PROGRAM PRZEDMIOTU (MODUA
U)
Nazwa przedmiotu (modułu)
FILOZOFIA PEDAGOGIKI
Kierunek Forma studiów Poziom Profil kształcenia Semestr
(np. studia (np. profil ogólnoakademicki,
studiów kształcenia studiów
stacjonarne, studia profil praktyczny)
(np. pedagogika, (np. studia (np. pierwszy,
niestacjonarne)
ekonomia& ) pierwszego drugi& )
stopnia, studia
drugiego stopnia)
pedagogika studia stacjonarne studia pierwszego profil ogólnoakademicki
drugi
i niestacjonarne stopnia
Formuła Forma Język Liczba godzin: Liczba
stacjo- niestacjo
przedmiotu zaliczenia wykładowy punktów
narne -narne
(np. wykład, (np. egzamin,
ECTS
ćwiczenia, zaliczenie)
Wykład (wypełnia
45 24
warsztaty,
Ćwiczenia & & ...... uczelnia)
konwersatoria,
Konwersatoria & .. ......
laboratoria) ...... ......
Laboratoria
...... ......
Inne
konwersatorium egzamin polski
45
& & & & .
Koordynator i inni prowadzący przedmiot (moduł) (stopień naukowy, imię i nazwisko)
dr Piotr Reputakowski
Wymagania wstępne
(zakres wiadomości, umiejętności i kompetencji, jakie powinien posiadać student przed rozpoczęciem nauki;
ewentualne wyszczególnienie przedmiotów, które należy zaliczyć wcześniej)
Posiadanie podstawowych wiadomości, umiejętności i kompetencji z zakresu nauk humanistycznych i filozofii
objętych treściami nauczania w semestrze pierwszym.
Cele i zadania przedmiotu (modułu)
W wyniku realizacji przedmiotu student powinien: (w ramach każdej kategorii należy sformułować od 1 do 2
zdań charakteryzujących to, co zamierza się osiągnąć w wyniku realizacji zajęć)
Kategoria wiedzy Kategoria umiejętności Kategoria kompetencji
społecznych
- być w stanie opisać i przedstawić - ocenić przydatność myślenia - być przygotowany do ciągłego
przedmiot filozofii pedagogiki oraz filozoficznego w teoretycznej i zdobywania wiedzy w zakresie
mieć pogłębioną wiedzę na temat praktycznej pracy pedagogicznej; filozoficznych podstaw pedagogiki;
ontologicznych, - posiadać umiejętność oceny
epistemologicznych, współczesnych programów, treści i - być przygotowany do pracy w grupie
antropologicznych i metod wychowania i edukacji; i przestrzegania zasad etyki
aksjologicznych podstaw - posiadać umiejętność zawodowej.
pedagogiki; analizowania i interpretowania
- znać podstawowe historyczne wybranych problemów
koncepcje w filozofii wychowania, wychowawczych z
- znać współczesne teorie i nurty wykorzystaniem różnych ujęć
wychowania. teoretycznych (pedagogicznych i
etycznych).
1
Opis efektów kształcenia i sposobów ich weryfikacji:
A
ączna liczba efektów powinna mieścić się w granicach od 4 do 8. Należy opisać metody weryfikacji
(sprawdzania) każdego efektu kształcenia. W rubryce Symbol i numer efektu kształcenia wykładowca podaje
jedynie numer efektu, resztę wypełnia Uczelnia. Z kolei w rubryce Odniesienie do efektów kształcenia dla
kierunku wykładowca uzupełnia zaznaczony symbol, podając numer efektu z kierunkowych efektów kształcenia.
Odniesienie
Numer Opis efektów kształcenia Sposoby weryfikacji
W wyniku realizacji przedmiotu student: do efektów
efektu efektów kształcenia
kształcenia
(do każdego efektu oddzielnie)
(efekty kształcenia powinny być definiowane przy użyciu
dla Efekty kształcenia mogą być
czasowników opisujących działanie)
sprawdzane np. poprzez
kierunku
egzaminy, zaliczenia,
kolokwia, prace projektowe,
zajęcia laboratoryjne,
w trakcie dyskusji itp.
KATEGORIA WIEDZY
01 K_W03
·ð potrafi wykazać siÄ™ uporzÄ…dkowanÄ… wiedzÄ… na ·ð egzamin, dyskusja,
temat wychowania i kształcenia, jego praca semestralna,
filozoficznych, społeczno-kulturowych, konsultacje
historycznych i biologicznych podstaw;
·ð egzamin, dyskusja,
02 K_W04
·ð potrafi wymienić wybrane koncepcje praca semestralna,
człowieka: filozoficzne, psychologiczne i konsultacje
społeczne, stanowiące teoretyczne podstawy
działalności pedagogicznej;
·ð egzamin, dyskusja,
praca semestralna,
03 K_W09
·ð potrafi wyjaÅ›nić podstawowe teorie dotyczÄ…ce konsultacje
wychowania, uczenia siÄ™ i nauczania, rozumie
różnorodne uwarunkowania tych procesów.
KATEGORIA UMIEJ
TNOÅšCI
·ð potrafi wykorzystywać podstawowÄ… wiedzÄ™
01 K_U02
teoretycznÄ… z zakresu pedagogiki oraz ·ð egzamin, dyskusja,
powiÄ…zanych z niÄ… dyscyplin w celu praca semestralna,
analizowania i interpretowania problemów konsultacje
edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych,
kulturalnych i pomocowych;
02
·ð potrafi w sposób precyzyjny i spójny
K_U06
wypowiadać siÄ™ w mowie i na piÅ›mie, na ·ð egzamin, dyskusja,
tematy dotyczące wybranych zagadnień praca semestralna,
pedagogicznych z wykorzystaniem różnych konsultacje
ujęć teoretycznych, korzystając zarówno z
dorobku pedagogiki, jak i innych dyscyplin;
03
·ð potrafi posÅ‚ugiwać siÄ™ zasadami i normami ·ð egzamin, dyskusja,
K_U12
etycznymi w podejmowanej działalności, praca semestralna,
dostrzega i analizuje dylematy etyczne i konsultacje
przewidywać skutki konkretnych działań
pedagogicznych.
KATEGORIA KOMPETENCJI SPOA
ECZNYCH
K_K04
·ð ma przekonanie o wadze zachowania siÄ™ w ·ð egzamin, dyskusja,
01
sposób profesjonalny, refleksji na tematy praca semestralna,
etyczne, przestrzegania i rozwijania zasad etyki konsultacje
2
zawodowej;
·ð egzamin, dyskusja,
K_K05
·ð dostrzega i formuÅ‚uje problemy moralne i praca semestralna,
02
dylematy etyczne związane z własną i cudzą konsultacje
pracą, poszukuje optymalnych rozwiązań,
postępuje zgodnie z zasadami etyki.
Treści merytoryczne przedmiotu (modułu):
Temat zajęć
Nr
(podajemy tytuły poszczególnych tematów
tematu
oraz ich rozwinięcia w postaci kilku punktów)
Filozofia pedagogiki - jej pochodzenie, przedmiot i metody i koncepcje edukacyjne.
Filozofia pedagogiki jako myślenie wielkich filozofów o wychowaniu. Filozofia pedagogiki jako
filozofia szczegółowa. Działy filozofii pedagogiki. Podstawowe pytania zadawane w filozofii
1
pedagogiki. Miejsce teorii wychowania wśród innych dyscyplin pedagogicznych. Status
metodologiczny pedagogiki jako nauki. Metody zdobywania wiedzy pedagogicznej.
Pedagogika, wychowanie i edukacja jako przedmiot badań filozoficznych.
Pojęcie wychowania w filozofii i w pedagogice.
2
Sposoby definiowania pojęcia wychowania. Modele wychowania.
Zadania i funkcje teorii wychowania. Cele, ideały i metody i dziedziny wychowania.
Filozoficzne koncepcje edukacji.
Pojecie edukacji, kształcenia, nauczania i pojęć pokrewnych.
3
Sposoby definiowania pojęcia edukacji.
Historia filozofii pedagogiki. Spory między filozoficznymi koncepcjami wychowania i
edukacji.
4
Idealizm (Sokrates, Platon). Realizm (Arystoteles). Realizm teistyczny (św. Tomasz).
Współczesny spór pomiędzy idealizmem i realizmem w filozofii wychowania.
Antropologiczne podstawy wychowania i edukacji.
Podstawowe pytania o istotę człowieka w antropologii filozoficznej (idealizm, realizm,
naturalizm). Spory między filozoficznymi koncepcjami edukacji i wychowania: idealizm i
5
realizm a naturalizm (Rousseau, Spencer) i pragmatyzm (Dewey, Rorty). Filozofia egzystencji
(Sartr e, Jaspers i inni).Wpływ koncepcji filozofii człowieka na modele, zadania i cele
wychowania. Przeciwieństwo natury i kultury w filozofii i w pedagogice.
Aksjologiczne podstawy pedagogiki.
Aksjologia jako filozoficzna nauka o wartościach (etycznych, estetycznych, poznawczych,
kulturowych i religijnych). Pojęcie wartości. Rodzaje wartości. Istnienie, poznawanie i tworzenie
6
wartości. Myślenie według wartości i wychowanie ku wartościom. Wartości i cele w pracy
wychowawczej. Spór aksjocentryzmu z pajdocentryzmem.
Etyczne podstawy pedagogiki i wychowania moralnego. Etyka zawodowa pedagoga.
Etyka jako nauka o moralności, rozwoju i wychowaniu moralnym. Wartości etyczne jako cele
wychowania. Działy etyki (etyka opisowa, normatywna, metaetyka). Podstawowe teorie i
7
systemy etyczne: etyka cnoty, etyka miłości bliz
niego, etyka obowiÄ…zku (deontologizm), etyka
utylitaryzmu (konsekwencjalizm), etyka prawa naturalnego a prawa człowieka.
Zasady i problemy etyki zawodowej pedagoga. Rozwiązywanie konfliktów wartości.
Ideologiczne i polityczne wpływy na pedagogikę (wychowanie i edukację).
Pojęcie i definicje ideologii; rola ideologii w życiu społecznym. Rodzaje ideologii i ich rozwój;
8
wpływ ideologii politycznych na pedagogikę. Nacjonalizm. Liberalizm. Konserwatyzm. Utopizm.
Marksizm. Totalitaryzm. Personalizm.
Współczesne teorie i koncepcje wychowania.
Esencjalizm. Perenializm. Personalizm chrześcijański. Progresywizm.
9
Rekonstrukcjonizm społeczny. Teoria krytyczna. Postmodernizm.
Współczesne spory o wartości, cele i sposoby wychowania i edukacji.
Problemy edukacyjne współczesnego świata.
Postawy i zasady edukacji w ujęciu UNESCO. Problemy edukacji w Unii Europejskiej. Problemy
10
społeczeństw wielokulturowych i tolerancji. Zadania filozofii i pedagogiki w obliczu kryzysu
systemów wartości, wychowania i edukacji.
3
Opis sposobu obliczania punktów ECTS:
W procesie obliczania punktów ECTS bierzemy pod uwagę m.in. liczbę godzin przeznaczonych na przygotowanie
się do zajęć, w tym do egzaminów i zaliczeń oraz liczbę zrealizowanych godzin zajęć w formie wykładów,
ćwiczeń itp. Należy pamiętać, że 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta.
Charakter przedsięwzięcia Liczba Liczba
godzin punktów
ECTS
stacjo- niestacjo stacjo- niestac-
narne -narne narne jonarne
45 24 1,5 1,0
Liczba przeprowadzonych godzin w ramach wykładu
Liczba przeprowadzonych godzin w ramach ćwiczeń - - - -
Liczba przeprowadzonych godzin w ramach konwersatoriów - - - -
Liczba godzin przeznaczona na przygotowanie się do zajęć 30 30 1 1
(wykładów, ćwiczeń, konwersatoriów, laboratoriów itp.)
Liczba godzin przeznaczona na przygotowanie się do egzaminów lub 45 66 1,5 2
zaliczeń
Liczba godzin przeznaczona na konsultacje i inne spotkania 3 3 0,1 0,1
z wykładowcami
Inne ... (np. liczba godzin przeznaczona na przygotowanie prac semestralnych, 12 12 0,9 0,9
projektów itp.)
A
ączna liczba godzin i punktów ECTS 135 135 5 5
Spis zalecanych lektur:
Literatura podstawowa:
Lp. Autor Tytuł, wydawnictwo, miejsce i rok wydania
(przypadku pozycji elektronicznej: autor, tytuł, adres www)
Gutek L. Gerard Filozofia dla pedagogów, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne,
1.
Gdańsk 2007.
Jaworska-Witkowska Pedagogika filozoficzna: relacje między pedagogiką, filozofią i
2.
Monika, Witkowski Lech humanistyką a edukacją, kulturą i życiem społecznym, w: Śliwerski B.
(red.) Pedagogika. Subdyscypliny i dziedziny wiedzy o edukacji, tom 4,
Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne, Gdańsk 2010, s. 1- 43.
Ostrowska Urszula Aksjologiczne podstawy wychowania, w: Åšliwerski B.(red.) Pedagogika,
3.
Podstawy nauk o wychowaniu, tom 1, Gdańskie Wydawnictwo
Pedagogiczne, Gdańsk 2006, s. 391-414.
Śliwerski Bogusław Pedagogika jako refleksja filozoficzna, w: Śliwerski Bogusław (red.)
4.
Pedagogika, Podstawy nauk o wychowaniu, tom 1, Gdańskie
Wydawnictwo Pedagogiczne, Gdańsk 2006, s. 80-113.
Świniarski Janusz Problemy współczesnej filozofii edukacji, Wyd. UW MSC, Warszawa
5.
2012, s. 37-52.
Literatura uzupełniająca:
Lp. Autor Tytuł, wydawnictwo, miejsce i rok wydania
(przypadku pozycji elektronicznej: autor, tytuł, adres www)
Jedynak S., Kojkoł J.(red.) Encyklopedia filozofii wychowania, Oficyna Wydawnicza Brandta,
1.
Bydgoszcz 2009.
4
Kunowski S. Podstawy pedagogiki współczesnej, Wyd. Salezjańskie, Poznań 2004.
2.
Nowak M. Teorie i koncepcje wychowania, Wydawnictwa Akademickie i
3.
Profesjonalne, Warszawa 2008, str. 232-287.
Szołtysek A. Filozofia wychowania, Toruń-Katowice 1998.
4.
Śliwerski B. Współczesne teorie i nurty wychowania, Wydawnictwo Impuls, Kraków
5.
2005.
.................................................... ...............................................
podpis podpis
Dyrektora Instytutu Autora programu
5