elektrochemia seminarium


WYBRANE TECHNIKI
ELEKTROANALITYCZNE
seminarium
dr inż. Piotr Konieczka, mgr inż. Agnieszka Kuczyńska
Katedra Chemii Analitycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska
Techniki elektroanalityczne:
1.pomiar wielkości elektrycznej Y; Y=f(a)
2.ważne miejsce w analizie chemicznej
3.niskie koszty aparatury
4.wygoda pomiaru zmiennych elektrycznych
5.wysoka czułość, dokładność i precyzja
6.łatwość automatyzacji i komputeryzacji
Techniki elektroanalityczne -podział:
1. potencjometryczne - potencjał elektrody = f(a)
a. bezpośrednie
b. miareczkowanie
2. elektrolityczne - wydzielanie składnika na elektrodzie
a. elektrograwimetria
b. elektroliza wewnętrzna
3. kulometryczne - pomiar ładunku do utleniana lub redukcji
a. analitu - kulometria bezpośrednia
b. titranta - miareczkowanie
poza tym podział na:
a. potencjostatyczne
b. amperostatyczne
Techniki elektroanalityczne -podział:
4. woltamperostatyczne - I = f(E, ewentualnie t)
a. polarografia
b. woltamperometria inwersyjna
c. amperometria
5. konduktometryczne - przewodnictwo, pojemność
a. konduktometria
b. miareczkowanie konduktometryczne
c. miareczkowanie oscylometryczne
Techniki elektroanalityczne:
" potencjometria
" konduktometria
" kulometria
Potencjometria
Jest to technika analityczna wykorzystująca zależność
stężenia (a właściwie aktywności) jonu od wartości
zmierzonego potencjału  siły elektromotorycznej.
Zależność ta opisywana jest równaniem Nernsta:
autl
R "T
o
E = E + " ln
n " F ared
Potencjometria
Każdy pomiar potecjometryczny - pomiar siły
elektromotorycznej za pomocą ogniwa zbudowanego
z dwóch elektrod:
1. Elektrody pomiarowej - potencjał zależy od
stężenia (aktywności) oznaczanego jonu;
2. Elektrody odniesienia - możliwie stały, łatwo
odtwarzalny potencjał; prosta konstrukcja;
Potencjometria
Podział elektrod
1. elektrody pierwszego rodzaju - odwracalne względem
kationu i względem anionu - np.: srebrowa Ag|Ag+,
2. elektrody drugiego rodzaju - odwracalne względem
wspólnego anionu - np.: kalomelowa Hg|Hg2Cl2(s)|KCl,
chlorosrebrowa Ag|AgCl(s)|KCl,
3. elektrody trzeciego rodzaju - odwracalne względem
wspólnego kationu np.: Pb|PbCO3|CaCO3|Ca2+,
4. elektrody redox np.: chinhydrynowa,
5. elektrody membranowe np.: elektrody jonoselektywne,
elektroda szklana.
Potencjometria
elektrody pierwszego rodzaju - odwracalne względem
kationu i względem anionu
metaliczna
Me(s ) Me(z +
e- e-
aq )
[Me(z + ]
aq)
Me(z + + z e Me(s )
aq )
Me
Potencjometria
elektrody pierwszego rodzaju - odwracalne względem
kationu i względem anionu
gazowa - wodorowa
H2, p=1013 hPa
+
(Pt )H H
2 (aq )
[ ]
H(+
aq)
1 mol/dm3
+
H 2H + 2e
2(g ) (aq )
Pt
Potencjometria
elektrody pierwszego rodzaju - odwracalne względem
kationu i względem anionu
gazowa - np. chlorkowa
X2, p=1013 hPa
-
(Pt )X X
2 (aq )
-
[ ]
X
(aq)
1 mol/dm3
-
X + 2e 2X
2(g ) (aq )
Pt
Potencjometria
elektrody drugiego rodzaju - odwracalne względem
wspólnego anionu
-
Me(s ) MeX X
e-
(aq )
e-
-
e-
[ ]
X
(aq )
-
MeX + e Me(s ) + X
(aq )
MeX
Me
Potencjometria
elektrody trzeciego rodzaju - odwracalne względem
wspólnego kationu
e-
Me(s ) MeX Me( 2)X Me( 2)(z +
aq )
e-
e-
e- [ ]
Me(2)(z +
aq )
Me
MeX
Me(2)X
Potencjometria
elektrody redox
Me(s ) Utl1(aq ),Red1(aq )
e- e-
Utl1(aq)
Red1(aq)
Utl1(aq ) + z e Red1(aq )
Me
Potencjometria
Elektrody jonoselektywne
Potencjometria
Elektrody jonoselektywne
Potencjometria
Techniki analityczne z zastosowaniem elektrod
jonoselektywnych.
Istnieje wiele metod wzorcowania i obliczeń, które można
stosować podczas prac z elektrodami jonoselektywnymi.
Do najważniejszych z nich należą:
" potencjometria bezpośrednia;
" metoda jednokrotnego dodatku wzorca;
" metoda dwukrotnego dodatku wzorca;
" metoda ekstrapolacyjna Grana;
" metoda roztworów ograniczających;
" miareczkowanie potencjometryczne;
Potencjometria
Potencjometria bezpośrednia
Metoda polega na odczycie wartości stężenia badanych
jonów bezpośrednio z krzywej wzorcowej. Oznaczanie za
pomocą liniowej stężeniowej krzywej wzorcowej,
wykorzystujące rozcieńczenie odpowiednim roztworem
kondycjonującym, obejmuje duży dynamiczny zakres
stężeń (zazwyczaj od 4 do 6 rzędów wielkości) z
niezmienną względną dokładnością.
Metoda jest prosta w wykonaniu i całkowicie umożliwia, w
nieobecności zakłóceń pierwszego rodzaju, oznaczanie z
błędem około ą 2 % dla jonów jednowartościowych i ą 4 %
dla jonów dwuwartościowych.
Potencjometria
Metoda jednokrotnego dodatku wzorca
Podstawą tej metody jest wnioskowanie o początkowym
stężeniu oznaczanego jonu w odmierzonej ilości roztworu
próbki na podstawie zmian SEM po dodaniu równie dokładnie
odmierzonej ilości roztworu wzorcowego tego jonu. W
opracowaniu wzoru obliczeniowego wychodzi się z empirycznej
postaci równania Nernsta:
o
E = E ą S " log(c " f )
1 x x
gdzie:
cx - nieznane stężenie oznaczanego jonu w próbce;
fx - współczynnik aktywności oznaczanego jonu w próbce;
Potencjometria
Po dodaniu określonej ilości roztworu wzorcowego i wzroście
stężenia oznaczanego jonu o "c SEM ogniwa wyniesie:
o *
E = E ą S " log[(c + "c ) " f ]
2 x x
Jeżeli ilość dodanego roztworu wzorcowego, a tym samym "c,
będzie na tyle mała aby nie spowodować większej zmiany
całkowitej siły jonowej badanego roztworu to wówczas fx = fx*.
W praktyce stężenie roztworu wzorcowego oznaczanych jonów
dobiera się tak, aby nastąpiła zmiana SEM o około 30 mV (w
przypadku gdy w wyniku reakcji elektrodowej wymieniany jest
1 elektron).
o
Oprócz tego E pozostaje stałe i znosi się przy tworzeniu
różnicy E1 - E2. Otrzymuje się następujące równanie z jedną
niewiadomą:
# ś#
c + "c
ś# ź#
"E = E - E = S " logś# x
1 2
ź#
c
# x #
Potencjometria
Po uwzględnieniu dodanej objętości Vw (efekt rozcieńczenia)
roztworu wzorcowego o stężeniu cw do objętości Vp roztworu
próbki otrzymuje się ostateczny wzór:
cw "Vw
c =
x
(V +Vw ) " 10"E / S -V
p p
W metodzie tej niezbędna jest znajomość nachylenia
charakterystyki elektrody S. Uzyskuje się ją przed rozpoczęciem
serii pomiarów ze stężeniowej krzywej wzorcowej.
Dokładność tej metody wynosi około 2%.
Potencjometria
Metoda dwukrotnego dodatku wzorca
Do wyprowadzenia wzoru obliczeniowego wychodzi się
ponownie z równania Nernsta. Po zanurzeniu pomiarowej
elektrody jonoselektywnej i elektrody odniesienia w roztworze
próbki o nieznanym stężeniu cx oznaczanego składnika SEM
ogniwa można opisać następującym równaniem:
o
E = E ą S " logc
1 x
Następnie do roztworu próbki dodaje się dokładnie
odmierzoną ilość roztworu wzorcowego oznaczanego jonu.
Przez zwiększenie stężenia roztworu badanego o "c zmienia
się SEM ogniwa pomiarowego i otrzymujemy:
o
E = E ą S " log(c + "c )
2 x
Potencjometria
Następnie wprowadza się taką samą ilość oznaczanego jonu
do roztworu próbki.
SEM ogniwa pomiarowego można opisać równaniem:
o
E = E ą S " log(c + 2"c )
3 x
gdy Eo= const, wtedy dla obu wywołanych zmian SEM
otrzymuje się:
# ś#
c + "c
ś# ź#
"E = E - E = S " logś# x
1 1 2
ź#
c
# x #
# ś#
c + 2"c
ś# ź#
"E = E - E = S " logś# x
2 1 3
ź#
c
# x #
Potencjometria
Po podzieleniu "E2 przez "E1 uzyskuje się:
# ś#
c + 2"c
ś# ź#
logś# x
ź#
c
"E
# x #
2
=
"E
# ś#
c + "c
1
ś# ź#
logś# x
ź#
c
# x #
W równaniu skraca się stały czynnik S. Równocześnie
uzyskuje się teraz w jednym równaniu z jedną niewiadomą
potrzebne powiązanie zmiany SEM z odpowiadającą jej
zmianą stężenia. Ponieważ rozwiązanie tego równania
względem cx jest skomplikowane, w celu wyznaczenia
wartości cx stosuje się metodę graficzną wykorzystującą
podstawy teoretyczne metody ekstrapolacyjnej Grana.
Potencjometria
Naturalnie w metodzie tej, ze względu na dwukrotne
dodawanie wzorca, trzeba szczególnie przestrzegać
wymienionych już przy zwykłej metodzie środków
ostrożności (stała siła jonowa). Ponieważ nachylenie
charakterystyki elektrody wywzorcowane jest w obrębie
względnie wąskiego zakresu stężeń (2"c), metodę tę można
stosować również w zakresie, w którym charakterystyka jest
zakrzywiona.
Stanowi to zaletę przy wykonywaniu prac w pobliżu granicy
wykrywalności.
Potencjometria
Metoda ekstrapolacyjna Grana
Gran podał sposób określania stężenia oznaczanych jonów,
wyrażonych jako objętość dodawanego wzorca, przez
ekstrapolację zlinearyzowanej krzywej wzorcowej.
Metoda Grana wywodzi się stąd, że otrzymuje się liniową
krzywą wzorcową, gdy na osi rzędnych nanosi się wyrażenie
(Vp+Vw)10"E/S, a na osi odciętych objętość dodawanego
wzorca.
Ponieważ jon, który ma być oznaczany jest wykazywany przez
elektrodę, a także dodawany w roztworze wzorcowym, mamy tu
do czynienia z metodą wielokrotnego dodatku wzorca.
Ilość dodanego roztworu wzorcowego dobiera się tak, aby
nastąpiła zmiana SEM o około 7 mV przy pojedynczym dodatku.
Dzięki większej liczbie punktów pomiarowych (około 10) i
ekstrapolacji można osiągnąć dużą dokładność.
Potencjometria
Na podstawie uzyskanych wyników sporządza się wykres w
celu wyznaczenia stężenia oznaczanego jonu.
Objętość roztworu wzorcowego
Potencjometria
Ponieważ wyznaczone w ten sposób stężenie oznaczanego jonu
wyrażone jest jako objętość dodawanego wzorca (Vx),
przeliczamy ją na jednostki stężenia według zależności:
cw "Vx
c =
x
Vp
gdzie:
cx - stężenie oznaczanego jonu w próbce;
cw - stężenie dodawanego wzorca;
Vp - początkowa objętość roztworu próbki;
Vx - objętość dodawanego wzorca odczytana z wykresu.
Uzyskany wynik (cx) zależy od kąta nachylenia wykreślonej prostej.
Teoretycznie prosta ta powinna przecinać oś rzędnych w punkcie Vp.
Zaobserwowano, że nawet minimalne różnice w wartości wyrazu
wolnego (w równaniu opisującym uzyskaną prostą) a wartością Vp
wpływają w istotny sposób na dokładność oznaczenia tą metodą.
Potencjometria
Metoda roztworów ograniczających
Metoda ta polega na wyborze dwóch roztworów
ograniczających, które muszą spełniać następujący warunek:
sygnał dla próbki musi się "znajdować" pomiędzy sygnałami dla
wzorców.
Stężenie oznaczanego jonu wyznaczamy na podstawie
zależności:
E - E log(cwz 1)- log(c )
wz 1 p p
=
E - E log(cwz 1)- log(cwz 2 )
wz 1 wz 2
gdzie:
Ewz1 - potencjał dla roztworu ograniczającego 1;
Ewz2 - potencjał dla roztworu ograniczającego 2;
Ep - potencjał dla roztworu próbki;
cwz1 - stężenie w roztworze ograniczającym 1;
cwz2 - stężenie w roztworze ograniczającym 2;
cp - stężenie w próbce.
Metoda roztworów ograniczających
Potencjometria
160
Ew1
140
Ep
120
Ew2 100
80
60
40
20
0
11,522,533,5
ln(Cp)
ln(Cw1)
ln(Cw2)
160
160
160
160
Potencjometria
Ew1
Ew1
Ew1
Ew1
140
140
140
140
Ep
Ep
Ep
Ep
120
120
120
120
Ew2 100
Ew2 100
Ew2 100
Ew2 100
Metoda roztworów ograniczających
80
80
80
80
60
60
60
60
40
40
40
40
Wynik oblicza się po
20
20
20
20
0
0
0
0
przekształceniu zależności:
11,522,533,5
11,522,533,5
11,522,533,5
11,522,533,5
ln(Cp)
ln(Cp)
ln(Cp)
ln(Cp)
ln(Cp)
ln(Cp)
ln(Cw2) ln(Cw1)
ln(Cw2) ln(Cw1)
ln(Cw2) ln(Cw1)
ln(Cw2) ln(Cw1)
ln(Cw2) ln(Cw1)
ln(Cw2) ln(Cw1)
E - E ln(Cw 1)- ln(C )
w 1 p p (ln(Cw 1)- ln(Cw 2 ))"(Ew 1 - E )
p
=
ln(C )= ln(Cw 1)-
p
Ew 1 - Ew 2
E - E ln(Cw 1)- ln(Cw 2 )
w 1 w 2
lub
(ln(Cw 1)- ln(Cw 2 ))"(E -Ew 2)
E - E ln(C )- ln(Cw 2 )
p
p w 2 p
ln(C )= ln(Cw 2 )+
= p
Ew 1 -Ew 2
E - E ln(Cw 1)- ln(Cw 2 )
w 1 w 2
Wynik końcowy jest tym dokładniejszy, im różnica stężeń analitu w
próbkach wzorcowych jest mniejsza.
Potencjometria
Miareczkowanie potencjometryczne
Pomiar różnicy potencjałów między elektrodą wskaznikową i
elektrodą odniesienia po dodaniu każdej porcji titranta.
Elektroda wskaznikowa - czuła na zmianę stężenia jonu
oznaczanego, jon titranta lub jon reagenta.
Wyznaczanie PK:
- metoda środkowej
- metoda pierwszej pochodnej
- metoda drugiej pochodnej
- metoda Hahna
Potencjometria
Miareczkowanie potencjometryczne
Charakterystyka
- duża szybkość
- mała dokładność
- brak wskazników PK
- prostota wykonania
- łatwość automatyzacji
Potencjometria
Przykład
Oznaczano stężenie fluorków w moczu stosując metodę
potencjometryczną z wykorzystaniem fluorkowej elektrody
jonoselektywnej.
Pomiar wykonano stosując 4 techniki analizy ilościowej:
- potencjometrię bezpośrednią;
-metodę roztworów ograniczających;
-metodę dodatku wzorca;
-metodę ekstrapolacyjną Grana.
Przygotowanie próbki:
Do 20 cm3 próbki moczu dodano 20 cm3 roztworu buforu TISAB.
Potencjometria
Metoda krzywej wzorcowej.
Sporządzono 9 roztworów wzorcowych, w których dokonano
pomiarów potencjału (do roztworów wzorcowych dodawano
roztworu TISAB, a stężenia podano po uwzględnieniu
rozcieńczenia 1:1).
Uzyskane wyniki zestawiono w tabeli:
stężenie F- potencjał
[moldm-3] [mV]
510-7 80,7
110-6 77,5
2,510-6 76,7
510-6 64,7
110-5 49,9
2,510-5 25,2
510-5 7,0
510-4 -51,8
510-3 -108,0
Potencjometria
Dla tak uzyskanych wyników pomiarów sporządzono wykres
zależności E=f(log c):
-150.00
-100.00
-50.00
0.00
50.00
100.00
Z krzywej wzorcowej wyznaczono
-7.00 -6.00 -5.00 -4.00 -3.00 -2.00
log (c)
parametry badanej elektrody:
nachylenie charakterystyki (S): 58,46 mV
zakres liniowy stężeń: 510-6-510-2 mol/dm3
potencjał [mV]
Potencjometria
Dla badanej próbki moczu uzyskano wartość potencjału Ep = 2,3 mV.
Odczytana dla tej wartości potencjału wartość log(c) wynosi -4,21;
stąd zaś obliczona wartość stężenia F- w badanym roztworze
liczymy.....
6,1710-5 mol/dm3
co po uwzględnieniu rozcieńczenia próbki moczu da wartość stężenia
jonu F- w moczu równą
liczymy.....
1,2310-4 mol/dm3, czyli 2,34 mg/dm3
-150.00
-100.00
-50.00
0.00
50.00
nachylenie charakterystyki (S): 58,46 mV
100.00
zakres liniowy stężeń: 510-6-510-2 mol/dm3
-7.00 -6.00 -5.00 -4.00 -3.00 -2.00
log (c)
potencjał [mV]
Potencjometria
Metoda roztworów ograniczających
Sygnał dla próbki jest sygnałem pomiędzy roztworami o
stężeniach:
c1 = 510-5 mol/dm3 E1 = 7,0 mV log c1 = -4,3
c2 = 510-4 mol/dm3 E2 = -51,8 mV log c2 = -3,3
stężenie w próbce obliczamy ze wzoru:
E - E
1 p
logc1 - logc = (logc1 - logc )
p 2
E - E
1 2
gdzie Ep = 2,3 mV
liczymy.....
obliczamy stąd wartość logcp = -4,22
stąd zaś obliczona wartość stężenia F- w badanym roztworze
liczymy.....
6,0310-5 mol/dm3
co po uwzględnieniu rozcieńczenia próbki moczu da wartość stężenia jonu
F- w moczu równą:
liczymy.....
1,2010-4 mol/dm3, czyli 2,29 mg/dm3
Potencjometria
Metoda dodatku wzorca
Dokonano pomiaru potencjału w próbce Ep1 = 2,3 mV;
następnie do próbki dodano 0,5 cm3 roztworu fluorków o
stężeniu 0,010 mol/dm3 i zmierzono ponownie wartość
potencjału Ep2 = -26,3 mV.
Stężenie w próbce obliczono rozwiązując następujący układ
równań:
o
Ep1 = E - Slog cp
o
Ep2 = E - Slog ((40cp+0,5cwz)/(40+0,5))
gdzie:
S - nachylenie charakterystyki elektrody = 58,46 mV
liczymy.....
Potencjometria
odejmując równania stronami otrzymujemy:
Ep1 - Ep2 = S log((40cp+0,5cwz)/(40,5cp)
(2,3 -(-26,3))/58,46 = log((40cp+0,50,01)/(40,5cp))
stąd po rozwiązaniu względem cp otrzymujemy
liczymy.....
cp= 5,8910-5 mol/dm3
co po uwzględnieniu rozcieńczenia próbki moczu da wartość stężenia
jonu F- w moczu równą
1,1810-4 mol/dm3, czyli 2,24 mg/dm3
Potencjometria
Metoda ekstrapolacyjna Grana
Dokonano pomiaru potencjału w próbce
E1 = 2,3 mV
Następnie do próbki dodano 0,5 cm3 roztworu fluorków o
stężeniu 0,010 mol/dm3 i zmierzono ponownie wartość
potencjału
E2 = -26,3 mV
Z kolei dodano ponownie 0,5 cm3 tego samego roztworu
wzorcowego i zmierzono wartość potencjału
E3 = - 39,8 mV
Czynność te powtórzono jeszcze dwa razy uzyskując
wartości potencjałów
E4 = -47,9 mV
E5 = -53,9 mV
Potencjometria
Dla tak uzyskanych danych sporządzono wykres zależności:
(Vp+Vwz)10"E/S = f(Vwz)
400.0
300.0
200.0
100.0
0.0
-0,233
-0.500.000.501.001.502.00
Vwz [cm3]
E/S
"
p
wz
(V +V
)10
Potencjometria
Odczytana z wykresu wartość V'wz = 0,233 cm3 jest wartością stężenia
fluorków w próbce wyrażoną w jednostkach objętości wzorca. Zatem aby
obliczyć stężenie fluorków w próbce należy skorzystać z zależności:
cp = (cwz V'wz)/Vp
liczymy.....
cp = (0,010,233)/40 = 5,8210-5 mol/dm3
co po uwzględnieniu rozcieńczenia próbki moczu da wartość stężenia jonu
F- w moczu równą
1,1610-4 mol/dm3 czyli 2,21 mg/dm3
Potencjometria
Otrzymane wyniki
potencjometria bezpośrednia 1,2310-4 mol/dm3 2,34 mg /dm3
metoda roztworów ograniczających 1,2010-4mol/dm3 2,29 mg/dm3
metoda dodatku wzorca 1,1810-4 mol/dm3 2,24 mg/dm3
metoda ekstrapolacyjna Grana 1,1610-4 mol/dm3 2,21 mg/dm3
średnia 1,1910-4 mol/dm3 2,27 mg/dm3
CV = 2,5 %
CV = RSD" 100%
Konduktometria
Polega na pomiarze przewodnictwa elektrycznego lub
oporu roztworu znajdującego się między dwiema
elektrodami obojętnymi w warunkach stosowania napięcia
zmiennego.
 = f(skład, stężenie)
Konduktometria
Konduktometria bezpośrednia - metoda nieselektywna
stosowana gdy:
- przewodnictwo jest wystarczającym zródłem informacji;
- selektywność jest zbędna (do reaktora doprowadzany
jest jeden składnik);
- selektywność można uzyskać w inny sposób;
Konduktometria
Miareczkowanie konduktometryczne: =f(Vt)
- punkt końcowy miareczkowania wyznaczany na podstawie
krzywych;
- w trakcie miareczkowania mierzy się zmianę przewodnictwa
(nie jest konieczna znajomość stałej naczyńka, musi być
zachowana stała odległość między elektrodami i ich
powierzchnia);
- można je stosować, gdy istnieje możliwość obserwowania
zmian przewodnictwa (wyznaczenie PK);
- zastosowanie w miareczkowaniach alkacymetrycznym,
strąceniowym;
Konduktometria
Miareczkowanie konduktometryczne: =f(Vt)
- stężenie jonu oznaczanego musi być wystarczająco duże
w stosunku do innych jonów obecnych w roztworze;
- nie jest metodą selektywną;
- zaletą jest uzyskiwanie dokładnych wyników oznaczeń
przy dużych rozcieńczeniach;
- zaleta - oznaczanie nawet bardzo słabych kwasów;
Konduktometria
Konduktometria
Kulometria
Metoda analizy elektrochemicznej, w której masę
oznaczanej substancji określa się na podstawie
zmierzonego ładunku elektrycznego potrzebnego
do zmiany stopnia utlenienia oznaczanej
substancji.
Kulometria
Wykorzystanie praw Faradaya:
1o Masa produktu elektrolizy jest proporcjonalna do
ilości przepłyniętego ładunku.
m = k "Q = k "
+"I "dt
gdzie:
k  równoważnik elektrochemiczny;
t  czas;
2o Aadunek potrzebny do wydzielenia 1 mola
elektronów jest równy stałej Faradaya (F =
M
96469 C).
k =
n "F
gdzie:
M  masa molowa;
n  liczba elektronów;
Kulometria
Wykorzystanie praw Faradaya:
1o + 2o
M "Q
m =
n " F
Kulometria
Kulometria bezpośrednia  mierzony jest ładunek,
zużywany na zmianę stopnia utlenienia
oznaczanego analitu - oznaczanie substancji
elektrochemicznie aktywnych (pomiar Q).
Miareczkowanie kulometryczne  mierzony jest
ładunek zużywany na wygenerowanie titranta
- (ilość obliczona z Q), który następnie reaguje
z analitem.
Kulometria
Warunki stosowania metod kulometrycznych
" 100% wydajność prądowa reakcji
elektrochemicznej;
" dokładne określenie ładunku;
" możliwość wyznaczenia punktu końcowego reakcji
elektrochemicznej;
Miareczkowanie kulometryczne:
Potencjostatyczne - stały potencjał elektrody
Amperostatyczne - stałe natężenie prądu
Kulometria
Miareczkowanie kulometryczne:
Zalety
" metoda bezpośrednia;
" miareczkowanie roztworów barwnych,
nieklarownych;
" precyzyjne dozowanie titranta;
" możliwość miareczkowania titrantami
nietrwałymi;
Kulometria
Miareczkowanie kulometryczne:
Wady
- konieczność wyznaczenia PK;
" wizualnie (skrobia w jodometrii);
" potencjometrycznie;
" spektrofotometrycznie;
" amperometrycznie;
Kulometria
Przykład
W jaki sposób oznaczyć HCl stosując technikę miareczkowania
kulometrycznego?
HCl + H2O H3O+ + Cl-
Oznaczać możemy albo zawartość jonów H3O+ albo jonów Cl-
1. Oznaczanie jonów H3O+
reakcja zobojętniania  wytwarzanie jonów OH-
2. Oznaczanie jonów Cl-
reakcja strącania  wytwarzanie jonów Ag+
Kulometria
Jakie zastosować elektrody?
1. wytwarzanie jonów OH- np.: reakcja redukcji wody
2 H2O + 2 e- 2 OH- + H2
Jaka elektroda ?????
Oczywiście katoda z materiału nieulegającemu reakcji  np.: Pt
Kulometria
Jakie zastosować elektrody?
2. wytwarzanie jonów Ag+ np.: reakcja utlenienia Ag
Ag - e- Ag+
Jaka elektroda ?????
Oczywiście anoda z Ag
Kulometria
K(-) A(+)
Pt Ag
KBr
Ag+
OH-
H3O+ Cl-
Kulometria
Wyznaczenie PK???
dodatek wskaznika np.: oranż metylowy (?)
-jaka jest precyzja dozowania titranta w przypadku
miareczkowania kulometrycznego???
Załóżmy, że ładunek możemy zmierzyć z dokładnością do 1 mC.
Kulometria
Jaka ilość (masa) HCl odpowiada tej ilości ładunku?
M "Q
36,5[g / mol ] "1 "10-3[C ]
m = =
1[1 / mol ] " 96500[C ]
n " F
liczymy.....
m = 0,000000378[g ] = 378[ng ]!!!!!!!
Wskaznik wizualny przy takiej precyzji dozowania titranta
 nie ma sensu
Kulometria
Miareczkujemy HCl jako kwas
Układ mocny kwas  mocna zasada
w PR pH = 7
Do określenia PK miareczkowania  zastosować można
technikę potencjometryczną - kontrola potencjału
 miareczkowanie do zadanego potencjału
 ustawionego na roztwór buforowy o pH = 7
Kulometria
K(-) A(+)
Pt Ag


Wyszukiwarka