Mierzenie poziomu działalności gospodarczej [tryb zgodności]2
Mierzenie poziomu Mierzenie poziomu Mierzenie poziomu Mierzenie poziomu działalności gospodarczej działalności gospodarczej Mierzenie poziomu działalności Mierzenie poziomu działalności gospodarczej gospodarczej " Dochód Narodowy jako finalna produkcja materialna " Dochód Narodowy jako finalna produkcja materialna (MPS - Material Product System) (MPS - Material Product System) 1. Na dochód narodowy składa się nowo wytworzona wartość powstała 1. Na dochód narodowy składa się nowo wytworzona wartość powstała w sferze materialnej, w sferze materialnej, 2. Drugi aksjomat marksistowskiej metody liczenia zakładał, \e wartość 2. Drugi aksjomat marksistowskiej metody liczenia zakładał, \e wartość 2. Drugi aksjomat marksistowskiej metody liczenia zakładał, \e wartość 2. Drugi aksjomat marksistowskiej metody liczenia zakładał, \e wartość nowo wytworzona jest rezultatem pracy ludności zatrudnionej w nowo wytworzona jest rezultatem pracy ludności zatrudnionej w nowo wytworzona jest rezultatem pracy ludności zatrudnionej w nowo wytworzona jest rezultatem pracy ludności zatrudnionej w sferze produkcyjnej, usługi niematerialne nie uczestniczą w tworzeniu sferze produkcyjnej, usługi niematerialne nie uczestniczą w tworzeniu tej wartości, tej wartości, 3. Nakłady materialne ponoszone przez sferę produkcyjną dzielą się na 3. Nakłady materialne ponoszone przez sferę produkcyjną dzielą się na 2 części: nakłady bie\ące i inwestycje (w metodzie tej inwestycje 2 części: nakłady bie\ące i inwestycje (w metodzie tej inwestycje rozumiane są wąsko), rozumiane są wąsko), Dochód narodowy netto jest wartością pracy wydatkowaną Dochód narodowy netto jest wartością pracy wydatkowaną w gałęziach produkcyjnych: w gałęziach produkcyjnych: DN = Płace + Zyski, DNb= Amortyzacja + Płace + Zyski DN = Płace + Zyski, DNb= Amortyzacja + Płace + Zyski Mierzenie poziomu działalności Mierzenie poziomu działalności gospodarczej gospodarczej " Podejście SNA System of National Accounts " Podejście SNA System of National Accounts W podręcznikach zachodnich ekonomii rzadko u\ywa się W podręcznikach zachodnich ekonomii rzadko u\ywa się określeń dochód narodowy netto i brutto natomiast u\ywa się określeń dochód narodowy netto i brutto natomiast u\ywa się NNP Net National Product oraz GNP Gross National Product, NNP Net National Product oraz GNP Gross National Product, Podstawowym aksjomatem tej metody jest teza, i\ ka\da praca Podstawowym aksjomatem tej metody jest teza, i\ ka\da praca w ten czy inny sposób płatna, winna być traktowana jako w ten czy inny sposób płatna, winna być traktowana jako zwiększająca produkt narodowy (a więc twórcami robotnik, zwiększająca produkt narodowy (a więc twórcami robotnik, nauczyciel, policjant, aktor itp.), nauczyciel, policjant, aktor itp.), Ka\da usługa np. dzier\awa gruntu, lokaty bankowe, zakup Ka\da usługa np. dzier\awa gruntu, lokaty bankowe, zakup akcji wlicza się do produktu narodowego brutto, akcji wlicza się do produktu narodowego brutto, Mierzenie poziomu działalności Mierzenie poziomu działalności gospodarczej gospodarczej " Mierniki produkcji i sposoby ich liczenia : " Mierniki produkcji i sposoby ich liczenia : Produkt Krajowy Brutto PKB (Gross Domestic Product GDP) Produkt Krajowy Brutto PKB (Gross Domestic Product GDP) - jest miarą produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze - jest miarą produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze zlokalizowane na terytorium danego kraju, niezale\nie od tego, kto zlokalizowane na terytorium danego kraju, niezale\nie od tego, kto jest ich właścicielem. PKB jest określany jako łączna wartość pienię\na jest ich właścicielem. PKB jest określany jako łączna wartość pienię\na dóbr końcowych i usług wytworzon ych w kraju, w danym roku. dóbr końcowych i usług wytworzon ych w kraju, w danym roku. - jest sumą pienię\nych wartości konsumpcji, inwestycji brutto, - jest sumą pienię\nych wartości konsumpcji, inwestycji brutto, państwowych zakupów towarów i usług oraz eksportu netto: państwowych zakupów towarów i usług oraz eksportu netto: PKB = C + I + G + Exn PKB = C + I + G + Exn Mierzenie poziomu działalności Mierzenie poziomu działalności gospodarczej gospodarczej " Mierniki produkcji i sposoby ich liczenia: " Mierniki produkcji i sposoby ich liczenia: Produkt Narodowy Brutto PNB (Gross National Product GNB) Produkt Narodowy Brutto PNB (Gross National Product GNB) - pienię\ny wyraz bie\ącej wartości rynkowej wszystkich dóbr i usług - pienię\ny wyraz bie\ącej wartości rynkowej wszystkich dóbr i usług finalnych wytworzonych w gospodarce w danym okresie, wraz z finalnych wytworzonych w gospodarce w danym okresie, wraz z finalnych wytworzonych w gospodarce w danym okresie, wraz z finalnych wytworzonych w gospodarce w danym okresie, wraz z dobrami produkowanymi przez obywateli danego kraju za granicą, dobrami produkowanymi przez obywateli danego kraju za granicą, - jest sumą pienię\ną wartości konsumpcji, inwestycji brutto, - jest sumą pienię\ną wartości konsumpcji, inwestycji brutto, państwowych zakupów towarów i usług, eksportu netto oraz państwowych zakupów towarów i usług, eksportu netto oraz dochodów netto obywateli za granicą: dochodów netto obywateli za granicą: PNB = C + I + G + Exn + Dn PNB = C + I + G + Exn + Dn Mierzenie poziomu działalności Mierzenie poziomu działalności gospodarczej gospodarczej " Mierniki produkcji i sposoby ich liczenia: " Mierniki produkcji i sposoby ich liczenia: Poniewa\ PKB obliczamy w cenach bie\ących, inflacja zniekształca Poniewa\ PKB obliczamy w cenach bie\ących, inflacja zniekształca wyniki porównań danych z ró\nych okresów, jeśli ceny rosną, PKB wyniki porównań danych z ró\nych okresów, jeśli ceny rosną, PKB odzwierciedli inflację ukazując przesadzony obraz wzrostu produkcji odzwierciedli inflację ukazując przesadzony obraz wzrostu produkcji bóbr i usług. bóbr i usług. PKB dla konkretnego roku mo\emy zmierzyć, u\ywając faktycznych PKB dla konkretnego roku mo\emy zmierzyć, u\ywając faktycznych cen rynkowych dla tego roku i otrzymując nominalny PKB tj. PKB cen rynkowych dla tego roku i otrzymując nominalny PKB tj. PKB wyra\ony w cenach bie\ących. wyra\ony w cenach bie\ących. Nominalny PKB, czyli w cenach bie\ących, przeliczony z Nominalny PKB, czyli w cenach bie\ących, przeliczony z uwzględnieniem zmian cen przy zastosowaniu odpowiedniego uwzględnieniem zmian cen przy zastosowaniu odpowiedniego wskaznika zwanego deflatorem nazywamy realnym PKB (w cenach wskaznika zwanego deflatorem nazywamy realnym PKB (w cenach stałych). stałych). PKB nominalny PKB realny = deflator Mierzenie poziomu działalności Mierzenie poziomu działalności gospodarczej gospodarczej " Mierniki produkcji i sposoby ich liczenia: " Mierniki produkcji i sposoby ich liczenia: DEFLATOR jest to miara przeciętnego wzrostu lub spadku cen DEFLATOR jest to miara przeciętnego wzrostu lub spadku cen w kraju na dobra i usługi, a więc jest miernikiem inflacji i w kraju na dobra i usługi, a więc jest miernikiem inflacji i deflacji w badanym okresie, deflacji w badanym okresie, deflacji w badanym okresie, deflacji w badanym okresie, Realny PKB per capita = realny PKB / liczba mieszkańców Realny PKB per capita = realny PKB / liczba mieszkańców Produkt Narodowy Netto PNN (Net National Product NNP) Produkt Narodowy Netto PNN (Net National Product NNP) - otrzymywany jest przez odjęcie od PNB amortyzacji: - otrzymywany jest przez odjęcie od PNB amortyzacji: PNN = PNB - Am PNN = PNB - Am Mierzenie poziomu działalności Mierzenie poziomu działalności gospodarczej gospodarczej " Mierniki produkcji i sposoby ich liczenia: " Mierniki produkcji i sposoby ich liczenia: Dochód Narodowy DN Dochód Narodowy DN Dochód Narodowy DN Dochód Narodowy DN - jest sumą wynagrodzeń kapitału, pracy, ziemi w postaci: - jest sumą wynagrodzeń kapitału, pracy, ziemi w postaci: zysku, procent, dywidendy, płac itd. zysku, procent, dywidendy, płac itd. - DN otrzymujemy odejmując od PNN podatki pośrednie (Tp), - DN otrzymujemy odejmując od PNN podatki pośrednie (Tp), DN = PNN - Tp DN = PNN - Tp