10 RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO www.gazetapodatkowa.pl
Ewidencja kosztów działalności produkcyjnej tylko w zespole 4
a wstępie przypomnieć trzeba, że przedsiębiorstwa produkcyjne mogą stosować 4. Wz  rozchód sprzedanych wyrobów z magazynu
ewidencję kosztów wyłącznie na kontach zespołu 4, gdy prowadzą jeden ro- według kosztu wytworzenia: 700.000 zł
Ndzaj działalności w niewielkich rozmiarach oraz wytwarzają w miarę jednorodne  Wn konto 70-1  Koszt sprzedanych produktów ,
produkty. Ewidencja kosztów wyłącznie w układzie rodzajowym jest bowiem pewnym  Ma konto 60  Produkty gotowe .
uproszczeniem, a uproszczenia w rachunkowości są dopuszczalne, jeżeli nie zakłócają 5. Koszty prenumeraty czasopisma na 2008 r. aktywowane w czasie: 3.000 zł
obrazu sytuacji majątkowej, finansowej oraz wyniku finansowego jednostki. Przyjęte  Wn konto 64-1  Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów ,
rozwiązania w zakresie ewidencji kosztów należy zapisać w dokumentacji zasad (polityki)  Ma konto 49  Rozliczenie kosztów .
rachunkowości, o której mowa w art. 10 ust. 1 ustawy o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. 6. Przeksięgowanie na koniec roku obrotowego kosztów wytworzenia
nr 76, poz. 694 ze zm.). wyrobów gotowych na konto 49: 700.000 zł
Ewidencja kosztów wyłącznie w zespole 4 polega na tym, że wszystkie koszty proste  Wn konto 49  Rozliczenie kosztów ,
ujmuje się na podstawie dowodów z
ródłowych na koncie 40  Koszty według rodzajów :  Ma konto 70-1  Koszt sprzedanych produktów .
 Wn konto 40  Koszty według rodzajów , 7. Ustalenie zmiany stanu produktów:
 Ma konta zespołu 1, 2, 3 itd.
W ewidencji analitycznej do konta 40 wyodrębnia się amortyzację, zużycie materiałów
Stan Stan Zmiana
Nazwa konta
i energii, podatki i opłaty, wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
na 1.01.2007 r. na 31.12.2007 r. stanu produktów
oraz pozostałe koszty. W ramach dalszej ewidencji szczegółowej mogą być także wyod-
Konto 60  Produkty gotowe 100.000 zł 50.000 zł - 50.000 zł
rębnione inne koszty  np. stanowiące i niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. Co
Konto 64-1  Czynne rozliczenia
0 3.000 zł + 3.000 zł
ważne, ewidencja analityczna prowadzona do konta 40 powinna umożliwić wyodrębnienie
międzyokresowe kosztów
kosztów zaliczanych do kosztów wytworzenia produktów i kosztów niezaliczanych do
Razem 100.000 zł 53.000 zł - 47.000 zł
kosztów wytworzenia. W momencie przyjęcia produktów do magazynu jednostka może
wówczas dokonać ich wyceny według kosztu wytworzenia (zgodnie z art. 28 ust. 11 pkt 1 Zmiana stanu produktów wynosi 47.000 zł i oznacza zmniejszenie stanu produktów na
ustawy o rachunkowości). koniec okresu (kwota zgodna z saldem konta 49).
Koszt wytworzenia produktu obejmuje koszty pozostające w bezpośrednim związku 8. Przeksięgowanie na wynik finansowy:
z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworze- a) kosztów rodzajowych 800.000 zł
niem tego produktu. Koszty bezpośrednie obejmują wartość zużytych materiałów bezpo-  Wn konto 86  Wynik finansowy ,
średnich, koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją i inne  Ma konto 40  Koszty według rodzajów ,
koszty poniesione w związku z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakich b) przychodów ze sprzedaży wyrobów 750.000 zł
się znajduje w dniu wyceny (art. 28 ust. 3 ustawy o rachunkowości). Do kosztów wytwo-  Wn konto 70-0  Sprzedaż produktów ,
rzenia produktu nie zalicza się natomiast m.in. kosztów ogólnego zarządu, magazynowania  Ma konto 86  Wynik finansowy ,
wyrobów gotowych i półproduktów, kosztów sprzedaży produktów, bo wpływają one na c) salda konta 49 47.000 zł
wynik finansowy okresu sprawozdawczego, w którym zostały poniesione.  Wn konto 86  Wynik finansowy ,
Wskażmy w tym miejscu, że jeżeli jednostka prowadzi ewidencję wyrobów gotowych  Ma konto 49  Rozliczenie kosztów .
w cenach ewidencyjnych (różniących się od kosztu wytworzenia), obowiązana będzie co
miesiąc rozliczać odchylenia od tych cen. Księgowania
Ewidencja w księgach rachunkowych przyjęcia produktów wycenionych według kosztów
wytworzenia z produkcji do magazynu może przebiegać zapisami:
Konto 40  Koszty według Konto 49  Rozliczenie
 Wn konto 60  Produkty gotowe ,
Konta zespołu 1, 2, 3 rodzajów kosztów
 Ma konto 49  Rozliczenie kosztów .
800.000 (1 1) 800.000 800.000 (8a 6) 700.000 650.000 (2
W momencie sprzedaży produktów jednostka księgować będzie koszt sprzedanych
3.000 (5
produktów na koncie 70-1. Zapisy temu towarzyszące mogą wyglądać następująco:
47.000 (8c
1. Faktura VAT  sprzedaż produktów:
700.000 700.000
a) wartość brutto
 Wn konto 20  Rozrachunki z odbiorcami ,
b) podatek należny VAT
Konto 60  Produkty Konto 20  Rozrachunki Konto 22  Rozrachunki
 Ma konto 22  Rozrachunki z tytułu VAT należnego ,
gotowe z odbiorcami z tytułu VAT należnego
c) wartość netto
S.p.) 100.000 700.000 (4 3a) 915.000 165.000 (3b
 Ma konto 70-0  Sprzedaż produktów .
2) 650.000
2. Wz  rozchód sprzedanych wyrobów z magazynu według kosztu wytworzenia:
S.k.) 50.000
 Wn konto 70-1  Koszt sprzedanych produktów ,
 Ma konto 60  Produkty gotowe .
Dodajmy jeszcze, że koszty dotyczące przyszłych okresów należy rozliczać w czasie
Konto 64-1  Czynne roz-
za pośrednictwem konta 49  Rozliczenie kosztów . Koszty ujęte na kontach zespołu 4
Konto 70-0  Sprzedaż Konto 70-1  Koszt sprze- liczenia międzyokresowe
podlegające takiemu rozliczeniu księguje się więc zapisem:
produktów danych produktów kosztów
 Wn konto 64  Rozliczenia międzyokresowe kosztów ,
8b) 750.000 750.000 (3c 4) 700.000 700.000 (6 5) 3.000
 Ma konto 49  Rozliczenie kosztów .
Natomiast odpis części kosztu przypadający do zarachowania w bieżącym okresie
ujmuje się zapisem:
Konto 86  Wynik finansowy
 Wn konto 49  Rozliczenie kosztów ,
8a) 800.000 750.000 (8b
 Ma konto 64  Rozliczenia międzyokresowe kosztów .
8c) 47.000
Na koniec roku saldo konta 49 przenosi się na konto 86  Wynik finansowy . Jeśli
847.000 750.000
jednostka prowadzi ewidencję kosztów wyłącznie w układzie rodzajowym  sporządza
S.k.) 97.000
rachunek zysków i strat w wersji porównawczej.
Przykład Innym rozwiązaniem może być odniesienie na koniec roku kosztów rodzajowych zaliczo-
Założenia nych do kosztów wytworzenia wyrobów gotowych na konto 49. Pozostałe koszty rodzajowe
1. Przedsiębiorstwo produkujące materiały budowlane prowadzi ewidencję kosztów (nieuwzględniane w koszcie wytworzenia) podlegają wówczas przeksięgowaniu na konto 86.
w układzie rodzajowym i sporządza rachunek zysków i strat według wariantu porów- W takim przypadku koszty sprzedanych produktów ujęte na koncie 70-1 również przenosi
nawczego. Wyroby gotowe przyjmowane są do magazynu po koszcie wytworzenia, się na konto 86. Operacja nr 6 może wówczas przebiegać zapisami:
produkcja w toku nie występuje. 6. Przeksięgowanie na koniec roku:
2. Koszty według rodzajów w okresie sprawozdawczym wyniosły ogółem: 800.000 zł. a) kosztów rodzajowych zaliczonych do kosztu wytworzenia wyrobów 650.000 zł
3. Ustalony koszt wytworzenia produktów wyniósł: 650.000 zł.  Wn konto 49  Rozliczenie kosztów ,
4. Saldo Wn konta 60  Produkty gotowe na dzień 1.01.2007 r. wyniosło: 100.000 zł.  Ma konto 40  Koszty według rodzajów ,
5. W ciągu roku dokonano sprzedaży produktów: b) pozostałych kosztów rodzajowych 150.000 zł
 koszt wytworzenia sprzedanych produktów 700.000 zł,  Wn konto 86  Wynik finansowy ,
 łączna wartość sprzedaży (netto) 750.000 zł.  Ma konto 40  Koszty według rodzajów ,
6. Jednostka poniosła koszty prenumeraty czasopism na 2008 r. w kwocie: 3.000 zł. c) kosztów sprzedanych wyrobów 700.000 zł
 Wn konto 86  Wynik finansowy ,
Dekretacja  Ma konto 70-1  Koszt sprzedanych produktów ,
1. Koszty w układzie rodzajowym poniesione w okresie sprawozdawczym: d) przychodów ze sprzedaży wyrobów 750.000 zł
800.000 zł  Wn konto 70-0  Sprzedaż produktów ,
 Wn konto 40  Koszty według rodzajów ,  Ma konto 86  Wynik finansowy ,
 Ma konto zespołu 1, 2, 3. e) salda konta 49 3.000 zł
2. Przyjęcie do magazynu produktów gotowych: 650.000 zł  Wn konto 86  Wynik finansowy ,
 Wn konto 60  Produkty gotowe ,  Ma konto 49  Rozliczenie kosztów .
 Ma konto 49  Rozliczenie kosztów . W takiej sytuacji saldo konta 49 może nie odpowiadać zmianie stanu produktów. Dlatego
3. Sprzedaż produktów: w celu sporządzenia rachunku zysków i strat należy odrębnie ustalić tę wielkość w sposób
a) wartość brutto 915.000 zł przedstawiony w pkt 7. Niezależnie od przyjętego rozwiązania w rachunku zysków i strat
 Wn konto 20  Rozrachunki z odbiorcami , sporządzonym w wersji porównawczej jednostka wykaże:
b) podatek należny VAT według stawki 22% 165.000 zł  w poz. A.II. Zmiana stanu produktów  kwotę (-) 47.000 zł,
 Ma konto 22  Rozrachunki z tytułu VAT należnego ,  w poz. B. Koszty działalności operacyjnej  kwotę 800.000 zł.
c) wartość netto 750.000 zł
Dorota Przybyszewska
 Ma konto 70-0  Sprzedaż produktów .
Gazeta Podatkowa nr 91 " 12.11.2007 r.