10 RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO
www.gazetapodatkowa.pl
Różnice kursowe z wyceny bilansowej
rozrachunków z tytułu dostaw i usług
Przepisy ustawy o rachunkowości nie określają sposobu rozliczenia różnic kursowych 5. Jednostka zapisała w swojej polityce rachunkowości, że:
ustalonych na dzień bilansowy w księgach następnego roku obrotowego. W praktyce różnice a) dla celów podatku dochodowego różnice kursowe ustala się metodą podakową,
kursowe z wyceny bilansowej rozrachunków (należności i zobowiązań) można rozliczać b) różnice kursowe z wyceny bilansowej stornuje się pod datą 1 stycznia następnego
według jednej z trzech metod: roku obrotowego.
1) storno różnic kursowych z wyceny bilansowej pod datą 1 stycznia następnego
roku, Zapisy w księgach rachunkowych 2007 r.
2) storno różnic kursowych z wyceny bilansowej pod datą uregulowania zapłaty, 1. PK  różnica kursowa z wyceny bilansowej:
3) ujÄ™cie w ksiÄ™gach rachunkowych różnic kursowych ustalonych od poczÄ…tku nowego 10.000 euro × (3,6670 zÅ‚/euro  3,5820 zÅ‚/euro) = 850 zÅ‚
roku obrotowego do dnia zapłaty.  Wn konto 75-1  Koszty finansowe
Jednostka powinna dokonać wyboru przyjętej metody rozliczania różnic kursowych (w analityce: Różnice kursowe  NKUP),
i stosowny zapis w tej sprawie zamieścić w swojej polityce rachunkowości, o której mowa  Ma konto 20  Rozrachunki z odbiorcami
w art. 10 ust. 1 ustawy o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.). (w analityce: Konto imienne kontrahenta).
Różnice kursowe z wyceny bilansowej rozrachunków z tytułu dostaw i usług zalicza się: (powstała ujemna różnica kursowa, gdyż kurs na dzień powstania należności jest większy
 dodatnie różnice kursowe do przychodów finansowych (ujmuje się je na koncie 75-0 od kursu średniego NBP na dzień bilansowy)
 Przychody finansowe ),
 ujemne różnice kursowe do kosztów finansowych (ujmuje się je na koncie 75-1  Koszty Księgowania
finansowe ).
Konto 20  Rozrachunki Konto 75-1  Koszty finansowe
Podatnicy podatku dochodowego począwszy od 1 stycznia 2007 r. wybierają dla celów
z odbiorcami (w analityce: Konto (w analityce: Różnice kursowe
podatkowych wybrać jedną z dwóch metod rozliczania różnic kursowych, tj. według
imienne kontrahenta)  NKUP)
przepisów podatkowych lub według ustawy o rachunkowości (art. 9b ust. 1 ustawy o pdop S.p.) 36.670 850 (1 1) 850
S.k.) 35.820
 Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm. oraz art. 14b ust. 1 i 2 ustawy o pdof  Dz. U.
z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.). W rachunku podatkowym za 2007 r. ujemna różnica kursowa z wyceny bilansowej w kwo-
Jeżeli podatnik wybrał rozliczanie różnic kursowych według ustawy o rachunkowości, cie 850 zł nie będzie uwzględniana, gdyż nie stanowi ona kosztów uzyskania przychodów
wówczas różnice kursowe z wyceny bilansowej (ujęte na koncie 75-0 i 75-1) zalicza odpo- (stąd jej ujęcie na koncie 75-1 jako NKUP).
wiednio do przychodów lub kosztów uzyskania przychodów.
Jeżeli natomiast podatnik rozlicza różnice kursowe metodą podatkową (w sposób okre- Zapisy w księgach rachunkowych 2008 r.
ślony w art. 15a ustawy o pdop i art. 24c ustawy o pdof), wówczas w rachunku podatkowym 1. PK  storno różnic kursowych z wyceny bilansowej
nie uwzględnia różnic kursowych z wyceny bilansowej. Różnice kursowe z wyceny bilan-  zapis pod datą 1 stycznia 2008 r.: (-) 850 zł
sowej (ujęte na koncie 75-0 i 75-1) wyłącza się odpowiednio z przychodów podatkowych  Wn konto 75-1  Koszty finansowe
i kosztów uzyskania przychodów. Konsekwencją przyjęcia metody podatkowej rozliczania (w analityce: Różnice kursowe  NKUP),
różnic kursowych jest konieczność uwzględniania w rachunku podatkowym wyłącznie zre-  Ma konto 20  Rozrachunki z odbiorcami
alizowanych różnic kursowych (tj. różnic kursowych za okres od dnia powstania należności (w analityce: Konto imienne kontrahenta).
i zobowiązania do dnia ich zapłaty). 2. WB  wpływ należności na rachunek bankowy:
W niniejszym artykule omówione zostanÄ… trzy metody rozliczania różnic kursowych 10.000 euro × 3,45 zÅ‚/euro = 34.500 zÅ‚
z wyceny bilansowej w księgach rachunkowych następnego roku przez podatników, którzy  Wn konto 13-0  Rachunek bankowy ,
dla celów podatku dochodowego przyjęli podatkową metodę rozliczania różnic kursowych.  Ma konto 20  Rozrachunki z odbiorcami
(w analityce: Konto imienne kontrahenta).
Storno różnic kursowych pod datą 1 stycznia
3. PK  zarachowanie rzeczywiście zrealizowanych różnic kursowych od zapłaconej
Przyjmując pierwszą z wymienionych wcześniej metod jednostka pod datą 1 stycznia należności:
następnego roku obrotowego stornuje różnice kursowe z wyceny bilansowej ustalone na 10.000 euro (3,6670 zł/euro  3,4500 zł/euro) = 2.170 zł
dzień bilansowy zapisem  ujemnym lub  na czerwono . Zapisu dokonuje się ujmując  Wn konto 75-1  Koszty finansowe
kwotę różnic kursowych z wyceny bilansowej po tych samych stronach kont, po których je (w analityce: Różnice kursowe  KUP),
zarachowano, lecz ze znakiem ujemnym. Oznacza to powrót do wartości stanu rozrachun-  Ma konto 20  Rozrachunki z odbiorcami
ków sprzed dokonania wyceny bilansowej (tj. do kursów historycznych). Natomiast w dniu (w analityce: Konto imienne kontrahenta).
zapłaty jednostka obliczy i ujmie w księgach rachunkowych rzeczywiście zrealizowane (powstała ujemna różnica kursowa, gdyż kurs na dzień powstania należności jest większy
różnice kursowe od dnia powstania (zarachowania) należności bądz
zobowiązania do dnia od kursu kupna banku z dnia zapłaty należności)
zapłaty. Jest to zaletą tej metody.
Natomiast wadą tej metody jest to, że jednorazowe wystornowanie różnic kursowych na Księgowania
początku roku obrotowego zniekształca wynik finansowy bieżącego okresu. Ponadto wartość
Konto 20  Rozrachunki Konto 75-1  Koszty
rozrachunków już na pierwszy dzień roku obrotowego powraca do stanu pierwotnego (histo- Konto 13-0  Rachunek z odbiorcami (w analityce: finansowe (w analityce:
rycznego), który może znacznie odbiegać od ich urealnionej na dzień bilansowy wartości. bieżący Konto imienne kontrahenta) Różnice kursowe  NKUP)
2) 34.500 B.O.) 35.820 (-) 850 (1 1) (-) 850
34.500 (2
Przykład 1
2.170 (3
Założenia
35.820 35.820
1. Na koniec 2007 r. jednostka posiadała należność od kontrahenta zagranicznego
na kwotę 36.670 zł (10.000 euro wycenione według kursu średniego NBP wynoszącego
3,6670 zł/euro).
Konto 75-1 Koszty
2. Na dzień 31 grudnia 2007 r. dokonano wyceny należności wg średniego kursu NBP
finansowe (w analityce:
wynoszącego 3,5820 zł/euro (tabela nr 252/A/NBP/2007). Różnice kursowe  KUP)
3) 2.170
3.Jednostka nie posiada rachunku walutowego.
4. Dnia 30 kwietnia 2008 r. na rachunek bieżący jednostki wpłynęła kwota 34.500 zł W rachunku podatkowym za 2008 r. począwszy od stycznia nie należy uwzględniać w roz-
(10.000 euro przeliczone według kursu kupna banku obsługującego jednostkę, wynoszącego liczeniu podatku dochodowego za ten rok kwoty (-) 850 zł (ujętej na koncie 75-1  NKUP).
w tym dniu 3,45 zł/euro). Natomiast od kwietnia jednostka uwzględniać będzie w rachunku podatkowym faktycznie
zrealizowaną ujemną różnicę kursową za okres od dnia powstania należności do dnia jej
zapłaty, która wynosi 2.170 zł (konto 75-1  KUP).
Storno różnic kursowych pod datą zapłaty
Jeżeli jednostka wybrała drugą metodę rozliczania różnic kursowych, wówczas różnice
kursowe z wyceny bilansowej powinna wystornować pod datą uregulowania zapłaty należ-
ności (zobowiązania) w walucie obcej. Przyjmując założenia przedstawione w przykładzie 1.
jednostka dokona storna różnic kursowych z wyceny bilansowej pod datą 30 kwietnia 2008 r.
Zapisy w księgach rachunkowych będą analogiczne do przedstawionych w przykładzie 1.
Metoda ta pozwala zachować urealnioną  na dzień bilansowy  wartość rozrachunków
w walucie obcej do dnia ich zapłaty. Poza tym nie jest zniekształcony  w istotny sposób
 wynik finansowy bieżącego okresu sprawozdawczego.
Dodać należy, że stosowanie tej metody spowoduje w rachunku podatkowym podobne
skutki jak przy pierwszej metodzie, z jedną różnicą. Mianowicie, począwszy od kwietnia
2008 r. jednostka nie będzie uwzględniała w rozliczeniu podatku dochodowego kwoty (-)
850 zł (konto 75-1  NKUP). Stosując pierwszą metodę jednostka nie uwzględniałaby tej
kwoty w rachunku podatkowym już od stycznia 2008 r.
Ujęcie różnic kursowych od początku roku do dnia zapłaty
Jeżeli jednostka przyjmie trzecią metodę rozliczania różnic kursowych, wówczas nie
dokonuje storna różnic kursowych z wyceny bilansowej. W księgach rachunkowych następ-
nego roku ujmuje wyłącznie zrealizowane różnice kursowe ustalone za okres od początku
roku do dnia uregulowania należności bądz
zobowiÄ…zania.
Zaletą tej metody jest to, że salda należności i zobowiązań, uwzględniając wycenę
bilansową, przedstawiają urealnioną ich wartość aż do dnia zapłaty. Ponadto, nie jest
zniekształcony wynik finansowy bieżącego roku obrotowego.
ciÄ…g dalszy na str. 11
Gazeta Podatkowa nr 33 " 24.04.2008 r.