Dolinie - ul. Nakielska 1a, Ślesin (przy drodze Nakło  Ślesin), tel.
509-824-794
10
- Piekarnia PSS Społem Nakło/Restauracja - ul. Przecznica 1, Nakło, tel.
52 385-22-66
- Pizzeria Pico Bello Italiano - ul. Bydgoska 41, Nakło, tel. [phone]
- Pizzeria Arabeska - ul. Rynek 9a, Nakło, tel. [phone]
- Pizzeria Wenecja - ul. Podgórna 4, Nakło, tel. [phone]
- Pub, Restauracja  Art Cafe - ul. Dworcowa 7, Nakło, tel. [phone]
- Pub Pod Lipami - ul. Powstańców Wielkopolskich 19, Nakło, tel. [phone]
- Pub Grota - ul. Nakielska 8, Åšlesin, tel. [phone]
Gmina Szubin
-  Saga - Zamość, ul. Poznańska 32, tel./fax [phone]
- Restauracja Motelu Tramp - ul. Jana Pawła II 40, Szubin, tel. [phone]
-  Stary Browar - ul. Browarna 10, Szubin, tel. [phone]
-  Staropolska - ul. Leśna 3a, Kowalewo, tel. [phone]
-  Biesiadna Chata Romana Damrath - ul. Letnia 4, WÄ…sosz, tel. [phone],
667-954-309
-  Oberża Stara Winnica - ul. Rzemieślnicza 12, Kołaczkowo, tel. [phone],
602-259-142
- Bar na stacji paliw - ul. Poznańska 34, Zamość
- Bar  Michałek - ul. Strażacka 1, Rynarzewo, tel. [phone]
- Bar u  Chiefa - ul. 3 Maja 7, Szubin
- Bar na stacji paliw - ul. Jana Pawła II 44, Szubin
- Bar Gastronomiczny - ul. Szkolna 6, Kowalewo
- Bar na stacji paliw - Kowalewo 33 (przy drodze kr. nr5)
- Bar piwny  Baj - ul. Gen. J. DÄ…browskiego 20c, Szubin
- Pizzeria Victoria - ul. Sędziwoja Pałuki i 1P, Szubin
- Pizzeria  Pod Kredensem - ul. Gen. J. DÄ…browskiego 20a, Szubin, tel. 52
384-93-97
- Pizzeria  Arabeska - ul. 3 Maja 22, Szubin, tel. [phone]
- Bar - kebab - ul. Kościuszki 4, Szubin, czynny wt. - pt. 11.00 - 21.00, sb. 12.00 -
21.00, tel. [phone]
- Bar - kebab - ul. Wyzwolenia 7, Szubin
- Bar - kebab - ul. Kcyńska 10, Szubin
Dyskoteki
- Terminal Club - Szubin, ul. Kcyńska 44, rezerwacje stolików pod nr. tel.
696-803-131
Gmina Sadki
- Restauracja  Rarytas I. M. Pater - ul. Wyrzyska 6, Sadki, tel. [phone] lub
52 385-90-16
-  Tropicana - ul. Mickiewicza, Sadki, tel.
Baza sportowa
11
Gmina Nakło nad Notecią
- Stadion Miejski im. Klemensa Biniakowskiego - ul. Armii Krajowej, Nakło
- Kompleks boisk  Orlik 2012 - ul. Mrotecka (przy Gimnazjum nr 3), Nakło
- Boiska szkolne przy Szkole Podstawowej nr 2 (ul. Bydgoska), Szkole Podstawowej
nr 4 (ul. Armii Krajowej), Szkole Podstawowej nr 3 (ul. Mrotecka), Nakło
- Sale sportowe przy szkołach (jw.) oraz ZSŻŚ (ul. Dąbrowskiego), ZSP im. St.
Staszica (ul. Staszica)
- Korty tenisowe - ul. Armii Krajowej
- Boisko do piłki plażowej na  łazienkach miejskich nad Notecią - ul. Notecka
- Boisko do gry w streetball - oÅ›. Kazimierza Wielkiego, ul. Armii Krajowej
- Siłownia Kulturystyczna & Fitness  Maszyna - ul. Dworcowa 5, e-mail:
[e-mail]
- Boiska wiejskie w Paterku, Ślesinie, Trzeciewnicy, Występie
- Sale sportowe przy szkołach w Potulicach i Występie
- Tor motocrossowy w Paterku (przy drodze Paterek - Studzienki, zjazd przed bazÄ…
naprawy pojazdów)
Pole golfowe
M.T. Horodeccy, Olszewka 26, tel. [phone], e-mail
[e-mail], czynne cały dzień bez konieczności rezerwacji
(z wyjątkiem dni, w których odbywają się imprezy i turnieje)
Gmina Szubin
- Hala Widowiskowo - Sportowa - czynna pn. - ndz. 7.00 - 22.00 oraz boisko
wielofunkcyjne - ul. Szkolna 2
- Sale gimnastyczne przy ZS i Gimnazjum nr 1 w Szubinie, ZS w Rynarzewie, ZS w
Kowalewie, SP w Turze
- Boiska sportowe trawiaste w miejscowościach: Kołaczkowo, Zamość, Samoklęski
Duże, Pińsko, Królikowo, Zalesie, Kowalewo, Żędowo, Dąbrówka Słupska, Ciężkowo,
Tur, Chraplewo
-Boiska sportowe asfaltowe przy ZS w Szubinie, SP w Królikowie, ZS w Rynarzewie i
ZS w Kowalewie
- Siłownia, sala do gry w tenisa stołowego, do sportów walk, korty tenisowe oraz
kompleks  Orlik w Miejskim Zespole Oświaty Sportu i Rekreacji - ul. Mostowa 14,
Szubin
- Stadion Miejski - Szubin, ul. Jana Pawła II 14
- Kompleks boisk  Orlik przy Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych - ul.
Kochanowskiego 1
Gmina Mrocza
- Kompleks sportowy na Stadionie Miejskim w Mroczy - dwie płyty boiska (płyta
główna z trybunami i boczna), bieżnia, Ośrodek Hotelowo-Rekreacyjny z siłownią i
sauną oraz Ośrodek Przygotowań Olimpijskich
- Sale gimnastyczne z możliwością wynajęcia - Szkoła Podstawowej im. Wojska
Polskiego w Mroczy, ul. 30-lecia LWP 4, tel. [phone]; Gimnazjum im. Jana
12
Pawła II w Mroczy, ul. Sportowa 2, tel. [phone], Szkoła Podstawowa im. Adama
Mickiewicza w Witosławiu, tel. [phone]
- Boiska sportowe w miejscowościach: Drążno, Izabela, Kaz
mierzewo, Kosowo (przy
Niepublicznej Szkole Podstawowej), Wielu i Witosławiu
Gmina Kcynia
- Kompleks Sportowo-Rehabilitacyjny, ul. Jurczyka w Kcyni, administrator
Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Kcyni
- Sala gimnastyczna przy Szkole Podstawowej im. J. Czochralskiego w Kcyni, ul.
Wyrzyskiej 12 w Kcyni
- Wielofunkcyjne boisko przy Gimnazjum im. Powstańców Wielkopolskich, ul. E.
Jurczyka w Kcyni
- Kompleks  Moje boisko  Orlik 2012 przy Zespole Szkół Nr 1, ul. 22 stycznia 1,
Kcynia, Znajdują się tu dwa boiska: boisko piłkarskie oraz boisko wielofunkcyjne do
koszykówki i piłki siatkowej. Czynny: pn - pt od 15.00 do 22.00, nd od 16.00 do
21.00, sb - nieczynny
- Kompleks MLKS  Orzeł Kcynia, który dysponuje boiskiem sportowym wraz z
częścią socjalną, boiskiem do piłki plażowej oraz kortem tenisowym. W sąsiedztwie
znajduje siÄ™ strzelnica sportowa (administrator - Strzeleckie Bractwo Kurkowe w
Kcyni)
Gmina Sadki
- Sale gimnastyczne - w Sadkach i Samostrzelu do gry w siatkówkę, koszykówkę i
piłkę ręczną
- Boisko wielofunkcyjne  Orlik - Sadki
- Pełnowymiarowe boiska piłkarskie - w Sadkach, A
odzi, Samostrzelu, Bninie,
Mrozowie, Dębionku i Radziczu
Muzea, Biblioteki, Domy Kultury, Galerie
Gmina Nakło nad Notecią
- Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna - Wypożyczalnia Książek dla Dorosłych -
ul. Dąbrowskiego 20/22, Nakło, tel. [phone], e-mail:
wypoż[e-mail], punkt w Lubaszczu przy ZSP im. Wł. A
okietka,
Czytelnia dla dorosłych, ul. Bartkowskiego 1, Nakło, tel. [phone], e-mail:
[e-mail], Filie: dziecięca - ul. Bartkowskiego 1, Nakło, tel. 52
386-08-21, e-mail: [e-mail], w Szpitalu - ul. Mickiewicza
7, Nakło, tel. [phone] wew. 303, e-mail: [e-mail],
ogólna - oś. A
okietka 15, Nakło, tel. [phone], e-mail: filia.ogolna@biblioteka-
naklo.pl, w Ślesinie -ul. Strażacka 2, tel. [phone], e-mail:
[e-mail], w Trzeciewnicy - ul. Powstańców Wlkp. 52, e-mail:
[e-mail], w Paterku - ul. Wyzwolenia 3, tel. 52
386-33-38, e-mail: [e-mail], w Potulicach - ul. Działkowa 8,
tel. [phone]
e-mail: [e-mail]
13
- Nakielski Ośrodek Kultury - ul. Mickiewicza 3, Nakło, tel. [phone],
608-110-666 lub 52 386-08-62, Wiejski Dom Kultury w Paterku - ul. Wyzwolenia 3,
tel. [phone], WDK Potulice - ul. Strażacka, tel. [phone], WDK Ślesin - ul.
Strażacka 2, tel. [phone]
- Muzeum Ziemi Krajeńskiej - ul. Pocztowa 14, Nakło, czynne wt. - ndz. 9.00 
16.00, tel./fax [phone], e-mail: [e-mail], strona:
www.muzeum.naklo.pl
Gmina Szubin
- Szubiński Dom Kultury - ul. Kcyńska 13, Szubin, tel. [phone], fax
52 384-80-71
- Galeria  Plama s działająca przy SZDK
- Rejonowa Biblioteka Publiczna  ul. Kcyńska 11, Szubin, tel. [phone] oraz
52 384-81-73 (wypożyczalnia), e-mail: [e-mail] oraz jej filie:
ul. Ogrodowej 9 (szpital), Szubin, Chomętowo 23, ul. Chraplewska 1, Królikowo, ul.
Bydgoska 2, Rynarzewo, Samoklęski Małe 16a, Słonawy 23,
- Muzeum Ziemi Szubińskiej im. Zenona Erdmanna - ul. Szkolna 2, Szubin, tel.
52 384-24-75, e-mail: [e-mail], czynne pn. - pt. 8.00 - 16.00, w sb. i
nd. po uzgodnieniu telefonicznym
Gmina Mrocza
- Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury i Rekreacji - ul. Śluzowa 6, Mrocza, tel. 52
385-61-13, e-mail: [e-mail]
- Wiejski Dom Kultury w Witosławiu
- świetlice wiejskie: Białowieża, Drążno, Drzewianowo, Izabela, Kaz
mierzewo,
Krukówko, Rościmin, Samsieczynek i Wiele
- Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Mroczy - ul. Åšluzowa 6, tel. [phone],
e-mail: [e-mail]
z filią w Witosławiu
Gmina Kcynia
- Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury im. Klary Prillowej - ul. Libelta 27, Kcynia
tel./fax [phone], e-mail: [e-mail], www.mgok-kcynia.pl
- Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Kcynia, ul. Libelta 27, Kcynia, tel. 52
589-37-56
z filiami w Sipiorach i Chwaliszewie
Gmina Sadki
- Gminna Biblioteka Publiczna - ul. Strażacka 11, Sadki, tel. [phone],
52 339-39-55, e-mail: mailto:[e-mail], wypożyczalnia czynna pn.
12.00-18.00, wt., czw., pt. 11.00-18.00, śr. 8.00-16.00, filia w Dębowie - ul.
Bohaterów 4, e-mail: [e-mail], filia w Radziczu - Radzicz 38, e-
mail: [e-mail]
14
- Wiejski Dom Kultury - ul. Strażacka 11, Sadki, tel. [phone], fax
52 339-39-59, e-mail: [e-mail]
Kultura, imprezy cykliczne
Gmina Szubin
- Konkurs Sztuki Ludowej Pałuk oraz cykl imprez w ramach  Dni Szubina , między
innymi Szubiński Festiwal Tańca - maj
- Mistrzostwa Polski Oldboys w piłkę nożną na Stadionie Miejskim
- Sesje popularno - naukowe organizowane przez Muzeum Ziemi Szubińskiej -
wrzesień
Gmina Kcynia
Regionalizmy
- Zespół Regionalny  Pałuki - zespół znany i ceniony w kraju i za granicą. U
podstaw sukcesu zespołu leży przede wszystkim jego niezwykły charakter  grupy
"autentycznej", w prostej linii wywodzÄ…cej siÄ™ z dawnego, tradycyjnego folkloru
Pałuk
- Orkiestra Dęta OSP w Kcyni  działająca od 1969 r. orkiestra stanowi wizytówkę
miasta i gminy Kcyni. Jest inicjatorem i gospodarzem Festiwalu Orkiestr Dętych,
który od 1998 r. odbywa się w mieście, Kcynia, ul. Libelta 11, tel. [phone], e-
mail: [e-mail]
- dukat lokalny  4 Kcynie - Mennica Polska wprowadziła w Kcyni do lokalnego
obiegu promocyjny dukat miejski o nominale  4 KCYNIE . Oprócz obiegowych
mosiężnych dukatów  4 KCYNIE , ukazał się także dukat kolekcjonerski o średnicy
32 mm (rozmiar srebrnej monety o nominale 10 zł), bity w kruszcu próby Ag 500.
Mennica wybiła ich zaledwie 500 sztuk srebrnych  40 KCYC
 .
- Banknot miejski  10 eurokcyń - w V rocznicę wstąpienia Polski do Unii
Europejskiej w Kcyni zostały wyemitowane i wprowadzone do lokalnego obiegu
bony miejskie o symbolicznym nominale  10 eurokcyń . Emitentem bonów jest
Urząd Miejski w Kcyni, a ich producentem  Polska Wytwórnia Papierów
Wartościowych S.A., w której drukowane są polskie banknoty obiegowe dla
Narodowego Banku Polskiego. Emisja bonów  10 eurokcyń stanowi kontynuację
emisji monetarnych dukatów lokalnych  4 kcynie i srebrnych  40 kcyń
- Bogurodzica z Kcyni - najdawniejsza ze znanych polskich pieśni religijnych, a
jednocześnie wybitne arcydzieło poezji średniowiecznej. Najstarszy znany zapis
tekstu Bogurodzicy obejmujÄ…cego dwie strofy i opatrzonego nutami pochodzi
dopiero z początku XV w. Ok. 1408 zapisany został na tylnej wyklejce zbioru kazań
łacińskich skopiowanych przez wikarego z Kcyni - Macieja z Grochowa. Obecnie
wklejka ta przechowywana jest w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie. W Polsce
istnieje tylko jedna replika dzieła wykonana przez prof. Elżbietę Jabłońską z
Zakładu Konserwacji papieru i Skóry Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu,
która znajduje się w Bibliotece Jagiellońskiej. Kolejną replikę dla gminy Kcynia.
Można ja oglądać w Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury w Kcyni
Twórcy ludowi z Kcyni
15
Bogatą kulturę regionu Pałuk, za którego serce przyjęło się uznawać Kcynię.
Najbardziej znanymi propagatorami byli i sÄ…: Klara Prillowa (1907- 1991), Stefan
Boguszyński (1916-1996), Piotr Woliński.
Gmina Sadki
-  Hubertus w Samostrzelu
- Gminny konkurs rękodzieła  Z kuferka babuni
Zabytki
Gmina Nakło nad Notecią
- Budynek I LO im. B. Krzywoustego w Nakle - budowę rozpoczęto w 1874 r., a
oddano 1 sierpnia 1876 r., w 1900r. powiększono w kierunku ul. Jackowskiego
- Kościół pw. św. Mikołaja w Ślesinie - wybudowany w 1779 r., drewniany, reliktem
z poprzedniej świątyni jest chorągiewka na sygnaturce obecnego kościoła z 1754 r.
Gruntowny remont wykonano w 1886r., wówczas też dobudowano kaplicę od
południa
- Kaplica Grobowa rodziny Potulickich - powstała w 1862 r., miejsce spoczynku i
upamiętnienia członków rodu Potulickich, od 1880 r. udostępniona mieszkańcom
Potulic. W 1897 r. nieopodal kaplicy wzniesiono budynek mieszkalny dla kapelana
pałacowego
- Śluza nr 7  Józefinka - powstała w latach 1911  1913, ceglane ściany,
nietynkowane z betonowanym nadbrzeżem, zamykana dwuskrzydłowymi wrotami
- Śluza nr 8 Nakło - Wschód - o cechach typowych dla obiektów hydrotechnicznych
z początku XXw. Prace rozpoczęto w 1911 r. zakończono w roku 1913, na miejscu
starej, zasypanej w roku 1915 r.
- Dwór w Olszewce - dom mieszkalny na terenie folwarku Hermanna Birschela
wybudowany w II poł. XIXw., przebudowany na przełomie XIX/XXw.
- Prochownia powstała w latach 80-tych XIX w. - w II poł. XX w. obiekt przejęła
parafia pw. św. Stanisława w Nakle. W prochowni urządzono kaplicę, zwieńczono ją
figurÄ… Chrystusa
- Kościół pw. św. Wawrzyńca w Nakle - budowla klasycystyczna z 1843 r., we
wnętrzu są zabytki: ołtarz główny i boczne (XIX/XX w.), pieta (XVII/XVIII w.),
krucyfiks rokokowy (2 poł. XVIII w.), ornaty (XVIII w.). Plebania, wybudowana w
1847 r. w stylu dworku staropolskiego
- Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika - powstał w 1887 r. jako
świątynia protestancka
- Spichlerze przy ul. Powstańców Wielkopolskich, Pocztowej i Dworcowej w Nakle
- Pochodząca z przełomu XIX/XX w. zabudowa Nakła w ciągu ulic Bydgoska, Rynek,
DÄ…browskiego
- Budynek dawnych koszar pruskich, obecnie siedziba SÄ…du Rejonowego w Nakle
- Cukrownia Nakło - z XIX w. i miejsce, gdzie znaleziono pozostałości człowieka
sprzed ok. 5.000 lat
- Budynek banku z 1890 r. przy ul. Hallera w Nakle
- Dworzec kolejowy w Åšlesinie z pocz. XX w.
16
- Browar Krajan w Trzeciewnicy (zwiedzanie po wcześniejszym uzgodnieniu), przed
obiektem 4 lokomotywy kolejki wÄ…skotorowej i 4 koleby
- Figura Chrystusa w Gumnowicach przy wjez
dzie od strony Åšlesina
- Pałac Potulickich - miejsce pamięci w karcerze w podziemiach pałacu; niedawno
odkryte wielopoziomowe podziemia pałacu, mogą się stać atrakcją turystyczną
- Remiza strażacka, stodoła gliniana, budynek byłej szkoły z 1912 r. w Polichnie
- Stodoła z gliny oraz folwark z II połowy XIX w. niemieckich rodzin Erdmanna i
Bürschela w Olszewce
- Kaplica dworska z poł. XIX w. zbudowana przez niemieckiego właściciela dóbr 
Erdmanna w Olszewce
- Chata szypra z końca XVIII w. przy ul. Hallera
- Wieża widokowa w Parku im. Jana III Sobieskiego
- Ślesin - drewniany kościół z I poł. XVIII w., dwór z pocz. XVIII w., fundamenty
dworku pochodzÄ… z XV w.
- ChrzÄ…stowo - park i folwark z XIX w.
- Gumnowice: pozostałości cmentarza poewangelickiego, grobowca Schlieperów,
folwarku z XIX w., parku dworskiego
- Suchary - pałac, obecnie klasztor Pallotynów otoczony 6 ha parkiem, sikawka
konna przy remizie OSP
- Lubaszcz - dwór oraz pozostałości XIX-wiecznego parku, a także folwarki dawnych
właścicieli - rodziny Ritter, pozostałości cmentarza poewangelickiego, groby
rodziny Ritter
Gmina Szubin
- Ruiny zamku - powstały prawdopodobnie na początku XIV w. zbudowany przez
Sędziwoja Pałukę, ok. 1640r. Opalińscy przebudowali go na rezydencję z ogrodem
- Kościół p.w. św. Marcina - z XV w., w ołtarzu głównym wczesnobarokowy obraz
Matki Boskiej z dzieciątkiem, zasłaniany barokowym obrazem św. Marcina oraz
Zdjęcie Krzyża
- Kościół p.w. św. Andrzeja - zbudowany w 1904 r., wartość artystyczną mają
obrazy w ołtarzach bocznych św. Józefa i św. Andrzeja oraz zabytkowy lichtarz na
paschał z XVIII w.
- Kościół p.w. św. Małgorzaty - budowla drewniana z 1748 r. z fundacji Weroniki z
Konarzewskich Mycielskiej, wewnątrz rokokowy ołtarz z obrazem św. Małgorzaty z
XVII w., a także ambona i kropielnica kamienna
- Zalesie - dwór z II połowy XIX w., dodatkową atrakcją jest park z polaną widokową
i drzewami
- Szaradowo - murowany kościół św. Mikołaja z XIV w.
- Słupy - kościół z 1840 r. z barokowym wyposażeniem oraz pałac z przełomu XVIII i
XIX w. z parkiem
- Królikowo - XIX - wieczny dwór oraz park dworski z pomnikami przyrody
- Dworek Młynarza w Chobielinie - otoczony założeniem ogrodowo - parkowym z
jarami, wąwozami, gdzieniegdzie roślinność w regularnych szpalerach i dawnych
alejach
- Zespół dworski w Chobielinie - leśniczówka oraz młyn ze starymi zsypami,
ślizgami do worków obitymi blachą oraz maszyny śrutujące z II połowy XIX w.
17
- Zespół dworski w Chraplewie - kompleks dworsko - parkowy z I połowy XIX w., do
dzisiaj zachował się też 2,2 ha fragment parku z czytelnym układem alejek i
mieszanym starodrzewem oraz stawem, wzdłuż którego biegnie aleja lipowa
- Zespół dworski w Pińsku - park, pałac oraz oranżeria, dwór z rozległym parkiem
krajobrazowym z szeregiem alejek i unikatowym drzewostanem, który powstał z
inicjatywy rodziny Mycielskich około 1870 r.
- Zespół pałacowy w Samoklęskach Dużych - z układem trzytraktowym, centralną
sienią, kolistymi schodami oraz salą użytkowaną. Z dawnego parkowego otoczenia
pozostały resztki starodrzewia oraz niskiej zieleni
- Zespół dworski w Słupach - pałac z przełomu XVIII/XIX w., pomimo gruntownej
przebudowy sto lat póz
niej zachowano symetrię z klasycznymi podziałami
wewnętrznymi i nawiązującymi do antyku detalami zdobniczymi
- Kościół w Szaradowie  XIV w. najstarszy zabytek to wieżyczkowa monstrancja z
przełomu XVI i XVII w., rzez
by aniołów oraz św. Piotra i Pawła z XVII w.
- Kościół pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Rynarzewie - wybudowany w 1913
r., wewnątrz ołtarze boczne z II poł. XVIII w., zabytkowa chrzcielnica, obrazy matki
Boskiej Różańcowej Pani Rynarzewskiej z przełomu XVIII/XIX w. i dwa dzwony:
mniejszy z 1659 r. i większy z 1732 r.
- Kościół św. Wita w Słupach - powstał prawdopodobnie już w XI w.
- Schrony - jeden w miejscowości Nowy Świat, drugi ok. 350 m od drogi wiodącej
do Słupów oraz trzeci między dawnym nasypem kolejowym, a drogą krajową nr 5 w
WÄ…soszu
Gmina Mrocza
- Białowieża - zespół wiejski, zabudowa z II połowy XIX w. i pocz. XX w.
- Drążno - pozostałość zespołu folwarcznego i cmentarz rzymsko-katolicki
- Drążonek - pozostałość zespołu folwarcznego
- Drzewianowo - zespół wiejski: zabudowa z II połowy XIX w. i pocz. XX w., kościół
parafialny p.w. św. Anny z 1903 roku (przebudowany 1978 r.), cmentarz rzymsko-
katolicki: parafialny, cmentarz ewangelicki (nieczynny)
- Izabela - zespół dworsko-parkowy z XIX w. i pocz. XX w., zespół folwarczny z
koloniÄ… mieszkaniowÄ…
- Jadwigowo - zespół dworsko-parkowy z folwarkiem z k. XIX w. i pocz. XX w.
- Jeziorki Zabartowskie - zespół wiejski, zabudowa k. XIX w., pocz. XX w., cmentarz
ewangelicki (nieczynny)
- Kaz
mierzewo - cmentarz ewangelicki (nieczynny)
- Konstantowo - pozostałość zespołu folwarcznego
- Kosowo - zespół wiejski, zabudowa XIX i XX w., cmentarz ewangelicki (nieczynny)
- Kozia Góra - zabudowa wsi, stacja kolejowa
- Krukówko - pozostałość zespołu folwarcznego, cmentarz wojskowy
- Matyldzin - zespół dworsko-parkowy z folwarkiem k. XIX w., pocz. XX w.
- Modrakowo - zespół dworsko-parkowy z folwarkiem (pozostałości)
- Mrocza - zespół miejski, zespół dworsko-parkowy z folwarkiem z II połowy XIX w.,
dwa cmentarze parafialne, cmentarz żydowski (poza granicami miasta), cmentarz
ewangelicki (poza granicami miasta), cmentarz ewangelicki (nieczynny)
- Ostrowo - zespół folwarczny (Ostrowo II), pozostałości, bardzo mocno
przekształcone, resztka parku.
18
- Orle - ruiny zamku gotyckiego z XIV/XV w., pozostałości zespołu folwarcznego z k.
XIX i pocz. XX w. z dworem i parkiem, kolonia mieszkaniowa, cmentarz rzymsko-
katolicki, kościół parafialny p.w. św. Macieja
- Orlinek - pozostałość zespołu folwarcznego z XIX/XX w.
- Orzelski Młyn - zespół młyński: młyn wodny z częściom mieszkalną z XX w.,
przybudowany w II połowa XIX w.
- Rościmin - zespół wiejski, zabudowa drewniana i murowana z XIX i pocz. XX w.
kościół filialny, dawny ewangelicki, cmentarz ewangelicki (nieczynny), zespół
młyna, zabudowa XIX/XX w.
- Rajgród - zespół dworsko-parkowy z pozostałościami zespołu folwarcznego -
zabudowa z k. XIX i pocz. XX w.
- Samsieczynek - pozostałości zespołu folwarcznego, zabudowa wiejska XIX/XX w.,
cmentarz ewangelicki (nieczynny)
- Wiele - zespół dworski: pozostałości zespołu dworsko-parkowego z folwarkiem,
kolonia mieszkaniowa i zabudowa wsi
- Wyrza - zespół folwarczny z pozostałością parku, kaplica cmentarna z
cmentarzem rodzinnym ewangelickim (nieczynnym)
- Witosław - zespół folwarczny i zabudowa wsi: budynki gospodarcze (m.in.
.gorzelnia) z II połowy XIX i pocz. XX w., kaplica p.w. Św. Ambrożego (pocz. XX w.),
park krajobrazowy z II połowy XIX w. z pozostałościami zespołu dworskiego
(oficyna, dom ogrodnika) - dwór rozebrany
Warto wiedzieć:
W Mroczy zachowany jest średniowieczny układ architektoniczny, a zabudowę
tworzą kamieniczki z końca XVIII, XIX i pocz. XX wieku. Ponadto na terenie miasta
znajduje się: średniowieczny węzeł drogowy; krzyż stalowy wieńczący kamienny
obelisk na cmentarzu nie zachowanego kościoła św. Krzyża; charakterystyczny
mieszkalny budynek zabytkowy z początku XIX w. o konstrukcji ścian szkieletowo-
szachulcowych z frontu wieńcowych, z bali drewnianych od podwórza; kościół
parafialny p.w. św. Mikołaja wybudowany w 1932 r. (z zachowanym wyposażeniem
wcześniejszych świątyń); Szkoła Podstawowa przy ul. 30-lecia Wojska Polskiego 4,
wybudowana w 1903 r. w stylu gotyku eklektycznego; pomnik upamiętniający
przemarsz żołnierzy I Armii Wojska Polskiego; w parku miejskim pomnik
Władysława Jagiełły.
Gmina Kcynia
- Kcynia - kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kcyni, XVIII-XIX
w., Kalwaria; kościół farny p.w. św. Michała Archanioła, XVII w.; Dworek
( Wójtostwo ), I połowa XIX w., aktualnie siedziba MGOK w Kcyni; Zakład
Poprawczy (Seminarium Nauczycielskie), II połowa XIX w.
- Chwaliszewo  pałac rodziny Szulczewskich, II połowa XIX w. w stylu
klasycystycznym
- Górki Dąbskie  zespół pałacowo-dworski, piętrowy, neogotycki pałac, z
kwadratową czterokondygnacyjną wieżą w północno-zachodnim narożu
- Dobieszewo  dworek, I połowa XIX w., park
- Smogulecka Wieś - zespół dworsko-parkowy, II połowa XIX w. Wieś jest także
miejscem występowania endemicznego w Polsce gatunku sosny czarnej
19
- Grocholin  zespół dworski, póz
norenesansowy dwór obronny zwany  zamkiem
lub  kamienicą oraz klasycystyczny dwór otoczony rozległym parkiem
krajobrazowym o powierzchni 8,3 ha, wpisany w poczet polskich parków
zabytkowych
- Rozpętek - wśród resztek parku znajduje się pałac zbudowany w 1870 r. projektu
architekta Wiktora Stabrowskiego z Kcyni w stylu klasycystycznym
- Sierniki - dwór w stylu póz
no klasycystycznym, II połowa XIX w.
- Tupadły - dwór, II połowa XIX w.
- Żurawia - najstarsza wieś w gminie, w pięknym parku z egzotycznymi okazami
drzew i krzewów, znajdują się ruiny pałacu zbudowanego w drugiej połowie XIX w.
oraz spichlerz budowany w początkowym zamiarze jako zbór protestancki
- Kowalewko Folwark  młyn wodny na Dembogórskiej Strudze
- Weronika  zabudowania gospodarcze tej wsi majÄ… unikalnÄ…, zachodnio niemieckÄ…
architekturÄ™ o konstrukcji szachulcowej z licznymi podcieniami i galeryjkami.
Zostały one wybudowane w czasie ostatniej wojny dla uciekinierów z
bombardowanego przez aliantów Hamburga
- Kowalewko - kościół poewangielicki w stylu neogotyckim, koniec XIX w.
- Ludwikowo - liczne domy o konstrukcji szachulcowej i glinianej, czynna studnia z
żurawiem
- Mieczkowo - liczne domy o konstrukcji szachulcowej i glinianej
- Miastowice - zespół pałacowo-parkowy, II połowa XIX w.
- Suchoręcz - dwór w otoczeniu XX-wiecznego parku
- Szczepice - dwór, połowa XIX w., park
- Weronika - zabudowania gospodarcze tej wsi maja unikalnÄ…, zachodnioniemieckÄ…
architekturÄ™ o konstrukcji szachulcowej z licznymi podcieniami i galeryjkami
- Karłowo - osada, gdzie znajduje się majątek, w którym 4 września 1865 r.
urodziła się błogosławiona Maria Karłowska
- rejon Dobieszewa - schrony z okresu II wojny światowej
Warto wiedzieć:
Parafia p.w. Wniebowzięcia NMP przy kościele pokarmelickim w Kcyni została
erygowana 28 czerwca 1990 r. przez Kardynała Józefa Glempa, Prymasa Polski.
Najcenniejszym skarbem świątyni jest Krucyfiks z XVI w. umieszczony w ołtarzu
głównym zwany Kcyńskim Cudownym Panem Jezusem. Z kościołem integralnie
związany jest klasztor oraz krużganek odpustowy zwany Kalwarią. Krużganek
składa się z dwóch długich skrzydeł od wschodu i południa oraz krótkich ramion
łączących zespół klasztorny od zachodu z wieżą kościoła i od północnego wschodu
z sienią przy prezbiterium. W trzech narożnikach usytuowano kwadratowe kaplice.
W arkadach ściennych znajdują się stacje drogi krzyżowej.
Gmina Sadki
- Kościół p.w. św. Wojciecha - legenda głosi, że kondukt żałobny z ciałem biskupa
Wojciecha, podążający z Prus do Gniezna, zatrzymał się w Sadkach, na miejsce
postoju wybrano najwyższy punkt miejscowości. Pierwszą historyczną wzmiankę o
kościele znajdujemy w dokumentach z XV w. (1411 r.) Najstarszym elementem
wystroju kościoła w Sadkach jest wizerunek ukrzyżowanego Chrystusa
20
- Cmentarz rzymsko - parafialny w Sadkach - zbiorowa mogiła zamordowanych
przez Niemców w listopadzie 1939 r. mieszkańców gminy Sadki i grób powstańca
wielkopolskiego Floriana Kmieciaka zamordowanego przez Grenzschutz 6 maja
1919 r. pod Ostrówcem
- Założenie parkowo - pałacowe w Samostrzelu - budowę pałacu rozpoczął Piotr
Bniński, a powstał w latach 1740-1749. Budynek pałacowy powstał na rzucie litery
"E". Do dzisiaj z wiekowego drzewostanu zachowało się na powierzchni 26 ha parku
około 500 drzew, określonych na wiek około 180-190 lat
- Założenie dworsko - parkowe w Broniewie - pozostałość po dawnym broniewskim
majątku, który dzięki powrotowi do dawnych właścicieli, powoli odzyskuje swój
architektoniczny blask. Dwór usytuowany został na południowo - wschodnim skraju
wsi, zachowała się tylko jego część. W parku liczącym obecnie niewiele ponad 2
ha, przetrwał ciekawy zespół roślinności z dominującymi ilościami grabami,
klonami i jesionami, a także fragmentem dawnej grabowej alei
- Założenie dworsko - parkowe w Dębowie - ok. 1864 r. powstał murowany dwór,
magazyn pochodzący z początków XX w. oraz domek ogrodnika z dobudowanym
magazynem, ponad 4 ha park ze starym drzewostanem oraz lodowniÄ… z nasypem
ziemnym dawniej służącą jako spichlerz, a przede wszystkim lodówka, zbudowana
w 1895 r., magazyn z II połowy XIX w. oraz obora (owczarnia), stodoła z 1895 r.
Ponadto w północnej części podwórza jest wozownia z II połowy XIX w. oraz stacja
transformatorowa z 1870 r. W Dębowie zachował się też budynek gorzelni z 1902
r., budynek gospodarczy i dawny z
rebiętnik z ok. 1886 r.
- Dębionek - szkoła murowana z przełomu XIX/XX, dwór murowany z 1900 r.,
zabytkowe domy z 1931 r., z XIX i XX w., kuz
nia z XIX w.
- Dębowo - Kościół p.w. św. Michała Archanioła z 1935 r. oraz ogrodzenie z lat 30-
tych XX w.
- Kraczki - Kapliczka murowana z pocz. XX w., pozostałości zespołu folwarcznego
kaplica z 1890 r. oraz park z XIX w., młyn wodny, obecnie dom mieszkalny z pocz.
XX w.
- Mrozowo - kaplica p.w. NMP Królowej Wszechświata z 1889 r., zespół folwarczny,
w tym: Rządcówka z 1900 r., stajnia z 1920 r., obora z 1880 r., szkoła z 1912 r.,
czworak dom z 1912 r.
- Radzicz - Kościół p.w. św. Andrzeja Boboli z 1860 r., szkoła z pocz. XX w.,
gorzelnia dworska z 1900 r.
- Sadki - kaplica grobowa rodziny Robowskich z pocz. XX w., szkoła z pocz. XX w.,
dwór z końca XIX w., dwór z końca XIX w.
- Śmielin - szkoła, obecnie dom mieszkalny z pocz. XX w. oraz zespół folwarczny, w
tym: rządcówka z I połowy XIX w., chlewnia, obecnie magazyn z końca XIX w.,
spichlerz z końca XIX w. Oraz ośmiorak z początku XX w.
Walory przyrodnicze
Gmina Nakło nad Notecią
Parki
- Park im. Jana III Sobieskiego w Nakle - Aleja Adama Mickiewicza i ul. Armii
Krajowej
21
- Park im. 700-lecia Nakła - ul. H. Dąbrowskiego
- Parki dworskie: Olszewka, Suchary, Gumnowice
Przyroda
- Skarpy ślesińskie - rezerwat florystyczny o powierzchni 13,82 ha, pod ochroną
znajdują się murawy kserotermiczne z udziałem gatunków stepowych: ostnicy,
miłka wiosennego czy wężymorda stepowego
- Hedera - rezerwat florystyczny, celem ochrony jest stanowisko bluszczu
pospolitego
- Las minikowski - rezerwat leśny o powierzchni 47,63 ha, utworzony w celu
zachowania żyznych lasów liściastych, z udziałem pomnikowych okazów dębów i
lip, rzez
ba terenu z licznymi jarami i wyniesieniami
- łąki ślesińskie - rezerwat o powierzchni 42,43 ha, ochronie podlegają lasy o
charakterze olsu porzeczkowego, brzeziny bagiennej i zarośla wierzbowe z licznym
udziałem brzozy niskiej
Pomniki przyrody
- Gumnowice - dÄ…b czerwony, topola czarna (4szt.) na terenie parku dworskiego
- Karnówko - dąb bezszypułkowy (2szt.) na terenie parku dworskiego
- Lubaszcz - dąb bezszypułkowy (6szt.), jesion wyniosły na terenie parku
dworskiego
- Małocin i Występ, Trzeciewnica - dąb bezszypułkowy
- Minikowo - lipy drobnolistne (2szt.), dęby bezszypułkowe (2szt.) na terenie parku
dworskiego
- Nakło - platan klonolistny, dąb bezszypułkowy (3szt.), cis pospolity, głaz
narzutowy, dąb szypułkowy (7szt.)
- Olszewka - wiąz szypułkowy, dąb szypułkowy (2szt.), kasztanowce zwyczajne
(2szt.)
- Potulice - klon zwyczajny, dąb czerwony, buki zwyczajne (2szt.), dęby szypułkowe
(3szt.), robinia grochodrzew na terenie parku dworskiego, dęby bezszypułkowe
(32szt.)
- Rozwarzyn i Minikowo - głaz narzutowy
- Suchary - buki zwyczajne odmiany czerwonej (2 szt.), jesiony wyniosłe (3 szt.)
- Ślesin - głaz narzutowy, dęby szypułkowe (3szt.)
- Olszewka - dąb bezszypułkowy, lipa drobnolistna
Gmina Szubin
Parki
- Park Tysiąclecia - ul. Kcyńska, Szubin, znajduje się na terenie byłego cmentarza
ewangelickiego z pierwszej połowy XIX w. Na obszarze parku nie zachowały się
żadne mogiły, teren zajmuje powierzchnię ok. 1,10 ha
- Park Nakielski - ul. Nakielska i Browarna, Szubin, powierzchnia 1,5 ha, jest
elementem kompleksu dworsko-parkowego z XIX w., z cennym drzewostanem,
dużym udziałem starodrzewu oraz pomnikami przyrody
22
Pomniki przyrody
- Ameryczka, Wrzosy, Słonawy, Pińsko Brzózki i Kowalewo - dąb szypułkowy
- Chobielin - lipa drobnolistna, dąb szypułkowy, robinia grochodrzew
- Chomętowo - lipa drobnolistna
- Jarużyn - jesion wyniosły
- Królikowo - dąb szypułkowy, buk zwyczajny, park dworski: jesion wyniosły, park
wiejski: miłorząb dwuklapowy, magnolia, lipa drobnolistna, klon polny
- A
achowo - na terenie parku dworskiego oraz przy drodze jesion wyniosły
- Małe Rudy (ogród w pobliżu cmentarza) - dąb szypułkowy i lipa drobnolistna
- Retkowo - park dworski: topola biała, jesion wyniosły, dąb szypułkowy, lipa
drobnolistna, platan kolonisty, kasztanowiec zwyczajny
- Rynarzewo - dąb szypułkowy, jesion wyniosły
- Słupy - park dworski: topola biała, jesion wyniosły, lipa drobnolistna oraz lipa
szerokolistna
- Szubin - lipa drobnolistna  Jadwiga , kasztanowiec zwyczajny, platan kolonisty,
dąb szypułkowy, jesion wyniosły, żywotnik olbrzymi
- Tur - dąb szypułkowy, głaz narzutowy
- Zalesie - aleja złożona z 82 lip drobnolistnych, park pałacowy - dąb szypułkowy,
klon zwyczajny, wiąz szypułkowy, dąb burgundzki, modrzew europejski, choina
kanadyjska, wiÄ…z syberyjski, klon jawor, cis pospolity, daglezja zielona, lipa
długoogonkowa, drobnolistna i buk zwyczajny
- Kornelin - lipa drobnolistna o obwodzie 340 cm
Gmina Mrocza
Krajeński Park Krajobrazowy
Granice Parku obejmują północną część gminy Mrocza (tj. część sołectw: Rościmin,
Witosław, Białowieża i Wiele) o powierzchni 3.286 ha, co stanowi 1/5 powierzchni
gminy.
Park powstał w celu zachowania unikalnego środowiska przyrodniczego, swoistych
cech krajobrazu oraz wartości kulturowych charakterystycznych dla regionu
Pojezierza Krajeńskiego.
Lasy pokrywają tereny o zróżnicowanej rzez
bie, a ich wartością jest niewątpliwie
ciekawa i bogata roślinność. W runie leśnym, na bagnach i torfowiskach napotkać
można liczne stanowiska roślin chronionych i rzadkich. Nie brakuje zwierzyny
łownej: jeleni, saren, danieli, dzików, lisów, zajęcy, kuropatw i bażantów. Do
najciekawszych gatunków ptaków chronionych należą: bocian czarny, żuraw,
czapla, łabędz
, rzadko spotykany rybołów bielik i cietrzewie, a spośród ssaków:
wydry i bobry oraz rzadziej spotykane łosie. Z gadów i płazów spotkać można:
jaszczurki, zaskrońce, padalce, żmije i żaby.
Pomniki przyrody
- Droga z Białowieży do Matyldzina - dęby bezszypułkowe i klon pospolity
- Izabela (park podworski) - buk zwyczajny, jesion wyniosły i dęby bezszypułkowe
- Kaz
mierzewo (przy drodze do Orzelskiego Młyna) - dąb szypułkowy
23
- Modrakowo (park podworski) - dęby szypułkowe, dąb czerwony, buki zwyczajne
odmiany czerwonolistnej, wiąz pospolity i jodła biała
- Mrocza - dąb bezszypułkowy na placu przy Szkole Podstawowej i wiąz szypułkowy
w parku podworskim,
- Witosławiu (park podworski) - lipa drobnolistna, dęby szypułkowe, jesiony i sosny
wejmutki oraz na pobliskich łąkach dęby bezszypułkowe i szypułkowe
dwuwierzchołkowe, jesion wyniosły, buk zwyczajny i platan klonolistny
- Wyrza - dąb szypułkowy
- terenach leśnych gminy Mrocza - daglezja, dąb szypułkowy, cis pospolity, lipa
pospolita w tym m.in. Józefa Piłsudskiego
Obszar Chronionego Krajobrazu
We wschodniej części gminy Mrocza w otoczeniu jeziora Słupowskiego
(Drzewianowskiego) znajduje siÄ™ 200-hektarowy niewielki fragment  Obszaru
Chronionego Krajobrazu Rynien Jezior Byszewskich".
Parki podworskie
Na terenie gminy występuje 10 parków wiejskich, zwanych również podworskimi, w
miejscowościach: Drążno, Drążonek, Izabela, Jadwigowo, Kosowo, Krukówko,
Modrakowo, Orle, Samsieczynek i Wyrza oraz park podworski w Mroczy i
Witosławiu. Zajmują one obszary pokryte drzewostanem, ukształtowane
funkcjonalnie i planistycznie w ogrody, posiadają wartość historyczną, przyrodniczą
i estetycznÄ…
Gmina Kcynia
Rezerwat przyrody
 Grocholin stanowi wyspę środowiskową w rolniczym krajobrazie gminy Kcynia.
Rezerwat leśny, biocenotyczny, o powierzchni ponad 12 hektarów. W lesie o
charakterze grądu środkowoeuropejskiego dominuje starodrzew grabowo-dębowy,
z domieszką jesionu wyniosłego. Ochronie podlega łęg jesionowoolszowy i las
grądowy. W warstwie krzewów występuje czeremcha zwyczajna, leszczyna i dziki
bez czarny. W runie leśnym, w jego aspekcie wiosennym, dominuje ziarnopłon
wiosenny. W póz
niejszym okresie wegetacji występują podagrycznik pospolity,
jaskier kosmaty, gwiazdnica gajowa i gajowiec żółty.
Korytarze ekologiczne i obszar Natura 2000
Przez teren gminy przebiega korytarz ekologiczny o charakterze
międzynarodowym (północna cześć gminy Kcynia, południowa gminy Sadki,
środkowo-północna gminy Nakło). Stawy ślesińskie i smogóleckie stanowią ostoje
ptactwa wodno-błotnego.
Na obszarze gminy Kcynia zlokalizowany jest Obszar Specjalnej Ochrony (OSO) -
jest nim Dolina Środkowej Noteci i Kanału Bydgoskiego. Gmina obejmuje zachodnią
część tego obszaru, tj. Dolinę Noteci. W okresie lęgowym występują gatunki
ptaków objęte ochroną przez Dyrektywę Ptasią oraz Polską Czerwoną Księgę:
24
podróżniczek, bielik, kania czarna, kania ruda, błotniak stawowy. W okresie
wędrówek można spotkać łabędzia czarnodziobego, i siewkę złotą.
Pomniki przyrody
- Droga z Białowieży do Matyldzina - dęby bezszypułkowe i klon pospolity
- Izabela (park podworski) - buk zwyczajny, jesion wyniosły i dęby bezszypułkowe
- Kaz
mierzewo (przy drodze do Orzelskiego Młyna) - dąb szypułkowy
- Modrakowo (park podworski) - dęby szypułkowe, dąb czerwony, buki zwyczajne
odmiany czerwonolistnej, wiąz pospolity i jodła biała
- Mrocza - dąb bezszypułkowy na placu przy Szkole Podstawowej i wiąz szypułkowy
w parku podworskim,
- Witosławiu (park podworski) - lipa drobnolistna, dęby szypułkowe, jesiony i sosny
wejmutki oraz na pobliskich łąkach dęby bezszypułkowe i szypułkowe
dwuwierzchołkowe, jesion wyniosły, buk zwyczajny i platan klonolistny
- Wyrza - dąb szypułkowy
- terenach leśnych gminy Mrocza - daglezja, dąb szypułkowy, cis pospolity, lipa
pospolita w tym m.in. Józefa Piłsudskiego
Obszar Chronionego Krajobrazu
We wschodniej części gminy Mrocza w otoczeniu jeziora Słupowskiego
(Drzewianowskiego) znajduje siÄ™ 200-hektarowy niewielki fragment  Obszaru
Chronionego Krajobrazu Rynien Jezior Byszewskich".
Parki podworskie
Na terenie gminy występuje 19 parków wiejskich, zwanych również podworskimi, w
miejscowościach: Chwaliszewo, Dobieszewko, Dobieszewo, Dziewierzewo, Górki
Dąbskie, Grocholin, Iwno, Kcynia, Mechnacz, Miastowice, Rospętek, Sierniki,
Słupowa, Smogulecka Wieś, Suchoręcz, Szczepice, Tupadły, Włodzimierzewo,
Żurawia. Zajmują one obszary pokryte drzewostanem, ukształtowane funkcjonalnie
i planistycznie w ogrody, posiadają wartość historyczną, przyrodniczą i estetyczną.
Gmina Sadki
Pomniki przyrody
- Bnin - dąb szypułkowy, stanowisko wawrzynka wilczełyko
- Broniewo - 3 sztuki jesiony wyniosłe, dąb szypułkowy
- Dębionek - dęby bezszypułkowe (2 szt.)
- Dębowo - dąb szypułkowy (11 szt.), platany klonolistne (2szt.), lipa drobnolistna,
jesiony wyniosłe (2szt.)
- Kraczki - lipy drobnolistne (2szt.), dęby szypułkowe (6szt.),
- Radzicz i Liszkówko - dąb szypułkowy
- Sadki - aleja przydrożna złożona ze 100 drzew (w tym 77 kasztanowców, 23
jesiony, ) na drodze Sadki - Samostrzel, wiąz szypułkowy w Sadkowskim Młynie
- Samostrzel - dęby bezszypułkowe (5szt.), buki zwyczajne odmiany czerwonej
(2szt.), wiąz szypułkowy, topole białe (4szt.), dąb szypułkowy, derenie jadalne (2
25
szt.), jesion wyniosły, w rezerwacie Borek zobaczymy: dęby szypułkowe,
bezszypułkowe, jesiony wyniosłe, lipę drobnolistną, grab zwyczajny
- Broniewo - na terenie założenia dworsko - parkowego: ponad 400 cm dąb
szypułkowy, a także kasztanowce, topola czarna, dwa okazy głogu
jednoszyjkowego i kilkanaście sztuk grochodrzewa
Obszar chronionego krajobrazu
- Rezerwat leśny Borek o powierzchni 0,48 ha, celem ochrony jest las łęgowy
jesionowo - wiÄ…zowy
łęg olszowy i grąd środkowoeuropejski. Zespoły leśne rezerwatu  Borek są dobrze
zachowany występuje w nich wiele gatunków roślin rzadkich i chronionych, np.
kokorycz drobna, lilia złotogłów, wawrzynek wilczełyko, porzeczka czarna, orlik
pospolity, kalina koralowa, czerniec gronkowy, bluszcz pospolity, pluskwica
europejska, kopytnik pospolity, marzanka wonna, konwalia majowa i jarzmianka
większa. Jest to jeden z cenniejszych obiektów przyrodniczych województwa
kujawsko-pomorskiego
- Czapliniec Samostrzel - rezerwat faunistyczny w Leśnictwie Borek. Stanowi on
kolonię lęgową czapli siwej, na powierzchni 7,52 ha
Miejsca martyrologii
Gmina Nakło nad Notecią
- Nakło - budynek USC, ul. Gimnazjalna, miejsce kaz
ni obywateli Nakła w 1939 r.
- Potulice - podziemia Pałacu Hrabiny Potulickiej, miejsce kaz
ni Polaków, więz
niów
obozu zagłady z okresu 1941-1945 r.
- Polichno - las na terenie sołectwa, miejsce egzekucji mieszkańców tej i
okolicznych wsi z końca 1939 r.
- Potulice - Miejsce Centralnego Obozu Przesiedleńczego i Centralnego Obozu Pracy
dla Niemców (obecnie zakład karny), cmentarz ofiar obozu z tablicą pamiątkową
polskich i niemieckich ofiar oraz izba pamięci
- Potulice - miejsce pamięci narodowej w lesie przy Zespole Szkół im. Dzieci Potulic
Gmina Szubin
- Szubin - Pomnik Niepodległości poświęcony wszystkim, którzy walczyli o wolność
w latach 1793  1919 r.
- Szubin - Tablica Pamiątkowa Zamordowanych Przez Hitlerowców - nazwiska 29
osób zamordowanych na placu przed budynkiem sądu, na podwórzu dawnej
Miejskiej Rady Narodowej i na ulicach miasta
- Szubin - Tablica Pamiątkowa Zamordowanych Przez Hitlerowców - upamiętnia
Tomasza Dzikowskiego robotnika z Kołaczkowa oraz Bolesława Adamczaka
robotnika z Rynarzewa
- Szubin - Pomnik - Miejsce Męczeństwa upamiętnia utworzone przez Niemców w
czasie II wojny obozy
- Szubin - Pomnik - Miejsce Kaz
ni, gdzie odbyły się cztery masowe egzekucje
- Szubin - Tablica Pamiątkowa w 1918r. powstała Rada Robotniczo-Żołnierska, w
1919r. siedziba powstańców wielkopolskich, 1939r. obóz przejściowy wysiedlonych
26
Polaków
- Szubin - Tablica Pamięci Nauczycieli, którzy zginęli w latach 1939 -1945
- Szubin - Tablica Pamięci Mateusza Kalki zamordowanego przez Niemców 8
września 1939r.
- Szubin - Głaz z Tablicą Pamięci - przy Kościele p.w. św. Andrzeja z nazwiskami
osób zamordowanych i zmarłych w obozach koncentracyjnych w latach 1939 -1945
- Szubin - Tablica 600-lecia Miasta - odsłonięta uroczyście w 1965 r.
- Szubin - PamiÄ…tkowy Obelisk 635 - lecia Szubina z okazji nadania praw miejskich i
jubileuszu 2000 lat chrześcijaństwa
- Szubin - Pomnik Ofiar Hitlerowskich i komunistycznych
- Szubin - Pomnik - Mogiła Powstańców Wielkopolskich, którzy zginęli w 1919 r.
- Szubin - Głaz z Tablicą Pamięci Pomordowanych na Wschodzie upamiętnia
zamordowanych przez ukraińskie bojówki w czasie II wojny światowej Polaków
mieszkających na ziemiach Kresów Wschodnich
- Szubin - Tablica Pamięci Ks. Władysława Mączkowskiego zmarłego w Dachau
- Szubin - Kwatery Żołnierzy Wojska Polskiego, mogiły: ppr. Wincentego Górskiego,
Piotra Błachuty, Jana Romańczuka, Jana Kowalskiego
- Szubin - Pomnik i Mogiła Poległych Żołnierzy Radzieckich w 1945r.
- Szubin - Pomnik - Mogiła Zbiorowa Ofiar Zbrodni Hitlerowskich dokonanych w
latach 1939 -1945
-Szubin - Tablica w Hołdzie Mieszkańcom Powiatu Szubińskiego, którzy za udział w
powstaniu stracili życie
- Szubin - Tablica Pamiątkowa z okazji 70. Rocznicy Wybuchu II wojny światowej i
20 - lecia Związku Więz
niów Politycznych Okresu Stalinowskiego
- Szubin - Tablica poświęcona 60. Rocznicy Powstania Wojsk Górniczych Batalionów
Pracy
- Szubin - Tablica poświęcona 70. Rocznicy Pierwszej Masowej Deportacji Polaków
na Sybir
- Szubin - Dąb Katyński Józefa Młodowicza, komendanta powiatowego Policji
Państwowej w Szubinie
- Rynarzewo - Dąb Katyński Franciszka Poczekaja, aspiranta Policji Państwowej
- Chomętowo - Tablica Pamięci Ks. Jana Kleina - zmarł w 1940 r. w obozie
koncentracyjnym w Sachsenhausen
- Dąbrówka Słupska - Miejsce Kaz
ni
- Głęboczek - Pomnik na miejscu tragicznego zdarzenia, gdzie w 1945 r.
zamordowany został Edmund Ruciński
- Królikowo - Tablica Pamięci Pomordowanych Jakuba Staniszewskiego i Zygmunta
Kusiaka rolników z Królikowa
- Nowy Świat - Małe Getto - w latach 1941-1942 wydzielono tam getto dla ludności
żydowskiej
- Rynarzewo - Mogiła Powstańców Wielkopolskich i Ofiar II Wojny Światowej
- Rynarzewo - Tablica Pamięci Ks. Leona Sroki, który zmarł w 1940 r. w obozie
koncentracyjnym w Stutthof
- Rynarzewo - Mogiła Zamordowanych trzech Polaków we wsi Zamość w 1944 r.
- Samoklęski Duże - Tablica Pamięci Ks. Stanisława Sobocińskiego umarłego w
1942 r. w Dachau
-Słupy - Tablica Pamięci Ks. Jana Szymańskiego i Stefana Kubickiego zmarłym
Dachau i Sachsenhausen
- Słupy - Tablica Pamięci Stanisława Sadowskiego zamordowanego działacza
oświatowego i patriotycznego
27
- Szaradowo - Mogiła Jana Bujarskiego, który zginął w Powstaniu Wielkopolskim
- Tur - Tablica Pamięci Józefa Rumińskiego zamordowanego przez hitlerowców w
1939 r.
- Słupy - Tablica poświęcona trzem księżom, błogosławionym męczennikom
zamęczonym w Dachau
- WÄ…sosz - Tablica PamiÄ…tkowa Wincentego Smarula zamordowanego przez
hitlerowców w 1940 r.
- Zamość - Pomnik Powstańców Wielkopolskich w szczególności w bitwie o
niemiecki pociÄ…g pancerny
- Ameryczka - Miejsce Kaz
ni Alojzego Kieruja, robotnika z Królikowa rozstrzelanego
w 1939 r.
- Szubin - Tablica poświęcona pochowanym na byłym cmentarzu ewangelickim
Gmina Mrocza
- Mrocza, ul. Tadeusza Kościuszki - obelisk upamiętniający udział I Armii Wojska
Polskiego w wyzwalaniu miasta
- Mrocza, stary cmentarz - zbiorowa mogiła piętnastu mieszkańców Mroczy i okolic
zamordowanych 6 i 7 paz
dziernika w lesie koło wsi Słupówko. Pochowano ich przy
drodze Mrocza- Bydgoszcz, a w 1945 r. po ekshumacji przeniesiono na obecne
miejsce spoczynku.
- Mrocza, nowy cmentarz - mogiły 18 polaków zamordowanych lub zmarłych z
wycięczenia w końcowej fazie II wojny światowej. Spoczywa tam również 4
żołnierzy Wojska Polskiego poległych podczas wyzwalania Mroczy.
- Mrocza, ul. Feliksa A
abędzkiego - tablica upamiętniająca śmierć powstańca,
członka Latającej Kompanii z Jarocina Feliksa A
abędzkiego
Mrocza, Plac Wolności - pomnik wzniesiony z okazji 90. rocznicy Wybuchu
Powstania Wielkopolskiego
- Drążno - obelisk Pamięci Powstania Wielkopolskiego, gdzie zginął pierwszy
powstaniec Józef Balcerzak.
- Krukówko - w zbiorowej mogile spoczywa 78 żołnierzy Armii Radzieckiej poległych
podczas oswobadzania Mroczy, Witosławia, Wąwelna i innych okolicznych
miejscowości. Wśród nich spoczywa Aleksander Kowalenko zamordowany we wsi
Drzewianowo i pierwotnie pochowany w pobliskim lesie, co upamiętnia
umieszczona na kamieniu tablica.
Gmina Kcynia
- Kcynia, Rynek - obelisk wzniesiony w 85. rocznicÄ™ wyzwolenia Kcyni przez
Powstańców Wielkopolskich; tablica pamiątkowa na budynku mieszkalnym
upamiętniająca zamordowanego 16 września 1939 r. Burmistrza Kcyni Stefana
Drożdżyńskiego; kościół poklasztorny, tablica upamiętniająca rozstrzelanego 15
września 1939 r. przez Niemców Józefa Kruczka, tablica upamiętniająca
zamordowanych wiosnÄ… 1940 r. przez stalinowskie NKWD. Dwie tablice z
nazwiskami osób  oficerów rezerwy Wojska Polskiego z Kcyni i okolic, którzy
zostali zamordowani wiosnÄ… 1940 r. przez stalinowskie NKWD. Na tablicach
widnieją nazwiska jeńców Kozielska, Starobielska, Ostaszkowa i Mińska
- Kcynia, dworzec PKP, tablica pamiątkowa ku czci Powstańców Wielkopolskich
biorących udział w zbrojnym natarciu w Kcyni
28
- Kcynia, cmentarz parafialny - pomnik wraz z mogiłą upamiętniający żołnierzy
radzieckich, którzy polegli w dniach 21-23 stycznia 1945 r.; Grób Nieznanego
Żołnierza; pomnik i mogiła Powstańców Wielkopolskich poległych w walce o
wyzwolenie Kcyni i okolicy oraz osób zamordowanych przez okupanta
hitlerowskiego oraz zmarłych w obozach koncentracyjnych
- Kcynia, cmentarz parafialny stary - mogiła pomordowanych w latach 1939-45
mieszkańców Kcyni; mogiła Kosynierów
- Kcynia, ul. Poznańska - tablice w miejscu byłego cmentarza żydowskiego.
- Kcynia, za miastem w kierunku Żurawii - pomnik na miejscu straceń w latach
1939-45 obywateli Kcyni i okolic
- Dębogóra - tablica murowana zlokalizowana w miejscu straceń w dniu 10
września 1939 r. rodziny Jabłońskich
- Dobieszewo, budynek Szkoły Podstawowej - tablica pamiątkowa upamiętniająca
kierownika szkoły Józefa Knacha zamordowanego przez hitlerowskiego okupanta w
1939 r.
- Dziewierzewo, cmentarz parafialny - mogiła, w której pochowano ciała
pomordowanych Polaków w czasach okupacji 1939-45; obelisk poświęcony pamięci
rozstrzelanych przez hitlerowców Polaków-mieszkańców Dziewierzewa: Czesława
Chełminiaka, Bronisława Jareckiego, Władysława Komesy, Pawła Kolbera,
Franciszka Zemela
- Gromadno - tablica pamiÄ…tkowa zamordowanego przez okupanta hitlerowskiego
Józefa Trojanowskiego
- Górki Dąbskie - miejsce upamiętniające zamordowanych przez Niemców we
wrześniu 1939 r. Polaków: Józefa Dymałę, Tadeusza Kruszkę i Mieczysława
Meczkowskiego
- Józefkowo, las pomiędzy Sipiorami a Józefkowem - obelisk poświęcony pamięci
zamordowanych we wrześniu 1939 r. 12 mieszkańcom gromady Sipiory. Byli to: Cz.
Chrośniak, Z. Chrośniak, Z. Chrośniak, F. Janeczko, J. Janeczko, W. Janeczko, Cz.
Kozłowski, E. A
apaczyński, M. Matuszewski, F. Różewski, J. Szulc, B. Loose, W.
Zieliński.
- Kowalewko, budynek byłej Szkoły Podstawowej - tablica upamiętniająca
zamordowanego w 1939 r. kierownika szkoły Władysława Bujnę
- Sipiory, las (Leśnictwo Tupadły) - pomnik wraz z tablicą upamiętniający
rozstrzelanych w tym miejscu 22 września 1939 r. przez niemieckie władze
okupacyjne mieszkańców wsi Sipiory - Władysława Szynakiewicza, Franciszka
Obremskiego, Jana Bąka i Władysława Kujat
- Sipiory, cmentarz - pomnik zamordowanych Polaków z Sipior, Kocewki,
Studzienek i okolicznych wsi
- Sipiory, budynek Szkoły Podstawowej - tablica w hołdzie mieszkańcom wsi Sipiory
i okolic maltretowanych w budynku szkolnym przez niemieckie władze okupacyjne
w latach 1939-45; pomnik upamiętniający zamordowanego przez hitlerowców
Feliksa Pietrzaka
- Sipiory - Czerwonak - pomnik pomordowanych przez okupanta hitlerowskiego
jedenastu mieszkańców gromady Sipiory
- Studzienki - pomnik murowany z kamienia upamiętniający poległych Powstańców
Wielkopolskich
- Suchoręcz - tablica zamordowanego we wrześniu 1939 r. Stanisława
Michałowskiego
- Żarczyn - miejsce upamiętniające pomordowanych Stanisława Pitułę z
Dziewierzewa i Józefa Wierzchosławskiego z Żarczyna
29
Gmina Sadki
- Dębowo - Grób powstańców wielkopolskich w Dębowie, na łąkach wsi Anieliny w
1919 r. powstańcy wielkopolscy stoczyli bitwę z Niemcami, na cmentarzu
oddalonym o 6 km Dębowie pochowano zamordowanych w dniu 9 lutego 1919 r.
na łąkach w Anielinach czterech powstańców wielkopolskich skautów IV
poznańskiej Drużyny Skautowej im. Władysława Jagiełły
- Sadki - cmentarz parafialny, zbiorowa mogiła pomordowanych przez Niemców
mieszkańców gminy Sadki w listopadzie 1939 r. i grób powstańca wielkopolskiego
Floriana Kmieciaka zamordowanego przez Grenzschutz w 1919 r. pod Ostrowcem
- Mrozowo - bagna Mrozowskie, miejsce kaz
ni Polaków nad rzeką Rokitką,
hitlerowskie władze okupacyjne 35 Polaków w listopadzie 1939 r., ekshumacja
zwłok nastąpiła po odzyskaniu niepodległości w 1945 r., spoczywają oni na
cmentarzu parafialnym w Sadkach
Informacje dla kierowców
Gmina Nakło nad Notecią
Stacje paliw
- PKN Orlen - ul. Nowa 16, Nakło, tel. [phone]
- Andopol - Bis - ul. Młyńska 5, Nakło, tel. [phone]
- Nowecki J. Stacja Paliw - ul. Rudki 1, Nakło, tel. [phone] lub 52 386-20-17
- Petronak - ul. Półwiejska 2, Nakło, tel. [phone]
- Seydak M. PHU. Stacja paliw - ul. S. Staszica, Nakło, tel. [phone]
- PKS Stacja Paliw - ul. Mrotecka 1, Nakło, tel. [phone]
- Stacja Paliw - ul. Poznańska 16, Nakło
Pomoc drogowa i warsztaty samochodowe
- Autoserwis Jarmot J. Borucki - ul. Dąbrowskiego 42, Nakło, tel. [phone],
czynny pn. - pt. 9.00 - 17.00, sb. 9.00 - 14.00
- Zakład Lakiernictwo Blacharstwo Pojazdowe R. M. Fohs - ul. Młyńska 5a, Nakło,
tel. [phone], czynne pn. - pt. 8.00 - 17.00
- Mechanika Pojazdowa Abc Auto - ul. Polna 11, Nakło, tel. [phone], czynne
pn. - pt. 9.30 - 17.00
- Autonaprawa Le-Mar - ul. Chopina 13, Nakło, tel. [phone]
- Mechanika i Blacharstwo Pojazdowe. Pomoc Drogowa - ul. Kcyńska 23, Paterek,
tel. [phone]
- Autoobsługa Z. Olszewski  ul. Gen. Hallera 26a, Nakło, tel. [phone], czynne
pn. - pt. 9.00 - 18.00, sb. 9.00 - 14.00
- Elektromechanika Pojazdowa A. Sobczak - ul. Rynek 12, Nakło, tel. [phone],
czynne pn. - pt. 8.00 - 16.00, sb. 8.00 - 13.00
- Motos S.C. - ul. Sądowa 14g, Nakło, tel. [phone], czynny: pn. - pt. 8.00 -
17.00, sb. 8.00 - 14.00
Parkingi
W mieście wyznaczone są płatne strefy parkowania na: ul. Sądowej (od ul.
Kościelnej do ul. św. Wawrzyńca), Dąbrowskiego (od ul. Powstańców
30
Wielkopolskich do ul. Hallera), Hallera, Placu Zamkowym, ul. Podgórnej, na Rynku,
ul. DÅ‚ugiej (od ul. Rynek do ul. WÄ…skiej) i Bydgoskiej (od ul. Pocztowej do ul. ks. P.
Skargi)
Bezpłatne miejsca parkingowe: ul. Poznańska (samochody osobowe i ciężarowe),
ul. Bohaterów, ul. Powstańców Wielkopolskich, ul. Dworcowa (naprzeciw PKP), ul.
Armii Krajowej, ul. Kazimierza Wielkiego
Gmina Szubin
Stacje paliw
-  Janpol - ul. Poznańska 34, Zamość, tel. [phone]
- Polski Koncern Naftowy  Orlen - ul. Rzemieślnicza 12, Kołaczkowo, tel.
52 384-59-81
- CNT Autoryzowany Dystrybutor Oleju Opałowego - ul. 21 Stycznia 3, Szubin, tel.
52 384-23-06
- BOR - OLE H. Borkowicz - ul. Kcyńska 45, Szubin, tel. [phone]
- Polski Koncern Naftowy  Bliska - ul. Jana Pawła II 44, Szubin, tel. [phone]
- BOR - OLE H. Borkowicz - Kowalewo 33, tel. [phone]
-  Dulcet - ul. Letnia 6, WÄ…sosz, tel. [phone]
-  Tes - oil A. Taraska - ul. Jana Pawła II 15, Szubin, tel. [phone]
-  Hil - Gaz P. Hildebrański - ul. M. Konopnickiej 49, Szubin, tel. [phone]
- Stacja Paliw - ul. SÅ‚upowa, Szubin
- Stacja Paliw LPG i ON - ul. Szubińska 42, Rynarzewo
Pomoc drogowa i warsztaty samochodowe
- Pomoc drogowa Moto-Centrum S. Zieliński - ul. Jana Pawła II 31, Szubin, tel. 52
384-36-77, po godz. 17 oraz w niedzielę i święta pomoc pod tel. [phone]
- Przedsiębiorstwo Handlowo - Usługowe  Leksus R. Kuz
ma - ul. M. Konopnickiej 8,
Szubin, tel. [phone]
- Zakład Mechaniki, Blacharstwa i Konserwacja Pojazdów Samochodowych Z.
Makowiecki - ul. Winnica 67, Szubin, tel. [phone]
- Serwis Elektromechaniki Pojazdowej Handel Art. Motoryzacyjnymi i
Przemysłowymi M. Waszak - ul. H. Sienkiewicza 25, Szubin, tel. [phone]
- Zakład Elektromechaniki i Mechaniki Pojazdowej Z. Serówka - ul. Rzemieślnicza 2,
Kołaczkowo, tel. [phone]
-  Kepnik K. PiÄ…tek - ul. SÅ‚oneczna 11, WÄ…sosz, tel. [phone]
-  PGAuto Mechanika Samochodowa P. Ginter - ul. Kcyńska 7, Szubin, tel.
661-066-634
- Zakład Mechaniki Pojazdowej D. Banaszak - Smolniki 29, Szubin, tel. [phone]
- Mechanika Pojazdów, Serwis Klimatyzacji i Wulkanizacji  Beras A. Berka - ul.
Wiejska 2, Szubin, tel. [phone]
- Zakład Wulkanizacji J. Domiński - ul. Winnica 24, Szubin, tel. [phone]
- Auto - Naprawa J. Kowalski - Szkocja 3, Szubin, tel. [phone]
- Przedsiębiorstwo Wielobranżowe P. Trzciński - ul. Pałucka 39, Szubin, tel.
52 384-39-41
Parkingi
31
- ul. Kcyńska (Dom Kultury, Bank PKO, Urząd Miejski), ul. 3 Maja, ul. Rynek, ul.
Ogrodowa, Plac Wolności, ul. Bema, ul. Dworcowa (Hala), ul. Nakielska (Cmentarz),
ul. Sportowa, Plac Kościelny
Gmina Mrocza
Stacje paliw
-  Bliska - ul. Nakielska 6a, Mrocza, tel.[phone]
- LPG, oleje silnikowe, Sławomir Zgliński, ul. Kościuszki 80a , Mrocza, tel. 52
385-87-96
-  Wieniu , Krukówko 35, tel. [phone]
-
Pomoc drogowa i warsztaty samochodowe
- Bednarski Marian - mechanika pojazdowa, blacharstwo samochodowe,
lakiernictwo pojazdowe, ul. Okrężna 1, Mrocza, tel. [phone]
- Auto-Mechanika Gondek , ul. Kościuszki 51, Mrocza, tel. [phone]
- Mechanika Pojazdowa Marian Kulig, Krukówko 29, Mrocza, tel. [phone]
- Wegner Jan, blacharstwo i mechanika pojazdowa - ul. Piaskowa 2, Mrocza, tel. 52
385-64-16
- Witkowski Kazimierz, zakład mechaniczny, sklep motoryzacyjny - ul. Nakielska 11,
Mrocza, tel. [phone]
- Słysz Damian, auto-myjnia, ul. Kościuszki 53/1, Mrocza
Parkingi
- Plac 1 Maja, Mrocza (Rynek)
Gmina Kcynia
Stacje paliw
- PKN  Orlen , ul. Poznańska 23, Kcynia, tel. [phone]
-  Petrol , ul. Witosa 30, Kcynia, tel. [phone]
-  Dulcet , ul. Szubińska 13a, Kcynia
-  Oilgaz , ul. Poznańska 23, Kcynia
-
Pomoc drogowa i warsztaty samochodowe
- Rafał Waliszewski, warsztat, ul. Dworcowa 15, Kcynia, tel. [phone]
- Artur Mazur, warsztat, Miastowice 29, tel. [phone]
- Tomasz Wojtecki, mechanika, Turzyn 16a, tel. [phone]
- A
ukasz Gutowski, mechanika i blacharstwo, Nowa WieÅ› Notecka 18/2, tel.
693-047-206
- Sławomir Kiliński  Auto-Naprawa , ul. Poznańska 20, Kcynia, tel. [phone]
- Krzysztof Zakrzewicki, blacharstwo, ul. Zielona 3, Kcynia, tel. [phone]
- Piotr Pezacki  Alugum , ul. Szubińska 8a, Kcynia, tel. [phone]
- Antoni Szczepaniak, naprawa pojazdów i maszyn, ul. Szubińska 14, Kcynia, tel.
697-085-249
- Piotr Polcyn, mechanika, ul. Witosa 31, Kcynia, tel. [phone]
- Angelika Czechowska  PHU Tropik , ul. Nakielska 11, Kcynia, tel. [phone]
32
Parkingi
- Kcynia, ul. Rynek, ul. Strażacka, ul. Powstańców Wlkp., ul. Szewska
Gmina Sadki
Stacje paliw
- Stacja Benzynowa  Bliska - Sadki, ul. Wyrzyska 73, tel. [phone]
Warsztaty samochodowe i pomoc drogowa
- Autoserwis Krzysztof Młynarczyk - ul. Śmielińska 2a, Dębowo, tel. [phone], e-
mail: [e-mail]
- Wulkanizacja Jasiński Jacek - ul. Polna 1, Sadki, tel. [phone]
- Wulkan. PHUP. Erdmann Z. - Åšmielin, tel. [phone]
Informacje dla podróżnych
Gmina Nakło nad Notecią
Busy
Firmy prywatne obsługują linie: Nakło - Paterek, Nakło - Występ - Gorzeń, Nakło -
Mrocza (przez Chrząstowo), Nakło - Szubin (przez Paterek i Wieszki) oraz Nakło -
Sadki (przez Lubaszcz)
Gmina Szubin
Przystanki autobusowe, busy
- dworzec PKS - Plac Kościelny, Szubin
- przystanki PKS: Szubin, ul. Kcyńska, ul. Nakielska, ul. Bema
- przystanek bus: Szubin, ul. Kcyńska (Netto, I L.O.), Plac Kościelny, ul. Nakielska,
kierunki Nakło nad Notecią, Bydgoszcz, Kcynia, Żnin
Gmina Mrocza
Przystanki autobusowe, busy
- dworzec PKS: Mrocza, ul. Nakielska,
- przystanki PKS: Mrocza, Plac 1 Maja, ul. Kościuszki
- przystanek bus: Mrocza, Plac 1 Maja, kierunki: Nakło n. Not., Więcbork, Bydgoszcz
- przystanki bus: Witosław, Rościmin, Wiele, Kosowo, Samsieczynek, Drzewianowo
Gmina Kcynia
Przystanki autobusowe, busy
- przystanek PKS: ul Poznańska, przewozy pasażerskie do Poznania, Bydgoszczy,
Nakła nad Notecią, Piły, Gniezna
- dworzec kolejowy: Kcynia, ul. Dworcowa
33
Bezpieczeństwo
Gmina Nakło nad Notecią
Szpitale, przychodnie lekarskie, pogotowie, apteki
- Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "Nowy Szpital w Nakle i Szubinie" - ul.
Mickiewicza 7, Nakło, tel. [phone]
- Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej  Medicus - oś. B. Chrobrego 15, Nakło,
tel. [phone] lub 52 385-45-02, czynna pn. - pt. 8.00 - 19.00, sb. 8.00 - 13.00,
Przychodnia w Paterku - ul. Wyzwolenia 5, tel. [phone], czynna pn., wt., czw.
8.00 - 16.00, śr. 10.00 - 16.00, Przychodnia w Ślesinie - ul. Kazińska 5, tel.
52 385-76-76, czynna pn., wt., pt. 7.30 - 16.00, śr. 7.30 - 20.00, czw. 7.30 - 18.30
- Apteka  Eskulap - ul. Bydgoska 39, Nakło, tel. [phone]
Godziny otwarcia: pn. - pt. 7.30 - 20.00, sb. 8.00 - 16.00
- Apteka  Remedium - ul. Pocztowa 17, Nakło, tel. [phone]
Godziny otwarcia: pn. - pt. 8.00 - 19.00, sb. 8.00 - 14.00
- Apteka  Stara - ul. Bydgoska 48, Nakło, tel. [phone]
Godziny otwarcia: pn. - pt. 8.00 - 20.00, sb. 8.00 - 14.00
- Apteka  Alba - ul. Bolesława Chrobrego 16, Nakło, tel. [phone]
Godziny otwarcia: pn. - nd. 8.00 - 21.00
- Apteka  Rodzinna - pl. Konopnickiej 1, Nakło, tel. [phone]
Godziny otwarcia: pn. - pt. 8.00 - 20.00, sb. i nd. 8.00 - 14.00
- Apteka  Dr Max - ul. Bydgoska 22, Nakło, tel. [phone]
Godziny otwarcia: pn. - sb. 7.00 - 20.00
- Apteka  Przy Szkolnej - ul. Szkolna 4, Nakło, tel. [phone]
Godzina otwarcia: pn. - pt. 8.00 - 20.00, sb. 8.00 - 14.00
- Apteka  Krokus - ul. Nakielska 19, Åšlesin, tel. [phone]
Godziny otwarcia: pn. - pt. 8.00 - 17.00, sb. 8.00 - 14.00
- Punkt Apteczny - Bydgoska 13, Potulice
- Punkt Apteczny - ul. Wyzwolenia 3, Paterek
Straż pożarna
- Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej - ul. Strażacka 3, tel. [phone]
10 lub 52 386 70 11, fax [phone], e-mail: [e-mail], tel.
alarmowe 998 i 112
- OSP Nakło - ul. Dąbrowskiego 50, e-mail: [e-mail],
- OSP Potulice - ul. Bydgoska 5, tel. [phone], e-mail: [e-mail],
- Pozostałe jednostki OSP: Ślesin, Paterek, Polichno, Suchary i Cukrownia. Jednostki
w Nakle, Potulicach i Ślesinie należą Krajowego Systemu Ratowniczego.
Policja
- Komenda Powiatowa Policji - ul. Pocztowa 11, Nakło, tel. [phone], alarmowy
997, e-mail: [e-mail]
34
Gmina Szubin
Szpitale, przychodnie lekarskie, pogotowie, apteki
- Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej  Nowy Szpital w Nakle i Szubinie - ul.
Ogrodowa 9, Szubin, tel. [phone]
- Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej  Lekarz Domowy M. Lorek, A. Kubiak - ul.
Winnica 3a, Szubin, tel. [phone]
- Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej  Medyk - Przychodnia w Szubinie ul. Gen.
Józefa Bema 6, tel. [phone], czynna pon. - pt. 7.00 - 18.00, w Rynarzewie ul.
Strażacka 7, tel. [phone], czynna pon. - pt. 7.30 - 15.00, w Turze ul. Bydgoska
17, tel. [phone], czynna pn. - pt. 7.30 - 15.00, w Chomętowie 14, tel.
52 384-50-17, czynna pon. - pt. 7.30 - 15.00., w Królikowie, ul. Szkolna 11, tel.
52 384-78-02 czynna pon. 11.00 - 18.30, wt. - pt. 7.00 - 14.30.
- Apteka  ABC Farmacja - ul. Gen. Bema 6, Szubin, tel. [phone]
Godzina otwarcia: pon. - pt. 8.00 - 19.00, sb. 8.00 - 14.00
- Apteka  Dr. Max - ul. Ogrodowa 3, Szubin, tel. [phone]
Godziny otwarcia: pon. - sb. 8.00 - 20.00
- Apteka  Nad NoteciÄ… - ul. Bydgoska 17a, Tur, tel. [phone]
Godziny otwarcia: pon. 8.00 - 15.00, wt. i śr. 8.30 - 15.00, czw. 13.00 - 17.00, pt.
8.30 - 15.00
- Apteka  Pałucka - ul. Rynek 3, Rynarzewo, tel. [phone]
Godziny otwarcia: pn. - pt. 9.00 - 16.00
Straż pożarna
- Jednostka Ratowniczo Gaśnicza - ul. Sportowa 7, Szubin, tel. [phone] lub
52 384-82-62, tel./fax [phone], tel. alarmowy 998, e-mail: [e-mail]
- OSP Rynarzewo - ul. Strażacka 1, Rynarzewo, tel. [phone], OSP Królikowo -
ul. Chraplewska 1, Królikowo, OSP Szubin - ul. Paderewskiego 12, tel. [phone]
- jednostki należące do Krajowego Systemu Ratowniczo - Gaśniczego
- Pozostałe Jednostki OSP, nie należące do KSRG: Ciężkowo, Chomętowo, Tur,
SÅ‚onawy, SÅ‚upy, WÄ…sosz
Policja
- Komisariat Policji w Szubinie - ul. Kcyńska 34, Szubin, tel. [phone], tel.
alarmowy 997
Gmina Mrocza
Szpitale, przychodnie lekarskie, pogotowie, apteki
- Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej  Awicenna - Plac 1 Maja 9, Mrocza,
tel./fax: [phone] z filią w Witosławiu, tel. [phone]
- Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej  Amicus - Lekarz Rodzinny, Mrocza, ul.
SÅ‚oneczna 6, tel. [phone], fax [phone]
- Apteka  Pod Orłem - ul. Plac 1 Maja 13, Mrocza, tel. [phone]
Godziny otwarcia: pon. - pt. 8.00  18.00, sobota 8.00  13.00
35
- Apteka  W Rynku - ul. Plac 1 Maja 8, Mrocza, tel. [phone]
Godziny otwarcia: pon. - pt. 8.00  20.00, sobota 8.00  14.00
- Pogotowie ratunkowe - baza w budynku Ośrodka Sportowo-Rekreacyjnego, ul.
Sportowa 1, Mrocza, tel. alarmowy 999
Straż pożarna
- OSP Mrocza - ul. Wodna 1, Mrocza, tel. [phone], tel. alarmowy 998
- Pozostałe jednostki OSP: Drążno, Drzewianowo, Kosowo, Rościmin, Samsieczynek,
Wiele i Witosława. Jednostki w Mroczy i Witosławiu należą do Krajowego Systemu
Ratowniczo-Gaśniczego.
Policja
- Posterunek Policji w Mroczy, ul. 30-lecia LWP 8, Mrocza, tel. [phone], tel.
alarmowy 997
Gmina Kcynia
Przychodnie lekarskie, pogotowie, apteki
- Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "Nasza Przychodnia", ul. Libelta 28,
Kcynia, tel. [phone], fax [phone]
- Wiejski Ośrodek Zdrowia, Chwaliszewo 22, tel. [phone]
- Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Gabinet Lekarza Rodzinnego, Żarczyn 25,
tel. [phone]
- Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej  Krajna-Zdrowie MD , Kowalewko 36, tel.
52 589-47-75
- Apteka  Pod Orłem , ul. Rynek 8, Kcynia, tel. [phone]
Godziny otwarcia: pon.-pt. 8.00  20.00, sob. 8.00  15.00, dyżur całodobowy
- Apteka  Pod Akacjami , ul. Zielona 2a, Kcynia, tel. [phone]
Godziny otwarcia: pon.-pt. 8.00  15.00
- Apteka  Farm-Al. , ul. Dworcowa 36, Kcynia, tel. [phone]
Godziny otwarcia: pon.-pt. 8.00  18.00, sob. 8.00  13.00
- Pogotowie ratunkowe  baza w budynku Ochotniczej Straży Pożarnej, ul. Libelta
11, Kcynia, tel. alarmowy 999
Straż pożarna
- OSP Kcynia, ul. Libelta 11, Kcynia, tel. [phone], tel. alarmowy
998, e-mail: [e-mail]
- Pozostałe jednostki OSP: Chwaliszewo, Dobieszewo, Górki Zagajne, Gromadno,
Ludwikowo, A
ankowice, Mieczkowo, Żarczyn, Żurawia. Jednostki w Kcyni,
Dziewierzewie i Sipior należą do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego.
Policja
36
- Komisariat Policji w Kcyni, ul. Zielona 5, Kcynia, tel. [phone], tel. alarmowy
997
Gmina Sadki
Szpitale, przychodnie lekarskie, apteki
- Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Gminna Przychodnia w Sadkach
- ul. Mickiewicza 3, Sadki, tel./fax [phone], czynna pn. - pt. 8.00-18.00, sb.
dyżur 8.00-13.00, dyżury nocne i świąteczne nieodpłatną opieką lekarską obejmuje
NZOZ  Medicus - ul. Chrobrego 15, tel. [phone] lub 52 385-42-05
- Apteka  Remedium - ul. Wyrzyska 24, Sadki, tel. [phone]
- Punkt Apteczny Irena Rybarczyk - ul. Strażacka 4, Sadki, tel. [phone]
Straż pożarna
- Straż Pożarna - Oddział Gminny Związku OSP RP, ul. Wyzwolenia 37, Sadki, tel. 52
385-08-93, e-mail: [e-mail]
- OSP Sadki - ul. Strażacka 9, Sadki, tel. [phone] jednostka należąca do
Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego
- OSP w Anielinach - Anieliny 57a, tel. [phone], OSP w Bninie - Bnin 29a, tel.
52 587-28-10, OSP Jadwiżyn - Jadwiżyn 7a, tel. [phone], OSP w Dębowie - ul.
Bohaterów 2, tel. [phone], OSP w Mrozowie - Mrozowo 1, tel. [phone] -
jednostki nie należące do KSRG
Policja
- Posterunek Policji w Sadkach, ul. Mickiewicza 5, tel. [phone]
37