1.1) Proszę wymienić zródła myśli społecznej. Socjologia jako nauka, starającą się poznać prawa struktury i rozwoju społeczeństwa, zjawiła się dopiero w połowie XIX w. Już w społeczeństwach pierwotnych znajdujemy myśli i uogólnienia dotyczące sytuacji wynikających ze zbiorowego współżycia. Są to reguły, nakazy i zakazy o charakterze magiczno-religijnym, ustalające wzory postępowania członków zbiorowości wobec siebie, własnej grupy jako całości, wobec innych gromad; przysłowia, maksymy i wskazania mędrców, w których uogólnione zostało doświadczenie długich okresów istnienia zbiorowości. Rozwój mieszczaństwa daje myśli nowe, potężne impulsy. Pojawiają się od XVIw. coraz liczniejsze dzieła poświęcone zagadnieniom państwa, prawa, polityki, gospodarki. Dwa następne stulecia przynoszą rozwój dziedzin pokrewnych, jak filozofia historii, ekonomia, nowy rodzaj histografii, a zagadnienia państwa stają się przedmiotem systematycznie uprawnianej dziedziny nauki. M.S. powstaje w historycznych sytuacjach społeczno-ustrojowych i w swej treści jest przez nie w jakiś sposób wyznaczona. 1.2)Jaki jest wpływ czynników demograficznych na życie społeczne. Do czynników demograficznych zaliczamy : gęstość zaludnienia , płeć, wiek , płodność , przyrost naturalny , przeciętne trwanie życia ludzkiego i zdrowotność populacji. Wszystkie te czynniki warunkują odpowiednie zjawiska i procesy społeczne zachodzące w społeczeństwie, jak kulturowe gospodarcze, polityczne itp. Czynniki te są podstawą planowania i prognozowania społecznego , czyli przewidywania i dokonywania intencjonalnych przekształceń określonych struktur społecznych i mechanizmów ich funkcjonowania . Wpływ tych czynników na życie społeczne jest zarówno bezpośredni jak i pośredni. Gęstość zaludnienia wpływa na poziom organizacji danej społeczności terytorialnej, na funkcjonowanie kontroli społecznej oraz obieg idei i informacji. Im większa gęstość zaludnienia, tym idee krążą szybciej, wymagany jest wyższy poziom organizacji życia zbiorowego i niezbędny jest wysoki stopień dyscypliny społecznej. Czynnikiem demograficznym w istotny sposób kształtującym życie społeczne jest wiek mieszkańców. Pod względem wieku ludność dzieli się zwykle na trzy kategorie : osoby w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym i poprodukcyjnym. Od proporcji tych grup zależy mobilność społeczna, funkcjonowanie gospodarki , rodzaj i kierunki rozwoju infrastruktury społecznej oraz inne dziedziny życia społecznego. 1.3. Co to jest grupa społeczna. Jest to najważniejsza struktura społeczna. Grupa społeczna to zorganizowana grupa ludzi minimum 3 osoby posiadające poczucie odrębności z otoczenia i postrzegani jako oddzielna grupa. Działają oni w określonym celu. Relacje między osobami należącymi do grupy są ustalone. Wszyscy wiedzą jakie mają prawa i obowiązki. O grupie społecznej możemy mówić przede wszystkim wówczas, gdy pewna zbiorowość ma do zrealizowania wspólny cel, którego osiągnięcie wymaga zbiorowego i skoordynowanego działania. Wspólnota celu jest kluczowym czynnikiem kreującym grupę społeczną. Prawie każda grupa społeczna posiada takie cechy ją konstytuujące jak: przynajmniej 3 członków, odrębność od innych grup i zbiorowości, ośrodki skupienia, zadania i cele. 2.1.Proszę scharakteryzować przednaukowy etap rozwoju refleksji społecznej. Socjologia jest nauką liczącą około półtora wieku. Ale jej dzieje ujęte na tle myśli społecznej są znacznie dłuższe. Kształtowanie się socjologii jak i wielu innych nauk społecznych stanowiło długotrwały proces, w którym wyróżnia się dwa podstawowe etapy: 1) przednaukowy, czyli inkubacyjny obejmujący prapoczątki i formowanie się podstaw socjologii aż do uzyskania statusu dyscypliny naukowej. Geneza myśli społecznej, a poniekąd i socjologii prowadzi do dwóch zródeł, którymi są wiedza ludowa i refleksje mędrców. Refleksje te w historycznie wydłużonym procesie formowania się socjologii dawniej stanowiły drugorzędne zródło, ale z upływem czasu odgrywały coraz istotniejszą rolę. 2.2)Co oznacza termin determinizm geograficzny. Niektórzy badacze dziejów ludzkich czynnikom geograficznym przypisywali wielki wpływ na rozmaite dziedziny życia społecznego. Sformułowali oni i lansowali teorię determinizmu geograficznego. Teoria ta wyjaśnia specyfikę psychicznych cech mieszkańców określonych regionów i występujących w nich zjawisk społecznych ukształtowanych uwarunkowaniami geograficznymi . Czołowym przedstawicielem był H.T. Buckle . głównym jego dziełem była Historia cywilizacji w Anglii. W publikacji tej uzasadnił on, dziś tezę oczywistą, że warunki geograficzne, zwłaszcza we wcześniejszych epokach historycznych wywierały wpływ na życie społeczne i rozwój cywilizacji. 2.3. Co to są ośrodki skupienia grupy społecznej. Na ośrodki skupienia składają się zarówno materialne podstawy jej istnienia (terytorium, lokal i jego wyposażenie, środki transportu) jak i wartości, symbole (pieczęcie, sztandary, odznaki, legitymacje)oraz idee, które je identyfikują. W zasadzie wszystkie grupy mają wyodrębniona przestrzeń, na której działają i miejsce swoich spotkań. Ośrodki skupienia stanowią podstawę mechanizmów instytucjonalnych zapewniających funkcjonowanie grupy, wśród których są składniki i majątek umożliwiający jej działalność, sprawowanie władzy i wpływ na inne zbiorowości. 3.1.Proszę scharakteryzować naukowy etap rozwoju refleksji społecznej. Naukowy etap rozwoju refleksji społecznej rozpoczęty formalnymi narodzinami socjologii, obejmuje jej rozwój cechujący się postępującą instytucjonalizacją i specjalizacją oraz kumulowaniem wiedzy teoretyczno - metodologicznej i empirycznej, dotyczącej różnych segmentów rzeczywistości społecznej. 3.2)Co oznacza termin posybilizm geograficzny. Według teorii posybilizmu geograficznego przyroda i jej specyficzne warunki występujące na określonej przestrzeni niczego nie wyznaczają w sposób bezwzględny i ostateczny ale jedynie stwarzają jednostce i zbiorowości odpowiednie szanse dokonywania różnych wyborów i podejmowania działań zależnie od woli, możliwości i kwalifikacji. 3.3. Proszę scharakteryzować wzór fizyczny członka grupy społecznej i opisać czemu służy tworzenie tego wzoru. Każda grupa bardziej lub mniej jest zaznaczona w sposób fizyczny. (mundur i zachowanie żołnierza, grupa pielęgniarek) 4.1. Jakie wady i niedoskonałości z punktu widzenia socjologii jako nauki zawiera wiedza ludowa. 4.2)Jaką teorię głosił T.H.Buckle. Uzasadnił on, tezę oczywistą, że warunki geograficzne, zwłaszcza we wcześniejszych epokach historycznych wywierały wpływ na życie społeczne i rozwój cywilizacji. Teoria ta wyjaśniała specyfikę psychicznych cech mieszkańców określonych regionów i występujących w nich zjawisk społecznych uwarunkowaniami geograficznymi. 4.3. Proszę scharakteryzować wzór moralny członka grupy społecznej i opisać znaczenie tego wzoru dla istnienia grupy. Wzór moralny członka grupy istnieje w każdej grupie. Są pewne reguły charakteryzujące wzór moralny każdego członka grupy. (Zasady i normy współżycia w danej grupie oraz w pewnej mierze i innych zbiorowościach). W grupach wysoce sformalizowanych oba wzory są precyzyjnie ustalone, a ich naruszenie grozi negatywnymi sankcjami (zakony, wojsko, policja). Przestrzeganie tych zasad jest uciążliwe dla wielu członków grup, dlatego musi ich cechować wysoka odporność psychiczna i duża dyscyplina wew. zwana samodyscypliną. 5.1. Jakie wady i niedoskonałości z punktu widzenia socjologii jako nauki zawierają refleksje mędrców. 5.2)Proszę wymienić główne czynniki geograficzne kształtujące życie społeczeństw. Czynniki geograficzne: klimat, ukształtowanie terenu, rodzaj gleby i roślinność, świat zwierzęcy, nawodnienie, rzeki i inne składniki środowiska geograficznego. 5.3. Proszę scharakteryzować cele i zadania grupy jako podstawę trwania grupy. O grupie społecznej możemy mówić przede wszystkim wówczas, gdy pewna zbiorowość ma do zrealizowania wspólny cel (lub cele), którego osiągnięcie wymaga zbiorowego i skoordynowanego działania. Wspólnota celu jest kluczowym czynnikiem kreującym grupę społeczną. Prawie każda grupa społeczna posiada takie cechy ją konstytuujące, jak: 1) przynajmniej trzech członków, którzy mają określony rodzaj członkostwa, odpowiedni wzór fizyczny i moralny oraz wynikającą z tego członkostwa funkcję zwaną też rolą; 2) identyczność czyli odrębność od innych grup i różnych zbiorowości 3) ośrodki skupienia; 4) zadania i cele; 5) organizację grupy utożsamianą ze strukturą, w której istotne są takie jej składniki jak pozycja, rola i władza. 6.1) Proszę przedstawić ideę państwa idealnego Platona. Platon jest twórcą pierwszego systemu idealizmu obiektowego zwanego platonizmem. Według Platona świat rzeczywisty to niedoskonale odbicie istniejącego realnie (realizm pojęciowy) świata doskonałych ideii, http://notatek.pl/socjologia-pytania-i-odpowiedzi?notatka prototypów rzeczy, poznanie jest przypominaniem sobie przez duszę (anameza) wrodzonej wiedzy o ideach. 6.2)Jakie są główne czynniki demograficzne kształtujące życie społeczne. Do czynników demograficznych zaliczamy : gęstość zaludnienia , płeć, wiek , płodność , przyrost naturalny , przeciętne trwanie życia ludzkiego i zdrowotność populacji. 6.3. Jakie typy członkostwa grupach społecznych wyróżniamy i jak je charakteryzujemy. Członkostwo wskazuje na przynależność jednostki do określonej grupy. Najczęściej mamy do czynienia z dwoma rodzajami tej przynależności: 1)realną, czyli oznaczającą faktyczny i pełny udział członka w życiu grupy, z którą jest on związany subiektywnie i obiektywnie. 2) ideologiczną gdy spełnione są jedynie niektóre kryteria przynależności subiektywnej takie jak często spotykane w stowarzyszeniach (grupach formalnych) honorowe członkostwo pod warunkiem że przynależności tej nie towarzyszy rzeczywisty udział danego członka w funkcjonowaniu tego stowarzyszenia. Z przynależnością ideologiczną mamy do czynienia w tych wszystkich sytuacjach kiedy np. emigrant podtrzymuje emocjonalnie więz ze swoim narodem i ojczyzną. 7.1. Co według Platona gwarantowało ład państwa. Aad społeczny umacniały podział i specjalizacja pracy, wymuszające współżycie ludzi oparte na wymianie usług. Kluczową tezą Platońskiej teorii było traktowanie społeczeństwa jako systemu zespolonego z państwem. Autora państwa najbardziej interesowały zjawiska społeczne integrujące i dezintegrujące społeczeństwo. Platon zmierzał nawet do ustalenia katalogu czynników warunkujących integrację i równowagę społeczną czyli ład i porządek w państwie. 7.2)Jakie czynniki ekonomiczne determinują życie społeczne. Na zespół czynników ekonomicznych składają się między innymi sposoby użytkowania zasobów środowiska geograficznego, narzędzi i maszyn niezbędnych do wykonania pracy produkcyjnej , środki zaspakajania potrzeb oraz umiejętności i sprawność ludzi uczestniczących w procesach produkcyjnych, a także bardzo istotna organizacja pracy 7.3. Proszę opisać strukturę grupy. Pierwszym wymiarem struktury grupy jest rola społeczna. Traktując rolę społeczną jako element struktury grupy społecznej wskazujemy na to, że grupa jest układem różnorodnych ról, które w niej pełnią poszczególni członkowie. Układ ten może być nasycony współpracą lub współzawodnictwem. Stosunki współpracy zakładają wspólne cele w grupie, a stosunki współzawodnictwa wskazują na przeciwstawność celów. Grupę społeczną należy zatem ujmować jako układy ról jej członków. Jednostka