NAUKA
WIEÅšCI Z POGRANICZA NAUKI
OD PAMI
CI WODY DO BIOLOGII NUMERYCZNEJ
Dr Jacques Benveniste
DigiBio, Paryż, Francja, © 1998-1999
aszym głównym celem jest znale- watna do wagi tego odkrycia  niedo- lega to radykalnie nowe podejście do
Nzienie jasnej i wyczerpującej od- wierzanie, a nawet plotki o oszustwie. biologii. Mam nadzieję, że będzie to
powiedzi na kontrowersje dotyczące Niezależne badania przeprowadzone z pożytkiem dla wszystkich, zarówno
naszych obserwacji zjawiska zwanego przez innych ekspertów doprowadziły naukowców, jak i tych, którzy nie
 pamięcią wody , które oznacza, że: jednak do jednoznacznego wniosku, że siedzą w tych sprawach. Czy można
" woda jest zdolna do przenoszenia to zjawisko rzeczywiście istnieje i w ża- uwierzyć w to, że pewna szczególna
molekularnej informacji (przekaz bio- dnym przypadku nie jest oszustwem. aktywność biologicznie czynnych mo-
logiczny), Z naukowego punktu widzenia mo- lekuł (np. histaminy, kofeiny, nikotyny
" jest możliwe transmitowanie żemy przejść nad tym do porządku czy adrenaliny), nie mówiąc już o im-
i wzmacnianie tej informacji w sposób dziennego, bowiem z historii nauki munologicznej sygnaturze wirusa lub
podobny do tego, jaki ma miejsce wiemy, że im bardziej jakieś odkrycie bakterii, da się zapisać i przedstawić
w przypadku dz
więków i muzyki. stoi w sprzeczności z intuicją i zdro- w formie numerycznej przy zastoso-
Uważamy, że waga tego zjawiska wym rozsądkiem, tym oporniej i dłużej waniu komputerowej karty dz
więko-
jest tego rodzaju, że nieprzedstawienie trwa proces jego akceptacji. wej niczym zwykły dz
więk? Proszę
najnowszych, prawdopodobnych roz- Począwszy od pierwszych doświad- wyobrazić sobie zakłopotanie Archi-
wiązań byłoby brakiem odpowiedzial- czeń z wysokim rozcieńczeniem prze- medesa, któremu pokazano by telefon
ności. prowadzonych w roku 1984 do chwili i powiedziano, że za jego pomocą
obecnej wykonano tysiące tego typu będą mogli go usłyszeć ludzie miesz-
Historia badań dotyczących biologii eksperymentów, które znacznie wzbo- kający po drugiej stronie naszego
numerycznej gaciły naszą wstępną wiedzę na ten globu, nie wytłumaczywszy mu wcześ-
Ojcem tej nauki jest doktor medycy- temat. Jak dotąd nie stwierdzono żad- niej natury fal dz
więkowych i sposobu
ny, były pracownik zespołu paryskich nego błędu w tych eksperymentach ani ich zamiany na impulsy elektromag-
szpitali, dyrektor ds. badań Francus- też żaden eksperyment nie dowiódł netyczne.
kiego Państwowego Instytutu Badań błędności wysuniętej hipotezy. Życie zależy od sygnałów, które wy-
Medycznych oraz światowej sławy spe- Co więcej, okazało się, że wyniki mieniają między sobą molekuły. Jeśli
cjalista w dziedzinie mechanizmów tych eksperymentów stoją w zgodzie na przykład ktoś się rozzłości, adrena-
alergii i stanów zapalnych, Jacques z obecnie obowiązującymi teoriami lina  mówi swojemu receptorowi, i ty-
Benveniste, który wyróżnił się w roku biologicznymi i mogą być do nich włą- lko jemu, aby spowodował szybsze bi-
1971 odkryciem PAF1  mediatora czone jako ich rozszerzenie. cie serca, skurczył powierzchniowe na-
związanego z takimi zjawiskami pato- Możliwość, że prowadzone przez czynia krwionośne etc.
logicznymi, jak na przykład astma. nas przez ostatnie piętnaście lat bada- W biologii określenie  sygnał mole-
W roku 1984 w czasie prac nad nia były jednym wielkim błędem, coraz kularny jest używane bardzo często,
systemami uczulającymi (alergiczny- bardziej maleje i jesteśmy coraz bar- ale kiedy zapytamy nawet najwybit-
mi) natknął się przypadkowo na tak dziej przekonani, że udało się nam niejszego biologa, jaki jest jego sens
zwane  zjawisko wysokiego rozcień- odkryć istotne dla biologii i życia zja- fizyczny, spojrzy na nas z szeroko ot-
czenia , które wzbudziło zaintereso- wisko. wartymi oczami zdając się nie rozu-
wanie mediów i zostało nazwane przez Celem DigiBio2 jest zachowanie mieć pytania. W rzeczy samej biolodzy
nie  pamięcią wody . przodującej roli w zakresie naukowych przyrządzili rygorystyczną fizykę kar-
Zjawisko to dotyczy rozcieńczania i przemysłowych odkryć, które wyłonią tezjańską na swój własny sposób  bar-
substancji w wodzie do punktu, w któ- się z prowadzonych w tej dziedzinie dzo odbiegający od realiów współczes-
rym roztwór zawiera jedynie molekuły badań. nej fizyki  i w rezultacie prosty kon-
wody. Podczas badań systemów uczu- takt (chodzi o kartezjańskie prawa
lających okazało się jednak, że roztwór Wyjaśnienie istoty biologii zderzenia ciał szybko obalone przez
o tak wysokim stopniu rozcieńczenia numerycznej Huygensa) między dwoma zderzający-
inicjował reakcje, tak jakby znajdujące Wyjaśnienie, czym jest biologia nu- mi się ciałami wytwarza według nich
się w nim początkowo molekuły wciąż meryczna, jest niemożliwe bez wyjaś- energię, czyli zachodzi między nimi
w nim były. Inaczej mówiąc, woda za- nienia jej fundamentalnej zasady. Ce- wymiana informacji. Przez wiele lat
chowała ślad molekuł obecnych w niej lem tego artykułu nie jest cytowanie wierzyłem i recytowałem ten kate-
na początku rozcieńczania. wyników kolejnych eksperymentów, chizm nie zdając sobie sprawy z jego
Reakcja międzynarodowego środo- ale raczej wyjaśnienie laikom w moż- absurdalności, podobnie jak ludzkość
wiska naukowego była w pełni adek- liwie najprostszy sposób, na czym po- nie zdawała sobie sprawy z absurdal-
30 " NEXUS LISTOPAD-GRUDZIEC
1999
ności wiary w to, że Słońce krąży wo- a) zapisać aktywność substancji Jesteśmy teraz w stanie zrozumieć,
kół Ziemi. w komputerze, w jaki sposób miliony biologicznych
Kiedy przyjrzymy się faktom, praw- b) odtworzyć zapis biologicznemu molekuł komunikują się (z prędkością
da okazuje się bardzo prosta i do jej układowi wyczulonemu na tę sub- światła) z odpowiadającymi im mole-
odkrycia nie potrzeba żadnej  zapaści stancję. kułami, i tylko z nimi, co jest fun-
świata fizyki bądz
chemii . Od dziesią- Tak więc istnieją wszelkie powody damentalną zasadą działania syste-
tków lat wiemy, że molekuły drgają. ku temu, aby przypuszczać, że kiedy mów biologicznych oraz powodem, dla
Każdy atom molekuły i każde we- molekuła znajduje się w obecności którego niewielkie chemiczne modyfi-
wnÄ…trzmolekularne wiÄ…zanie  pomost swojego receptora, czyni to samo: kacje dajÄ… znaczne zmiany funkcjonal-
łączący atomy  emituje zespół okreś- emituje częstotliwości, które receptor ne  coś, czego  strukturalni biolodzy
lonych częstotliwości. Te szczególne jest w stanie rozpoznać. Oznacza nie potrafią wyjaśnić.
częstotliwości prostych lub złożonych to, że: Twierdząc, że jedynie całe struktury
molekuł można dzięki radiotelesko- 1. Sygnał molekularny może być re- potrafią wykonywać działania, biolo-
pom wykrywać nawet z odległości mi- prezentowany przez spektrum często- dzy znalez
li siÄ™ w przednewtonowskim
liardów lat świetlnych. tliwości mieszczących się w przedziale świecie, w którym ruch ciał niebieskich
Biofizycy uważają te częstotliwości od 20 Hz do 20 000 Hz, to znaczy opisany jest w kategoriach ptolomeu-
za istotną cechę materii, natomiast we- w tym samym co ludzki głos lub mu- szowskich epicykloid3. Stąd właśnie
dług biologów fale elektromagnetycz- zyka. wynika niezdolność współczesnej bio-
ne nie odgrywają jakiejkolwiek roli Od setek tysięcy lat ludzie odnosili logii do wyjaśnienia głównych stanów
w funkcjach molekularnych. Określeń częstotliwości foniczne do mechaniz- patologicznych końca obecnego stule-
 częstotliwość lub  sygnał (w ich fi- mów biologicznych  emocji. Proponu- cia (w tym miejscu nawiązuję do moje-
zycznym sensie) próżno by szukać jąc dziewczynie miłosną przygodę nie go artykułu zamieszczonego w Le
w biologicznych opracowaniach na te- śpiewamy pod jej balkonem nowej we- Monde z 22 maja 1996 roku, który do
mat molekularnych oddziaływań, nie rsji Marsylianki, podobnie jak kierując dziś nie spotkał się z jakąkolwiek pole-
mówiąc już o takich terminach, jak żołnierzy do ataku nie gramy im Koły- miką).
elektromagnetyzm, którego zastoso- sanki Brahmsa. Kompozytorzy muzyki Przejście od koncepcji skostniałej
wanie byłoby  przynajmniej we Fran- odtwarzanej w supermarketach lub biologii struktur do koncepcji infor-
cji  wystarczającym powodem do eks- windach podświadomie uprawiają macji przemieszczającej się z prędkoś-
komuniki każdego stosującego je bio- neuropsychologię. cią światła może odbyć się bez wywoły-
loga przez naukową inkwizycję. Wysokotonowe, gwałtowne dz
więki wania  rewolucji . W przeciwieństwie
Żałuję, że podobnie jak Archimede- rodzą lekkość ducha, zaś wysokotono- do głupich plotek zapis czynności mo-
sowi nie strzeliła mi do głowy w wannie we i powolne  słodycz. Dz
więki głębo- lekuł nie przeczy istnieniu samych mo-
genialna myśl: kie i jednocześnie gwałtowne rozbu- lekuł (ostatecznie właściwe poszczegó-
 Eureka, drgania molekuł nie ist- dzają ducha walki, a głębokie i powol- lnym molekułom informacje elektro-
nieją same dla siebie, lecz są narzę- ne  emocje takie jak smutek i żal. magnetyczne muszą pochodzić od nich
dziem wymiany umożliwiającym cząs- Takie są podstawowe mózgowe, fizy- samych), a jedynie prawu oddziaływań
teczkom przesyłanie instrukcji do na- kochemiczne zjawiska pobudzane między masami, zgodnie z którym ich
stępnej w kolejności molekuły znajdu- przez określone częstotliwości. Gdy efekt jest wprost proporcjonalny do
jącej się w ciągu zdarzeń, które rządzą przesyłamy do biologicznego systemu liczby molekuł. To tak, jakby mówić,
funkcjami biologicznymi i prawdopo- uprzednio nagrane sygnały czynnoś- że śpiewak może zniknąć po nagraniu
dobnie w dużym stopniu również che- ciowe, nie robimy nic innego. jego głosu! Innymi słowy, nie eliminu-
micznymi. 2. Biologiczne systemy działają po- jemy ani włącznika światła ani żarówki,
Niestety, tak się nie stało. Podążałem dobnie jak odbiorniki radiowe  na a jedynie powiadamy, że oba te urzą-
ścieżką wiodącą przez eksperymenty. zasadzie korezonansu. Jeśli dostroimy dzenia łączy drut ze strumieniem elek-
odbiornik do częstotliwości 92,6 MHz, tronów.
Molekularna sygnalizacja wówczas dostrajamy go do częstotliwo- Nie znajdujemy się w jakimś innym
Około roku 1991, po ośmiu latach ści nadajnika nadającego na tej częs- świecie elektromagnetyzmu, na który
badań, okazało się, że określone syg- totliwości  odbiornik i nadajnik drga- zamieniamy stary świat molekularny.
nały molekularne można przesłać przy ją z tą sama częstotliwością. Jeśli zmie- Rejestrujemy, kopiujemy i przesyłamy
pomocy wzmacniacza i cewek elektro- nimy nieznacznie ustawienie, powiedz-  a wkrótce będziemy także modyfiko-
magnetycznych. W lipcu 1995 roku my na 92,7 MHz, nie będziemy już wać  elektromagnetyczne sygnały
zapisałem i odtworzyłem te sygnały odbierali stacji nadającej na częstot- emitowane przez molekuły podczas ich
przy pomocy multimedialnego kompu- liwości 92,6 MHz, lecz stację nadająca normalnego funkcjonowania.
tera. Z uwagi na swoje ograniczenia na częstotliwości 92,7 MHz.
komputerowa karta dz
więkowa może 3. Ten postęp w rozumieniu naj- Pamięć wody
zapisać jedynie częstotliwości nie prze- skrytszego mechanizmu molekularne- Co to wszystko ma wspólnego z wo-
kraczające 20 000 herców. go rozpoznawania i sygnalizacji wcale dą? Otóż, jest ona nośnikiem infor-
W wyniku wielu tysięcy doświadczeń nie obala ustaleń nauk biologicznych, macji. Nie może być inaczej, skoro
doprowadziliśmy receptory, zarówno a już zupełnie fizycznych i chemicz- w ludzkim ciele na każdą molekułę
prostych, jak i złożonych molekuł, do nych. Nie usunęliśmy niczego z klasy- protein przypada 10 000 molekuł wo-
tego, żeby  uwierzyły , iż znajdują się cznych definicji, a jedynie posunęliśmy dy. Nie ma też w tym żadnego prob-
w towarzystwie swoich ulubionych czą- się krok do przodu dodając nowy ele- lemu  łódz
podwodna porozumiewa
steczek. Dokonaliśmy tego odtwarza- ment do obecnej wiedzy. To normalny się z bazą przy pomocy fal elektromag-
jąc zapisane ich częstotliwości. cykl postępu naukowego i nie ma żad- netycznych niskiej częstotliwości, a nie
Aby to uzyskać, należy przeprowa- nego powodu do pomstowania oraz wysokiej, rzędu megaherców, które nie
dzić dwie operacje: rzucania klątw. przechodzą przez wodę.
LISTOPAD-GRUDZIEC
1999 NEXUS " 31
Ostatnio przeprowadziliśmy bardzo ków łączności, który może być ode- żej poziomu, jaki osiągnęła już teoria
proste eksperymenty pokazujące, że brany natychmiastowo i przeanalizo-  mechanizmu .4. Jeśli chodzi o Kartez-
jusza, problem polega na tym, że we-
molekuła będąca w normalnym aktyw- wany na drugim końcu świata. Przy
nym stężeniu nie działa w ośrodku zastosowaniu tej metody możliwe bę- dług niego ruch jest możliwy tylko wte-
dy, gdy ma miejsce kontakt i występują
pozbawionym wody. Dodanie wody dzie wykrycie substancji toksycznych,
siły impulsywne; oddziaływanie na od-
nie wystarcza jednak do przywrócenia protein (antygenów, antyciał, prionów)
jej aktywności  woda musi być  poin- oraz molekularnych kompleksów (pa- ległość, przyciąganie  jak mawiał Fon-
formowana . Inaczej mówiąc, kiedy sożytów, bakterii, wirusów, nienormal- tenelle  może oznaczać jedynie po-
wrót do fizyki ruchu współczulnego i at-
molekuły zapoczątkowują jakąś biolo- nych komórek).
rybutów okultyzmu& W ten sposób
giczną działalność, nie przesyłają syg- Warto dodać, że obecnie nie istnieją
wykluczajÄ… oni Newtona ze sporu nau-
nałów bezpośrednio. Końcowa praca metody pozwalające na wykrywanie
jest wykonywana przez otaczającą mo- prionów in vivo (wewnątrz żywego or- kowego i dyskwalifikują go zarzucając
mu obskurantyzm. Tak więc środowis-
lekułę wodę, która przekazuję pałecz- ganizmu), co pociąga za sobą istotne
kę sztafety i być może wzmacnia syg- skutki epidemiologiczne i gospodar- ko francuskich naukowców przeciwsta-
wiało się teorii Newtona przez długi
nał. To tak jak z płytą kompaktową cze. Wykrywanie antygenów i antyciał
czas, a właściwie ignorowało ją& w ten
 dz
więk nie jest wytwarzany bezpo-  jeśli ograniczymy się tylko do tego
średnio przez nią. Płyta przenosi jedy- zakresu  jest w znacznej mierze zada- sposób  mechanizm , który stanowił
nie dane, które stają się słyszalne po niem klinicznych laboratoriów biologi- przeszkodę w rozwoju nauki, został za-
ich przetworzeniu i wzmocnieniu przez cznych. Co więcej, niektóre wyniki su- blokowany. Proponując totalny przełom
układ elektroniczny. gerują, że metody te mogą mieć za- i inny model mechaniki, w którym stały
się możliwe ruchy inne od wywoływa-
 Pamięć wody ? To rzeczywiście stosowanie w przemyśle chemicznym
nych impulsem, Newton był niewątp-
brzmi tajemniczo, ale nie bardziej niż oraz w monitoringu środowiska, to
to, że związek powstały z połączenia znaczy wykrywaniu na odległość mik- liwie w mniejszym stopniu oponentem
dwóch gazów (woda) ma w normalnej roorganizmów lub produktów z gene-  mechanizmu niż jego zwolennikiem.
temperaturze i ciśnieniu postać ciekłą, tycznie zmodyfikowanych roślin.
a podczas stygnięcia rozszerza się. Opanowanie tych technik przynios- Setki lat póz
niej słyszymy te same
słowa.  To muszą być molekuły
Stwierdzono także, że w wodzie wy- łoby niezwykły postęp w dziedzinie
(Francois Jacob)  to znaczy kontakt,
stępują ośrodki spójne o własnościach medycznych procedur diagnostycznych
podobnych do laserów (E. del Giudi- oraz w przemyśle przetwórczym pło- potężny impuls  twierdzą nasi promi-
ce, G. Preparata, G. Vitiello,  Water dów rolnych i to z dużym technologicz- nenci nauki niewolniczo przywiązani
do skostniałego, mechanistycznego,
as a free electric dipole laser , Phys. nym i komercyjnym skutkiem.
kartezjańskiego dogmatu. To samo za-
Rev. Lett., 61:1085-1088, 1988). Co
przeczanie możliwości oddziaływania
więcej, stosunkowo niedawno odkryto Mentalna blokada naukowców
na odległość, te same oskarżenia o po-
istniejący w wodzie unikalny rodzaj Końcowe pytanie brzmi: Dlaczego
wrót do obskurantyzmu.
stałego (nietopliwego) lodowego kry- naukowcy tak uparcie przeciwstawiają
ształu, który zachowuje pole elektrycz- się ewolucji nauki? Czy chodzi o obro- Kartezjusz kontra Newton  jesteś-
ne (Shui-Yin Lo, Angela Lo, Li Wen nÄ™ ich poletka? Czemu w imiÄ™ niejas- my w dobrym towarzystwie&
Chong i inni,  Physical properties of nych dogmatów, które, jak wykazała
Przełożył Jerzy Florczykowski
water with IE structures , Modern historia nauki, są często efemeryczne,
Physics Letters B, 10[19]:921-930, odrzucają odkrycia, które oznaczają
Przypisy:
1996). Fizycy nie mają co obawiać się postęp w ich dziedzinie? Czyżby te
1. Platelet Activating Factor (czynnik uaktyw-
bezrobocia! Mimo to woda od wielu odkrycia stwarzały zagrożenie dla ich niający płytki).  Przyp. tłum.
2. Instytucja, w której pracuje autor artykułu
lat nie jest obiektem naszych badań. kruchych dogmatów? Tego rodzaju
i zarazem odkrywca.
pytania majÄ… znaczenie nie tylko filo-
3. Chodzi o kosmologię Ptolomeusza, według
Transmisja molekularnych sygnałów zoficzne, jako że ludzie ci to często
którego jest to małe koło, którego środek poru-
Tym, co nas obecnie najbardziej in- rzeczoznawcy, doradcy polityków sza się po obwodzie większego koła, w którego
centrum znajduje się Ziemia, i którego obwód
teresuje, to nie natura magnetycznego i przemysłowców. To oni mają wpływ
opisuje orbitÄ™ jednej z planet poruszajÄ…cych siÄ™
ośrodka i zasada jego działania, ale na  najczęściej utrudniają  wdraża-
wokół Ziemi.  Przyp. tłum.
zapisany w nim przekaz, który można nie owoców postępu naukowo-techni-
4. W tym znaczeniu  mechanizm to doktryna
kopiować i przesłać. W rezultacie na- cznego. filozoficzna mówiąca, że wszystkie zjawiska
w przyrodzie są wytłumaczalne na bazie przy-
szych eksperymentów uważamy, że ob- Nie mam pojęcia, skąd biorą się te
czyn materialnych i zasad mechaniki.  Przyp.
jaśniliśmy fizyczną naturą sygnału mo- zahamowania, które są, przynajmniej
tłum.
lekularnego. Zasada ta jest równie teoretycznie, nie do pogodzenia z rolą
prosta jak proces spalania mieszaniny naukowców. Oto cytat (zaczerpnięty Uwaga:
benzyny i powietrza, lecz konsekwen- z francuskiej edycji Encyclopaedia Uni- Z autorem skontaktować się można, pi-
cje jej zastosowania mogą być ogrom- versalis z hasła  mechanizm ), który sząc lub dzwoniąc pod adres:
ne. Ich szczegółową charakterystykę dowodzi, że są one niestety ponad-
Dr Jacques Benveniste
przedstawię innym razem. Poniżej po- czasowe:
Directeur
daję ich krótkie podsumowanie&
Laboratoire de Biologie Numérique
Obecnie jedynym sposobem ziden- Doskonały przykład dylematu  me-
32 Rue des Carnets
tyfikowania molekuły jest zaniesienie chanizmu znajdujemy w kartezjańskiej
92140 Clamart, France
próbki, najczęściej pobranej metodą opozycji wobec newtonowskiego spo-
inwazyjną lub destrukcyjną, do labora- jrzenia na świat, które zwolennicy Kar- Tel.: [phone]
torium. Z kolei przy pomocy metody tezjusza poddawali w wątpliwość i jed- Fax: [phone]
numerycznej przekazujemy sygnał nocześnie uważali za próbę pchnięcia E-mail: [e-mail]
przy zastosowaniu klasycznych środ- nauki na tory prowadzące wstecz, poni- Strona internetowa: www.digibio.com
32 " NEXUS LISTOPAD-GRUDZIEC
1999