Katarzyna Pactwa Politechnika Wrocławska
W06/Z5
Laboratorium 6-7 v2
Temat: Wizualizacja wyników pomiarów terenowych
Cel ćwiczeń:
- praca z danymi przestrzennymi (wektoryzacja i modyfikowanie obiektów wektorowych)
- praca z danymi rastrowymi
- tworzenie kompozycji mapowej
Wprowadzenie
Program ArcGIS obejmuje następujące podstawowe aplikacje: ArcMap, ArcCatalog oraz
ArcToolbox. ArcMap jest podstawową aplikacją ArcGIS i służy do pracy z danymi
przestrzennymi, w tym ich wyświetlania, edycji, wyszukiwania i selekcji oraz przygotowywania
map. ArcCatalog jest aplikacją do przeglądania, zarządzania oraz dokumentowania zbiorów
danych przestrzennych. ArcToolbox zawiera narzędzia do przetwarzania danych przestrzennych
lub inaczej geoprzetwarzania (ang. geoprocessing), w wyniku tych operacji generowane sÄ…
zazwyczaj nowe zbiory danych. Narzędzia geoprzetwarzania zorganizowane są w tzw.
Skrzynkach Narzędziowych (ang. Toolboxes).
Podstawowe pojęcia (w oparciu o materiały dydaktyczne J. Blachowski, 2012)
Poniżej przedstawiono definicje wybranych pojęć z zakresu środowiska ArcGIS oraz
systemów informacji geograficznej, opracowane na podstawie następujących z
ródeł (Wade,
Sommer, 2006; ESRI, 2010; Gaz
dzicki, 2005; OGC).
Baza danych (ang. Database)  zbiór usystematyzowanych i wzajemnie powiązanych danych,
przechowywanych w pamięci komputerów z oprogramowaniem umożliwiającym definiowanie,
modyfikowanie i przeszukiwanie tych danych, baza danych GIS zawiera dane o położeniu
w przestrzeni i kształcie obiektów geograficznych oraz ich atrybuty.
Dokument mapy (ang. Map Document)  w środowisku ArcGIS, plik o rozszerzeniu .mxd
zapisywany na dysku, który przechowuje ramki danych, warstwy tematyczne i sposoby ich
symbolizacji, elementy kompozycji (np. legenda) obiekty graficzne i etykiety.
Klasa obiektów (ang. Feature Class)  zbiór obiektów przestrzennych charakteryzujący się taką
samą geometrią, atrybutami oraz zasięgiem przestrzennym, np. rzeki przechowywane jako klasa
obiektów liniowych z atrybutami ranga i nazwa. W środowisku ArcGIS klasy obiektów mogą być
przechowywane w plikach shape lub klasach obiektów geobazy.
Plik shape (ang. Shapefile)  wektorowy format danych przestrzennych wprowadzony przez ESRI,
umożliwia przechowywanie obiektów przestrzennych o geometrii: punktowej, liniowej i poligonowej,
każdy obiekt może mieć przypisane atrybuty opisowe, np. nazwa, które przechowywane są w
oddzielnej tabeli dBASE, obiekty geometryczne i ich atrybuty powiÄ…zane sÄ… relacjÄ… jeden do jeden
opartą na numerze rekordu, nazwa plik shape odnosi się do zbioru plików o wspólnym prefiksie (np.
jeziora) i różnych rozszerzeniach.
Wrocław 2015
Katarzyna Pactwa Politechnika Wrocławska
W06/Z5
Geobaza (ang. Geodatabase)  repozytorium zbiorów danych przestrzennych i opisowych takich
jak np. klasy obiektów, zestawy obiektów, katalogi i zestawy danych rastrowych, tabele, sieci
geometryczne, topologie i inne
Metadane (ang. Metadata)  informacje opisujące zbiory danych przestrzennych i usługi danych
przestrzennych, obejmują własności danych (np. zasięg przestrzenny, układ współrzędnych,
atrybuty) oraz ich dokumentację (np. zawartość, słowa kluczowe, status, prawa autorskie,
dostępność, itp.), umożliwiają wyszukiwanie i użytkowanie tych danych i usług.
Plik warstwy (ang. Layer file)  w środowisku ArcGIS, plik o rozszerzeniu .lyr zapisywany na dysku,
który przechowuje ustawienia wyświetlania warstwy tematycznej takie jak symbolizacja, wyniki
selekcji wraz z lokalizacjÄ… danych z
ródłowych. Po dodaniu pliku warstwy do dokumentu mapy
zachowuje on nadaną wcześniej i zapisaną symbolizację obiektów danych z
ródłowych.
Ramka danych (ang. Data frame)  element dokumentu mapy, który definiuje zasięg
przestrzenny, układ współrzędnych i inne własności dla jednej lub więcej warstw w aplikacji ArcMap.
Warstwa tematyczna  (ang. Layer)  reprezentacja danych przestrzennych z definicją w jaki sposób i
które dane (wybrane) są wyświetlane na mapie, może dotyczyć danych wektorowych i odnosić
się do plików shape lub klas obiektów geobazy, danych rastrowych i odnosić się do rastrów jak
również Internetowych serwisów GIS i dotyczyć danych WMS lub WFS.
Przygotowanie danych
Przekopiuj dane udostępnione przez prowadzącego (odpowiednio SR_12, SR_14 lub CZW_12) do
własnego katalogu imiennego. Dane są efektem pomiarów terenowych (inwentaryzacja obiektów),
udostępnione zostały w plikach shape.
Uruchom aplikację ArcMap. Utwórz nową mapę (Blank Map).
Nadaj odniesienie przestrzenne ramce danych Layers PPM  Properties
Wrocław 2015
Katarzyna Pactwa Politechnika Wrocławska
W06/Z5
Podłącz folder, w którym znajdują się
pliki shape, tak aby był widoczny w
oknie Catalogu.
Następnie dodaj dane (pliki shape). W tym celu wybierz opcję dodaj dane (Add Data)
Wrocław 2015
Katarzyna Pactwa Politechnika Wrocławska
W06/Z5
Wybierz w oknie zawartości Layers
(warstwy) PPM, a następnie zaznacz
wszystkie pliki *.shp
Efekt powinien przedstawiać się następująco:
Spróbuj zmienić sposób wyświetlania obiektów w dowolnych warstwach wybierając PPM w tabeli
zawartości, a następnie własności  symbolizacja lub 2xLPM na domyślnym symbolu warstwy.
Wrocław 2015
Katarzyna Pactwa Politechnika Wrocławska
W06/Z5
Naroża budynków, ścieżki, parking itp. wymagały będą zastosowania narzędzi edycji ( w dalszej części
instrukcji).
Jeśli zamkniesz okno ArcMap  pamiętaj o wcześniejszym zapisaniu dokumentu mapy (rozszerzenie
mxd), jeśli tego nie zrobisz nie zostaną zachowane dotychczasowe ustawienia.
Edycja danych przestrzennych
Zanim rozpoczniesz edycję obiektów (budynki, ścieżki rowerowe& ) utwórz w ArcCatalogu plik(i) shp
Wskazówka: budynek zapisz jako
poligon, chodnik, ścieżkę
rowerowÄ… jako poliliniÄ™
Tworząc plik, możesz
nadać mu odniesienie
przestrzenne
Utworzony plik shp powinien
być widoczny w ArcCatalogu
Rozpocznij edycjÄ™
Wrocław 2015
Katarzyna Pactwa Politechnika Wrocławska
W06/Z5
-ð dodaj zbiór shp tak aby byÅ‚ widoczny w tabeli zawartoÅ›ci (tylko w przypadku jeÅ›li nie
nastąpiło to automatycznie)
-ð edycjÄ™ prowadz
z wykorzystaniem narzędzi dostępnych w pasku Edytor (w oparciu o punkty
definiujące np. naroża budynku)
Uwaga!
Jeżeli po rozpoczęciu edycji w oknie Utwórz obiekty (Create Features) nie jest widoczny
nowoutworzony zbiór, wybierz Organizuj szablony (Organize Templates), a następnie zaznacz
warstwÄ™ i dodaj szablon
W trakcie wektoryzacji pamiętaj o dociąganiu do punktów
Wrocław 2015
Katarzyna Pactwa Politechnika Wrocławska
W06/Z5
Po narysowaniu obiektu należy zakończyć szkic (1), a następnie zapisać i/lub zakończyć
edycjÄ™ (2).
Wrocław 2015
Katarzyna Pactwa Politechnika Wrocławska
W06/Z5
1
2
Wyświetl wszystkie dane, dopasuj symbolizację warstw i przejdz
do tworzenia kompozycji.
Tworzenie kompozycji mapowej
Wybierz z paska Menu View  Layout View
W tej chwili znajdujesz się w widoku kompozycji. Jeśli uznasz, że widok jest czytelny dodaj legendnę,
strzałkę północy i imię i nazwisko autora.
Wrocław 2015
Katarzyna Pactwa Politechnika Wrocławska
W06/Z5
Zweryfikuj poprawność legendy. Jeśli wymaga ona korekty (występują  literówki ), wybierz PPM,
następnie Convert To Graphics (1) i Ungroup (2). Teraz możesz modyfikować opisy symboli w
legendzie.
2
1
Następnie zapisz widok (np. w formacie jpg) poleceniem Export Map. Po zapisaniu sprawdz
czy widok
jest czytelny. Jeśli nie, zwiększ rozdzielczość zapisywanego pliku.
Wrocław 2015
Katarzyna Pactwa Politechnika Wrocławska
W06/Z5
Wrocław 2015